MEUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 1. Prerastanje Crne Gore od faktičkog subjekta u državu u smislu međunarodnog prava - Crna Gora je od proglašenja za knjaževinu bila de facto ličnost u međunarodnim odnosima, a na Berlinskom kongresu samo je priznata za subjekt međunarodnog prava – postaje međunarodno priznata država 2. Spoljni činioci koji su prethodili međunarodnom priznanju - - Bitne komponente "programa" spoljnopolitičkog djelovanja Crne Gore, od početka pedesetih godina XIX vijeka – sticanje nezavisnosti i oslobođenje od osmanske vlasti susjednih hercegovačkih i brdskih plemena Od sedamdesetih godina XIX vijeka dolazi u sukob sa austorugarskim aspiracijama vezanim za Bosnu i Hercegovinu Početak Velike istočne krize – događaji u Bosni i Hercegovini (1875), crnogorsko – turski rat (1876) Crna Gora je vodila tri rata protiv Turske (1851 -1853; 1862; 1876 -1878) kojima su prethodili ustasnci Hercegovaca

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 3. - - - Peko Pavlović Širi razlozi crnogorskog angažovanja Bojazan da bi Austro – Ugarska mogla osvojiti Bosnu i Hercegovinu i time onemogućiti ostvarenje crnogorskih spoljnopolitičkih ciljeva Organizovan rad na pružanju pomoći Hercegovcima započeo je u ljeto 1875. U Hercegovinu je upućen Peko Pavlović, a na Grahovo Petar Vukotić Na pružanju podrške ustanicima rađeno je u saradnji sa Srbijom; Ugovor o savezu između Srbije i Crne Gore potpisan u Veneciji 15. juna 1876. godine

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 4. Faze u ratovanju Srbije i Crne Gore protiv Turske - - Dvije faze rata – prva od juna do oktobra 1876. Suština crnogorskog ratnog plana u prvoj fazi rata: strategijska ofanziva u pravcu Hercegovine; neuspjeh u napadu na Nevesinje i poraz na Bišini kod Mostara, povlačenje iz Hercegovine Nekoliko crnogorskih pobjeda u prvoj fazi rata: na Vučjem dolu (28. VII 1876), Fundini (14. VIII 1876) i Trijepču ( 6. IX 1876) Petar Vukotić

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU Bitka na Vučjem dolu

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 5. Odnosi Crne Gore i Srbije tokom rata i zaključenje primirja - Crna Gora i Srbija su bile rukovođene sopstvenim interesima Pažnja Crne Gore bila usmjerena prema Hercegovini, a Srbije prema Bosni Srpska vojska zapada u krizu nakon poraza kod Đunisa Pod pritiskom Rusije zaključeno je primirje 1. novembra 1876. Prvobitni rok primirja utvrđen do 2. januara kasnije je produžen do kraja aprila 1877. 6. Politika Austro-Ugarske poslije izbijanja krize - - Austro-Ugarska po izbijanju ustanka preduzima korake u cilju zaštite svojih interesa Ugovor u Rajhštatu u julu 1876. i Budimpeštanska konvencija iz juna 1877. sklopljeni sa Rusijom oko podjele interesnih sfera, neutralnosti i mogućnosti da „u pogodnom trenutku“ okupira Bosnu i Hercegovinu Diplomatske akcije Austro – Ugarske i prema Crnoj Gori radi preduprijeđivanja daljih vojnih aktivnosti u Hercegovini Konferencija u Carigradu 1876. godine

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITEA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 7. Razvoj događaja poslije konferencije u Carigradu - Neuspješna konferencija i posebni pregovori o miru sa Srbijom i Crnom Gorom - Između Turske i Srbije 28. februara 1877. zaključen je mir, pregovori sa Crnom Gorom nijesu dali rezultate - Rusija je 24. marta 1877. objavila rat Turskoj, knjaz Nikola je dva dana kasnije (26. IV) izdao proglas o produženju ratnih operacija crnogorske vojske – druga faza rata - Za Crnu Goru naročit značaj imala su dejstva u primorju

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITEA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 8. Razvoj ratnih operacija i pregovori o razgraničenju - Krajem 1877. Crna Gora je zauzela Spič, u januaru 1878. Bar i Ulcinj i morsku obalu do Bojane dok su Podgoricu, Spuž i Žabljak, držali u okruženju - Crna Gora ne uspijeva osvojiti Podgoricu, Spuž i Žabljak do sklapanja primirja između Rusije i Osmanskog carstva, 31. januara 1878. - Pregovori o razgraničenju, vođeni su u Virpazaru 27. februara 1878. između crnogorskih i osmanskih predstavnika u prisustvu barona Kaulbarsa - Prema Protokolu koji su potpisali Riza-paša, baron Kaulbars i Mašo Vrbica, dogovoreno je da datum početka primirja i na crnogorskom ratištu bude 31. januar 1878, a demarkaciona linija je određena situacijom kakva je bila na dan prestanka neprijateljstava 3. februara 1878. godine

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 9. O međunarodnom položaju Crne Gore od San-Stefana do Berlina Granice Crne Gore po Sanstefanskom sporazumu - Preliminarni mirovni ugovor između Rusije i Osmanskog Carstva potpisan je 3. marta 1878. u San. Stefanu - Crna Gora, Srbija i Rumunija su dobile nezavisnost, uz značajno teritorijalno proširenje, a za Bugarsku je određen status autonomnog knjaževstva pod suverenitetom sultana Odredbama ovog ugovora teritorija Crne Gore je bila uvećana skoro tri i po puta -

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 10. Pregovori Ignjatjev-Andraši - Misija u Beču grofa Ignjatijeva, ruskog ambasadora u Carigradu i glavnog tvorca Sanstefanskog mira, radi kompromisa sa bečkom vladom - Pregovori s Andrašijem pokazali su nepopustljivost Austro-Ugarske, kao i svu širinu njenih interesa na Balkanu - Bečki kabinet je težio mnogo većem uticaju nego što je to bilo predviđeno prethodnim ugovorima sa Rusijom

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 11. Diplomatske aktivnosti vojvode Boža Petrovića, Stanka Radonjića i knjaza Nikole - - Tokom rada Berlinskog kongresa, knjaz Nikola je poslao u Beč, u specijalnu misiju, vojvode Boža Petrovića i Stanka Radonjića U razgovoru između Boža Petrovića i grofa Andrašija dolazi do sporenja oko teritorijalnog širenja Crne Gore; Andraši nastoji ubijediti da je za Crnu Goru bolje da zaključi ugovor o trgovini s Austro-Ugarskom Knjaz Nikola šalje depešu vojvodi Stanku Radonjiću kako bi upoznao ruske predstavnike, Gorčakova i Girsa, da Crna Gora neće odustati od izslaska na more 12. Pokušaj Andrašija da Crnu Goru veže za politiku Austrije - Andraši pokušava da eliminiše ruski uticaj u Crnoj Gori, koristeći već ostvareni uticaj u Srbiji Jovan Ristić predlaže vojvodi Božu Petroviću da i Srbija i Crna Gora napuste Rusiju i orijentišu se na Austro-Ugarsku, Crna Gora nije ni razmišljala o promjeni spoljnopolitičkog pravca i traženju nove sile-zaštitnice

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU Berlinski kongres 13. jun -13. jul 1878.

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 13. Rješenja Berlinskog kongresa - Englesko-ruski dogovor, Solzberi – Šuvalov, postignut 30. maja 1878. u Londonu Bugarska je ovim sporazumom podijeljena na dvije provincije Besarabija je ustupljena Rusiji, ostale odredbe sporazuma nijesu se neposredno ticale Balkana 14. Odluke o teritoriji Crne Gore - - Završni akt Berlinskog kongresa potpisan je od šest velikih sila 13. jula 1878, a ratifikovan 3. avgusta 1878. Na Crnu Goru su se odnosili članovi 26 -33 Protokol od 1. jula 1878. Crna Gora je najviše oštećena u primorju - dobila je Bar i dio obale, uz ograničenje suvereniteta, Spič je uzela Austro-Ugarska, a Ulcinj s obalom i teritorijom do Bojane trebalo je vratiti Turskoj Crna Gora je dobila Podgoricu, Spuž i Žabljak Za napuštanje teritorija: Bileća, Gacka, Zubaca, Crkvica, koje su pripale Austro. Ugarskoj, Crnoj Gori su dodijeljeni Plav i Gusinje

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 15. Značaj člana 29. Berlinskog ugovora - - Berlinskim ugovorom (čl. 29) bilo je predviđeno da luka Bar i sve crnogorske vode budu zatvorene za ratne brodove svih naroda Austo – Ugarska je preuzela: pomorsko-policijksi i sanitarni nadzor, zakonodavstvo, konzularna zaštita crnogorske trgovačke pomorske zastave, izgradnju jednog drumskog i željezničkog puta Crna Gora je dobila slobodu plovidbe rijekom Bojanom Sve ovo, uz još nekoliko odredbi ugovora, je u značajnoj mjeri ograničavalo suverenitet Crne Gore 16. Stavovi Fridriha Martensa o odlukama o međunarodnom priznanju Crne Gore - Konastatacija teoretičara međunarodnog prava, Fridriha Martensa, o lošijem položaju Crne Gore nakon nezavisnosti - Zvanično priznanje dato međunarodnim imalo je karakter uslovnog priznanja

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 17. Diplomatski status Crne Gore poslije 1878. - Do Kongresa, Crna Gora je od pojedinih država bila faktički međunarodno priznata Do 1878. komunikacije s drugim državama nisu odgovarala formi odnosa između suverenih subjekata Među pravima koja je imala, Crna Gora do 1878. nije posjedovala pravo na primanje i slanje diplomatskih predstavnika 18. Pravo na reprezentaciju, odnosno pravo na međunarodni saobraćaj - Priznanjem nezavisnosti, formulisanim u čl. 26. Ugovora, Crna Gora je postala nosilac svih osnovnih prava Prava iz oblasti konzularnog zastupanja u pomorskom saobraćaju data Austro. Ugarskoj nijesu sprječavala Crnu Goru da u svim mjestima gdje to nađe za potrebno otvori svoja konzularna predstavništva

MEĐUNARODNO PRIZNANJE CRNE GORE KAO PRETPOSTAVKA STICANJA PUNOG KAPACITETA U DIPLOMATSKOM PREDSTAVLJANJU 19. Konzularni poslovi poslije 1878. - Neposredno po sticanju nezavisnosti Crna Gora nije imala potrebu za većim brojem konzularnih usluga - Njihova veća brojna zastupljenost nakon 1908, odnosno 1909. kada je Crna Gora poslije aneksione krize abolirala čl. 29. Berlinskog ugovora - Za sada još nije dovoljno istražena praksa koja se tiče stepena u kom je Austro. Ugarska realizovala prava sadržana u čl. 29. Berlinskog ugovora