KADINA YNELK DDETLE MCADELE Kadnn Stats Genel Mdrl

KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELE

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü KADINA YÖNELİK ŞİDDETE HAYIR SESSİZ KALMAYA HAYIR KADINA YÖNELİK ŞİDDETİ DURDURUN

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ŞİDDET Dünya Sağlık Örgütü Şiddeti şöyle tanımlar: «İstemli bir şekilde, tehdit yoluyla ya da bizzat, kişinin kendisine, diğer bir kişiye, bir gruba ya da topluma yönelik olarak yaralanma, ölüm, psikolojik zarar, gelişme bozukluğu veya gelişmede gerileme ile sonlanan ya da sonlanma olasılığı yüksek bir biçimde fiziksel güç ya da nüfuz kullanılmasıdır» . 3

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ŞİDDET EN ÇOK KADINLARA, ÇOCUKLARA, YAŞLILARA, ENGELLİLERE, GÖÇMENLERE, EVSİZLERE, MÜLTECİLERE YÖNELMEKTEDİR. 4

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü DÜNYADA HER YIL 1. 6 MİLYON İNSANIN ŞİDDET NEDENİYLE HAYATINI KAYBETTİĞİ TAHMİN EDİLMEKTEDİR. 5

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ŞİDDET KADINLAR İÇİN NEDEN ÖNEMLİ BİR SORUNDUR? Ø Şiddeti yaygın bir şekilde yaşayan kadınlardır. Ø Şiddet nedeniyle kadınların sağlığı bozulur, yeti kaybına uğrayabilir, ya da hayatlarını kaybedebilirler. Ø Kadının öz güvenini ve öz saygısını çok büyük ölçüde zedeler. Ø Kadına yönelik şiddet bir insan hakları ihlalidir.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü DÜNYA. . ü Kadına yönelik şiddet yalnızca ülkemizde değil tüm dünyada ciddi bir toplumsal sorun olarak varlığını sürdürmektedir. ü BM verilerine göre, dünya genelinde hayatında en az bir kez eşi veya yakın ilişki içinde bulunduğu kişi tarafından şiddete maruz kalan kadınların oranı yüzde 35’tir. 7

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 8

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Kadına Yönelik Şiddetin Türleri Fiziksel Psikolojik Cinsel Ekonomik

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü «Kurbana olan yakınlığına bakılmaksızın herhangi bir kişinin, ev ya da işyeri dahil herhangi bir ortamda cinsel içerikli eylemde bulunması ya da buna kalkışması, istenmeyen cinsel ifadeler kullanması ya da önerilerde bulunması, para karşılığı seksle ilgili herhangi bir girişimde bulunması ya da baskı yoluyla karşıdaki kişinin cinselliği üzerinde dayatmada bulunması olarak tanımlanır. » CİNSEL ŞİDDET Ø Sözle, elle sarkıntılık, dijital ortamda cinsel içerikli fotoğraf, video, mesaj gönderme, … Ø İstenmeyen öpme, dokunma ya da okşama gibi cinsel temas durumları Ø İstenmeyen cinsel eylemlere zorlama Ø Cinsel ilişkiye zorlama Ø Fuhuşa zorlama Ø Akraba ve yakınlara yönelik cinsel saldırı ya da cinsel istismar (Ensest) Ø Erken yaşta, zorla evlendirme Ø “Kız kaçırma” Ø Tecavüz 10

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü PSİKOLOJİK /DUYGUSAL ŞİDDET Ø Tehdit etme (zarar vermekle, terk etmekle, çocuklarını elinden almakla, tehdit, …) Ø Kadına kendini kötü hissettirmek, «Duyguların ve duygusal özgüvenini, beğenisini zedeleyici söz ihtiyaçların, kadına baskı söylemek ve davranışlarda bulunmak, aşağılamak, isim takmak, aciz, çaresiz uygulayabilmek için tutarlı olduğunu söylemek, sürekli suçlama bir şekilde istismar Ø Kadının yaşamı üzerindeki kontrolünü yok edilmesi, bir tehdit aracı etmek, çocuklarıyla veya ailesiyle olarak kullanılmasıdır. » görüşmesine izin vermemek, kadını yalnızlaştırmak ve ilişkilerinin bozulmasına yol açacak eylemlerde bulunmak, hesap vermeye zorlamak 11

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Duygusal şiddet/istismar yaygınlığı 12

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü EKONOMİK ŞİDDET Ø Kadının çalışmasına engel olmak, Kadının yaşamını sürdürebilmesi için gerek duyduğu ekonomik olanaklardan mahrum bırakılması, ekonomik kaynakların ve paranın kişi üzerinde bir yaptırım, tehdit ve kontrol aracı olarak düzenli bir şekilde kullanılmasıdır. Ø Çalışıyorsa kazancına el koymak, Ø Kazancından sadece harçlık almak biçiminde yararlanmasına izin vermek, Ø Çok az para bırakarak evi döndürmesini istemek, Ø Var olan mallarına el koymak, Ø Ekonomik kararlardan dışlama, Ø Ortak edinilmiş mallara zarar verme 13

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Demografik Göstergeler * Yaş * Eğitim Düzeyi * Refah Durumu 14

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Yaşa göre Fiziksel ve/veya cinsel şiddet yaygınlığı 15

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Eğitim düzeyine göre fiziksel ve/veya cinsel şiddet yaygınlığı 16

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Refah düzeyine göre fiziksel ve/veya cinsel şiddet 17

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Kadınların şiddeti anlatmaması 18

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Kadınlar açısından kurumsal başvuru kararı § Dayanma gücünün bitmesi § Şiddetin sıklığından çok ağırlığı ve bedensel zarar görme § Destek alma (aileden özellikle annelerinden) § Başvuru kararı bazen uzun zaman düşünülmüş bir süreç olurken, çoğu kez aniden gelişen bir olay olarak yaşanmaktadır. 19

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Şiddet sonucu kurum/kuruluşlara başvurma 20

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 21

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 22

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 23

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 24

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ŞİDDETİN ETKİLERİ 25

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Fiziksel rahatsızlıklar Utanma Yalnızlık Başarısızlık hissi Suçluluk İstismarı önemsememe Düşük Özgüven Konsantrasyon güçlüğü Yeme bozuklukları Kendinden memnuniyetsizlik Harekette bulunmada yetersizlik Yetersizlik hissi Değersizlik hissi Madde bağımlılığı 26

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN FİZİKSEL SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Ø Kafa, karın ve göğüs kafesi ve kol bacaklarda yaralanmalar Ø Sindirim sistemi bozuklukları Ø Vücudun muhtelif bölümlerinde çürük ve ezikler, sert cisimlerin oluşturduğu izler Ø Üriner sistem enfeksiyonları Ø Vücutta kırıklar, yırtık ve kesikler Ø Huzursuz barsak sendromu Ø Solunum sistemi ile ilgili sorunlar Ø Fiziksel işlevsellikte azalma Ø Göz içi yaralanmaları Ø Yeti kayıpları (görme, kognitif kayıplar Ø Kas eklem ağrıları Ø Kronik ağrı yakınması işitme, 27

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Fiziksel ve/veya cinsel şiddet ve hayata son vermeyi düşünme/deneme 28

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Ø KYŞ’ten bebeklik döneminden itibaren her yaştaki çocuk etkilenebilir. Ø Çocuğun içinde bulunduğu döneme, cinsiyete göre, ailede yaşanan şiddete verdiği tepki farklılık göstermektedir. 29

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Ø Bedenden memnuniyetsizlik , Ø Yoğun değersizlik duyguları Ø Düşük benlik saygısı , kendine Ø Depresyon, anksiyete güvensizlik Ø Aşırı pasif Ø İletişim sorunları Ø Uyum sorunları Ø Düşük akademik başarı Ø Antisosyal özellikler, yıkıcı davranışlar -Kişilik bozuklukları Ø Suça yönelme Ø İntihar eğilimi

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ÇOCUKLARIN AİLE İÇİ ŞİDDETTEN ÖĞRENDİKLERİ Şiddet çatışmaları çözmek için kullanılan uygun bir yöntemdir. Şiddet diğer insanları kontrol etmek için kullanılacak bir yoldur. Çocuklar neler öğrenirler? Şiddet uygulayan aile üyesine genellikle bir ceza verilmez. Şiddet aile ilişkilerinin bir parçasıdır. 31

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü “Nesiller arası şiddet döngüsü” NESİLDEN NESİLE GEÇİŞ Tanık olunarak ya da bizzat mağduru olarak öğrenilen şiddet davranışı tekrarlanma eğilimi gösterir.

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN NEDENLERİ EKOLOJİK MODEL Ø Ø Ø Hızlı sosyal değişimler Ekonomik eşitsizlikler Toplumsal cinsiyet eşitsizliği Eşitsizlikleri körükleyen politikalar Yoksulluk Zayıf ekonomik güvence ağları Yasaların uygulanmasındaki yetersizlikler Şiddeti pekiştiren kültürel normlar Ateşli silahlara erişimin kolay olması Çatışma ortamı/çatışma sonrası ortam Zayıf kurumsal politikalar Mağdurlara yönelik hizmetlerin yetersizliği Ø Ø Ø Yoksulluk Yüksek suç işleme oranları Yüksek düzeyde ikamet yeri değişiklikleri Yüksek işsizlik Yerel yasa dışı madde ticareti Yerel etkenler Ø Ø Ø Yetersiz annebabalık becerileri Evlilikte uyumsuzluk Anne-babayla çatışmaların şiddet içermesi Ev halkının SED’nin düşük olması Şiddete bulaşmış arkadaşların varlığı Ø Çocuklukta kötü muameleye maruz kalmış olmak Ø Psikolojik/kişis el bozukluklar Ø Alkol/madde kötüye kullanımı Ø Şiddete başvurma öyküsü 33

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Önlenme * Birincil koruma: Şiddetin daha ortaya çıkmadan önlenmesi * İkincil koruma: Şiddetin ortaya çıktıktan sonra erken tanısının yapılması ve gerekli müdahalelerle etkilerinin ve tekrarının önlenmesi, * Üçüncül koruma: Uzun süreli şiddete maruz kalanların ve şiddet uygulayanların rehabilitasyonu sürekli izlem ve destek(denet)lenmesi [WHO, 2002].

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN 35

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Ø T. C. Anayasası ULUSAL DÜZENLEMELER Ø 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Ø Türk Medeni Kanunu Kadına Karşı Şiddetin Ø Türk Ceza Kanunu Önlenmesine Dair Kanun ve Ø Ceza Muhakemesi Kanunu Uygulama Yönetmeliği Ø 5393 sayılı Belediye Kanunu Ø Kadın Konukevlerinin Açılması ve Ø 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu Ø 5395 sayılı Çocuk Koruma İşletilmesi Hakkında Yönetmelik Ø Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri Hakkında Yönetmelik Kanunu 36

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü İhbar Şiddet veya şiddet uygulama tehlikesinin varlığı halinde; İhbarı alan kamu görevlileri ise, görevlerini gecikmeksizin yerine Herkes bu durumu resmi getirmek ve uygulanması gereken makam veya mercilere diğer ihbar edebilir. yetkilileri tedbirlere yükümlüdür. 37 ilişkin haberdar olarak etmekle

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELE KONUSUNDA HİZMET VEREN KURUM VE KURULUŞLAR 38

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI Ø MERKEZ: Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Ø TAŞRA TEŞKİLATI: Ø Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri Ø ŞÖNİM’ler Ø İlk Kabul Birimleri Ø Kadın konukevleri Ø Sosyal Hizmet Merkezleri Ø ALO 183 39

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü KURUMSAL HİZMET BİRİMLERİMİZ v Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri v İlk Kabul Birimleri v Konukevleri 40

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ŞİDDET ÖNLEME VE İZLEME MERKEZLERİ 41

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri Şiddetin önlenmesi ile koruyucu ve önleyici tedbirlerin etkin bir biçimde uygulanmasına yönelik olarak, şiddete uğramış ya da şiddete uğrama riski bulunan kişilerin başvurabileceği, danışmanlık, rehberlik ve yönlendirme hizmetleriyle, ihtiyaç duydukları konularda güçlendirici ve destekleyici hizmetleri veren ve izleme çalışmalarını yedi gün yirmi dört saat esası ile yürüten merkezlerdir. 42

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri Çalışma Esasları q. Kişisel bilgilerin gizli tutulması esastır. Ş Ö N İ M q. Başvuranların yapılacak işlemler hakkında bilgilendirilmeleri esastır. qŞiddet mağduru ve şiddet uygulayana herhangi bir uzlaşma teklif edilemez, arabuluculuk yapılamaz, adlarına karar alınamaz. q. Hizmetlerin yürütülmesinde ilgili tüm tarafların desteği alınır. 43

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü -Konukevleri fiziksel, duygusal, cinsel, ekonomik ve sözlü istismara veya şiddete uğrayan kadın ve erkeklerin, şiddetten korunması, psiko-sosyal ve ekonomik sorunlarının çözülmesi, güçlendirilmesi ve bu dönemde varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarının da karşılanmak suretiyle geçici süreyle kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. -Konukevlerinde gizlilik önemlidir. Bu nedenle adres bilgileri paylaşılmamaktır. Konukevleri BARINMA PSİKOSOSYAL DESTEK HARÇLIK HUKUKİ DESTEK YÖNLENDİRME VE REHBERLİK KREŞ İSTİHDAM DESTEĞİ • 6 ay süre ile barınma hizmeti • Meslek elemanları tarafından barınma süresince • Sosyal inceleme raporuna istinaden harçlık ödemesi yapılmaktadır. • İl Avukatları ya da Barolar tarafından • Meslek elemanları tarafından barınma süresince • 0 -6 yaş çocuklarına • MEB, Meslek Edindirme Kursları • İŞKUR, Mesleki Danışmanlık 44

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ALO 183 “Alo-183 Hattı” şiddete uğrayan ya da uğrama riski taşıyan, destek ve yardıma ihtiyacı olan kadın ve çocuklar için psikolojik, hukuki ve ekonomik danışma hattı olarak çalışmakta; bu kişilere hakları konusunda ve başvuracakları yerler hakkında bilgi vermektedir. 7/24 çalışmaktadır. Ücretsiz olarak hizmet vermektedir. 45

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü İÇİŞLERİ BAKANLIĞI İçişleri Bakanlığında kadına yönelik şiddet konusunda sunulan hizmetlerle ilgili dört birim bulunmaktadır: Ø İller İdaresi Genel Müdürlüğü (Mülki Amirler) Ø Emniyet Genel Müdürlüğü Ø Jandarma Genel Komutanlığı Ø Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü 46

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü MÜLKİ AMİRLER Valilikler ve Kaymakamlıklar Ø Koruyucu tedbir kararları verebilirler. Ø Bu kararlar çerçevesinde: Ø şiddete uğrayan kadına ve beraberindeki çocuklara uygun bir barınma yeri, Ø geçici maddi yardım, psikolojik, meslekî, hukukî ve sosyal destek, Ø şiddete uğrayan kadının can güvenliği tehlikesi bulunması durumunda geçici olarak koruma altına alınması ve Ø kreş imkânı verilmesini sağlayabilirler. 47

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 6284 sayılı Kanun kapsamında KOLLUK BİRİMLERİ Ø Gecikmesi sakınca bulunan hallerde koruyucu ve önleyici tedbir kararı alabilirler. Ø Kararın süresi, değişimi, kaldırılması ya da aynen kalmasını talep edebilirler. Ø Kararın tebliğ edilmesi ve yerine getirilmesinden de sorumludurlar. Ø Tedbir kararı verilen ya da korunan kişiyi ASPB’nin ilgili il veya ilçe müdürlüklerine ulaştırmakla sorumludurlar. 48

Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER 49