Oplossingsgerichte Gespreksvoering Centrale uitgangspunten Repareer niet wat niet

Oplossingsgerichte Gespreksvoering

Centrale uitgangspunten - Repareer niet wat niet stuk is: als cliënten zeggen dat iets een probleem is, is het dat, en als zij zeggen dat het dat niet (meer) is, dan is het dat niet (meer). - Als iets werkt, doe het dan vaker: de cliënt onderzoekt wat werkt en hoe hij dat meer in praktijk kan brengen. - Als iets niet werkt, stop ermee en doe iets anders. - Kleine stapjes kunnen tot grote veranderingen leiden. - Geen enkel probleem is er altijd, veranderingen zijn onvermijdelijk.

- De toekomst is maakbaar en onderhandelbaar. Mensen zitten niet vast aan gedragingen die bepaald worden door het verleden, sociale status, cultuur of psychische diagnose. De toekomst is een hoopgevende plek. Mensen kunnen hun eigen koers daar naartoe bepalen. - De taal van probleembeschrijvingen is een andere dan die van de oplossingsbeschrijvingen. Gesprekken over problemen zijn meestal gericht op het verleden. Dit wekt vaak de suggestie dat de problemen − of de cliënt zelf − niet of met veel moeite te veranderen zijn. De taal van oplossingen is positiever, hoopvoller meer gericht op de toekomst en op mogelijkheden. Dit benadrukt de veranderbaarheid van problemen.

Vijf oplossingsgerichte kernactiviteiten In grote lijnen omvat OW de volgende vijf kernactiviteiten, die tevens structuur geven aan de gesprekken: 1. Probleempresentatie en onderzoek naar de perceptie 2. Ontwikkeling van doelen op basis van de gewenste situatie 3. Vinden van uitzonderingen 4. Formuleren van een volgende stap 5. Monitoren van de vooruitgang.

Verschillende typen cliënten Bezoekerstype: klant ziet geen nut van de begeleiding Perceptieonderzoek Klaagtype: klant ziet wel nut, maar gedraagt zich hulpeloos en klaagt Perceptieonderzoek, vinden van uitzonderingen en mogelijk formuleren van doelen Klanttype: Klant ziet nut, staat open voor hulp en is bereid tot actie (beseft noodzaak eigen bijdrage aan verbetering) Alle 5 de kernactiviteiten

Het belang van vragen stellen Wondervraag Vraag naar hulpbronnen die kunnen leiden naar succes Schaalvragen (scoringsvragen) Open vragen Copingvragen Uitzonderingsvragen Relatievragen Concretiseringsvragen Goed luisteren naar de antwoorden!

De Wondervraag Bedoeld om met de client te komen tot het stellen van doelen: Er komt een moment vanavond dat je gaat slapen. Terwijl je slaapt gebeurt er een wonder. Dat wonder houdt in dat het probleem waarmee je vandaag hierheen kwam, opgelost is. Maar je wist het niet, want je sliep… Wat is het eerste kleine waaraan je morgenochtend als je wakker wordt merkt dat het wonder heeft plaatsgevonden?

Schaalvraag Onderwerp Plaats op de schaal ( betekenis 0 en 10) Waar sta je nu? Wat betekent dit t. o. v. 0? Waar wil je uitkomen? Wat voor verschil maakt dat? Wat is anders en hoe zouden anderen het merken? Heb je recente voorbeelden die al een beetje in de gewenste richting gaan? Waar merk je aan dat je al vooruit bent gegaan? Respect! Nog meer bespreken → zinvol?

Verder belangrijk - Niet weten houding nieuwsgierigheid, betrokkenheid Complimenten! Cliënt is expert geen slachtoffer Hulpverlener is begeleid geen autoriteit Meerdere waarheids- en werkelijkheidsconstructies mogelijk Positief re-labelen en positieve vooronderstellingen Motivatie verhogen

Complimenten - Directe complimenten van jou voor de ander - Complimenten via het gezichtspunt van een ander persoon: Wat zou je leraar zeggen waar je goed in bent? - Eigen complimenten: jezelf een compliment maken: dat lijkt me niet eenvoudig, hoe heb je het toch voor elkaar gekregen? - Monitoring: aandacht voor het doel, maar ook kleine veranderingen waarderen

Positief labelen Her-etiketteer de volgende gedragingen: - streng zijn - slap zijn - eigenwijs zijn - brutaal zijn - weerstand hebben - twijfelen - agressie

Motivatie client verhogen door: - Gebruik sleutelwoorden Yes-setting (zelfwaardering) Geen waaromvraag (hoe, wat maakt dat…) Feed-forward (niet ‘zeuren over vroeger’) Complimenten (heel belangrijk) Onderscheid: Probleem en Beperking

Eerste regel (zin) bij een oplossingsgericht gesprek?

Achtstappendans Contact leggen, socializen (respect, Yes-setting creëren) Context bevragen (luisteren, geen schuldvraag) Complimenten geven (positief heretiketteren, herkaderen) Doelen helpen stellen (klant ontwerpt eigen oplossing) Uitzonderingen opsporen (succesjes uitvergroten) Bronnen aanboren (deeloplossingen, alternatieven) Schaalvragen stellen (scores, motivatie, draagkracht) Toekomstprojecties laten maken (stel dat, visualiseren)

Oplossingsgericht werken, een andere manier van denken! - Aansluiten: wat ging er goed? - Competentiegericht (Kid Skills) - Samen zoeken naar oplossingen - Geen schuld(vraag) - Geen moedeloosheid, positieve focus - Samenwerken kinderen, ouders, professionals - Kleine stapjes zetten - Successen vieren - Zelfvertrouwen vergroten - Verantwoordelijkheid voor verandering (doel!)

Om over na te denken: Als je focust op resultaat zul je nooit veranderen, als je focust op verandering zul je resultaat zien! (Omdenken)