Teymiskennsla lykill a sklarun Ingvar Sigurgeirsson Spjall vi

Teymiskennsla – lykill að skólaþróun? Ingvar Sigurgeirsson Spjall við stjórnendur í Árborg – mars 2018

Hvers vegna er þetta efni á dagskrá? • Margt bendir til þess að mörg sóknarfæri fylgi innleiðingu teymiskennslu • Benda má á fjölmargar innlendar og erlendar rannsóknir • Skólastarf er víða að þróast í þessa átt • Því má halda fram að teymiskennsla falli sérlega vel að hugmyndum um skólann sem lærdómssamfélag Varið ykkur á fyrirlesaranum – honum er nokkuð niðri fyrir!

Staðan • Verið er að innleiða teymiskennslu í fjölmörgum skólum víða um land • Reynslan er í öllum meginatriðum jákvæð

Hvað er teymiskennsla? Tveir eða fleiri kennarar er samábyrgir fyrir einum árgangi eða aldursblönduðum hópi. Kennarar undirbúa sig saman og kenna einnig að einhverju marki saman. Tveir eða fleiri kennarar leggja saman krafta sína, hæfileika, áhuga og bjargir og bera sameiginlega ábyrgð á kennslu í tilteknum nemendahópi (Main og Bryer, 2005).

Umfang Teymiskennsla ersamstarfs alltafkennara teymisvinna en teymisvinna er ekki alltaf teymiskennsla! Við hittumst nánast aldrei til samstarfs Við hittumst til samstarfs 2 -3 sinnum önn 3% 4% 2% 4% • Rannsóknir sýna að kennarar vinna mikið saman – teymisvinna er mikil í skólum – og 7% Við hittumst til samstarfs 1 -3 sinnum í mánuði jafningjastuðningur 5% 13% Við hittumst til samstarfs að jafnaði einu sinni viku 12% 25% Við höfum samstarf nokkrum sinnum í viku 19% 50% Við höfum daglegt samstarf 56% 0% 10% Bekkjarkennsluskólar 20% 30% Teymiskennsluskólar 40% 50% 60%

Ótal afbrigði – mismunandi umfang • Kennarar í sama árgangi eða samliggjandi árgöngum vinna saman • Nánast alltaf – eða stundum, t. d. hluta úr viku • Faggreinakennarar vinna saman • Bera saman ábyrgð á námsgrein í tilteknum hópum • Leggja saman í þverfagleg viðfangsefni • Í lengri eða skemmri tíma • Í mis-umfangsmiklum verkefnum • Sérkennarar vinna með umsjónarkennurum (e. co-teaching)

Rannsóknir á teymiskennslu Teymiskennsla hefur verið rannsökuð í marga áratugi • Á öllum skólastigum • Víða um heim • (Rannsóknum á árangursríkri teymisvinnu hefur einnig fleygt fram) • Og nú eigum við íslenskar rannsóknarniðurstöður

Íslenskar rannsóknir á teymiskennslu • Svanhildur Ólafsdóttir (2009): Eigindleg rannsókn í þremur skólum (viðtöl og vettvangsathuganir) • Þórhildur Helga Þorleifsdóttir (2013): Viðtalsrannsókn, rætt var við fjóra skólastjóra Svanhildur kallaði ritgerð sína: • Fríða Rún Guðjónsdóttir (2014): Tilviksrannsókn í einum skóla (viðtöl og Efvettvangsathuganir) teymiskennsla er svarið • Sólveig Ásta Guðmundsdóttir (2014): Tilviksrannsókn í einum skóla hver er þá spurningin? (viðtöl og vettvangsathuganir) • Björn Benediktsson (2014): Viðtalsrannsókn (sjö kennarar í tveimur skólum) • Anna Steinunn Friðriksdóttir (2015): Eigindleg rannsókn í þremur skólum (viðtöl og áhorf – áhersla á samstarf umsjónarkennara og sérkennara) • Kristín Margrét Gísladóttir (2015): Eigindleg rannsókn í þremur skólum (unglingastig)

Og svo Starfsháttarannsóknin

Hvað segja rannsóknir um kostina? • Verkaskipting – vinnuhagræðing • ólíkir styrkleikar / menntun / reynsla kennara eða annarra starfsmanna nýtur sín betur • Jafningjastuðningur • Betri lausnir • Agavandamál eru auðleystari • Kennarar verða nemendum fyrirmyndir (um samvinnu) • Við lærum hvert af öðru • Hugmyndin um skólann sem lærdómssamfélag

Fleiri kostir • Traustara námsmat • Nemendur (og foreldrar) hafa ákveðið val um kennara • Og svo þetta: • • • Meiri starfsánægja Öflugra faglegt starf Frjórri og fjölbreyttari kennsluhættir Betri námsárangur (Meira um sumt af þessu síðar)

Líka þetta • Ávinningur í tengslum við kennaramenntun • Kandídatsárið • Að vinna á gólfinu með öðrum fullorðnum veitir aðhald • Auðveldara er að glíma við forföll • Yfirleitt vilja þeir sem starfa í teymum ekki fara til baka!

Mikilvægar forsendur • Viðhorf kennara skipta sköpum • Það er hægt að læra að vinna í teymi • Mikilvæg skilyrði • Gagnkvæmt traust innan teymisins • Hreinskilin samskipti • Skipuleg vinnubrögð • Stuðningur skólastjórnenda er afar þýðingarmikill

Hvað segja rannsóknir um gallana • Tímaskorturinn • Teymi ná ekki saman (samstarfsörðugleikar) • Teymiskennsla er líklega ekki fyrir alla! • . . . þegar einhver eða einhverjir leggja minna af mörkum • . . . þegar nemandi finnur sig ekki í þessu skipulagi

• Hvaða spurningar hafa vaknað?

Sláandi rannsóknarniðurstöður! • Rannsóknin Starfshættir í grunnskólum (2009‒ 2013) náði til 20 skóla • Níu skólanna reyndust byggja verulega eða að hluta til á teymiskennslu – sex voru einyrkjaskólar og fimm voru hvort tveggja • Teymiskennsluskólarnir reyndust standa framar í mörgum atriðum • fjölbreyttari kennsluhættir og námsmat • Jákvæðari viðhorf um marga mikilvæga þætti • Lítum á nokkrar tölfræðilega marktækar niðurstöður

Hópvinna 4, 0% 2, 0% Aldrei Bekkjarkennsla Munur á skólum: Teymiskennsla 16, 0% Sjaldnar 6, 0% Í þeim skóla þar sem hópvinna eða samvinna í 20, 0% 1 kennslustundum til 3 sinnum í mánuði var 9, 0% mest, miðað við svör kennara, var dagleg notkun 47% (í tveimur skólum), en 7% í þeim 27, 0% 1 til 2 sinnum í viku skóla þar sem hún var minnst. 23, 0% 18, 0% 3 til 4 sinnum í viku 24, 0% 15, 0% Daglega eða oft á dag 35, 0% 0, 0% 5, 0% 10, 0% 15, 0% 20, 0% 25, 0% 30, 0% 35, 0% 40, 0%

Tíðni þemaverkefna sem nemendur vinna í litlum hópum (svör kennara) Teymiskennsluskólar Bekkjarkennsluskólar 63, 0% 36, 0% 35, 0% 24, 0% 22, 0% 13, 0% 4, 0% 2, 0% Daglega eða oftar 1 -4 sinnum í viku 1 -3 sinnum í mánuði Sjaldnar

Nemendur í teymiskennsluskólum (marktækur munur) • fá oftar að velja viðfangsefni eftir áhuga • fá að ráða meira um námið • nota Netið meira við upplýsingaleit • setja sér oftar markmið • telja sig fá meiri leiðsögn um hvernig þeir geta bætt sig í náminu • hafa oftar kennara sem hlusta á það sem þeir hafa að segja • eru í betri samskiptum við kennara sína

Kennarinn leyfir okkur að ráða hvernig við vinnum verkefnin 5% 5% Veit ekki Bekkjarkennsla Teymiskennsla 10% Mjög sjaldan 8% 14% Frekar sjaldan 10% 39% Hvorki oft né sjaldan 35% 32% Oft eða frekar oft 41% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%

Hversu oft eða sjaldan fá nemendur að velja hvernig þeir skila verkefnum? Bekkjarkennsluskólar Aldrei Teymiskennsluskólar 33, 0% 14, 0% 75% nemenda í bekkjarkennsluskólum fá sjaldan eða aldrei að ráða skilum á verkefnum 24, 0% Næstum aldrei 20, 0% 18, 0% Sjaldan 19, 0% 18, 0% Stundum Alltaf eða næstum alltaf 7, 0% 0, 0% 5, 0% 10, 0% 32, 0% 15, 0% 20, 0% 25, 0% 30, 0% 35, 0% 40, 0% 45, 0% 50, 0%

Kennarar í teymiskennsluskólum • eiga betri samskipti við nemendur • telja samskipti nemenda betri • telja starfsanda betri • segja mun meiri áherslu lagða á samvinnu starfsfólks • telja að mun betur gangi að innleiða nýbreytni • taka mun meiri þátt í innleiðingu breytinga

Starfsþróun kennara er markviss hluti af skólastarfinu 2, 0% 1, 0% Algjörlega ósammála Mjög ósammála 1, 0% Frekar ósammála Bekkjarkennsla Teymiskennsla 4, 0% 11, 0% 3, 0% Hvorki sammála né ósammála 24, 0% 16, 0% Frekar sammála 31, 0% 22, 0% 20, 0% Mjög sammála 8, 0% Algjörlega sammála 0, 0% 5, 0% 10, 0% 36, 0% 20, 0% 15, 0% 20, 0% 25, 0% 30, 0% 35, 0% 40, 0%

Afstaða starfsfólks til fullyrðingarinnar Í mínum skóla gengur vel að innleiða breytingar í skólastarfinu Mjög og algerlega ósammála 2% 6% Bekkjarkennsla Teymiskennsla Frekar ósammála 14% 6% Hvorki sammála né ósammála 14% 12% 43% 40% Frekar sammála Mjög og algerlega sammála 23% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 41% 30% 35% 40% 45% 50%

• Hvaða þýðingu hafa þessar niðurstöður?

Reynslan af nýjum innleiðingarverkefnum • (Skólarnir á Snæfellsnesi, í Borgarbyggð og á Ísafirði) • Mörg dæmi um að vel gangi þegar: • Tveir kennarar – sem ná vel saman – eru með hóp í sama rými • Tveir eða fleiri (ólíkir) kennarar kenna stærðfræði saman (jafnvel í aldursblönduðum hópum)

Frjórri kennsluhættir Áhugaverðustu skólaþróunarverkefni sem IS hefur fylgst með eru flest afrakstur teymiskennslu • Æfingaskólinn • Grunnskólinn á Kópaskeri • Norðlingaskóli • Framhaldsskólinn á Laugum • Norðlingaskóli • Bakkafjarðarskóli • Aðalþing • Brúarásskóli • Hólabrekkuskóli • Langholtsskóli

Og í lokin má aftur spyrja eins og Svanhildur Ólafsdóttir: Ef teymiskennsla er svarið. . . hver er þá spurningin?