MOTVASYON Gereksinim Drt Motivasyon zendiriciler GEREKSNM Eksiklik yada

MOTİVASYON

(Gereksinim Dürtü Motivasyon Özendiriciler

GEREKSİNİM Eksiklik yada fazlalığın organik tanımıdır. Gereksinimleri 3 başlık altında ele alabiliriz.

• Fizyolojik gereksinimler(açlık, susuz vb. ) • Psikolojik gereksinim(üstün olma vb. ) • Sosyal gereksinim(prestij kazanma, 1. olma)

Gereksinimler belli bir hiyerarşik sıra içerisinde giderilir. Buna örn; Maslow gereksinimler hiyerarşisidir.

KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME ÖZDEĞER SEVGİ AİT OLMA GEREKSİNİMİ KORUNMA GEREKSİNİMİ FİZYOLOJİK GEREKSİNİMLER MASLOW.

DÜRTÜ Eksiklik yada fazlalığın organizmada yarattığı gerginliğin psikolojik tanımıdır.

Gereksinimin olduğu her durumda dürtü vardır. Ancak birebir artış göstermeyebilir. Dürtü tok aşırı aç aç gereksinim

MOTİV Organizmayı eyleme yönelten olguların her birisi, hareketlerin başlangıç noktasıdır. İki grup motivden söz edebiliriz. Bunlar 1. Fizyolojik motivler 2. Psikolojik motivler

Fizyolojik motivler Yaşama ve varolmaya özetle canlılığa hizmet ederler. Açlık, susuzluk, uyuma vb.

Psikolojik motivler Gerek benliğin savunulması gerekse başka kişilerle ilgili motivlere denir. Fizyolojik motivlere oranla karmaşıktırlar ve yaşantılar sonucu oluşurlar. Örn: Prestij kazanma

Fizyolojik ve Psikolojik Motivler Arasındaki Farklar • Fizyolojikler canlılığı sağlarken, psikolojik bireyin benliği, sosyal çevresi ve güvenliğine hizmet eder. • Fizyolojikler doğuştan itibaren görülürken psikolojikler öğrenilirler. • Fizyolojikler evrenseldir, psikolojiklerse toplumdan topluma ve bireyden bireye fark gösterir. • Fizyolojikler yaşamın ilk yıllarında davranışları etkilerken psikolojikler ileriki yıllarda daha büyük bir güç kaynağı oluştururlar. • Fizyolojik motivlerin evrimi ile meydana gelen psikolojik motivler en az fizyolojikler kadar değerlidir. Hatta bazen öyle güçlüdürler ki fonksiyonel özellik kazanırlar.

ÖZENDİRİCİLER Motivi doyurabilecek nitelikte görünen ve elde edilmesi için canlıyı harekete zorlayan dıştaki bir nesne veya durumdur.

Güdülenmenin 3 ayrı yolu vardır. 1. . MOTİV Rahatlama 3. HEDEF 2. ARAÇSAL DAVRANIŞ Crifford.

1. Kişiyi hedefe iten durum (açlık) 2. Hedefe ulaşmak için yapılan davranış (yiyecek arama) 3. Hedefe ulaşma(bulma)

GÜDÜLENMEYE KURAMSAL YAKLAŞIMLAR 1. 2. 3. 4. 5. 6. Dürtü kuramı Özendirici uyarıcı kuramı Optimal düzeyde uyarılma kuramı İçgüdü kuramı Basımlama Bilinç dışı güdülenme kuramı

Sporda Motivasyonun yeri

MOTİVASYON İÇSEL DIŞSAL MOTİVASYON

İçsel motivasyon Eğlence, zevk, merak, kişisel tatmin amaçlı katılım

Dışsal Motivasyon Sosyal kabul, maddi ödül, statü vb. katılım

SPORDA MOTİVASYON • Sporcuyu her gün aynı saatte zorlayan nedir? • Sosyal yaşamdan fedakarlık niye? • Antrenmanlarda çekilen ızdırap niye? • Niye, niye. . .

MOTİVASYON HATALARI YÜKSEK MOTİVASYON DÜŞÜK MOTİVASYON

Düşük motivasyon Yüksek motivasyon • Nedir? • Ne gibi durularda yaşanır? • Nasıl teşhis edilir? • Önerilen çözüm yoları?

Yüksek motivasyon 1. 2. 3. 4. 5. Fizyolojik belirtiler Kuvvetli uyarılma hali Kalp çarpıntısı Terleme İdrar da zorlama Ellerde titreme 1. 2. 3. 4. Psikolojik belirtiler Aşırı sinirlilik Dalgınlık Unutkanlık Acelecilik sebepsiz meşguliyet Çözüm yolları Otojenik gevşeme Derinleşen gevşeme Derin nefes alam Hayal etme

Düşük motivasyon 1. 2. 3. 4. Fizyolojik belirtiler Hareketlerde uyuşukluk Yavaşlık Esneme isteksizlik 1. 2. 3. 4. 5. Psikolojik belirtiler Tembellik Keyifsizlik Yarışa girmeme eğilimi Yorgunluk Girişim yetersizliği Çözüm yolları Tüm motivasyon teknikleri

Sporda Motivasyonel Yönelim Bireysel motivasyonel yönelimler 3 teorik yaklaşımla ele alınırlar. Bunlar; 1. Katılım 2. Kesintili motivler 3. İçsel dışsal motivasyon ve başarıya yönelimli hedefler

KATILIM Etkinliğe dahil olma ve devam etme

Kesintili motivler Etkinliğe dahil olma ve herhangi bir nedenle vazgeçme (bırakma) yada etkinliği değiştirme

10 yaşın altındakilerde en sık rastlanan kesinti nedenleri • Yarışmaya yönelik prg. İçinde oyuna vakit bulamama • Antrenörden hoşlanmama 10 yaşın üstündekilerde en sık rastlanan kesinti nedenleri • İlgi çatışmasının olması • Göreve ait sorumluluk

7 -18 yaş aralığında sırası ile en sık rastlanan kesinti nedenleri • İlgi alanları etrafında verilen mücadele • Diğer etkilikleri izleme arzusu • Zevk almama • Beceri geliştirememe • Antrenörden hoşlanmama • Yarışma baskısı • Çok zaman alması

Başarıya yönelimli hedefler • Görev yönelimler • Ego yönelimleri • Sosyal uygunluk yönelimleri

SPORDA MOTİVASYON KURAMLARI

YÜKLEMLEME KURAMI (Weiner 1972) Bu kurama göre insanlar olayları kendi bilişsel algılarına dayanarak açıklamaya, tanımlamaya ve tahmin etmeye çalışırlar. Bu modelin 3 boyutu vardır.

1. Kontrol Odağı 1 a)İçsel belirleyiciler • Çaba • Yetenek 1 b)Dışsal belirleyiciler • İşin zorluğu • şans

2. Nedenin Değişmezliği 2 a) Kişinin yeteneğine ilişkin inancı 2 b) İşin zorluğu

3. Kontrol Edebilirlik Performansın nedeninin kişi tarafından kontrol edilip edilmediğini ölçer.

Değişmezlik Değişmez Değişir k. o içsel k. o dışsal yetenek İşin zorluğu çaba şans Başarı Performans sonuçları Başarısızlık İçsel nedenle yüklemleme Gurur duyma Dışsal nedenle yüklemleme Gurur duymama Utanç azalır. Utanç

BİLiŞSEL DEĞERLENDİRME KURAMI Temel ilke sporcunun yeterli olduğunda kendine başa çıkmayı başardığı ve içsel motivasyonun maksimum olduğudur. Sporcu becerilerini diğer sporcuların becerileri ile karşılaştırır. Yüksek yeterlilik standardı saptarsa içsel motivasyon artar. Düşük yeterlilik standardı saptarsa içsel motivasyon azalır.

KARŞILAŞTIRMA YAPAR Yüksek yeterlilik Artan içsel motivasyon Düşük motivasyon Azalan içsel motivasyon

DECL &RYAN İki fonksiyonel parçadan söz eder 1. Kontrol edilen durum 2. Bilgilendirilen durum

KONTROL EDİLEN DURUM Sebebiyet verilen durumla ilgilidir. ÖRN: Spora katılımı istenen çocuğun annesi tarafından spora başlatılması. Burada etkinlik yada durum başkasınca kontrol ediliyorsa dışsal kontrol odağından söz edebiliriz bu da neden sonucu kendinde bulmayı paralel olarak içsel motivasyonu azaltır.

BİLGİLENDİRİLEN DURUM Bu duruma etkinlikteki başarısı doğrultusunda bireyin yeterlik düzeyini saptamasını örnek verebiliriz. Sporcunun antrenör ve diğer kişilerden gelen bilgilerle kendini nasıl değerlendirdiğidir.

YETERLİK MOTİVASYON KURAMI (White&Harter) Bu kuramcılar bireylerin kendi sosyal ve fiziki çevrelerindeki etkinlikleri sonucunda içsel olarak motive olduklarını ileri sürmektedir.

Sosyal ve fiziksel çevreden (Ebeveyn, kulüp, antrenör) aldığı dönütler olumlu ise içsel motivasyon artar. olumsuz ise azalır. Horn & Arkadaşları fiziksel yeterliliği algılamada yaş ve bilginin önemli olduğunu Savunurlar. Küçük yaştakiler için oyunun etkileri ve yetişkin dönütleri önemlidir. İleri yaşlardakiler için yeterlik algısı ve yeterliğin kaynağına ait bilgiler önemlidir. Yeterlikle ilgili farkındalık geliştirme 10 -13 yaş aralığındadır.

BAŞARI MOTİVASYON KURAMI Bazı sporcular gerekli eforu harcayarak iddialaşabilecekleri sporları seçerken bazıları daha düşük iddialaşmayı gerektiren görevleri seçerler(Daha az efor daha az ısrar).

Nicholls teorisinde başarıya yönelim önemlidir • Ego yönelimi(1. olmayı istemek), • Görev yönelim(İyi derece yaparak kendini aşma) • Sosyal kabule yönelim (tavsiye ile başlayıp sonra bırakama)