Mavzu Sotsiologiyaning ijtimoiygumanitar fanlar bilan ozaro bogliqligi Reja

Mavzu: Sotsiologiyaning ijtimoiy-gumanitar fanlar bilan o`zaro bog`liqligi. Reja: 1. Sotsiologiyaning boshqa fanlar bilan munosabati. 2. Sotsial falsafa tushunchasi. 3. Sotsiologiya va tarix.

Sotsiologiya boshqa ijtimoiy fanlarga o`xshab ma’lumotlar to`plash va taxlil qilish usullariga, nazariyalarni isbotlar va mantiqiy dalillar asosida baxolash usullariga ega bo`lgani uchun xam fan xisoblanadi.

Sotsiologiya tadqiqot empirik ma’lumotlar, eksperimentlar yordamida ijtimoiy falsafiy ta’limotlarning qanchalik tug`ri, mazkur ijtimoiy davr mazmuniga xos yoki ularning eskirib, ijtimoiy taraqqiyot talabiga javob beraolmay qolganligini aniqlab berish imkoniyatiga ega. Sotsiologiya fani bir asr oldin falsafiy ajralgan bo`lsada, ularning aloqasi uzviy. Falsafa sotsiologiyaning nazariy – metodologik asosini tashkil etadi. Bu borada ulug` alloma Abu Nasr Forobiy xar qanday ilmning va ilm soxibining muayyan qobiq orasida cheklanib qolmasligi lozimligini, balki keng kulamli mushoxada qila biluvchi, muayyan fanga yaqin bo`lgan ilmlar va nazariyalar tanish bo`lishining jamiyatini ta’kidlagan. Sotsiologiya va xuquq:

Olib borilgan tadqiqotlar shuni kursatmokdaki, xozirda sodir etilayotgan jinoyatlarning ogir va uta ogir turlari anchaga ortgan. Ana shu jinoyatlarni urganish va tadqiq etishda sotsiologik tadqiqotlarning urni beqiyosdir. Jinoyatchilikka qarshi kurash va uning oldini olish – davlat axamiyatidagi masala hisoblanadi. Unga qarshi jinoyat sodir etilgandan so`ng emas, balki unga qadar olib borilmog`i lozim. inoyatning oldini olish, uning tub moxiyatini, motivi va keltirib chiqaradigan sabablarini o`rganishda sotsiologik tadqiqotlar olib borish axamiyatga ega. Demak, xuquq fanlarining rivojlanishida ham sotsiologiyaning o`rni katta. Sotsiologiya va iktisod: -bu ikkala fan urtasidagi alokadorligi moddiy ne’matlarni ishlab chiqarish, taksimot, ayriboshlash, iste’mol jarayonlarini urganishda namoyon buladi. Hozirda bozor munosabatlariga o`tish, mehnatga yangicha munosabat (fermerlar, tadbirkorlar) shakllanishi jarayonida uning axamiyati katta. Iqtisodiy nazariyaning ilmiy g`oyalari yuqorida tilga olingan sotsiologiya sohalari uchun metodologik asos bo`ladi. Sotsiologiya va tarix:

texnika fanlar alokadorligi tabiiydir. Inson yaratgan barcha texnika fakat inson va amiyatning ijobiy tarakkiyotiga xizmat kilishi kerak. Ammo doimo kutilgan natija bulavermaydi. Ularni o`rganishda sotsiologiyaning roli kattadir. Sotsiologiya va psixologiya: - Yangi iqtisodiy munosabatlarga utish sharoitida kishilardagi uzini kuzlash, o`z shaxsiy manfaatini jamiyat, millat manfaatidan ustun kurishlik xollari kuchaymoqda. Kishilarda bexalovatlik, asabiylik ortmoqda. Ushbu muammolarni o`rganish va hal etib borishda sotsiologiya va psixologiya fanlarining xamkorligi zarur deb o`ylaymiz. Sotsiologiya va pedagogika: - hozirda Respublikamizda ta’lim tarbiyaga jiddiy e’tibor berilmokda. Xususan, 1997 yil «Ta’lim to`g`risida» va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» ning qabul qilinishi xam bevosita ushbu fikrimizni isbotlaydi. Buni pedagog-o`qituvchilar tarkibida ham kurishimiz mumkin.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 1. Aliqoriev N. Umumiy sotsiologiya. T. : 1999. 2. B. Normurodov, G. Normurodova. “Sotsiologiya tarixi”. o’quv qo’llanma. – T. : “Tafakkur”, 2010 y. 3. M. Bekmurodov, N. Yusupova. “Madaniyat sotsiologiyasi”. o’quv qo’llanma. – T. : “Yangi Nashr”, 2010 y. 4. Karimov I. Yuksak ma`naviyat – yengilmas kuch. T. “O’zbekiston” 2008 5. www. ziyonet. uz – Elektron kutubxonasi.