MIDDELNEDERL NSKMIDDELLEECHDTSKMIDFRYSK SYT REITSMA HENK VELDMAN SIMONE GEERTSMA
- Slides: 15
MIDDELNEDERL NSK/MIDDELLEECHDÚTSK/MIDFRYSK SYT REITSMA/ HENK VELDMAN / SIMONE GEERTSMA
Wêr sille wy it oer hawwe? Middelnederlânsk (haadstik 6) Middelleechdútsk (haadstik 6) Midfrysk (haadstik 7)
Yn hokker perioade bestienen dizze talen? Middelnederlânsk → 1150 - 1500 Middelleechdútsk → 1200 - 1550 Midfrysk → 1400 - 1800
It Middelnederlânsk en it Middelleechdútsk - Net in dúdlike skieding tusken it (no sa neamde) Nederlânsk en it Dútsk (foar 1150). In Nederdútske taal Hoe kin dat? Der binne gjin skerpe taalgrinzen! - Wol swiertepunten: 1. Yn Flaanderen en Brabân → Yndustry- en hannelsstêden → Middelnederlânsk 2. Hânzeferbûn → Lübeck → Middelleechdútsk
In Middelnederlânske tekst https: //vogala. org/tekst/beatrijs Beatrijs - 1374 - Middelnederlandse Marialegende Een vrome, jonge non kan geen weerstand bieden aan haar liefde voor een jeugdvriend en ontvlucht daarom het klooster waar zij kosteres is. De legende van Beatrijs is in vele talen bekend, maar de Middelnederlandse versie geldt als de fraaiste.
Middelleechdútsk - De bloeitiid fan it Hânzeferbûn (1346 -1450)
- Berlyn - Flaanderen en Brabân
In lytse of grutte taal? - 1650 Ynfloeden op de Hânzestêden Selsstannige ûntwikkelingen Yslânsk
Midfrysk 1400 - 1550 ier-Nijfrysk 1550 - 1800
It Frysk as skriuwtaal +900 - 1498 Fryske frijheid - wetsteksten oarkonden bestjoers- en rjochtstikken kânselarijen fan opkommende stêden 1498 - 1515 Saksyske perioade (Albrecht fan Saksen) - sintraal bestjoer mear Nederlânsk en dus minder Frysk 1515 - 1580 Habsburger perioade (Karel V) - grutter bestjoerlik ferbân it Nederlânsk dominant
Taalkundige feroaringen 1400 - 1550 Midfrysk - th wurdt in d (thet -> dat) de folle klank a wurdt in ‘stomme’ e (habbath -> habbet) de ‘stomme’ e achter doelfoarm fan tiidwurden falt fuort (dwane -> dwaen) 1550 - 1800 ier-Nijfrysk 17 de iuw: Gysbert Japicx, boechbyld fan de Fryske literatuer 18 de iuw: oergong nei it moderne Frysk - brekking (stien - stjinnen) útfal fan de r foar d, t, s, z, n, l
Opdracht Wat sille jim dwaan ? → In ynfolopdracht. Hoe sille jim dat dwaan ? → Jim wurkje yn twatallen. (BOEKEN TICHT!) Help ? → Jim meie ús freegje. Tiid ? → Jim krije fiif minuten om de opdracht yn te foljen. Dêrnei besprekke wy de opdracht. Útkomst ? → Do hast in byld fan hoe’t it Frysk feroare is. Wat dochst ast klear bist ? → Kontrolearje de opdracht nochris en wachtsje efkes oant de rest ek klear is.
Hawwe jimme alles ûnthâlden? https: //b. socrative. com/teacher/#import-quiz/39078794
Fragen ? ? ?