Modu IV Ksztatowanie postaw innowacyjnoci kreatywnoci i umiejtnoci

Moduł IV Kształtowanie postaw innowacyjności, kreatywności i umiejętności pracy zespołowej

Cele (Uczestnik szkolenia): • charakteryzuje postawy innowacyjności, kreatywności i umiejętności pracy zespołowej adekwatnie do potrzeb rozwojowych uczniów I etapu edukacyjnego; • wyjaśnia znaczenie postaw innowacyjności, kreatywności i umiejętności pracy zespołowej kształtowanych na I etapie edukacyjnym w procesie edukacji szkolnej i w dorosłym życiu; • identyfikuje zadania szkoły związane z wychowaniem i kształtowaniem postaw u dzieci w wieku wczesnoszkolnym;

Cele (Uczestnik szkolenia): • wskazuje obszary pracy szkoły, w ramach których kształtowane są postawy uczniów na I etapie edukacyjnym; • określa kierunki działań na rzecz kształtowania postaw innowacyjności, kreatywności i umiejętności pracy zespołowej na I etapie edukacyjnym w oparciu o zapisy prawa: podstawę programową kształcenia ogólnego, wymagania państwa wobec szkół i placówek oraz przepisy dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Struktura spotkania MODUŁ IV • • • Definicja pojęcia postawy; Praca zespołowa, kreatywność i innowacyjność jako składowe kompetencji społecznych i obywatelskich, inicjatywności i przedsiębiorczości oraz świadomości i ekspresji kulturalnej; Potrzeby rozwojowe uczniów I etapu edukacyjnego; Zadania szkoły w zakresie kształtowania postaw w oparciu o zapisy prawa; Profil kompetencyjny ucznia/nauczyciela jako kierunek rozwoju szkoły w zakresie wychowania i kształtowania postaw; Obszary pracy szkoły istotne dla kształtowania postaw uczniów w wieku wczesnoszkolnym; Sposoby kształtowania postaw uczniów na I etapie edukacyjnym; Rola nauczyciela w kształtowaniu postaw uczniów w wieku wczesnego dorastania – od mediatora do facylitatora. Wskaźniki świadczące o potrzebie szkoły w zakresie wychowania i kształtowania postaw w odniesieniu do wyników badań nad strategiami skutecznego uczenia się.

Postawa „Postawę definiujemy jako sumaryczną ocenę dowolnego obiektu, o którym daje się pomyśleć. Obiektem postawy może być każda rzecz, którą dana osoba rozróżnia lub o której myśli, czy to konkretna (na przykład pizza), czy abstrakcyjna (na przykład wolność słowa), rzecz nieożywiona (na przykład samochód sportowy), osoba (na przykład Slobodan Milośević, ja sam) lub też grupa (na przykład politycy konserwatywni, cudzoziemcy)”. Źródło: Postawy i zmiana postaw, Gerd Bóhner Michaela Wanke, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004

Postawa Postawy mogą służyć wyższym potrzebom psychologicznym, takim jak wyrażanie wartości, przystosowanie społeczne, redukcja zagrożenia ego lub redukcja konfliktu wewnętrznego. Ta sama postawa może spełniać różne funkcje dla różnych ludzi albo dla tej samej osoby, jednak w różnym czasie. I oczywiście, ta sama osoba może mieć różne postawy, pełniące różne funkcje w różnym czasie. Źródło: Postawy i zmiana postaw, Gerd Bóhner Michaela Wanke, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004

Postawa Postawy odgrywają ważną rolę, ponieważ… • wpływają na zachowanie (własne i innych), • wpływają na przetwarzanie informacji, • kształtują kontakty społeczne, • stanowią część własnego Ja danej osoby. Źródło: Postawy i zmiana postaw, Gerd Bóhner Michaela Wanke, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004

Postawa Postawy mogą obejmować komponenty: • poznawcze(wiedza, przekonania, przypuszczenia), • afektywne(uczucia moralne, estetyczne, społeczne, religijne itd. ), • behawioralne (czynnościowy, reakcji).

Sposoby kształtowania postaw uczniów • • Pasja (zamiłowanie) nauczyciela; Modelowanie przez nauczyciela; Zachęcanie do wyrażania osobistych przekonań; Prezentowanie wzorów; Kształcenie umiejętności i kompetencji; Przyjmowanie i udzielanie informacji zwrotnych; Wspieranie w radzeniu sobie z możliwymi konfliktami wartości. Źródło: Kształtowanie postaw uczniów https: //parenting. pl/portal/ksztaltowanie-postaw-uczniow

Kompetencje społeczne To kompetencje osobowe, interpersonalne i międzykulturowe. Obejmują one cały zakres zachowań przygotowujących do skutecznego i konstruktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym oraz do rozwiązywania konfliktów, szczególnie w społeczeństwach wewnętrznie zróżnicowanych. Źródło: Ramowy program szkolenia w zakresie wspomagania szkół w wychowaniu uczniów i kształtowaniu u nich postaw innowacyjności, kreatywności oraz umiejętności pracy zespołowej. Materiał jest rozpowszechniany na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 3. 0 Polska (CC-BYNC).

Kompetencje społeczne. Poziom wiedzy • odpowiedni styl życia – czyli jak zapewnić sobie optymalny poziom zdrowia fizycznego i psychicznego; • rozumienie zasad postępowania i reguł zachowań ogólnie przyjętych w różnych społeczeństwach i środowiskach; • znajomość podstawowych pojęć dotyczących osób, grup, organizacji zawodowych, społeczeństwa i kultury, równości płci i zapobiegania dyskryminacji. Konieczne jest rozumienie społeczno-ekonomicznych i wielokulturowych uwarunkowań społeczeństw europejskich, a także wzajemnego wpływu narodowej tożsamości kulturowej i tożsamości europejskiej. Źródło: tamże

Kompetencje społeczne. Poziom umiejętności konstruktywne porozumiewanie się w różnych środowiskach; wykazywanie się tolerancją; wyrażanie i rozumienie różnych punktów widzenia; negocjowanie połączone ze zdolnością do tworzenia klimatu zaufania; • okazywanie empatii. • • Osoby z rozwiniętymi kompetencjami społecznymi powinny radzić sobie ze stresem i frustracją, umieć wyrażać te emocje w konstruktywny sposób, a także rozróżniać sferę osobistą i zawodową. Źródło: tamże

Kompetencje społeczne Wybrane postawy • • • współpracy; asertywności; prawości; szacunku (szanowania innych ludzi i siebie samego); tolerancji (pokonywania uprzedzeń); akceptacji różnic.

Kompetencje obywatelskie przygotowują do aktywnego i demokratycznego uczestnictwa w życiu obywatelskim w oparciu o znajomość pojęć i struktur społecznopolitycznych. Źródło: tamże

Kompetencje obywatelskie Wiedza • znajomości pojęć takich jak: demokracja, sprawiedliwość, równość, obywatelstwo i prawa obywatelskie; • wiedza na temat współczesnych wydarzeń oraz historii – narodowej, europejskiej i światowej; • znajomość zasad integracji europejskiej oraz struktur UE z ich głównymi celami i wartościami; • świadomość zróżnicowania tożsamości kulturowych w Europie. Źródło: tamże

Kompetencje obywatelskie Umiejętności • efektywne zaangażowanie wraz z innymi ludźmi w działania publiczne; • okazywanie solidarności i zainteresowania rozwiązywaniem problemów stojących przed lokalnymi i szerszymi społecznościami; • krytyczna i twórcza refleksja oraz konstruktywne uczestnictwo w działaniach społeczności lokalnych i sąsiedzkich, a także w procesach podejmowania decyzji na wszystkich poziomach: lokalnym, krajowym i europejskim, szczególnie w drodze głosowania. Źródło: tamże

Kompetencje społeczne i obywatelskie związane są z: • przygotowaniem młodego człowieka do życia w społeczeństwie zróżnicowanym kulturowo, komunikującego się z nim otwarcie, z ciekawością poznawczą, tolerancją, empatią; • zaopatrzeniem młodego człowieka w pełnię rozumienia jego roli w społeczeństwie wraz z prawami i obowiązkami; • zorientowaniem ucznia na wrażliwość, uważność i opiekę nad wspólną przestrzenią ludzi, którą jest ulica, dzielnica, wieś, miasto, kraj, kontynent, świat; • zaangażowaniem ucznia w życie wspólnoty przez jego uczestnictwo w strukturach demokratycznych i życiu kulturalnym; Źródło: E. Marciniak-Kulka, O. Neyman, J. Wysocka, Wspomaganie szkół w kształtowaniu kompetencji: innowacyjność, kreatywność i praca zespołowa uczniów, wyd. ORE, Warszawa 2017

Kompetencje społeczne i obywatelskie związane są z: • przekonaniem ucznia do dbania o siebie w wymiarze fizycznym i psychicznym, rozumianymi jako całokształt dobra osobistego i wartości wspólnej; • zaangażowaniem ucznia w życie wspólnoty przez jego uczestnictwo w strukturach demokratycznych i życiu kulturalnym; • przekonaniem ucznia do dbania o siebie w wymiarze fizycznym i psychicznym, rozumianymi jako całokształt dobra osobistego i wartości wspólnej. Źródło: tamże

Kompetencja inicjatywności i przedsiębiorczości rozumiane są jako umiejętność wcielania pomysłów w czyn. Obejmują one kreatywność, innowacyjność i podejmowanie ryzyka, a także zdolność do planowania działań i prowadzenia ich z zamiarem osiągnięcia wytyczonych celów. Inicjatywność i przedsiębiorczość są związane ze świadomością wartości etycznych i powinny promować dobre zarządzanie. Źródło: Ramowy program szkolenia w zakresie wspomagania szkół w wychowaniu uczniów i kształtowaniu u nich postaw innowacyjności, kreatywności oraz umiejętności pracy zespołowej Materiał jest rozpowszechniany na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 3. 0 Polska (CC-BY-NC).

Kompetencja inicjatywności i przedsiębiorczości Wiedza identyfikowania dostępnych możliwości działań osobistych; znajomością zagadnień dotyczących: • pracy i życia ludzi (rozumienie zasad funkcjonowania gospodarki, szanse i wyzwań stojących przed pracodawcami i organizacjami); • zagadnień etycznych odnoszących się do przedsiębiorstw oraz tego, w jaki sposób mogą one dokonać pozytywnych zmian, np. przez sprawiedliwy handel lub przedsięwzięcia społeczne. Źródło: tamże

Kompetencja inicjatywności i przedsiębiorczości Umiejętności proaktywne zarządzanie projektami; skuteczna reprezentacja i negocjacje; umiejętność pracy indywidualnej i zespołowej; ocena i identyfikacja własnych mocnych i słabych stron; • ocena ryzyka i podejmowania go w uzasadnionych wypadkach. • • Źródło: tamże

Kompetencja inicjatywności i przedsiębiorczości Wybrane postawy • • Inicjatywności, Aktywności, Niezależności, Innowacyjności. Źródło: tamże

Rozwój kompetencji innowacyjności i przedsiębiorczości Związane są z: • upodmiotowieniem młodego człowieka i zakorzenieniem jego rozwoju na gruncie aktywności i samorealizacji; • wspieraniem rozwoju osobistego ucznia, kształtowaniem jego postaw w kontekście wartości etycznych i dobra wspólnego; • przygotowaniem ucznia do uczenia się interdyscyplinarnego jako źródła kreatywności; • zaangażowaniem ucznia w funkcjonalne wykorzystanie wiedzy i umiejętności, zderzenie ich z wyzwaniami rzeczywistości (współczesnego świata); • inspirowaniem ucznia do poszukiwania nowatorskich rozwiązań, wyrażania w nich swojej niepokorności i pokoleniowego buntu. Źródło: E. Marciniak-Kulka, O. Neyman, J. Wysocka, Wspomaganie szkół w kształtowaniu kompetencji : innowacyjność, kreatywność i praca zespołowa uczniów, wyd. ORE, Warszawa 2017

Kompetencja świadomości i ekspresji kulturalnej polega na docenianiu znaczenia twórczego wyrażania idei, doświadczeń i uczuć za pośrednictwem różnych środków wyrazu, w tym muzyki, literatury, sztuk wizualnych i teatralnych. Źródło: Ramowy program szkolenia w zakresie wspomagania szkół w wychowaniu uczniów i kształtowaniu u nich postaw innowacyjności, kreatywności oraz umiejętności pracy zespołowej Materiał jest rozpowszechniany na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 3. 0 Polska (CC-BY-NC)

Kompetencja świadomości i ekspresji kulturalnej Wiedza na temat: • lokalnego, narodowego i europejskiego dziedzictwa kulturowego oraz jego miejsca w świecie; • językowo-kulturowego zróżnicowania Europy i innych regionów świata; • znaczenia czynników estetycznych w życiu codziennym. Źródło: tamże

Kompetencja świadomości i ekspresji kulturalnej. Umiejętności • wrażliwość i przyjemność płynącą z odbioru dzieł sztuki i widowisk; • wyrażanie siebie za pomocą różnorodnych środków z wykorzystaniem wrodzonych zdolności; • umiejętność odnoszenie własnego punktu widzenia w zakresie twórczości i ekspresji do opinii innych; • rozpoznawanie i wykorzystywanie społecznych i ekonomicznych szans w działalności związanej z kulturą. Źródło: tamże

Kompetencja świadomości i ekspresji kulturalnej. Wybrane postawy szacunku; otwartości wobec różnych form ekspresji kulturalnej; kreatywności; dbałości o zdolności estetyczne przez ekspresję za pomocą środków artystycznych; • aktywności w życiu kulturalnym. • • Źródło: tamże

Kompetencja świadomości i ekspresji kulturalnej związana jest z: • zaangażowaniem ucznia w rozumienie świata wartości kultury; • wsparciem dla ucznia w poszukiwaniu tożsamości i świadomości własnej indywidualności; • wykorzystaniem kultury do wzbogacenia umiejętności komunikacyjnych ucznia i argumentacyjnego wyrażania własnych poglądów; • rozwijaniem w uczniu twórczych umiejętności, zdolności abstrakcyjnego myślenia i intelektualnej ekspresji. Źródło: E. Marciniak-Kulka, O. Neyman, J. Wysocka, Wspomaganie szkół w kształtowaniu kompetencji: innowacyjność, kreatywność i praca zespołowa uczniów, wyd. ORE, Warszawa 2017

Specyfika kształtowania postaw na I etapie edukacyjnym Rozwój dziecka w wieku wczesnoszkolnym a rozwój kompetencji Umiejętności te stanowią podstawę do odkrywania własnych możliwości, sensu postępowania oraz rozwoju samodzielności działania i myślenia (gotowość do kreatywności i innowacyjności). Do naturalnych potrzeb dzieci w wieku wczesnoszkolnym należy także podejmowanie działań twórczych (kreatywność). Ten rodzaj aktywności ma na celu określenie granic sprawczości ucznia. Pod tym względem postawa kreatywna stanowi jeden z kluczowych czynników kształtujących samoocenę młodej osoby oraz jej poczucie kompetencji. Źródło: tamże

Rozwój dziecka a zmiany w kontekście kształtowania postaw innowacyjności, kreatywności i umiejętności pracy zespołowej u dzieci na I etapie edukacyjnym • transformacja działań w kierunku współdziałania i większej samodzielności (kreatywność i innowacyjność); • pojawienie się nowej formy aktywności, jaką jest intencjonalne (nie spontaniczne) uczenie się; • zwiększenie stopnia kontroli poznawczej i refleksyjności (innowacyjność); • wzrost kompetencji interpersonalnych związanych z rozszerzaniem się świata społecznego dziecka (praca zespołowa). Źródło: tamże