MITOSIA Zer da mitosia Mitosia zelularen nukleoaren zatiketa

MITOSIA

Zer da mitosia? Mitosia zelularen nukleoaren zatiketa da. Mitosia izeneko prozesua zelulak duen mekanismoa da. Mekanismo horren ondorio nagusia, ama zelularen kromosomak interfasean bikoiztu ondoren, bi sorta berdinetan banatzen direna da, zelula berri horien amaren ADN (informazio genetiko) bera dute.

Ezaugarri hauek ditu M faseak: • Zelula bakoitzak giza espeziean 46 kromosoma ditu eta zatitzen denean, zelula sortu berri bietako bakoitzak ere 46 ditu, amaren berdinak. Prozesu hau erreplikaziozko zatiketa deitzen da.

• Mitosia konplexutasun handi samarreko prozesua da. Mitosian 4 fase bereizten dira: profasea, metafasea, anafasea eta telofasea. Mitosia bukatu ondoren zitoplasmaren zatiketa, ZITOSENESIA gertatzen da.

PROFASEA Faserik luzeena da. • Zitoplasman zitoeskeletoa desmuntatzen da mikrotubuluek prozesuan parte har dezaten. • Nukleoan, kromosomak kondentsatu egiten dira eta harizpi itxuran ikusten dira. Nukleoloko materiala sakabanatu egiten da.

• Nukleoaren bildukia zatikatu egiten da erretikulu endoplasmatikoaren antzekoak diren mintzetan. • Kromatida ahizpek disko proteiko bana daukate zentromeroaren inguruan: zinetokoroa.

• Zentrioloak banandu egiten dira eta zelularen poloetarantz doaz. Urruntzen diren heinean, mikrotubulu multz bat eratzen da poloen artean: ardatz mitotikoaren zuntzak: zuntz zinetokorikoak, zuntz polarrak eta zuntz astralak.

METAFASEA Fase laburra da. Aldi honetan kromosomak ordenatu egingo dira, hain zuzen ere, kromosomak zelularen erdialdean jartzen dira.

Kromosomaren zentriomeroak (kromatida biak lotzen diren puntua) ardatzaren ekuatorean, hau da, zentrioloen arteko distantziaren erdian gelditu arte. Momentu horretan kromosomak erabat trinkotuta daude.

ANAFASEA Mitosiaren etaparik arinena da eta fase honetan kromosomak banatzen dira. Zentriomeroak erdibitu egingo dira eta kromatida bakoitza polo batera hurbilduko da; kromosoma independienteak izango dira hemendik aurrera. Poloen inguruan bi kromosoma multzo izango ditugu.

Anafase B Anafase A

TELOFASEA Mitosiaren azken fasea da. Fase hontan kromatida-talde biak zelularen aurkako poloetara iristen dira eta mikrotubuluak osatzen dituzten tubulina molekulak zitoplasman zehar sakabanatzen dira.

Nukleoaren bildukia berriz eraikitzen da kromosoma talde bakoitzaren inguruan; kromosomak beraren itxura berreskuratzen doaz.

ZITOZINESIA Material nuklearra banandu ondoren, gauza bera dagokio orain zitoplasmari. Zitoplasmaren zatiketa (segmentazioa) eta bi zelulakumeren artean gertatzen den organuluen eta gainerako osagai zelularren banaketa da. Prozesu honetan zenbait desberdintasun daude zelulen arabera:

Animali zeluletan Landare zeluletan

Animali zeluletan: • Mintz plasmatikoa estutu egiten da erdialdean. Estugune hori areagotuz doa zelularen kanpoaldetik barnealdera. • Zelulakumeen arteko komunikazioa gero eta estuagoa da eta azkenean banaketa gertatzen da. Estutzea aktina-mikroharizpiek eragindako sistema bati esker lortzen da.

Landare zeluletan: • Zitoplasma bi zatitan banatzen da Golgiren aparatuak sorturiko zenbait xixkuren bidez. Xixkuetan polisakaridoak daude. • Xixkuak hazi eta elkarrekin bat egiten dute. Xixkuek isuritako polisakarido horiek metatu egiten dira erdiko xafla erdijariakorra osatuz.

• Zelulakumeen arteko bananketa gunea (fragmoplastoa) haziz doa erdialdetik muturretarantz. • Erdiko xafla sendotu egiten da zelulosa ekarpenekin eta landare zeluletan ohikoa den zelula pareta bihurtu arte eraldatzen da. Zitozinesia bukatzean bi zelulakume lortu dira.

MITOSIAREN ONDORIOAK Ondorio garrantzitsuenetako batzuk: • Egonkortasun genetikoa: Zelula sortu berrien ama zelularen konposizio genetiko bera eta kromosoma kopuru bera dutenez, egonkortasun genetikoa bermatuta dago arbaso beretik datozen zelula guztietan. • Hazkundea: Organismo zelulanitzaren hazkundea eragiten du.

• Ugalketa asexuala eta birsorkuntza: Organismo zelulanitz askoren ugalketa mitosian oinarritutako prozesu asexualen bidez gertatzen da edo zatika galdutako organoen birsorkuntzaz.

Bideoa http: //www. youtube. com/watch? v=6 o. Ay. Xe. Q a 1 EU&feature=fvst