D Ticaret Politikas zel gmrk rejimleri zel Gmrk

Dış Ticaret Politikası- özel gümrük rejimleri

Özel Gümrük Rejimleri -1Ülkenin normal gümrük rejimine tabi değillerdir: • Geçici İthal ve Geçici İhraç: Tekrar yurt dışına çıkartılmak üzere (geçici ithal) ülkeye giren mallara yada bir süre sonra tekrar geri getirilmek üzere ihraç olunan mallara (geçici ihraç) uygulanır • (Örnek: Onarılacak veya değerlendirici bir işlem görecek mallar, kiralanan alet/makineler, sergi ve fuarlarda gösterilecek eşyalar, sirk/tiyatro ekiplerinin teçhizatları, ticari örnekler. . ).

Özel Gümrük Rejimleri -2 • Serbest Bölgeler: Ülkenin siyasal sınırları içinde yer almakla birlikte gümrük hattının dışında sayılan ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir. • Ticari ve sınai faaliyetler için daha geniş teşvikler sağlanır. • Uygulanan sınai, ticari ve mali konulara ilişkin düzenlemeler bu bölgelerde kısmen yada tümüyle geçersizdir. – Serbest Ticaret Bölgeleri – Serbest Üretim Alanları (İhracat işleme alanları) – Serbest Limanlar

Özel gümrük rejimleri – Serbest Bölgeler (Free zones) - Serbest Bölgeler, gümrük alanı dışında sayılır, vergi, kambiyo ve standartlara ilişkin hükümler uygulanmaz veya kısmen uygulanır - Yasa ile belirlenmiş alanlardır. (Ülkemizde Bakanlar Kurulu Kararı ve buna bağlı 3218 sayılı Serbest Bölgeler mevzuatı uyarınca kurulmuş bölgelerdir. ) - Serbest bölgedeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödemeler dövizle yapılır. - Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler kambiyo rejimine ve herhangi bir izne tabi olmaksızın, yurt dışına veya ülkeye transfer edilebilir. - Fiyat, kalite ve standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına verilen yetkiler serbest bölgelerde uygulanmaz. Slide 4 -4 Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

- Serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayıldığından, serbest bölgeler ile ülke arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır. - Başka bir deyişle, ülke’den serbest bölgeye satılan mallar ihracat rejimine, serbest bölgeden alınan mallar ise ithalat rejimine tabidir. - Serbest bölge kullanıcıları ülkeden KDV"siz mal ve hizmet satın alabilirler. - Mallar serbest bölgede süre sınırlaması olmaksızın kalabilir. - Serbest Bölgelerin başlıca amacı; ülkelerde ihracata dönük yatırım ve üretimi artırmak; Yabancı sermaye ve teknoloji girişini teşvik etmektir.

Özel Gümrük Rejimleri -3 • Serbest Bölgelerin Kurulum Amaçları: – Ülkenin ihracata dönük üretim ve yatırımlarını artırmak, – Yabancı sermaye ve teknoloji girişini hızlandırmak, – Sanayinin ihtiyaç duyduğu hammadde ve ara malları kolayca sağlamak, transit olarak ülkeye gelen malların diğer ülkelere satışını kolaylaştırmak, – İstihdam yaratmak, – Döviz girdilerini artırmak, – Dış finansman olanaklarından daha fazla yararlanmaktır.

Özel Gümrük Rejimleri -4 Türkiye’de Serbest Bölgelerdeki Ticaretin Dağılışı, 1999 (milyon $) Türkiye’den Bölgeye 854. 5 Bölgeden Türkiye’ye 3, 194. 4 Yurt Dışından Bölgeye 2, 733. 9 Bölgeden Yurt Dışına 1, 063. 8 TOPLAM 7, 886. 6 Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı

Slide 4 -8 Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

Özel gümrük rejimleri – Antrepolar: -. Bu depolar gümrük idareleri tarafından işletilenler (gerçek antrepo) ve özel kişiler tarafından işletilenler (fiktif antrepo) olarak 2'ye ayrılırlar. - Antrepoda saklanmak üzere ülkeye giren mallardan bir gümrük vergisi alınmaz -. Ancak, bu malların daha sonra evsahibi ülke tarafından ithal edilmesiyle, gümrük rejimi uygulanacaktır - (örneğin, ithalatçı malı yerinde görmek istediği zaman veya küçük partiler halinde ithal etmek veya piyasaya sürmek istediği zaman bu olanağı elde eder. - Öte yandan ihracatçı malı piyasaya sürmek için uygun zamanı bekleyebilir. ) Slide 4 -9 Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.

– Transit Taşımacılık - Bir ülkeden, bir diğerine gönderilen malların yol üzerinde üçüncü ülke sınırları arasından geçmesidir. - Eskiden transit taşımacılık üzerinden de vergi alınırken, 1959 tarihli Cenevre, TIR sözleşmesi uyarınca, alınan tüm vergi, resim ve harçlar kaldırılmıştır. – Transit Ticaret: Bir firmanın kendi ülkesinin döviz varlıklarını kullanarak, başka bir ülkeden satın aldığı malları, üçüncü bir ülkeye satmasına transit ticaret denir.

Özel Gümrük Rejimleri -4 • Sınır ve Kıyı Ticareti: Ülkenin ortak kara ve deniz sınırı olan ülkelerle yaptığı, genellikle özel bir rejime tabi olan bir ticaret şeklidir. – Gümrük giriş – çıkış beyannameleri düzenlenmez, ilgili valilerin denetimi altında yürütülür. –. Şartları, Komşu ülkeler arasında yapılan karşılıklı anlaşmalarla düzenlenir. Temel amacı bu bölgelerde yaşayanların ihtiyaçlarını karşılamaktır. - Ülkemizde de sınır ticareti, o bölgelerde yerleşik tüzel kişiler ile gerçek kişiler tarafından yapılabilmektedir. - Bu ticaret için ihracat veya ithalat belgesi aranmaz, gümrük girişçıkış beyannameleri düzenlenmez. İlgili illerdeki valiliklerin denetimi altında yapılır.

• Bedelsiz İthalat: Ticari nitelik taşımaz. - Örnek: Yurt dışında çalışan Türk işçileri veya kamu görevlileri buradaki kazançlarıyla satın aldıkları mesleki araç, gereç veya kişisel malların gümrüklü veya gümrüksüz ithaline izin veren özel bir rejimdir. - Burada "bedelsiz" kavramından anlaşılacak olan, sözkonusu malların ithali için Türkiye'den yurt dışına bir döviz transferinin yapılmamış olmasıdır. - Döviz rezervi kullanılmadan, ülkedeki mal arzını bollaştırdığından, enflasyonu düşürcü etki yapabilir. Ancak, yerli üretime de zarar verebilir.

İhracat: • Bir ülke sınırları içerisinde serbest dolaşımda bulunan (bu ülkede yetişen, üretilen veya başka ülkelerden ithal edilmiş) malların ve hizmetlerin başka ülkelere satılması / gönderilmesi faaliyetleri ihracat olarak adlandırılmaktadır.

Fiili İhracat • İhraç konusu malın gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde muayenesinin yapılıp taşıta yüklenmesi, bir yerden veya muhtelif yerlerden bir defada veya kısım gelmekte olan dökme veya diğer eşyada yüklemenin tamamlanması fiili ihracat olarak adlandırılmaktadır.

İhracatı Düzenleyen Mevzuatlar • • • İhracat Mevzuatı Gümrük Mevzuatı Kambiyo Mevzuatı Standardizasyon Mevzuatı Teşvik Mevzuatı Katma Değer Vergisi Mevzuatı

İhracatçı • 58 ihracatçı birliklerinden birine üyelik için İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine üyelik başvurusu, • Ticaret Sicil Gazetesi kaydı, • Gerçek / Tüzel kişinin tek vergi numarası sahibi olduğunu gösterir belgeler, • Noterden tasdikli imza sirküleri

İhracı Ön İzne Bağlı Mallar (1): • Harp ve Silah Mühimmatı (spor ve av tüfekleri hariç), • Afyon ve Haşhaş Kellesi, • Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Yasadışı Trafiğin Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi Kapsamındaki Mallar, • Tehlikeli Atıkların Sınırlar Ötesi Taşımının ve Bertarafının Kontrolüne ilişkin Basel Sözleşmesi Kapsamındaki Mallar, • Yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, sansar, porsuk ile yılanlar, kaplumbağa ve kertenkelelerin canlı ve cansız halde ve bunların tanınabilir parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon, • Gübreler (kimyevi hariç)

İhracı Ön İzne Bağlı Mallar (2): • Tohumlar (orman ağacı tohumları hariç), • Su ürünlerinden su ürünleri avcılığını düzenleyen esaslar çerçevesinde avlanması yasak olan cins ve nitelikteki su ürünleri, • Yarış atları, • Yem kanunu kapsamına giren yemler, • Zirai mücadele ilaç ve aletleri, • Veteriner ilaçları, • İhracat amacıyla doğadan elde edilmesi kontenjanla veya başka herhangi bir kayıtla sınırlandırılan doğal çiçek soğanları, • Damızlık büyük ve küçük baş hayvan, • Doğa mantarı (sadece AB üyesi ülkelere yapılan ihracatta),

İhracı Ön İzne Bağlı Mallar (3): • Mavi yüzgeçli orkinos (canlı, taze, soğutulmuş, dondurulmuş veya işlenmiş), • Nükleer alanda kullanılan malzeme, ekipman ve ilgili teknolojinin ihracatına izin verilmesine ilişkin yönetmelik kapsamındaki mallar, • Füze teknolojisi kontrol rejimi kapsamındaki mallar, • Şeker, • Orman ağacı tohumları ve diğer yetiştirme materyalleri • Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esaslarına ilişkin tüzük kapsamına giren patlayıcı maddeler (harp ve silah mühimmatı hariç)

İhracatı Yasak Mallar: • • • • Kültür ve Tabiat Varlıkları (Eski Eserler), Hint Keneviri, Tütün tohumu ve fidesi, Tiftik keçisi, İhracı izne bağlı mallar listesinde yer alan türler hariç bütün av ve yaban hayvanları (canlı, cansız, taşınabilir en küçük parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon), Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, dişbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı ağaç türlerinin kütük, tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak ihracı, İhracatı yasak olan doğal çiçek soğanları, Odun ve odun kömürü (meyve kabuklarından üretilen mangal kömürü hariç), Sığla Yalankoz Datça hurması Zeytin, incir, fındık, antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları, Sahlep (toz, table, her türlü formda)

Özel gümrük rejimleri • Taşıdıkları özellikler dolayısıyla, ülkenin normal gümrük rejimine tabi olmayan mallar, özel gümrük rejimlerine tabi olurlar. – Geçici İthalat ve Geçici İhracat - Daha sonra tekrar yurt dışına çıkartılmak şartıyla, ülkeye girmesine izin verilen mallar geçici ithalat kapsamında değerlendirilir. Bu kapsamda yer alan mallardan gümrük vergisi alınmaz. - Tersine, daha sonra tekrar ülkeye geri getirilmesi kaydıyla, ülkeden ihraç edilen mallar ise geçici ihracat rejimi kapsamında değerlendirilir. Bu tür mallara vergi iadesi ödemesi yapılmaz. - Bu tür mallar, onarılacak malları, inşaatlarda kullanılmak amacıyla kiralanan makine v. b. leri, sergi ve fuarda gösterilecek eşyalar, sirk ve tiyatro ekiplerinin beraberinde getirdikleri araçlar, ticari örnekler v. b. dir. Slide 4 -21 Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.