Het landschap in de Vechtstreek In deze les

Het landschap in de Vechtstreek In deze les leer je hoe het landschap in de Vechtstreek is ontstaan. En waarom er op sommige plekken een fort is gebouwd.

Waar ligt de Vechtstreek?

Waar ligt de Vechtstreek?

Welke plaatsen op deze kaart horen bij de gemeente Stichtse Vecht?

Welke plaatsen op deze kaart horen bij de gemeente Stichtse Vecht? De grootste plaatsen van de gemeente liggen aan een rivier. Welke rivier is dat? Waar loopt hij op de kaart?

De grootste plaatsen van de gemeente liggen aan rivier de Vecht. Klik op de satellietfoto voor vergroting Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het landschap rond de Vecht?

Wat zijn belangrijke kenmerken van het landschap rond de Vecht? - Grote plassen in het oosten (Loosdrechtse Plassen) - Belangrijke routes van noord naar zuid: snelweg A 2, spoorlijn, Amsterdam-Rijnkanaal en de Vecht - Weilanden die onderverdeeld zijn in lange rechte stroken met slootjes ertussen

Hoe is het landschap hier ontstaan? Lang geleden was dit gebied één groot moeras. Er stond dus altijd een laagje water. In het water groeiden planten. Als de planten doodgingen, zakten de plantenresten naar de bodem.

Die laag met dode plantenresten werd dikker en dikker. Dat noemen we veen De laag veen werd zo dik, dat hij als een kussen boven de Vecht uitstak!

veen Door dat veengebied stroomt al 4000 jaar de Vecht. Met het water komen ook zand en klei mee. Bij overstromingen liet de rivier bij de oevers zand achter (dat was het zwaarst) en verder iets verder weg klei. Op de hogere oeverwallen van zand gingen de mensen als eerste wonen.

Het veen ontginnen Met de natte veengrond verder van de rivier konden de mensen niet veel beginnen. De koeien zakten erin weg. Het was ook te nat om gewassen op te verbouwen. De mensen gingen vanaf de Vecht lange sloten graven om het water uit het veen naar de rivier te laten stromen.

Hier zie je een filmpje (1: 40 minuut) over het ontginnen van veen. Kijk daarna op de kaart. Zie je al die rechte slootjes die naar de Vecht toe zijn gegraven? Het water stroomde uit het veen in de slootjes en van de slootjes in de Vecht. Het ontginnen duurde ongeveer van het jaar 1000 tot 1600.

Van veen naar turf De mensen ontdekten dat je gedroogd veen (turf) goed kon gebruiken als brandstof. Van de 16 e t/m de 18 e eeuw is daarom veel veen afgegraven om turf van te maken.

Van veen naar turf Het natte veen werd op het land uitgespreid om te drogen. Er werden rechthoekige blokken van gesneden. Dat heet turf steken. Als de turf droog was kon je er de kachel mee aansteken.

Op den duur is er zoveel veen afgegraven dat grote plassen ontstonden, zoals de Loosdrechtse en Vinkeveense Plassen.

Tijdbalk landschap Vechtstreek

Nieuwe Hollandse Waterlinie De mensen hadden intussen bedacht dat je water ook als verdediging kon gebruiken. Als het land onder een klein laagje water staat, kan een vijand er niet overheen met paarden en kanonnen, maar ook niet met een boot. De Nieuwe Hollandse Waterlinie loopt van de Biesbosch tot Muiden.

Nieuwe Hollandse Waterlinie Als de vijand kwam, kon je sluizen openzetten en land onder water laten lopen. Hoge punten bleven droog staan. Om die te verdedigen, werden forten gebouwd. Bijvoorbeeld bij wegen die hoger lagen dan het land er omheen.

Fort Spion en Fort Tienhoven waren onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Fort Spion ligt tussen Loenen en Loosdrecht in een bocht van de Bloklaan. De Bloklaan verbindt Loenen en Loosdrecht met elkaar.

Fort Tienhoven ligt tussen Breukelen en Tienhoven in een bocht van de Nieuweweg. De Nieuweweg verbindt Breukelen met Tienhoven en Oud-Maarsseveen.

Fort Spion Fort Tienhoven In les 3 ga je één van deze twee forten bezoeken met een kunstenaar.

Je weet nu: - Wat de kenmerken zijn van het landschap in de Vechtstreek - Dat de bodem uit veen bestaat - Wat turf is - Hoe de Loosdrechtse Plassen zijn ontstaan - Dat de Nieuwe Hollandse Waterlinie is aangelegd om met water de vijand tegen te houden - Dat Fort Spion en Fort Tienhoven onderdeel zijn van de Nieuwe Hollandse Waterlinie