KADINA YNELK DDETLE MCADELE ETM SEMNER 2 KONULAR

KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELE EĞİTİM SEMİNERİ

2 KONULAR TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ KADINA YÖNELİK ŞİDDET Kadına Yönelik Şiddet – Doğrular ve Yanlışlar KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN SINIFLANDIRILMASI TÜRLERİ VE KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN NEDENLERİ KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN ETKİLERİ SONUÇLARI Şiddetin Kadınlar ve Çocuklar Üzerindeki Etkileri KADINA YÖNELİK ŞİDDETTE DÜNYADA VE TÜRKİYEDE DURUM NEDİR? YASAL HAK VE DÜZENLEMELER KADINA YÖNELİK ŞİDDET VE AİLE İÇİ ŞİDDETLE İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI DÜZENLEMELER KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE KURUMSAL MEKANİZMALAR

3 KADINA YÖNELİK ŞİDDET EĞİTİMİN AMAÇLARI EĞİTİMİN HEDEFLERİ Kadına yönelik şiddet konusunda bilgi ve farkındalık kazandırma Eğitim sonunda katılımcılar: Şiddetin olumsuz etkileri hakkında duyarlılık kazandırma Kadına yönelik şiddetin tanımı, türleri, nedenleri, kadınlar ve çocuklar üzerindeki etkilerini açıklayabilir. Yasal haklar konusunda bilgilendirme Toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin farkındalık kazanır.

Tarihçesi Tarihi sürece göz atıldığında , kadının egemen olduğu “anaerkil” dönem, her türlü üretimin kadın kontrolünde olduğu ilk çağları ifade etmektedir. Eski Roma’ da erkekler eşlerini dövebilir, zina, sarhoşluk gibi nedenlerle öldürme hakkına sahiptiler. Ortaçağ Avrupa ’sında da durum pek farklı değildir. Kilise kadınların bedenlerini tehlikeli ve bozguncu bulduğu için, onları kontrol etme ve cezalandırma işini erkeklere vermiştir. Ortaçağ'dan Yeniçağ'a geçerken; 90. 000 kadın diri yakılmıştır.

5 Tarihçesi İngiltere‘de ise 20 yy sonlarına kadar yasalar erkeklere gerektiğinde karısını fiziksel olarak cezalandırma hakkını vermekteydi. 19 yy’ da ABD’ de de kadını ikinci plana iten uygulamalar görülmekteydi. Kadınlar Gününün 1960’lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri’nde de kutlanılmaya başlamasıyla kadın hareketi daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1977 yılında 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanmasını kabul etti.

6 KADINA YÖNELİK ŞİDDET TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ Kadına yönelik şiddetin temelinde biyolojik varlığımıza dayandırılan, doğal ve değişmez olarak kabul edilen toplumsal cinsiyet eşitsizliği yatmaktadır. Toplumsal cinsiyet, kadın ve erkek için toplumun uygun gördüğü doğal olmayan yani sonradan oluşturulmuş davranış kalıplarıdır; toplumlara ve zamana göre değişiklik göstermektedir. Bir erkeğin erkek olarak ve bir kadının da kadın olarak sahip olması gereken özellikler tarihsel süreç içerisinde şekillenerek toplum tarafından belirlenmektedir.

7 KADINA YÖNELİK ŞİDDET Kadın ve erkekler arasındaki biyolojik farklılıklar kadınlar açısından siyasal, sosyal, ekonomik, hukuki vb. birçok eşitsizlik yaratmış ve kadına uygulanan şiddeti meşrulaştırmıştır. Bu eşitsizlik, kadınlık ve erkeklik kalıplarının, sosyalleşme sürecinin her boyutunda yeniden üretilmesiyle sürdürülüp pekiştirilmiştir. Diğer bir ifadeyle, “erkek neden egemen” sorusunun ilk yanıtı, tabi ki cinsiyet kimliğinden kaynaklanmaktadır. Sorunun bir diğer yanıtı ise, erkeğin özel mülkiyete sahip olmasında yatar. Özel mülkiyet, erkeğin kadını da bedeniyle, ruhuyla malı gibi görmesine, üzerinde her türlü tasarruf hakkına sahip olduğu inancının yerleşmesine neden olmuştur.

8 KADINA YÖNELİK ŞİDDET Ataerkil mekanizma, “erkekliği” kadına referansla tanımlamakta ve kadına ait olan her şeyin reddine dayanarak inşa etmektedir. Bu bağlamda kadına yönelik şiddet, gücün, kaynağın ve iktidarın göstergesine dönüşmektedir. Kadın kendi iradesinin dışında istemediği bir davranışa erkek tarafından zorlandığında (örneğin kocası, babası, ağabeyi, akraba erkekler ya da tanımadığı erkeklerin kendi sözünü dinletmek için kadına ısrarlı davranışta bulunması gibi) kadın şiddete maruz kalmaktadır (Sallan-Gül, 2013).

NEDEN CİNSİYETE DAYALI ŞİDDET? • Şiddet toplumsal bir sorundur ve bir tahakküm aracıdır. • Eşitsizlik ve ayrımcılık güç ilişkilerini şekillendirir ve ondan etkilenir. • Cinsler sosyalizasyon sürecinde şiddete ilişkin çeşitli düşünce ve davranış kalıplarını öğrenir. • Cinsiyete ilişkin yargılar şiddetin meşrulaştırılmasına aracılık eder. (Erkeğin doğasında vardır gibi).

BİYOLOJİK CİNSİYET(SEX): Doğuştan gelen yapısal ve fiziksel özelliklerdir. Biyolojik olarak erkeği ve kadını ayırmak için kullanılan demografik bir kategoridir. Doğuştandır Biyolojik Cinsiyet: Kişinin kadın ya da erkek olarak gösterdiği genetik, fizyolojik ve biyolojik özellikleri ifade eder. Genellikle kız ve erkek çocuklarının farklı özellikler ve becerilerle doğdukları, bu nedenle onlara farklı beceriler ve davranışların öğretilmesi gerektiği düşünülür. Evrenseldir

TOPLUMSAL CİNSİYET Öğrenilir Değişiklik gösterebilir Toplumsal Cinsiyet: Kadınların ve erkeklerin sosyal ortamlarında, bulundukları kültür içinde öğrendikleri, toplumsal yapılarla ilişki içinde belirlenen kadın ve erkek olmaya dair rollerine, sorumluluklarına ve sınırlılıklarına işaret eder. Bizler kız ve oğlan çocuklar olarak doğarız ama ailemiz ve toplum bize nasıl ‘kadın’ ve nasıl ‘erkek’ olacağımızı öğretir. Toplumsal cinsiyet bizim biyolojik cinsiyetimize dayanarak toplumun kadın ve erkek olmak için ürettiği farklılıklardır.

TOPLUMSAL CİNSİYET Toplumsal cinsiyet özellikleri, biyolojik cinsiyet özelliklerinin aksine toplumdan topluma değişebileceği gibi zaman içinde de değişebilir.

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ AYNILIK EŞİTLİK HERKESE EŞİT FIRSAT • Hakların, sorumlulukların ve fırsatların verilmesi oğlan ya da kız çocuğu olarak doğmalarına bağlı değildir. • Erkek ve kadının eşit haklara, sorumluluklara ve fırsatlara sahip olması demektir.

KADINLARA DAİR YANLIŞ TOPLUMSAL GENELLEMELER Sevecendir, Duygusaldır, Uysaldır, Naziktir, Korunmaya muhtaçtır, Zayıftır, Fedakârdır, Ayrıntıcıdır, Gevezedir, Sık sık ağlar, Etkilenmeye açıktır, Basit düşünür, komplike şeylere aklı ermez, Tek eşliliğe yatkındır, Dedikoducudur. . . gibi

ERKEKLERE DAİR YANLIŞ TOPLUMSAL GENELLEMELER Sorumluluk sahibidir, Duygularını göstermez, ağlamaz, Etkilenmesi zordur, kararlıdır, Zihinsel yaratıcılığı yüksektir, Teknolojiye ve nesnelere ilgi duyar, Dedikodu yapmaz, Saldırgandır, Akılcıdır, Kolay sinirlenir, Koruyucudur, Güçlüdür, Serttir, Soyut düşünme yeteneği yüksektir. . gibi. .

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ EŞİT OLMAYAN BİR MUAMELEDİR. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, eşit olmayan muameledir. Yani aynı fırsatların verilmemesi nedeniyle haklardan yararlanamamaktır. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, aynı zamanda kadının ve erkeğin toplumda eşit statüye ve güce sahip olmamalarıdır. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, kız ve oğlan çocukların belli rollerle büyütülmesidir. Örneğin erkeklere genellikle evi geçindirmek ve aileyi korumak görevleri verilirken, kadınlardan evi çekip çevirmeleri, çocukları büyütmeleri beklenir. Bunun sonucunda kadınlar çoğu zaman çalışma hayatından uzak kalırlar.

İSTİHDAM VE İŞGÜCÜ İstihdam Oranı % 29, 4 İşgücüne Katılma Oranı % 34, 2 % 65, 7 % 72, 7 2002 yılı kayıt dışı çalışan kadın oranının %72, 5’lerde iken, 2018 yılı itibariyle %42, 1’e gerilemiş olduğu görülmektedir.

18 Türkiye Büyük Millet Meclisi TBMM Milletvekili Oranı % 17, 45 % 82, 55

TOPLUMSAL CİNSİYETE İLİŞKİN İSTATİSTİKLER § Kadın istihdamı § Kadın büyükelçi § Kadın Cumhuriyet savcısı % 26, 7 %13, 9 % 6, 5 § Kadın hakim % 36, 9 § Kadın polis % 5, 5 § Kadın Öğretmen § Okul Öncesi % 94 § İlkokul % 58, 6 § Ortaokul % 53, 9 § Lise % 46, 4 § Üst düzey kadın memur oranı § Rektör oranı § Basın (yayın bölümü) § Kadın Milletvekili % 9, 8 % 6, 8 %35, 4 % 15 (yaklaşık)

Bunun bir sonucu olarak İstatistikler; - Eğitim, - Sağlık, - İstihdam, - Siyaset ve pek çok alanda, kadınlarla erkekler arasında ciddi uçurumlar olduğunu göstermektedir. Kadınları dezavantajlı durumda bırakan uygulamaların temelinde, kadın ve erkeğe yüklenen farklı kalıp roller ve toplumsal sorumluluklar yatmaktadır.

Verilerde gördüğümüz ve gerçek yaşam pratiklerinde karşılaştığımız bu dezavantajlı konum, eşitsizliğe ve ayrımcılığa neden olmaktadır.

22 Aile içi ve kadına yönelik şiddet kadın-erkek (fırsat) eşitsizliğinin hem nedeni , hem de önemli bir sonucu olarak; karşımıza çıkmaktadır.

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNİN SONUÇLARI Ø Kadınların MSAL çoğu hayatlarını ilgilendiren kararları almada CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNİN güç sahibi değildir. Ø Kadınların çoğu para, bilgi, sosyal çevre ve yasalar gibi güç kaynaklarına uzaktır. Ø En ağır sonuçlarından birisi kadına yönelik şiddet ve buna bağlı ölümlerdir. Ø Sadece kadınlar için değil, erkekler için de örseleyici olabilir. Ø Eşitsizlik eşitsizliği besler. Ø Bireyleri, aileleri, ulusun bir bütün olarak insani gelişmesini etkiler.

KADINA YÖNELİK ŞİDDET HAKKINDA YANLIŞ İFADELER Kadına yönelik şiddet eğitimsiz, sosyoekonomik düzeyi düşük ve işsiz kişiler arasında görülür. Şiddet uygulayanlar mutlaka çocukluklarında şiddete maruz kalmışlardır. Şiddete madde ve alkol kullanımı neden olur. Madde ve alkol kullanımını durdurursanız şiddeti de durdurursunuz. O kadar kötü olamaz, olsaydı evi terk ederdi.

KADINA YÖNELİK ŞİDDET HAKKINDA YANLIŞ İFADELER Şiddet uygulayan erkekler kaba ve saldırgan olurlar; onları görür görmez hemen anlarsınız. Şiddete maruz kalan kadınlar hakkını koruyamayan, eğitimsiz, yoksul ve çaresiz kadınlardır. Tecavüz edenler hasta ve sapık kişilerdir. Ailenin korunması adına şiddete ses çıkarılmaması gerekir. (Diğer Versiyonu: Bazı kültürlerde şiddet kişinin sevgisini göstermesinin bir yoludur. (Eşin/babanın vurduğu yerde gül biter. )

KADINA YÖNELİK ŞİDDET HAKKINDA YANLIŞ İFADELER YANLIŞ Şiddet kültürün bir parçasıdır Ø Kültür şiddeti destekleyebilir. Ancak şiddet hukuken yasak ve suçtur. İnsani, vicdani, ahlaki değildir. Ø Şiddetin hiçbir haklı gerekçesi yoktur. Ø Şiddetin gerçek sevgi ile değil, kontrol ve güç kurma ihtiyacı ile ilgisi vardır.

YANLIŞ: Kadınlar uygunsuz davranarak, toplumun örf ve adetlerine uymayarak şiddete kendileri neden olurlar. Ø Şiddet bir hak ihlalidir ve hiçbir gerekçesi yoktur. Ø Toplumun örf ve adetlerine sıkıya bağlı ve «uygun» bir biçimde davranan kadınlar da şiddet görmektedir. Ø Kız çocukları da şiddet görmektedirler.

28 Ø Şiddetten zarar görenler eşleri, sevgilileri, YANLIŞ: kızları, hatta anneleri ve kız kardeşleridir. Kadına yönelik Ø Erkekler karar vericilerin çoğunu temsil şiddet sadece ettikleri ve bu nedenle gücü ellerinde kadınları bulundurdukları için şiddetin ilgilendiren bir durdurulmasında önemli rol oynayabilirler. meseledir. Ø Şiddet uygulayan erkekler, tüm erkeklerin suçlanmasına neden olmaktadırlar. Ø Erkekler şiddet uygulayan arkadaşlarını ya da akrabalarını uyarıp bunun yanlış olduğuna onları ikna edebilirler.

YANLIŞ: Şiddete maruz kalan kadınlar hakkını koruyamayan, eğitimsiz, yoksul ve çaresiz kadınlardır. Türkiye’de: q Lise eğitimi düzeyinde eğitimi olan kadınların ¼’ünden fazlası, q Üniversite ve üstü eğitimi olan kadınların 1/5 ’i hayatlarının bir döneminde fiziksel/cinsel şiddete maruz kalmışlardır. q Yüksek refah düzeyindeki kadınların yüzde 31’i yaşamının herhangi bir döneminde, q Yüzde 8’i son 12 ay içinde fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kalmıştır.

YANLIŞ: Şiddete uğrayanın tutarsız ifadeleri, güvenilir olmadığını gösterir. Travmatik olaylara gösterdiğimiz duygusal ve bilişsel tepkilerden bazıları: Ø aklın karışması, Ø duygusal uyuşma -duygularını gösterememe ya da çok az duygu ifadesi, Ø konsantre olmada ya da hatırlamada güçlük, Ø olayı önemsizmiş gibi minimize etme yani azımsamadır.

YANLIŞ: Ailenin korunması adına şiddete ses çıkarılmaması gerekir. Ø Ailenin korunması demek, ne olursa olsun evlilik birliğinin sürdürülmesi demek değildir. Ø Ailenin korunması, şiddet ortamını önleyecek şekilde ve aileyi güçlendirecek şekilde olmalıdır. Ø Şiddete her durumda müdahale edilmesi gerekir. 0

32 ŞİDDET DÜNYADA HER YIL 1. 4 MİLYON İNSANIN ŞİDDET NEDENİYLE HAYATINI KAYBETTİĞİ TAHMİN EDİLMEKTEDİR.

Dünyada en az her 3 kadından 1’i fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmaktadır. Dünya çapında kadın cinayetlerinin yüzde 38’i kadınların eşi ya da birlikte yaşadığı kişiler tarafından işlenmektedir.

ŞİDDET Dünya Sağlık Örgütü şiddeti şöyle tanımlar: «İstemli bir şekilde, tehdit yoluyla ya da bizzat, kişinin kendisine, diğer bir kişiye, bir gruba ya da topluma yönelik olarak yaralanma, ölüm, psikolojik zarar, gelişme bozukluğu veya gelişmede gerileme ile sonlanan ya da sonlanma olasılığı yüksek bir biçimde fiziksel güç ya da nüfuz kullanılmasıdır» .

KADINA YÖNELİK ŞİDDET Ø Kadına karşı/yönelik şiddet “ister kamu ister özel yaşamda meydana gelsin, kadınlara fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik zarar veya ıstırap veren veya verebilecek olan toplumsal cinsiyete dayalı her türlü eylem ve bu eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma” olarak tanımlanır. Ø “Kadın” terimi 18 yaşın altındaki kız çocuklarını da kapsamaktadır.

ŞİDDET KADINLAR İÇİN NEDEN ÖNEMLİ BİR SORUNDUR Ø Şiddet hala Türkiye’de ve dünyada önemli bir sorundur. Ø Şiddetin kadınlar ve çocuklar üzerinde yıkıcı etkileri vardır. Ø Şiddet kadının ve kız çocuklarının insan haklarının bir ihlalidir. Ø Uluslararası sözleşmeler kadına yönelik şiddet konusunda bağlayıcıdır. Ø Kanunlarımıza göre şiddet suçtur.

ŞİDDET KADINLAR İÇİN NEDEN ÖNEMLİ BİR SORUNDUR Ø Şiddeti yaygın bir şekilde yaşayan kadınlardır. Ø Şiddet nedeniyle kadınların sağlığı bozulur, yeti kaybına uğrayabilir ya da hayatlarını kaybedebilirler. Ø Kadına yönelik şiddet bir insan hakları ihlalidir. Ø Kadının öz güvenini ve öz saygısını çok büyük ölçüde zedeler.

İNSAN HAKLARI İHLALİ OLARAK KADINA YÖNELİK ŞİDDET KADINLARIN Evlen eceği Kendi kişiyi eçme hakksın da kar ar ver me k li n e İfade özgürlüğü güv a m a a ğ Çalı Yaş ı l cı şma m ı yr a e v ü l k ür ü Yük l t r a r ü e m sek g H a im z t i m Ö r Eşitlik ğ s u a E tan hsa uğr d eriş l sağl artta Yasa ık d im lar ö fizik ü n İşkenceden, zalimane, ünde sel zey ve ine eşit muameleden korunma koru nma e m n i ed t e kiy HAKLARINI l ü M ELİNDEN ALIR!

3 - KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN TÜRLERİ Fiziksel Şiddet Kaba kuvvetin Ø Kadını bir korkutma, sindirme ve Ø Yaralama (dövme, tekmeleme, yaptırım aracı bıçaklama, silahla yaralama vb) olarak kullanılmasıdır. Ø Kadının yeti kaybına uğratma (görme, işitme kaybı, organ ve uzuv kayıpları) Ø Öldürme ( «namus» kisvesi altında işlenen cinayetler, intihara zorlama vb)gibi davranışlardır.

CİNSEL ŞİDDET Mağdura olan yakınlığına bakılmaksızın herhangi bir kişinin, ev ya da işyeri dahil herhangi bir ortamda cinsel içerikli eylemlerde bulunması ya da buna kalkışmasıdır. Ø Sözle, elle sarkıntılık, Ø Dijital ortamda cinsel içerikli fotoğraf, video, mesaj gönderme, Ø İstemeden öpme, dokunma ya da okşama; İstenmeyen cinsel eylemlere zorlama, Ø Cinsel ilişkiye zorlama, Ø Fuhuşa zorlama, kadın ticareti, Ø Ensest, Ø Erken yaşta, zorla evlendirme, Ø Kız kaçırma, Ø Tecavüz gibi olaylardır.

PSİKOLOJİK/DUYGUSAL ŞİDDET Duyguların ve duygusal ihtiyaçların, kadına baskı uygulayabilme k için tutarlı bir şekilde istismar edilmesi, bir tehdit aracı olarak kullanılmasıdır. Ø Tehdit etme (zarar vermekle, terk etmekle, çocuklarını elinden almakla, tehdit, …) Ø Kadına kendini kötü hissettirmek, özgüvenini, beğenisini zedeleyici söz söylemek ve davranışlarda bulunmak, aşağılamak, isim takmak, aciz, çaresiz olduğunu söylemek, sürekli suçlama Ø Kadının yaşamı üzerindeki kontrolünü yok etmek, çocuklarıyla veya ailesiyle görüşmesine izin vermemek, kadını yalnızlaştırmak, bir yere hapsetmek ve ilişkilerinin bozulmasına yol açacak eylemlerde bulunmak, hesap vermeye zorlamak. Psikolojik şiddet tek başına görülebileceği gibi diğer tüm şiddet türlerine eşlik de edebilir.

EKONOMİK ŞİDDET Kadının yaşamını sürdürebilmesi için gerek duyduğu ekonomik olanaklardan mahrum bırakılması, ekonomik kaynakların ve paranın kişi üzerinde bir yaptırım, tehdit ve kontrol aracı olarak düzenli bir şekilde kullanılmasıdır. Ø Kadının çalışmasına engel olma, Ø Çalışıyorsa kazancına el koyma, Ø Kazancından sadece harçlık almak biçiminde yararlanmasına izin verme, Ø Çok az para bırakarak evi döndürmesini isteme, Ø Mallarına el koyma, Ø Ekonomik kararlardan dışlama, Ø Ortak edinilmiş mallara zarar verme davranışlarıdır.

STALK, ISRARLI TAKİP Ø Bir şiddet biçimi olan ısrarlı takip kişinin arzusu dışında onu rahatsız edecek şekilde telefonla arama, mesaj ya da e-posta gönderme, hediyeler alma, habersiz olarak karşısına çıkıp kişiyi rahatsız etme gibi davranışları kapsamaktadır. Ø Israrlı takip bazı durumlarda kendisi ile görüşmeyi kabul etmezse kendisine, takip edilen kişiye ya da takip edilen kişinin ailesine zarar vermekle tehdit etme boyutuna kadar ulaşmaktadır.

SİBER ŞİDDET Genel olarak, sanal oyunlar, internetten yapılan alışverişler, sanal forumlar üzerinden bilgi paylaşımları da giderek artmakta ve MSN, SMS, email, yazılı haberleşme, sohbet odaları, internette oluşturulan bloglar, fotoğraf ve video paylaşım siteleri (youtube, facebook, myspace gibi) elektronik haberleşme araçları da çok fazla kullanılmaya başlanıldığından kişilerin güvenliği daha çok tehdit altında kalmaktadır.

ŞİDDETE MARUZ KALAN KADINLARIN YARALANMA BİÇİMLERİ (%) TÜRKİYE'DE KADINA YÖNELİK AİLE İÇİ ŞİDDET ARAŞTIRMASI (2014)

KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN NEDENLERİ Ø Kadına yönelik şiddet erkeklerle kadınlar arasındaki güç eşitsizliğinin yani toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir göstergesidir. Ø Kadına yönelik şiddet, bireysel, ilişkisel, toplumsal, kültürel ve çevresel etkenlerin bir arada etki etmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.

ŞİDDETİN ETKİLERİ 47 Yalnızlık Yetersizlik hissi Utanma Başarısızlık hissi Suçluluk Düşük Özgüven Konsantrasyon güçlüğü Harekette bulunmada yetersizlik Fiziksel rahatsızlıklar İstismarı önemsememe Yeme bozuklukları Kendinden memnuniyetsizlik Değersizlik hissi Madde bağımlılığı

ŞİDDETİN KADININ RUHSAL SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Ø Öfke nöbetleri, Ø İntihar ve kendine zarar verme davranışı, Ø Güvenli olmayan cinsel davranışlar, Ø Alkol ve maddenin kötüye kullanımı, Ø Sigara içme, Ø Fiziksel aktivitede azalma, baş ve karın ağrıları gibi psikosomatik bozukluklar. .

ŞİDDETİN KADININ SOSYAL SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ SONUÇLARI KADININ Ø Topluma katılamamasına, Ø Sosyal bir çevre oluşturamamasına, Ø Üretken olamamasına, Ø Kendine ve çocuklarına uygun şekilde bakamamasına, Ø Toplum tarafından dışlanmasına, yargılanmasına, yalnız bırakılmasına , NEDEN OLABİLİR.

KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN KADININ MORTALİTESİ (Ölüm) ÜZERİNDEKİ SONUÇLARI Ø Öldürülme (namus cinayetler), adına Ø İntihar eğilimi ya da intihar, Ø HIV/AIDS’e bağlı ölümler, Ø Anne ölümleri, Ø Bebek ölümleri. işlenen

AİLE İÇİ ŞİDDETİN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Ø Düşük benlik saygısı , kendine güvensizlik, Ø Aşırı pasiflik yada hiperaktiflik, Ø İletişim sorunları, Ø Uyum sorunları, Ø Düşük akademik başarı, Ø Anti-sosyal özellikler, Ø Kişilik bozuklukları, Ø Suça yönelme, Ø İntihar eğilimi.

ÇOCUKLARIN AİLE İÇİ ŞİDDETTEN ÖĞRENDİKLERİ 52 Şiddet çatışmaları çözmek için kullanılan uygun bir yöntemdir. Şiddet diğer insanları kontrol etmek için kullanılacak bir yoldur. Şiddet aile ilişkilerinin bir parçasıdır. Şiddet uygulayan aile üyesine genellikle bir ceza verilmez.

NESİLDEN NESİLE GEÇİŞ GÖRMÜYORUM DUYMUYORUM SÖYLEMİYORUM AMA FARKINDAYIM. AİLE İÇİ ŞİDDETİ DURDURUN. KENDİNİZİ EĞİTİN.

5 - DÜNYADA VE TÜRKİYEDE DURUM NEDİR?

KADINA YÖNELİK ŞİDDETTE DÜNYADA DURUM NEDİR? 2013 yılı verilerine göre, dünya çapında kadınların %35’inden fazlası ya partnerinin fiziksel ve/veya cinsel şiddetine ya da partneri olmayan bir kişinin cinsel şiddetine maruz kalmıştır. (Her üç kadından daha fazlası (%35, 6) )

KADINA YÖNELİK ŞİDDET: TÜRKİYE’DE DURUM Yaşamının herhangi bir döneminde eşi veya birlikte olduğu erkeklerin fiziksel şiddetine maruz kalan kadınların oranı yüzde 36’dır. Son 12 ayda fiziksel şiddete maruz kalan kadınların oranı ise % 8’dir. Şiddet gören bu kadınların, % 25, 6’sı yaşadığı şiddet sonuncu yaralanmış ve yaralanmaların % 47, 4’ü ise tedavi gerektirecek boyutta. .

ŞİDDET GÖREN KADIN NE YAPIYOR? Polis başvuruların; % 29’unu eşiyle uzlaştırmış, % 23’üne tedbir kararı çıkartmış ve % 41’ini başka kurum ve kuruluşlara yönlendirmiştir. % 13’ü için bir şey yapılmamıştır. 2008’de % 8 olan başvuru oranı 2014’te % 11’e çıksa da, şiddete maruz kalan kadınların çoğuna hizmet gitmediği açıktır.

ENGELLER… Ø Utanma, suçluluk, gördüğü şiddetten kısmen veya tamamen sorumlu olduğu duygusu, Ø Şiddet uygulayan kişiden tekrar şiddet göreceği korkusu, Ø Aileleri ve toplum tarafından damgalanma ve sosyal dışlanmaya uğrayacağı korkusu, Ø Şiddet gören kadın, böylesi zor olmaya başlayan bir düzeyde destek aramasının ve desteği kabul etmesinin, uzun vadede kendine duyduğu güveni ve saygısını zedeleyeceği düşüncesi, Ø Çocuklarının güvenliği için seçeneklerinin eksikliği ve velayetini kaybedeceği korkusu, Ø Göçmen/mülteciler için şiddet uygulayan bir eşten ayrı düştüğünde geçici göçmenlik statüsünü kaybedeceği korkusu, Ø Maddi kaynaklar, ev, iş veya güvenlik gibi gerçekçi seçeneklerin eksikliği.

59 KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELE Yasal Düzenmeler Kurumsal Mekanizmalar

6 - YASAL HAK VE DÜZENLEMELER

Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetle İlgili Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler Ø BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (1948) Ø BM Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW) 1979/1985 Ø Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu (1995) Ø Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) (2011/2014)

62 Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetle İlgili Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler Ø T. C. Anayasası Ø Türk Medeni Kanunu Ø İş Kanunu Ø Türk Ceza Kanunu Ø 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun

63 Şiddet Mağdurlarının Başvurabileceği Kurumlar Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) AÇSH İl Müdürlükleri ve Sosyal Hizmet Merkezleri Kadın Konukevleri ALO 183 Sosyal Destek Hattı Cumhuriyet Başsavcılığı Aile Mahkemeleri Kolluk Birimleri Polis Merkezleri Jandarma Karakolları Sağlık Bakanlığı

64 KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE KURUMSAL MEKANİZMALAR Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) Kadın Konukevleri AÇSHB İl Müdürlükleri ve Sosyal Hizmet Merkezleri ALO 183

65 Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri Şiddetin önlenmesi ile koruyucu ve önleyici tedbirlerin etkin bir biçimde uygulanmasına yönelik olarak, Ø Şiddete uğramış ya da şiddete uğrama riski bulunan kişilerin başvurabileceği, Ø Danışmanlık, rehberlik ve yönlendirme hizmetleriyle, ihtiyaç duydukları konularda güçlendirici ve destekleyici hizmetleri veren, Ø İzleme çalışmalarını yedi gün yirmi dört saat esası ile yürüten merkezlerdir.

66 BARINMA Kadın Konukevleri fiziksel, duygusal, cinsel, ekonomik ve sözlü istismara veya şiddete uğrayan kadın ve erkeklerin, şiddetten korunması, psiko-sosyal ve ekonomik sorunlarının çözülmesi, güçlendirilmesi ve bu dönemde varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarının da karşılanmak suretiyle geçici süreyle kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. PSİKOSOSYAL DESTEK HARÇLIK HUKUKİ DESTEK YÖNLENDİRME VE REHBERLİK KREŞ İSTİHDAM DESTEĞİ • 6 ay süre ile barınma hizmeti • Meslek elemanları tarafından barınma süresince • Asgari ücretin yarısına kadar harçlık • İl Avukatları ya da Barolar tarafından • Meslek elemanları tarafından barınma süresince • 0 -6 yaş çocuklarına • MEB, Meslek Edindirme Kursları • İŞKUR, Mesleki Danışmanlık

67 ALO 183 Sosyal Destek Hattı “ALO 183 Sosyal Destek Hattı” şiddete uğrayan ya da uğrama riski taşıyan, destek ve yardıma ihtiyacı olan kadın ve çocuklar için psikolojik, hukuki ve ekonomik danışma hattı olarak çalışmakta; bu kişilere hakları konusunda ve başvuracakları yerler hakkında bilgi vermektedir. 7/24 çalışmaktadır.

68 Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerinde Sunulan Hizmetler

69 ŞİDDETLE MÜCADELEDE BİREYSEL OLARAK YAPILABİLECEKLERİMİZ VAR! Ø Kadınlar ile erkeklerin eşit haklara sahip olduğu unutulmamalı, Ø Kadınlar ve erkeklerin hak, fırsat ve imkanlardan eşit biçimde yararlanmalarında herkesin sorumluluğu olduğu bilinmeli, Ø Aile içi ve kadına karşı şiddetin sonlanmasında erkeklerin rolünün son derece önemli olduğu bilinmelidir.

ANTALYA ŞÖNİM ADRES: Yener Ulusoy Bulvarı Kızılsaray Mah. 68. Sok. No: 4 Muratpaşa/ANTALYA TEL: 0 242 2272062/2441726 FAKS: 0242 2276808 Alo 183 Aile, Kadın, Çocuk, Yaşlı ve Engelli Sosyal Destek Hattı

SONSÖZ… 71 Şiddet ilgili olarak Ulusal mevzuatımızda bir eksiklik bulunmamaktadır. Ancak, şiddetle mücadelede kapsamında mevzuatın uygulanmasında ortaya çıkan sorunlara köklü ve gerçekçi bir çözüm için toplumun tüm kesiminin katılımı gereklidir ve yasalara göre de zorunludur. Bu konuda her bulunmaktadır. birimizin GÜÇLÜ KADIN; GÜÇLÜ AİLE; GÜÇLÜ TOPLUM. sorumluluğu

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ. .