Modu IV Rozwijanie kompetencji kluczowych w wychowaniu przedszkolnym
- Slides: 23
Moduł IV Rozwijanie kompetencji kluczowych w wychowaniu przedszkolnym
Cele (Uczestnik szkolenia): • charakteryzuje możliwości i potrzeby rozwojowe dzieci w wieku przedszkolnym; • definiuje elementy ośmiu kompetencji kluczowych i potrafi je odnieść do wieku rozwojowego dziecka; • wskazuje kierunki wspomagania rozwoju kompetencji kluczowych dziecka przedszkolnego; • wykorzystuje wiedzę dotyczącą profilu absolwenta przedszkola, stworzonego na podstawie zapisów podstawy programowej kształcenia ogólnego i definicji kompetencji kluczowych, do planowania diagnozy pracy przedszkola; • ma świadomość konieczności holistycznego rozwijania kompetencji kluczowych w przedszkolu.
Struktura spotkania MODUŁ IV • Wiedza potrzebna z punktu widzenia osoby wspomagającej, dotycząca profilu absolwenta przedszkola, w świetle zadań rozwojowych wieku przedszkolnego. • Dynamika rozwoju kompetencji dziecka rozpoczynającego edukację przedszkolną a kompetencje kluczowe dziecka kończącego etap edukacji przedszkolnej; • Przedszkole jako placówka wspierająca rozwój – diagnoza stanu wyjściowego; • Metody i narzędzia do prowadzenia diagnozy pracy przedszkola jako miejsca kształtowania kompetencji kluczowych; • Wyznaczanie kierunków pracy przedszkola przez formułowanie celów związanych z kształtowaniem kompetencji kluczowych dzieci; • Kierunki pracy przedszkola związane z rozwijaniem kompetencji kluczowych dzieci; • Holistyczne podejście do rozwijania kompetencji kluczowych.
Poza strefą aktualnego rozwoju Strefa najbliższego rozwoju Stefa aktualnego rozwoju Dziecko nie jest jeszcze gotowe do wykonania tego zadania Dziecko wykonuje zadania z pomocą dorosłego Dziecko wykonuje zadania bez pomocy
Rozwój dziecka – okresy i strefy rozwoju Aktualny poziom rozwoju, to poziom samodzielnych osiągnięć dziecka STREFA AKTUALNEGO ROZWOJU (SAR) • procesy dojrzałe - to, co dziecko potrafi zrobić samodzielnie, bez niczyjej pomocy, jest wskaźnikiem dojrzałości jego zdolności czy funkcji
Rozwój dziecka – okresy i strefy rozwoju STREFA NAJBLIŻSZEGO ROZWOJU to rozwojowa zdolność do tworzenia nowych form zachowania w wyniku wejścia w interakcje społeczne • procesy dojrzewające - w odniesieniu do umysłowego rozwoju dziecka określenie tego, do czego dziecko jest zdolne w ramach intelektualnego naśladownictwa • wszystko to, czego dziecko nie potrafi zrobić samodzielnie, a czego może się nauczyć lub co może wykonać pod kierunkiem, we współpracy czy za pomocą pytań naprowadzających,
Strefa Najbliższego Rozwoju definiowana jest przez Wygotskiego jako wrażliwość na pomoc w sytuacji współpracy z bardziej kompetentnym partnerem. W takim ujęciu rzeczywista współpraca jest możliwa tylko wtedy, gdy dziecko jest: • do interakcji gotowe, • wykazuje chęć otrzymania pomocy, • prosi o pomoc i chce z niej skorzystać. Pomoc jest więc czynnikiem aktywizującym SNR. Następstwem skorzystania z pomocy jest wejście na wyższy poziom wykonywania czynności, rozwiązywania zadań.
Diagnoza pracy przedszkola w czterech krokach Krok 1. Poznanie sytuacji • Jak jest? Krok 2. Określenie stanu docelowego • Jak chcemy, żeby było? Krok 3. Szukanie przyczyn • Co powoduje, że nie ma stanu docelowego? Krok 4. • Jaki obszar do rozwoju Zdefiniowanie jest kluczowy, aby osiągnąć stan docelowy? luki
Jak diagnozować pracę przedszkola? W trakcie diagnozy wykorzystywane są różne metody i narzędzia zbierania danych. Do analizy potrzeb rozwojowych przedszkola można wykorzystać: • wywiady grupowe z przedstawicielami przedszkola (rada rodziców), • wywiady indywidualne, • kwestionariusze ankiet adresowane do różnych grup społeczności przedszkolnej (nauczyciele, rodzice, dzieci, inni pracownicy przedszkola), • obserwacje, • analizę danych zastanych.
Diagnoza stanu wyjściowego - praca w grupach sesja plakatowa Skąd możemy czerpać informacje? • …………… pixabay. com
Źródła informacji o placówce 1. Dokumenty przedszkola: • raport z ewaluacji zewnętrznej przedszkola; • raport z przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej, w tym zdefiniowane przez placówkę wnioski i zalecenia do pracy w kolejnym roku szkolnym; • plan i sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego; • plan pracy przedszkola; • statut przedszkola pixabay. com
Źródła informacji o placówce 2. • • • Inne źródła informacji o pracy przedszkola: strona internetowa przedszkola; ulotki i inne materiały promocyjne; internetowe fora dyskusyjne; publikacje w prasie, audycje radiowe i telewizyjne dotyczące działań przedszkola; udział w konkursach, zawodach, olimpiadach, sukcesy nauczycieli; opisy i rezultaty projektów realizowanych w przedszkolu dokumentacja realizowanych w przedszkolu eksperymentów pedagogicznych oraz działalności innowacyjnej; opisy dobrych praktyk w pracy przedszkola; przestrzeń przedszkola i jej zagospodarowanie.
Obserwacja jako źródło informacji na temat indywidualnych kompetencji kluczowych dziecka
Obserwacja • Zespół czynności pozwalających zdobyć odpowiedź na postawione pytanie w wyniku zamierzonego spostrzegania; • Do czynności możemy zaliczyć: przygotowanie sytuacji i warunków, w których zostanie dokonany proces spostrzegania, określenie przedmiotu; • Obserwacja umożliwia zarejestrowanie rzeczywistości takiej, jaką ona sama jawi się badaczowi. Źródło: S. Sołoma „Metody i techniki badań socjologicznych”
Jak obserwować zajęcia i wprowadzać zmiany? celowo Określić przedmiot i zakres obserwacji Sformułować dyspozycje adekwatne do jego przedmiotu/zakresu
Przykładowe obszary badawcze wg R. M. Marzano • formułowanie i komunikowanie celów, monitorowanie postępów dzieci, wzmacnianie ich sukcesów; • wykorzystywanie dziecięcej wiedzy w praktyce; • utrwalanie i pogłębianie zdobytej wiedzy; • stawianie przez dzieci hipotez i sprawdzanie ich; • wzbudzanie zaangażowania dzieci; • zasady, normy i procedury zachowania w grupie; • relacje z dziećmi; • komunikowanie dzieciom wymagań, rozbudzanie ich aspiracji edukacyjnych; • organizacja zajęć w kontekście spójności z szerszymi treściami, działami programowymi itp. Źródło: Marzano R. R. , Sztuka i teoria skutecznego nauczania, tłum. A. Kasprzak, J. Czernik, A. Kurzemska, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2012.
Poker kryterialny • https: //www. youtube. com/watch? v=Zwh 6 v. Vr. XRY 8
Cele kształcenia w przedszkolu • Po co są określane cele?
Cele krótkofalowe Okres około trzech lat, od 2/3 do 5/6 roku życia dziecka: celem edukacji przedszkolnej (realizowanej nie tylko w instytucji – przedszkolu) jest realizacja podstawowych zadań rozwojowych „przypisanych” temu etapowi w życiu.
Cele średniofalowe Z dalszej perspektywy średniofalowej: celem edukacji jest wspieranie dziecka w przygotowaniu się do roli ucznia oraz w zdobywaniu sprawności i wiedzy potrzebnych we wszystkich kolejnych etapach edukacji instytucjonalnej i w życiu codziennym.
Cele długofalowe Z najbardziej odległego punktu widzenia, perspektywy długofalowej: edukacja przedszkolna – odbywająca się w domu, przedszkolu i wielu innych miejscach – to przygotowywanie dziecka do samodzielnego, wewnętrznie sterowanego zdobywania wiedzy i rozmaitych umiejętności w przyszłości, w ciągu całego życia (Lifelong Learning) – wiedzy oraz umiejętności wychodzących daleko poza typowo „szkolne” sytuacje, stanowiących fundament adaptacji w zmieniającej się rzeczywistości i w różnorakich sytuacjach społecznych.
„Określając cele kształcenia dzieci w wieku przedszkolnym, należy przede wszystkim myśleć – w perspektywie długofalowej – o przyszłości dzieci i możliwościach odnalezienia przez nie swojego miejsca w świecie, którego porządku dzisiaj nie można przewidzieć. By jednak osiągać te odroczone w czasie cele, działania skierowane na dzieci należy rozpatrywać z perspektywy teraźniejszości i przyszłości najbliższej – kolejnych etapów ich rozwoju i szczebli edukacji. ” Matejczuk J. , Rozwój dziecka. Wiek przedszkolny, [w: ] Brzezińska A. I. (red. ), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela, seria I, Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania, t. 2, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014 [online, dostęp dn. 12. 06. 2016].