KPEK BESLEME 1 Pasaj nelere baldr Diyet yem

KÖPEK BESLEME 1

• • • Pasaj nelere bağlıdır? Diyet, yem tüketme sıklığı, çevre ısısı, gebelik, hareket ve yaş 2

• Emilim: İntestinum tenue 3

4

Ruminant: Uzun pasaj ancak; Karnivor: Villus etkin 5

Besin maddeleri Su • Fonksiyon: İçme, yeme, oksidasyon. • • Atılım: Su; idrar, akciğerler, süt, deri ve dışkı • Tüketim: Normal koşullarda tükettikleri KM 2. 5 -3 katı 6

Karbonhidratlar • Köpekte kan glikoz düzeyi 80 -120 mg/100 ml dir. 7

• Lipid • Köpeklerde diyetteki yağ miktarının % 10'dan % 50'ye yükseltilmesi yağların sindirimini % 90' dan % 98' e yükseltmektedir. • Bir diğer ifade ile diyette yağ miktarının azalması, yağ sindirimini de azaltmaktadır. 8

Esansiyel yağ asitleri eksikliği • Köpek ve kedi için: arjinin, histidin, isolöysin, lizin metiyonin ve sistin, fenilalanin ve tirosin, threonin, triptofan ve valin • Kedi: taurin • Kedi: arjinin yetersizliği: kanda amonyak yükselir. salivasyon, kusma, ataksi ve doku ve duyu hipersetezi • Ciddi olgularda birkaç saat içersinde ölüm. 9

Esansiyel yağ eksikliği: Kaba tüylenme 10

• Kedi: Yağlı kıl örtüsü 11

• Büyümede gerileme 12

• • • Dişi kedilerde anöstrus, düzensizlik, rezorbsiyon kısırlığı, neonatal ölüm erkek kedilerde libidonun azalması 13

Kükürtlü amino asitler • Metiyoninden sistein sentezlenebilmektedir. Taurin • Taurin+kolik asit taurokolat oluşturur • kolesterol regülasyonu • Sütle atılır • Kedide enzim eksikliği var. • Taurine is a major constituent of bile and can be found in the large intestine and in the tissues of many animals, including humans. [9][10] Mammalian taurine synthesis occurs in the pancreas via the cysteine sulfinic acid pathway. In this pathway, the thiol group of cysteine is first oxidized to cysteine sulfinic acid by the enzyme cysteine dioxygenase. Cysteine sulfinic acid, in turn, is decarboxylated by sulfinoalanine decarboxylase to form hypotaurine. It is unclear whether hypotaurine is then spontaneously or enzymatically oxidized to yield taurine. 14

VİTAMİNLER • • • A vitamini: Kedi: Retinolden A vitaminini sentezleyemez. Retinol: sadece hayvansal kaynakta. Köpek: B karoteni değerlendirebilir. Eksikliği köpeklerde ağırlık kaybı, anoreksi, ataksi, kseroftalmi, konjuktivitis, korneal opasite ve ülserasyon, deri lezyonları bronşiyal epitelyumda metaplazi, pneumoni, hastalıklara duyarlılığın artması ve genç köpeklerde kemik gelişim 15 bozuklukları

• Kedilerde respiratorik sistem, konjuktiva, tükürük bezleri ve endometriyumdaki skuamatöz metaplazinin oluşumu karakteristiktir. A vitamini fazlalığı • Uzun süre A vitamini içeriği yüksek yiyecekle beslenen kedilerde kötü görünümlü bir kıl yapısı oluşumu, letarji, korku, hareketlerde dengesizlik laminitis ve palpasyonda boyun bölgesinde ağrı gibi farklı klinik belirtiler ortaya çıkmaktadır. 16

D VİTAMİNİ Önce kan plazmasında Ca ve P düzeyini yükseltir mineralizasyon. Eksiklik: raşitizmin, yetişkinlerde ise osteomalasi Aşırı: mide, böbrek, akciğer gibi yumuşak dokularda kalsifikasyona neden olur. Dişlerde ve çenelerde deformasyon, ölüm görülebilir. 17

E vitamininin antioksidan olarak hücre membranlarının stabilitelerini sürdürmelerinde fonksiyon sahibidir. Selenyum ile yakın metabolik ilişkisi vardır. Doymamış yağların diyetteki yüksek düzeylerde yer almaları E vitamini gereksinmesini de artırır. K vitamini İnsan ve hayvanlarda kanın pıhtılaşması için vazgeçilmez bir bileşiktir. Normal sağlıklı hayvanlarda K vitamini noksanlığına rastlanılmaz. 18

Suda eriyen vitaminler • Besin maddelerinin değerlendirilmesinde ve enerjinin dönüşümünde aktif görev yaparlar. Tiyamin (Aneurin, B 1 vitamini): • Pirofosfatların yapısına koenzim olarak katılmakta olup kükürt kapsayan bir bileşiktir. • Pirofosfatlar karbonhidrat metabolizmasında anahtar rol oynar. 19

Riboflavin (B 2 vitamini) • Riboflavin 5 -fosfat ve flavin adenin dinükleotid koenzimlerinin yapı taşıdır. • Bu koenzimler oksidatif enzim sistemleri için esansiyeldir. • Karbonhidrat düzeyi fazla, yağ düzeyi düşük diyetlerle beslenmede bağırsaklarda yaşayan mikroorganizmaların sentezi sonucu riboflavin gereksinmesi kısmen karşılanır. 20

Pantotenik asit • Karbonhidrat, yağ ve amino asit metabolizmasındaki enzim reaksiyonlarının temelini teşkil eden koenzim A’ nın yapısına girer. Niasin • Memelilerde triptofan bağırsak duvarında ve vücut dokularında bu vitamine dönüştürülebildiği için niasin gereksinmesi diyetteki triptofan düzeyi ile yakından ilgilidir. • Kediler bu dönüşümü gerçekleştiremez. 21

Piridoksin (B 6 vitamini) Piridoksin, pridoksal ve pridoksamin Biyolojik olarak en aktif olanı pridoksaldir ve koenzim formu pridoksal 5 -fosfat olup, azot ve amino asit metabolizmasıyla ilgili pek çok enzimin yapısına katılmaktadır. Yetersizliği sonucu anemi ve CA kaybı olmaktadır. Biyotin Kükürt kapsayan monokarboksilik bir asittir. Günlük gereksinimin çoğu bağırsaklarda yaşayan mikroorganizmalar tarafından sentezlenebilmektedir. 22

Folik asit Doğada amino asitler ve glutamik asitle konjuge formda bulunur. Biyolojik olarak aktif koenzim tetrahidro derivatlarıdır (THFA veya FH 4). THFA’ nın diğer koenzim formları da folatlar ve folat koenzimleridir. Folatlar monokarbon gruplarının (metil ve formil) transferine katılmaktadır. B 12 vitamini (kobalamin) Purin ve pirimidin bazlarının biyosentezi için gereklidir. 23

Labil metil grupları metabolizması homosisteinden metiyonin ve etanolaminden kolinin biyosentezinde rol oynar. Metiyonin protein sentezinde aktif rol oynamasının yanı sıra lipotropik etkili kolinin biyosentezine ve kreatin oluşumuna dönor olarak katılır. Kreatinde kreatin fosfata dönüşerek kaslarda enerji depolanmasına dahil olur. Kolin Hücre membranlarının temel elemanları olan fosfolipidlerin (lesitin ve sifingomyelin) bir komponentidir. Asetil kolinin yapısında bulunur. 24

C Vitamini (Askorbik Asit) C vitamini enfeksiyonlara karşı vücudun direncini arttırır. İnsan, bazı primatlar ve kobaylar hariç bir çok memeli hayvan metabolizmasında glikozdan bu vitamin sentezlenebilmektedir. Makro elementler Kalsiyum ve fosfor Köpek ve kediler için optimum Ca/P oranları 1. 21. 4/1 ile 0. 9 -1. 1/1 arasında değişmektedir. Bu hassas dengenin bozulması durumunda öncelikle kemiklerde deformasyonlar şekillenir. 25

Ca ve P gereksinim miktarları, değerlendirilebilme oranları ve vücuttaki fonksiyonları ile D vit. arasında yakın bir ilişki vardır. Ca ve P iyonları arasındaki ilişki nedeniyle diyet kalsiyumu yeterli bile olsa yüksek miktarda fosfor alımı da hipokalsemiye ve böylelikle paratiroidin stimulasyonuna neden olabilir. Paratiroid hormon böbrekleri etkileyerek Ca atımını azaltıp P atımını arttırarak ve aynı zamanda kemiklerden rezorbsiyonu yükselterek kan Ca seviyesini normal sınırlar içerisinde tutmaya yardımcı olur. 26

Potasyum Yemlerde yaygın olarak bulunduğu için pratikte yetersizliğine pek rastlanılmaz. Yetersizliğin oluşması halinde kaslarda güçsüzlük, gelişim geriliği, kalp ve böbreklerde lezyon şekillenir. K gereksinimi diyetdeki protein düzeyinin yükselmesine ilişkin olarak da artış gösterir. Sodyum ve Klor ve sodyum birlikte vücut sıvılarının elektrolit dengelerinin devamında rol alırlar. Fazla Na köpeklerde hipertansiyona neden olur. 27

Magnezyum Kemiklerde olduğu kadar yumuşak dokularda da bulunabilen bir elementtir. Kalp ve iskelet kaslarıyla sinir dokusunun normal fonksiyonları için gereklidir. Eksikliği nöromusküler anormalliklerle sonlanır (ev tipi diyet). 28

• • Mikro Elementler Demir hemoglobin ve miyoglobinin yapısında yer alarak oksijenin taşınmasında aktif rol oynar. Hayvansal kökenli yiyecek maddelerindeki demir bitkisel kökenli gıda maddelerinden daha fazladır ve yüksek düzeyde değerlendirilir. Köpek ve kedilerin diyetlerinde yer alan soya proteini demir ile birlikte diğer iz elementlerin (Zn ve Mn ) emilimini de azaltmaktadır. Demir eksikliği öncelikle anemi, bunu takiben de bitkinlik ve yorgunluk. 29

Bakır, organizmada birçok biyolojik reaksiyona katılır. Enzimlerin ve melanin gibi pigmentlerin de yapısında yer alır. Bakır noksanlığında, bakır kapsayan enzimlerin aktivitelerindeki azalmaya bağlı olarak kemik kollajeninde dayanıklık ve stabilite azalır, anormal kemik oluşumu görülür. Bakır fazlalığında da demir emilimi azaldığı için yine anemi meydana gelmektedir. 30

• • • Manganez Köpek ve kedilerin manganez gereksinmelerine ilişkin bilgiler sınırlıdır. Enzimlerin yapısında yer aldığı için pek çok metabolik olayda aktif görev aldığı düşünülmektedir. Çinko (Zn) Köpek ve kediler için önemlidir. Emilimi ve değerlendirilmesi üzerine diğer mineral maddelerin etkisi vardır. Diyetteki Ca fazlalığı çinko gereksinimini artırmaktadır. 31

• Diyetteki fıtik asidin mevcudiyetinde de çinko emilimi olumsuz etkilenmektedir. • Fitat ve fıtik asit özellikle tahıllarda yaygın olarak bulunduğu için tahıl ağırlıklı diyetler hazırlanırken bu hususa dikkat edilmelidir. • Eksiklik belirtileri arasında ağız, çene, gözler, kulaklar ve perineum çevresinde eritem, alopesia, kepek oluşumu ve suppuratif bir yangı. • Eklemler üzerindeki deri kalınlaşabilir. Yetişkin köpekler daha az olmakla birlikte genellikle puberte dönemindeki köpekler etkilenirler. 32

İyot Hayvanlarda metabolizma üzerine etkili olan tiroit hormonlarının sentezine katılmasıyla önem kazanmaktadır. I noksanlığında tiroit bezi aktivitesini arttırmak suretiyle I yetersizliğini kompanse etmeye çalışır. İyot yetersizliği sonucunda tiroit bezinde büyüme (guatr). Hlipertiroidizmin klinik belirtileri deri ve kıllarda kabalaşma, çevreye ilginin azalması, uyku hali ve körlüktür. 33

İyot fazlalığı toksiktir. Hipertiroitli kedilere yüksek dozlarda iyot verilmesi iştahsızlık, bitkinlik, ateş ve kilo kayıplarına neden olur. Selenyumun vücuttaki fonksiyonları açısından E vitamini ve kükürt içeren amino asitlerden metiyonin ile sistin arasında yakın ilişki vardır. Selenyum yetersizliğinde iskelet ve kalp kaslarında dejenerasyonlar meydana gelmektedir. 34

Ayrıca fertilizasyon bozuklukları ve ödem yine selenyum yetersizliğine ilişkin bulgulardır Kobalt B vitamininin yapısında yer alır. Kobalt, fonksiyonları itibarıyla B 12 vitamini ile birlikte ele alınmaktadır. Bazı metalo-enzimlerde çinkonun yerine geçebildiği belirlenmiştir. 35

Enerji Biyokimyasal enerji, klorofilli yeşil bitkilerin güneş enerjisini kimyasal enerjiye çevirmeleri ve depo etmeleriyle başlar. Herbivor hayvanlar bu enerjiyi bitkileri tüketmek suretiyle, omnivor ve karnivorlar ise bitkiler dışında hayvansal dokuları da tüketerek gereksinme duydukları kimyasal enerjiyi sağlamış olurlar. Hayvan vücuduna yemlerle giren enerji, metabolizmada kimyasal, mekaniksel, elektriksel veya termik enerjiye dönüşür. 36

Böylece vücut ısısının korunması, kas hareketleri, ozmotik hareketler, yıpranan vücut dokularının yenilenmesi, büyüme, süt, tüy gibi hayvansal dokuların sentezi gerçekleştirilir. Gereksinmenin üzerinde enerji tüketimi istenmeyen bir durum olan yağlanmaya yol açar. Diyetin enerji kompozisyonu, yemin kimyasal yapısına ve hayvanın türüne bağlı olarak değişir. 37