Magdalena ukasikGbocka Oddzia Toksykologii Szpital im Fr Raszei
Magdalena Łukasik-Głębocka Oddział Toksykologii Szpital im. Fr. Raszei w Poznaniu Piotr Burda Biuro Informacji Toksykologicznej Szpital Praski-Warszawa 01’ 2011
określenie to nie posiada charakteru naukowego potoczna nazwa produktów „kolekcjonerskich”, „nawozów do kwiatów”, „soli do kąpieli” zawierających różne substancje o rzekomym lub faktycznym działaniu psychoaktywnym (mieszanki ziołowe, środki pochodzenia naturalnego, związki syntetyczne) na polskim rynku od 2008 r.
„Dopalacz” Produkt handlowy o różnej formulacji zawierający w swoim składzie substancje deklarowane (zwykle bez działania psychoaktywnego) oraz substancje nie deklarowane (podejrzane o działanie psychoaktywne lub działające psychoaktywnie)
- - poprawa nastroju, działanie euforyzujące, działanie pobudzające, zwiększające aktywność i odporności na wysiłek, poprawiające zdolność przyswajania sobie nowych informacji działanie rozluźniające działanie halucynogenne
„Dopalacz” Hipotetyczny skład „dopalacza” Substancje deklarowane; - liofilizowany ziemniak, - natka pietruszki, - korzeń marchwi. Produkt o takim składzie deklarowanym na opakowaniu nie powoduje jakościowych i ilościowych zaburzeń świadomości… Jeśli po jego zastosowaniu pojawiają się objawy – oznacza to: - dodatkowym (nie deklarowanym) składnikiem „dopalacza” jest substancja o właściwościach psychoaktywnych, - osoba poszkodowana, niezależnie od zastosowania „dopalacza”, zażyła jednocześnie substancje o znanym działaniu psychoaktywnym (co współcześnie dostępnymi badaniami toksykologicznymi można szybko zidentyfikować)
umieszczona na opakowaniach informacja, sugeruje, że w ich skład wchodzą wyłącznie komponenty pochodzenia roślinnego
brak danych naukowych oceniających faktyczną aktywność biologiczną (działanie psychoaktywne) tych roślin, toksykokinetykę i interakcje
okazało się jednak, że składniki naturalne nie są jedynym źródłem psychoaktywnego działania tych dopalaczy prowadzone w Polsce i innych krajach Europy badania toksykologiczne wykazały w nich obecność syntetycznych agonistów receptorów kannabinoidowych jak dotąd zsyntezowano ponad 400 takich związków (dla celów naukowych)
BZP (N-benzylopiperazyna - A 2, Nemezis, Legal E) ty oferowana jako bezpieczny substytut amfetaminy działa stymulująco na CUN (podobnie jak amfetamina) – ale ok. 10 x słabiej działanie podobne jak amfetamin halucynogennych (głównie MDMA)
substancja aktywna – katynon alkaloid o działaniu psychostymulującym, podobnym do efedryny i amfetaminy
substancja aktywna – katynon alkaloid o działaniu psychostymulującym, podobnym do efedryny i amfetaminy
4 -MMC, MMCat, Roxy, Miaow biały proszek o lekko żółtym odcieniu charakterystyczny, nieprzyjemny zapach – „starego moczu”
Profil działania zbliżony do amfetaminy, MDMA i katynonu Wg używających – wysoce uzależniający, wyzwala silną potrzebę powtarzania dawek, obserwuje się zjawisko tolerancji Brak danych nt odległych następstw zdrowotnych Objawy działania: euforia, empatia pobudzenie intensyfikacja doznań zmysłowych (zwłaszcza słuchowych) podniecenie seksualne halucynacje początek działania 10 -20 min, działanie max. 45 -60 min koniec - 60 -120 min
Właściwości głównego składnika aktywnego dopalacza wrodzone „odmienności” fizjologiczne, morfologiczne (np. dodatkowe drogi przewodzenia układu bodźco -przewodzącego serca, interakcje między składnikami malformacje naczyniowe itp. ) „dopalaczy” jednoczesne przyjmowanie innych środków psychoaktywnych – etanolu, narkotyków itp. zażywanie leków schorzenia
skala zjawiska ? ? ?
Do Oddział Toksykologii Szpitala im. Fr. Raszei w Poznaniu przyjęto z powodu zatrucia dopalaczami (pacjenci > 15 rż): 2008 r. - 5 2009 r. – 6 01. – 14. 10. 2010 r. – 83 (68 mężczyzn i 15 kobiet)
pobudzenie psychoruchowe agresja/atak szału niepokój lęk bezsenność splątanie/delirium halucynacje zaburzenia równowagi zawroty głowy ból głowy utrata przytomności drętwienie kończyn/całego ciała sztywność kończyn drżenie kończyn drgawki bardzo złe ogólne samopoczucie ogólne osłabienie
uczucie kołatania serca/tachykardia (90160/min) ból w klatce piersiowej duszność wzrost ciśnienia tętniczego (do 180/110) rozszerzenie źrenic zaburzona reakcja źrenic na światło wzmożona potliwość/wysuszenie skóry suche śluzówki bladość/zaczerwienienie skóry
rutynowy skreening „narkotykowy”: amfetamina, MDMA, THC, kokaina, opiaty, metadon, atropina, fencyklidyna w moczu (metody niespecyficzne) etanol we krwi (metoda specyficzna)
Źródło: Konsultant Krajowy ds. toksykologii klinicznej dr n. med. P. Burda
Źródło: Konsultant Krajowy ds. toksykologii klinicznej dr n. med. P. Burda
Najmłodszy pacjent – 12 lat; najstarszy – 68 lat Źródło: Konsultant Krajowy ds. toksykologii klinicznej dr n. med. P. Burda
ZGŁOSZENIA - PAŹDZIERNIK PŁEĆ
PAŹDZIERNIK - ZGŁOSZENIA
PAŹDZIERNIK - ZGŁOSZENIA
DOPALACZE – SKALA PROBLEMU l Posiadane nie pozwalają na pełne oszacowanie skali zjawiska: - Liczba uzależnień „dopalaczowych” (mefedron; dane wskazują na istnienie tego problemu w znaczącym już stopniu), - Liczba osób podlegających terapii w ośrodkach leczenia uzależnień - Liczba użytkowników dopalaczy, pomimo podjęcia decyzji o wycofaniu „dopalaczy” z obrotu (sprzedaż internetowa, podziemie „dopalaczowe”)
„Dopalacze” - Problemy diagnostyczne – identyfikacja substancji psychoaktywnej w produkcie, - Identyfikacja substancji psychoaktywnej w materiale biologicznym powoduje to, że rozpoznanie „zatrucie dopalaczem” jest niejednoznaczne, oparte tylko na haśle „dopalacz” i nie identyfikuje substancji odpowiedzialnej za wystąpienie objawów że ocena ryzyka stosowania nie tyle „dopalacza” co substancji psychoaktywnej w nim zawartej może być bardzo trudne, zwłaszcza jeśli dodatkowo w produkcie „dopalacz” będą znajdowały się różne substancje lub jednocześnie zażyte będą inne substancje odurzające.
DOPALACZE – PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Rozpoznanie zatrucia jest niejednoznaczne, oparte na „haśle – dopalacz” i nie identyfikuje substancji odpowiedzialnej za wystąpienie objawów Ocena ryzyka stosowania „dopalaczy” jest niemożliwa ze względu na brak danych dotyczących substancji psychoaktywnej lub substancji psychoaktywnych zawartych w „dopalaczu” Ocena ryzyka substancji psychoaktywnej może być niemożliwa ze względu na obecne zanieczyszczenia, które mogą wywierać bardziej toksyczny wpływ na organizm, niż ta substancja
toksyczność ostra odległe następstwa zdrowotne uzależnienie zachowania ryzykowne zanieczyszczenia, domieszki
- Slides: 29