NAMIK SMAL stanbulda 1890 1935 SON MERM Eser

NAMIK İSMAİL İstanbul'da 1890 – 1935 SON MERMİ Eser inceleme

Son Mermi

TOPÇULAR / KURTULUŞ SAVAŞI’NDA TOPÇULAR / SON MERMİ / AL BİR DAHA 1917 Tuval Üzerine Yağlıboya 145 x 205 cm. Ankara Resim ve Heykel Müzesi: Savaş meydanında, parçalanmış bir top arabasının başında, havaya kaldırdığı sol elinde bir mermi tutan bacı sargılı bir asker ve topu atışa hazırlayan bir başka askerin görüldüğü kompozisyondur. Etrafta yaralı askerler, boş mermiler ve dağılmış askeri eşyalar resmedilmiştir. Resim, Ankara Resim ve Heykel Müzesi Kataloğu‟nda Topçular adıyla verilen, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi‟nde Son Mermi ismiyle kayıtlı bu tablo, aralarında Celal Esad Arseven‟in de olduğu birçok sanat tarihçisince Al Bir Daha, Elvah-ı Nakşiye (resim tabloları )Koleksiyonu‟nday sa Bir Tane Daha adıyla anılır

l l l l l Betimleme Orada ne var? Ne görüyorsunuz? Bu hangi sanat formudur Ana tema nedir? Resimde nele oluyor? Yakından bakın. Hangi malzemeler kullanılmıştır Sanat yapıtında neler var? Ne görüyorsunuz? Hangi çizgiler sanat yapıtında etkin görünüyor (Düz, eğri, diğerleri)? Hangi şekiller sanat yapıtında etkin görünüyor (Geometrik, organik, her ikisi de)? ( Organik: yapı formlarında doğadan esintiler görülmesi) Hangi renkler kullanılmıştır? Bulunan ana örüntü ve dokuları adlandırınız.

Çözümleme Sanat yapıtı nasıl oluşturulmuştur? l Bu resimde şekiller nasıl düzenlenmiş (Simetrik, üçgen, dikey, dairesel, dikdörtgen l kesişen)? l Renkler nasıl düzenlenmiştir? Renklerde açık renkler mi, koyu renkler mi, yoksa her ikisi birden mi baskın görünüyor? Renkler parlak mı? Sıcak mı? Soğuk mu? l Uzam nasıl düzenlenmiş? Birbirini örten biçimde, üç boyutlu mu, her ikisi mi? l Ön plan, orta plan ve arka planı bulun. l Işık ve renk değerleri nasıl düzenlenmiş (Gölgeleme yok, hafif gölgeleme, (koyu ile derinlik fikrinin sağlanması, fazla zıtlık gibi)?

l l l l Sanatçı bu resmi hangi teknikle yapmış (çizgi, boya, kolaj, ya da oyma, vd. )? Ne çeşit gereçler kullanmış (kil, ağaç, yağ, diğer)? Fırça darbeleri nasıl (geniş, dağınık, ince, düz, karışık)? Sanat yapıtındaki Nokta, çizgi, renk, şekil, biçim (form), değer (valör), doku, ton, mekân gibi sanatsal düzenleme ögelerinin birbirleriyle ilişkisi nasıldır? Sanatsal düzenleme ilkeleri (denge, ritim, oran-orantı, hareket, zıtlık, bütünlük, vurgu (etki), nasıl kullanılmış? Sanat yapıtında size en yakın ve en uzak olan şey nedir? Sizce bu resim nereden bakılarak yapılmış?

Yorumlama Renkler sizi duygusal açıdan nasıl etkiliyor? l Kendinizi mutlu, üzüntülü ya da başka bir etki altında mı hissediyorsunuz? Neden? l Renkler neyi simgeliyor (mavinin bağlılığı simgelemesi gibi)? l Bu çalışma bugün insanlara ne ifade ediyor? l O zaman ne demek istemişti (sanat tarihi) Sizce sanatçının bize verdiği mesaj nedir? l Bu sanat yapıtının toplumda nasıl bir işlevi olabilir? l

l l l Eserin adı nedir? Sanat yapıtının ismi çalışmayı anlatıyor mu? Siz çalışmanın içeriğine göre kendiniz bir isim veriniz? Sanat yapıtından yola çıkarak sanatçının neleri sevdiğini düşünüyorsunuz? Sanat yapıtından size ilginç gelen yönleri seçerek neden ilginç geldiğini tartışın. Eğer siz sanat tarihçisi veya eleştirmeni olsaydınız sanatçı ve yapıtı hakkında ne söyler? Ne yazardınız?

l l l Yargılamada yapıtın genel değerlendirilmesi yapılır. olduğu sorulur. Bu Yapıt Niçin güzel? Niçin önemli? Niçin değerli?

Kurtuluş Savaşı (Milli Mücadele), Türk tarihinin dönüm noktalarından biridir. Bu kurtuluş mücadelesi Türk Edebiyatı’nda sıkça işlendiği gibi, Türk resminde de tasvir edilmiştir. Kurtuluş Savaşı konulu resimler, savaşların dramatik yapısından çok, toplumsal bir eylemi, duyarlılığı yansıtırlar. Bu resimlerde özgürlüğe karşı duyulan özlem, acıma ya da kendini feda etme ile birlikte işlenmiştir. Yapılan resimler, toplumun dramını acıyı hissettirirken, bazıları ise yaşayan vahşeti gözler önüne serer. Halkı heyecanlandırarak, özgürlüğe çağrı yapan duyguyu güçlendiren, birlikte daha kuvvetli olunabileceğini anlatan sahneler, coşkulu içerikleriyle o dönemi adeta belgelerler.

Ordu, asker, zafer konularının sanatçılar üzerinde uyandırdığı milli duygularla resimler üretilecektir. Bu resimlerin üretiminde konusal seçim Çanakkale Zaferi olur. Balkan Savaşı‟nda, Doğu Cephesi‟nde yaşanan başrısızlıkların ardından, Çanakkale Zaferi, toplumun moral gücünü yükseltirken sanatçıların da esin kaynağını oluşturur l Sanatçılardan Çanakkale‟de çarpışan Türk Ordusu‟nu destanlaştıracak kompozisyonlar beklenir. Hatta sanatçılar, Mehmet Ruhi (Arel), Avni Lifij, Hikmet Onat, İbrahim Çallı, Namık İsmail, Sami (Boyar) ve daha başkaları, basın ve edebiyat dünyasının ünlüleriyle birlikte cephe hayatını ve çarpışmaları yakından görmek üzere Gelibolu-Bolayır hattına gönderilirler

Namık İsmail‟in 1917‟de kurulan Harbiye Nezareti Resim Atölyesi‟nde gerçekleştirdiği kompozisyonda desen sağlamlığı ön plandadır. Sanatçının bu atölyede kendilerine sağlanan olanaklardan yararlandığı anlaşılmaktadır. Genelkurmay tarafından görevlendirilen askerlerin yine atölyeye yollanan top arabasıyla birlikte modellik yapması, ressamların işini oldukça kolaylaştırır. Çanakkale Savaşlarını ana tema seçen sanatçı, canlandırmak istediği sahneyi birçok eskizden sonra gerçekleştirmektedir

Yumuşak tonların kullanıldığı tabloda, karşı, tepenin ardından yükselen gri dumanlar arasında kendine yol bulmaya çalışan ışığın gizli parlaklığı ustaca yansıtılmaktadır. Yer yer beliren aydınlık gri-beyaz tonlarıyla boyanmıştır. Bu aydınlık bölümlerin verilmesi derinliğin verilmesinde etkili olur. Diyagonal hat üzerine yerleştirilen top arabası sahneyi hareketlendirmektedir.

Askerlerin elbise kıvrımlarının verilmesinde koyu renklerle yapılan gölgelemelere başvurulmuştur. Solda, elinde mermi tutan askerin hareketi adeta bir heykel gibi durağandır ve sahnenin en önemli rolü bu figür üzerindedir. Yüzlerin ifadelerinin verilmesi yerine, hareketlere yüklenen anlamlar önemsenmiştir