Euskal Herriaren kokapena eta geografia fisikoa Egilea Jurgi

Euskal Herriaren kokapena eta geografia fisikoa Egilea: Jurgi Kintana Goiriena www. kondaira. com

1. Kokapena: koordenatuak Euskal Herria: 43º N, 2º W x

Koordenatuak: Latitudea (N-S) 90º Iparra (N) 43º N x 43º Ekuatorea 0º Hegoa (S) 90º

Koordenatuak: Longitudea (W-E) 0º Mendebaldea (W) 2º W Ekialdea (O) Greenwich x x 20º 15º 10º 15º

Koordenatuak: Longitudea (W-E) 180º x Mendebaldea (W) 90º x Ipar poloa x x 2º W Greenwich 0º Ekialdea (E) 90º

44º N Koordenatuak 43º N, 2º W 43º N 42º N 4º W 3º W 2º W 1º W

2. Hiru elementu gakoak • ITSASOA (Bizkaiko Golkoa) • MENDIA (Pirinio ertza) • LAUTADA (Ebro Ibarra)

Hiru elementu gakoak • Hiru zonalde bereizi: • Euskal Herri atlantiarra, itsastarra, Europara irekia • Euskal Herri mediterraniarra, lautadakoa, mesetara irekia • Trantsizioko mendialdea: mendi baxuak (Pirinio eta Kantabria artean baxuenak), atlantiar-mediterranear komunikazioa erraztuz Lurralde txikia, baina ezaugarri konplexuak. Europa kontinental eta Iberiar penintsula arteko lotura eta pasabidea

Iberiar Penintsula Euskal He eta pasabi Picos de Europa (altuak) Euskal mendiak (ez oso altuak) Pirinioak (altuak) Europa

Erliebe unitate nagusiak Akitaniako sakonunea Kostaldeko mendi eta haranak Pirinioak Euskal mendiak Arabako laut. Errioxa < 300 m. 300 -700 m. > 700 m. Iruñeko arroa Ebro Ibarra (Erribera)

• Kostaldeko mendi eta haranak: – Bizkaian eta Gipuzkoan zehar – Mendi eta haranak tartekatu, paisaia malkartsua (nahiz mendi gehienak berez ez izan oso altuak). • Akitaniako sakonunea: – Ipar Euskal Herrian hasi eta Akitanian zehar Europarantz ireki (Errusiaraino segi liteke mendirik igaro gabe).

• Arabako lautada: Gasteiz eta Arabaren erdigunea hartzen duen goi lautada. • Iruñeko arroa: Iruñea eta iruñerria hartzen duen goi lautada, Nafarroa erdialdean. • Errioxa: Ebro ibaiaren ertzeko Araba inguruko lurraldea (Nafarroa zati bat barne). • Ebro Ibarra (Erribera): Nafarroaren hegoaldean Ebrorantza hedatzen den lautada.

• Euskal mendiak: - Pirinioen segida modukoa, baina zenbait mendizerra eta mendigunetan zatituta: - Gorbeia, Elgea, Aralar, Gasteizko mendiak, Urbasa, Andia, Toloño. . . • Pirinioak - Ekialdetik mendebaldera altuera galduz doaz. - Puntu altuena (Euskal Herriko mendi garaiena) Hiru Erregeen Mahaia (2. 435 m. ) Nafarroan.

Ibai nagusiak Atlantiar isurialdea Mediterranear isurialdea

• Atlantiar isurialdeko ibaiak: – Gehienak laburrak – Gehienak itsasora zuzenean doaz – Ur emari handikoak • Mediterranear isurialdeko ibaiak: – Luzeak – Itsasora heldu aurretik elkartu (Ebron) – Ur emaria ez hain handikoak

© Jurgi Kintana Goiriena Amaiera © UEU, kondaira. com • Euskarazko aurkezpen eta material historiko gehiago www. kondaira. com/materiala. php helbidean Aurkezpen hau inprimitu nahi izanez gero, berau amaitutakoan, jarri sagua aurkezpenaren dokumentu gainean, sakatu saguaren eskuineko botoia eta haututatu “Inprimatu”. Inprimatzeko irekiko den koadroan, orrialdeko diapositiba bat edo bi hautatzea gomendatzen da (ez gehiago).