Zmiany w systemie orzecznictwa lotniczolekarskiego Zca Naczelnego Lekarza

Zmiany w systemie orzecznictwa lotniczo-lekarskiego Z-ca Naczelnego Lekarza Lotnictwa Cywilnego lek. med. Robert Powierża Seminarium dla personelu lotniczego 16. 04. 2013 r.

Klasy zdrowia personelu lotniczego i personelu pokładowego Klasa 1 - zawodowa Klasa 2 - turystyczna Klasa 3 - KRL (ATC) Klasa LAPL Klasa „krajowa” (orzeczenie krajowe potwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych na podstawie rozporządzenia MTBi. GM z art. 95 ustawy – Prawo lotnicze – tzw. „stara klasa 3” - dla krajowych licencji: turystycznej/zawodowej oraz świadectw kwalifikacji poza FIS/AFIS. • Klasa CC - personel pokładowy • • • 2

Podstawy prawne orzekania personelu lotniczego i personelu pokładowego Z Rozporządzenia MTBi. GM z dnia 15 marca 2013 r r. (Dz. U. poz. 373 z dnia 19 marca 2013 r. ) wynika , że członkowie personelu lotniczego są orzekani na podstawie 4 różnych aktów prawnych. 1. 2. 3. 4. Członkowie personelu lotniczego (licencje Part i licencje wiatrakowcowe) oraz członkowie personelu pokładowego są orzekani na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 03. 11. 2011 r. ; Członkowie personelu lotniczego (licencje krajowe nawigatora i mechanika pokładowego - orzekani wg przepisów Anex 1 ICAO; Członkowie personelu lotniczego - kontrolerzy ruchu lotniczego i praktykanci KRL oraz informatorzy FIS i AFIS - orzekani wg. rozporządzenia Komisji (UE) nr 805/2011 z 10. 08. 2011 r. oraz Wymagań EUROKONTROL – rozporzadzenie MTBi. GM z 12 marca 2013 r. – klasa 3; Członkowie personelu lotniczego (pozostałe świadectwa kwalifikacji oraz licencje dyspozytora i mechanika lotniczego obsługi technicznej - orzekani wg przepisów krajowych dla śk. 3

Członkowie personelu lotniczego orzekani zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 3. 11. 2011 • • • • Pilot samolotowy zawodowy Pilot samolotowy liniowy Pilot samolotowy w załodze wieloosobowej Pilot śmigłowcowy zawodowy Pilot śmigłowcowy liniowy Pilot sterowcowy zawodowy Pilot pionowzlotu zawodowy Pilot balonu wolnego Pilot szybowcowy 4

Orzeczenie lotniczo–lekarskie do licencji LAPL • LAPL – piloci (rekreacyjni) lekkich statków powietrznych do MTOM 2 ton, pilot + 3 pasażerów • Podstawą orzekania o zdolności do wykonywania czynności lotniczych są rozporządzenia UE nr 1178/2011 oraz 290/2012 z wytycznymi • Oceny lotniczo-lekarskiej dokonuje lekarz orzecznik medycyny lotniczej lub centrum medycyny lotniczej • W zakresie wymagań zdrowotnych na licencję pilotów rekreacyjnych LAPL, zastosowanie mają bezpośrednio przepisy rozporządzenia (UE) nr 1178/2011, zgodnie z którym dla licencji LAPL(A), LAPL(H), LAPL(S) oraz LAPL(B) wydaje się orzeczenie lotniczo-lekarskie na potrzeby LAPL, przy czym orzeczenie lotniczolekarskie wyższej klasy, tj. klasy 1 lub 2 potwierdza spełnienie wymagań zdrowotnych na licencję pilota rekreacyjnego. 5

Wymagania zdrowotne dla personelu pokładowego Wg rozporządzenia nr 1178/2011 zał. IV Część-MED Wytyczne do zał. IV - Akceptowalne sposoby potwierdzające spełnienie wymagań (AMC) oraz materiały zawierające wytyczne (GM) do Part-MED, podczęść C; Oceny lotniczo-lekarskiej dokonuje lekarz orzecznik medycyny lotniczej lub centrum medycyny lotniczej; Po wykonaniu badania lotniczo-lekarskiego kandydat lub członek personelu pokładowego otrzymuje Raport medyczny; Badania lotniczo-lekarskie dla personelu pokładowego przeprowadza się w terminach określonych w Part-MED dla klasy 2. 6

Personel pokładowy Obowiązują dwa rodzaje badań lekarskich: 1. Badania medycyny pracy (badania profilaktyczne), wynikające z Kodeksu pracy - wykonane przez lekarza medycyny pracy, który wydaje Zaświadczenie o stanie zdrowia (podlegają sprawdzeniu przez PIP) 2. Badania orzeczniczo-lekarskie - wykonane przez lekarza orzecznika, który wydaje Raport medyczny Zaświadczenia o stanie zdrowia wydane przed 8. 04. 2013 r. są akceptowane do czasu wygaśnięcia ich czasu ważności. 7

Wymagania EUROCONTROL dotyczące europejskiego orzeczenia klasy 3 dla KRL Rozporządzenie Komisji (UE) nr 805/2011 Obwieszczenie nr 4 Prezesa ULC z 9. 02. 2013 r. - załącznik do obwieszczenia – Wymagania EUROCONTROL dotyczące europejskiego orzeczenia lekarskiego klasy 3 dla kontrolerów ruchu lotniczego; Rozporządzenie MTBi. GM z dnia 12. 03. 2013 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania Wymagań dotyczących europejskiego orzeczenia lekarskiego klasy 3 dla kontrolerów ruchu lotniczego; Wstępne orzeczenia lotniczo-lekarskie dla klasy 3 będą wydawane TYLKO przez centra medycyny lotniczej (do tej pory uprawnienia te posiadali również LO). 8

Członkowie personelu lotniczego orzekani na podstawie załącznika 1 ICAO (personel posiadający licencje) Nawigator lotniczy - klasa 2 Mechanik pokładowy - klasa 2 Radiooperator pokładowy - klasa 2 Mechanik lotniczy obsługi technicznej - orzeczenie stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych (śk) • Dyspozytor lotniczy - orzeczenie stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych (śk) • • Wymagania dla w/w członków personelu lotniczego odpowiadają wymaganiom zdrowotnym wg załącznika 1 ICAO. 9

Członkowie personelu lotniczego orzekani na podstawie przepisów krajowych; rozporządzenie wg art. 104 (personel posiadający licencje) • Pilot wiatrakowca zawodowy - klasa 1 • Pilot wiatrakowca - klasa 2 Wymagania zdrowotne dla w/w członków personelu lotniczego odpowiadają wymaganiom zdrowotnym dla klasy 1 i 2 według rozporządzenia Komisji (UE) nr 1178/2011. Czyli wymagania zdrowotne wg R UE nr 1178/2011 (wspólnotowe) - zaś wydawane orzeczenie pozostaje orzeczeniem „krajowym” stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych. 10

Członkowie personelu lotniczego ubiegający się o lub posiadający świadectwo kwalifikacji 1) Pilot lotni (HGP) 2) Pilot paralotni (PGP) 3) Pilot motolotni (PHGP) 4) Pilot statku powietrznego o maks. masie startowej do 495 kg (UAP) 5) Operator bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż rekreacyjne i sportowe (UAVO) 6) Mechanik poświadczenia obsługi statków powietrznych (MM) 7) Informator służby informacji powietrznej (FIS) 8) Informator lotniskowej służby informacji powietrznej (AFIS) Rozporządzenie z dnia 15. 03. 2013 r. Spełniają wymagania zdrowotne określone w rozporządzeniu MTBi. GM na podstawie art. 95 ustawy – Prawo lotnicze Otrzymują „Orzeczenie stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych” 11

Spełnianie wymagań zdrowotnych • Orzeczenie lotniczo-lekarskie „wyższej klasy” wypełnia wymagania zdrowotne „klasy niższej”; • Wymagania zdrowotne na świadectwo kwalifikacji są spełnione przez osoby posiadające orzeczenie lotniczo-lekarskie dla klasy 1 lub 2; • Wymagania zdrowotne na świadectwo kwalifikacji dla informatora służby powietrznej i informatora lotniskowej służby informacji powietrznej są spełnione przez osoby posiadające orzeczenie lekarskie klasy 3 dla kontrolerów ruchu lotniczego. 12

Skoczkowie spadochronowi • Nowowprowadzane regulacje zwalniają z obowiązku wykonywania badań lotniczolekarskich skoczków spadochronowych oraz kandydatów na skoczków spadochronowych Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków Dziennik Ustaw Rok: 2013 Pozycja: 440 - Data ogłoszenia: 2013 -04 -10 Jednakże wymóg przeprowadzania badań BĘDZIE zachowany dla skoczków instruktorów oraz wykonujących skoki tandemowe. W tym zakresie jest już złożona nowelizacja do obowiązujących przepisów. Takie rozwiązanie jest zgodne z dotychczasowymi ustaleniami ze środowiskiem spadochroniarskim. Jednakże z uwagi na odrębne procedowanie nad rozporządzeniami lekarskimi oraz rozporządzeniem wyłączającym, z przyczyn proceduralnych stosowane zapisy w rozporządzeniu „wyłączającym” nie zostały wprowadzone. 13

Licencje pilotów Orzeczenie lotniczo-lekarskie PART-MED - Zał. VI do rozp. UE nr 1178/2011 Nr Klasa 1 Klasa 2 LAPL 1. Pilot samolotowy zawodowy (CPL) Pilot szybowcowy (SPL) Pilot rekreacyjny (LAPL) 2. Pilot samolotowy w załodze wieloosobowej (MPL) Pilot balonu wolnego (BPL) Pilot rekreacyjny śmigłowcowy (LAPL)H 3. pilot samolotowy liniowy (ATPL) pilot szybowcowy (SPL) i pilot balonowy (BPL) - loty zarobkowe Pilot rekreacyjny szybowcowy (LAPL)S 4. Pilot śmigłowcowy zawodowy (CPL)H pilot samolotowy turystyczny (PPL)A Pilot rekreacyjny balonowy (LAPL)B 5. pilot śmigłowcowy liniowy (ATPL)H pilot śmigłowcowy turystyczny (PPL)H 6. pilot sterowcowy zawodowy (CPL)As pilot sterowcowy turystyczny (PPL)As 7. pilot pionowzlotu zawodowy (CPL)PL pilot pionowzlotu (dopisek w licencji) PPL(PL) 8. 14

Licencje Orzeczenie lotniczo-lekarskie krajowe L. P. Klasa 2 Spełnia wymagania świadectwa kwalifikacji Mechanik pokładowy FEL (wymagania zał. 1 ICAO pkt. 6. 4. 26. 4. 4) Mechanik lotniczy obsługi technicznej (MML), wymagania § 1 ust. 1 rozp. MTBi. GM wg art. 95 w sprawie wymagań sprawności psychicznej i fizycznej osób ubiegających się o świadectwo kwalifikacji 2. Nawigator lotniczy (FNL) wymagania wg zał. 1 ICAO pkt. 6. 4. 2 -6. 4. 4 Dyspozytor lotniczy FDL; wymagania wg rozp. MTBi. GM wg art. 104; Zał. 1 ICAO 3. Radiooperator pokładowy (FRL) wymagania wg zał. 1 ICAO pkt. 6. 4; rozp. z art. 104 ust. 1 Pilot wiatrakowca o maksymalnej masie startowej do 560 kg (MTOM); wymagania wg rozp. MTi. GM wg. ubiegających się o świadectwo kwalifikacji 4. Pilot wiatrakowcowy PPL (AG) wymagania zał. IV podczęść B, sekcja 2 do R UE nr 1178/2011 1. Klasa 1 Pilot zawodowy wiatrakowcowy CPL (AG) 15

ŚWIADECTWO KWALIFIKACJI Orzeczenie lotniczo- lekarskie „krajowe” potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych(stara 3 klasa) L. P. Klasa 1 Klasa 2 Orzeczenie lot. -lek. krajowe (zał. Nr 1 do rozp. 112) potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych 1. pilot lotni (HGP) 2. pilot paralotni (PGP) 3. pilot motolotni (PHGP) 4. pilot statku powietrznego o max. masie do 495 kg (UAP) 5. operator bezzałogowego statku powietrznego używany w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe (BSP-UAVO) 6. mechanik poświadczenia obsługi statków powietrznych (MM) 7. informator służby informacji powietrznej (FIS) wymagania wg. EUROCONTROL 8. informator lotniskowej służby informacji powietrznej (AFIS) wymagania wg. EUROCONTROL 16

Terminy ważności orzeczeń Klasa 1: - 12 miesięcy do 40 roku życia - 6 miesięcy, gdy wykonują lotnicze przewozy zarobkowe pasażerów w ramach operacji lotniczych w załodze jednoosobowej i osiągnęli wiek 40 lat - 6 miesięcy gdy osiągnęli wiek 60 lat Klasa 2: - 60 miesięcy do 40 r. ż. Orzeczenie wydane przed osiągnięciem wieku 40 lat traci ważność po osiągnięciu przez posiadacza licencji wieku 42 lat - 24 miesiące pomiędzy 40 a 50 rokiem życia. Orzeczenie wydane przed osiągnięciem wieku 50 lat traci ważność po osiągnięciu przez posiadacza licencji wieku 51 lat - 12 miesięcy po osiągnięciu 50 lat Personel pokładowy jak klasa 2 17 17

Terminy ważności orzeczeń Klasa LAPL: - 60 miesięcy do 40 r. ż. Orzeczenie wydane przed osiągnięciem wieku 40 lat traci ważność po osiągnięciu przez posiadacza licencji wieku 42 lat - 24 miesiące po osiągnięciu 40 lat Klasa 3: - 24 miesiące do ukończenia 40 r. ż. - 12 miesięcy po ukończeniu 40 r. ż. Świadectwo kwalifikacji: - 60 miesięcy do ukończenia 40 r. ż. - 24 miesiące po ukończeniu 40 r. ż. 18 18

Badania okolicznościowe • Rozporządzenie Komisji (UE) 1178/2011 z 3. 11. 2011 r. Załącznik IV (Część –MED) Podczęść A, Sekcja 1, MED. A. 020 Obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej: • Posiadacze licencji nie mogą korzystać z przywilejów wynikających z licencji i powiązanych uprawnień lub certyfikatów, w przypadku gdy: Zdają sobie sprawę z obniżenia swojej sprawności fizycznej i psychicznej, mogącego spowodować, że nie będą w stanie bezpiecznie wykonywać tych przywilejów; Przyjmują lub wykorzystują jakiekolwiek leki wydawane na receptę lub wydawane bez recepty mogące kolidować z ich zdolnością do bezpiecznego korzystania z przywilejów wynikających z właściwej licencji; Są pod opieką medyczną, chirurgiczną lub są poddawani innego rodzaju leczeniu, co może negatywnie wpłynąć na bezpieczeństwo lotu. Ponadto posiadacze licencji bez zbędnej zwłoki zasięgają porady lotniczo-lekarskiej, w przypadku gdy: Zostali poddani operacji chirurgicznej lub inwazyjnej procedurze medycznej; Rozpoczęli regularne przyjmowanie jakiegokolwiek leku; Doznali jakiegokolwiek poważnego urazu wiążącego się z niezdolnością do pełnienia funkcji członka załogi lotniczej; Cierpią na jakąkolwiek poważną chorobę wiążącą się z niezdolnością do pełnienia funkcji członka załogi lotniczej; Są w ciąży; Zostali przyjęci do szpitala lub kliniki medycznej; Po raz pierwszy korzystają z soczewek korekcyjnych; • • • 19

Odwołanie od orzeczenia • Odwołanie od orzeczenia lotniczo-lekarskiego lub raportu medycznego zainteresowany składa do NLL za pośrednictwem lekarza orzecznika lub centrum medycyny lotniczej, który wydał orzeczenie • Odwołanie powinno być podpisane przez składającego oraz zawierać informacje do korespondencji: adres pocztowy lub nr telefonu, faksu, adres e-mail • LO lub CML powinien odnotować datę złożenia odwołania, jeśli jest składane na miejscu, lub przesłać z dokumentacją kopertę ze stemplem pocztowym dokumentującym termin złożenia odwołania • LO lub CML niezwłocznie przesyła odwołanie wraz z niezbędną dokumentacją orzeczniczo-lekarską do NLL 20

Maksymalna stawka opłat za badania lotniczo-lekarskie § 16. 1 Maksymalna stawka opłat za badania lotniczo-lekarskie dotyczące: 1) Spełnienia wymagań… dla klasy 1 – wynosi 600 zł 2) Spełnienia wymagań dla klasy 2 – wynosi 400 zł 3) Spełnienia wymagań dla klasy 3 oraz na świadectwo kwalifikacji – wynosi 200 zł Rozporządzenie zawiera zasad waloryzacji tych opłat. 21