MUSTAFA KEMAL OKULDA N Y yi dersler 2

MUSTAFA KEMAL OKULDA N. Y İyi dersler… 2. Kazanım Atatürk’ün öğrenim hayatı ile ilgili olay ve olguları kavrar.

Mustafa Kemal Okulda Nihayet babam bu meseleyi ustaca halletti. Önce mahalle mektebine başladım. Böylece annemin gönlü yapılmış oldu. Birkaç gün sonra da mahalle mektebinden alınıp Şemsi Efendi Mektebi’ne kaydedildim. Bey! Mustafa’nın okul çağı Benim. Ben düşüncem çağdaş ve geldi. düşündüm ve onu yenilikçi eğitim veren Şemsi evimizin yakınındaki Efendi İlkokulu’na mahalle mektebine yazdırmak. yazdırmaya karar verdim. Sen ne dersin? u SSoorru m? ? Mustafa Çağdaş Kemal’in ve yenilikçi ailesinin eğitim sorunları verenkonuşarak Şemsi Efendi çözmesi, m u r u Siz olsaydınız hangi okula Neden? İlkokulunun nasıl bir aile Mustafa yapısına Kemal’e sahipgiderdiniz? katkısı olduğunu nasıl gösterir? olabilir? YYoor

Mustafa Kemal Okulda Mustafa, Şemsi Efendi İlkokulu’nda okurken, babası Ali Okumak istiyordum. yüzden dayımın Rıza Efendi’nin ölümüBu aileyi yıkmıştır. Zübeyde Hanım ne çiftliğindenbilemez, ayrılarak teyzemin yapacağını iki. Selanik’e çocuğu ile ortada kalmak da yanına yerleştim. ilk olarak Selanik istemezdi. Derdine. Orada ağabeyi Hüseyin Ağa çare oldu. Bir süre Mülkiye Rüştiyesi ’ne başladım. sonra Zübeyde Hanım çocuklarıyla birlikte ağabeyinin çiftliğine yerleşti. Mustafa, dayısının çiftliğinde iyi bir yaşantı sürüyor, adeta büyümüşte küçülmüş gibi çiftlik işlerini yönetiyordu. Ama yinede okuldan uzak kaldığı için hem o, hem de annesi çok üzülüyordu.

Asker Olmak İsteyen Mustafa Kemal’in matematiğe olan ilgisi hayatının sonraki Üniforma ilede askeri liseye dönemlerinde devam etti. giden Yazmış olduğu “geometri” komşumuzun çocuğundan kitabı bu ilginin etkilendiğim en güzel örneğidir. için asker olmak istedim. Mülkiye Rüştiyesi bana uygun değildi. Gizlice askeri okul sınavlarına girerek kazandım ve Selanik Askeri Rüştiyesi’ne başladım. Hiç unutmam. Okuldayken en sevdiğim ve en başarılı olduğum ders Matematikti. Selanik Askeri Rüştiyesi’nde çok sevdiğim bir matematik öğretmenim vardı. Kendi adı da Mustafa olduğu için bana “Mustafa Kemal” derdi. O zamanlar okulda da böyle çağrılmaya başlamıştım. İşte o zamanlardan bu yana adım Mustafa Kemal olarak kaldı. u Sor m? u r o Y Mustafa Kemal’in okul seçimi yeteneğine uygun mudur? Neden?

Mustafa Kemal Askeri İdadi’de 1896 da Manastır Askeri İdadisi’ne başladım. Burada sınıf arkadaşım Ömer Naci sayesinde edebiyat ve tarih derslerine ilgimi duydum. Fransızcamı geliştirdim. Tarih öğretmeni, Kolağası Mehmet Tevfik Bey, bende tarih bilinci uyandırdı. O günden sonra tarihi hep sevdim. u Sor m? u r o Y Mustafa Kemal’in tarih sevgisi onun kişiliğini nasıl etkilemiştir?

Mustafa Kemal Harp Okulunda 1899’da İstanbul Harp Okulu’na başladım. 1902 yılında bu okuldan Teğmen rütbesi ile mezun oldum.

Mustafa Kemal Harp Akademisinde 1902 de İstanbul Harp Akademisi’ne başladım. 1905’te Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldum. İlk askeri görev yerim Şam’da, 5. Ordu’ya katıldım. Harbiye'de ve Harp Akademisi'nde, memleket ve millet davaları ile ilgilenmesi, düşüncelerini cesaretle açıklamaktan çekinmemesi sebebiyle aydın ve inkılâpçı bir subay olarak tanınmıştı.

Osmanlı’da Eğitim Atatürk’ün yetiştiği dönemde ülkede eğitim birliği yoktu. Bir tarafta geleneksel öğretime devam eden, dini derslerin ağırlıkta olduğu mektep ve medreseler diğer tarafta Batı örneklerine göre kurulmuş okullar, askeri okullar ve çeşitli meslek okulları vardı. Bunun yanında ülkede yaşayan gayrimüslimlerin açtıkları azınlık okulları ile yabancı devletler tarafından açılan ve son dönemlerde sayıları gittikçe artan yabancı okullar da faaliyetteydi. Bu okulların her biri kendi amaçları doğrultusunda eğitim yapıyordu. u Sor m? u r o Y Osmanlı’nın Ülkede eğitim Eğitim birliğinin sistemiolmaması hakkında hangi ne düşünüyorsunuz? sorunlara yol açar?

Mustafa Kemal’in Okulları • Selanik 1886 Mahalle • Geleneksel İlkokul Mektebi Askeri okullar, zamanın en iyi devlet okullarıydı. Burada eğitim parasız olduğu gibi dersler uzman öğretmenler • Selanik 1886 Şemsi Efendi tarafından verilmekte; akılcı, vatansever veİlkokul olayları • Çağdaş ve Yenilikçi objektif yorumlayabilen öğrenciler yetiştirilmekteydi. Mülkiye • Selanik 1892 Rüştiyesi • Sivil Ortaokul Askeri Rüştiye Manastır Askeri İdadisi Harp Okulu u Sor m? u r o Y Harp Akademisi • Selanik 1893 • Çağdaş ve Yenilikçi Ortaokul • Manastır 1896 (Makedonya) • Çağdaş ve Yenilikçi İlkokul • İstanbul 1899 • Askeri Yüksekokul • İstanbul 1902 • Askeri Yüksekokul Mustafa Kemal, gittiği okullardan hangilerinden Hangileri sivil, hangileri askeri okul? mezun oldu, hangilerini yarım bıraktı?

Haydi Kendini Değerlendir!

Doğru Aşağıdaki cümlelerden hangisi doğru, Atatürk, Şemsi Efendi İlkokulu’ndan hangisi yanlış bulunuz ve yanlış annesinin ölümüyle ayrılmıştır. olanların doğrusunu söyleyiniz. Yanlış Atatürk, Şemsi Efendi İlkokulu’ndan babasının ölümü nedeniyle ayrılmıştır. Mustafa, “Kemal” adını Selanik Askeri Rüştiyesi’nde almıştır. Memleket ve millet davaları ile ilgilenen Mustafa Kemal, inkılapçı ve aydın bir subay olarak tanınmıştı. Mustafa Kemal, 1905’te Harp Akademisinden yüzbaşı olarak mezun olmuştur. Atatürk, 1905’te Harp Akademisinden kurmay yüzbaşı olarak mezun olmuştur.

TEOG-1 2013 -2014 Mustafa Kemal, komşularının oğlunun okula giderken giydiği askeri kıyafetten etkilenmiş ve asker olmaya karar vermişti. Bu nedenle gizlice askeri rüştiye sınavına hazırlanmış ve sonunda da Selanik Askeri Rüştiyesini kazanmıştı. Parçaya göre Mustafa Kemal’in askerlik mesleğini seçmesinde etkili olan faktör, aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşadığı çevre B) Ekonomik şartlar C) Ailenin yönlendirmesi D) Öğretmenlerinin teşviki Cevap: A

TEOG-1 2013 -2014 MAZERET “Kolağası Mehmet Tevfik Bey, değerli bir Türk subayıydı. Türk tarihini iyi biliyor ve öğrencilerine sevdiriyordu. Atatürk, Türk tarihini bütün genişliği ve derinliği ile kavramış olan hocasından daima saygı ile söz ederdi. Bir gün bana “Tevfik Bey’e minnet borcum vardır. Bana yeni bir ufuk açtı. ” demiştir. ” Cevap: Ali Fuat Cebesoy’un tanıttığı Kolağası Mehmet A Tevfik Bey, Mustafa Kemal’in Manastır Askerî İdadisindeki tarih öğretmenidir. Sizce, Mustafa Kemal’in tarih öğretmenine beslediği şükran ve minnetin sebebi ne olabilir? A) Millî tarih bilinci oluşturması B) Türk tarihini çok iyi bilmesi C) Derslerinde farklı yöntemler uygulaması D) Mustafa Kemal’in tarih derslerine ilgi duyması

TEOG-1 2014 -2015 Mustafa Kemal, Manastır Askerî İdadisi yıllarında; • arkadaşı Naci Bey’den etkilenerek şiire, öğretmeni Mehmet Tevfik Bey sayesinde tarihe daha fazla yönelmiş, • Voltaire (Volter) ve J. J. Rousseau (Russo) gibi yazarları tanımış, • güzel konuşma sanatı ile ilgilenmiştir. Verilen bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi Manastır Askerî İdadisinin Mustafa Kemal’e sağladığı kazanımlardan biri olamaz? A) Tarihe ilgisinin artması B) Askerî yeteneğinin gelişmesi C) Edebiyata ilgisinin artması D) Hitabet yeteneğinin güçlenmesi Cevap: B

TEOG-1 2015 -2016 Mustafa Kemal’in öğrenim gördüğü dönemde ülkede; bir tarafta geleneksel öğretime devam eden medreseler, diğer tarafta modern mekteplerle birlikte, askerî okullar ve çeşitli meslek okulları eğitim öğretim faaliyetlerinde bulunuyordu. Bunun yanında ülkede yaşayan gayrimüslimlerin açtıkları azınlık okulları da vardı. Bu okulların her biri kendi amaçları doğrultusunda eğitim yapıyordu. Bu karışık durum ülkede, düşünce ve bilgi birikimi yönünden farklı kuşaklar yetişmesine neden oluyordu. Cevap: D Bu parçadan, Mustafa Kemal’in öğrenim gördüğü dönemdeki eğitim öğretim sistemi ile ilgili aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz? A) Farklı fikir ve anlayışa sahip insanlar yetiştirecek yapıdadır. B) Değişik inançlara öğrenim imkânı tanınmıştır. C) Eğitim alanında Avrupa’dan etkilenilmiştir. D) Ülkede eğitim birliği sağlanmıştır.

TEOG-1 2015 -2016 MAZERET Asker olmayı hedefleyen Mustafa Kemal, okuduğu Selanik Mülkiye Rüştiyesinden ayrılarak kendi isteğiyle gizlice girdiği Askeri Rüştiye sınavını kazandı. Okuduğu askeri okulları başarıyla bitiren Mustafa Kemal, 1905 yılında Kurmay Yüzbaşı olarak Osmanlı ordusuna katıldı. Cevap: B Verilen bilgiden hareketle Mustafa Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karar alma ve uygulama yeteneğine sahiptir. B) Meslek seçiminde ailesinin etkisinde kalmıştır. C) İdealini gerçekleştirebilmiştir. D) Amacı için azimle çalışmıştır.

NURETTİN YAKAR SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİ