Gwneud yn Dda Gwneud yn Well Safonau ar

Gwneud yn Dda, Gwneud yn Well: Safonau ar gyfer Gwasanaethau Iechyd Cymru Doing Well, Doing Better: Standards for Health Services in Wales Llywodraeth Cynulliad Cymru Welsh Assembly Government

Cyd-destun Context ◦ ◦ ◦ ◦ Cyhoeddwyd gyntaf yn 2005 ar gyfer GIG Cymru yn ei gyfanrwydd Arf allweddol i wella ansawdd clinigol a phrofiad y claf Ffynhonnell sicrwydd i wasanaethau a’r cyhoedd Wedi’u hadolygu o ganlyniad i ddiwygio’r GIG Wedi’u halinio gyda chynllun strategol 5 mlynedd GIG Cymru o Ebrill 2010 Wedi’u hymwreiddio yn yr AOF ac wedi’u halinio ag ef Effeithiol o Ebrill 2010 Y Safonau Gofynnol Cenedlaethol wedi’u halinio gyda’r safonau, lle bo modd ◦ ◦ ◦ ◦ First published in 2005 for all of NHS Wales Key tool to help drive up clinical quality and patient experience A source of assurance to services and the public Reviewed in relation to NHS reform Aligned with 5 year strategic plan for NHS Wales from April 2010 Embedded in and aligned to AOF Effective from April 2010 National Minimum Standards aligned, where possible, with the standards

26 Safon Canllawiau ategol i bob safon Mwy o bwyslais ar ymwreiddio’r safon ar lefel y tîm Yn cael eu defnyddio i gynllunio, dylunio, datblygu a gwella gwasanaethau ledled pob lleoliad gofal iechyd Yn eistedd gyda safonau proffesiynol a safonau ansawdd 26 Standards Supporting guidance for each standard Stronger focus on embedding the standards at team level Use them to plan, design, develop and improve services across all healthcare settings Sit alongside professional and quality standards

Tasglu’r Gymraeg mewn Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Welsh Language in Health & Social Services Task Group Wedi darparu: Provided: ◦ Testun ar gyfer y canllawiau ategol cyn yr adolygiad ◦ Awgrymiadau am eiriad y safonau fel aelodau o’r grŵp cyfeirio arbenigol yn Awst 2009 ◦ Provided text for the supporting guidance pre-revision ◦ Suggestions to the wording of the standards as members of the expert reference group in August 2009

Tasglu’r Gymraeg mewn Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Welsh Language in Health & Social Services Task Group • • Bwrdd yr Iaith Wedi darparu sylwadau yn ystod y cyfnod ymgynghori yn Chwefror 2010 – yn gyffredinol ac ar y safonau unigol Welsh Language Board Provided comments during the consultation period in February 2010 – general and on individual standards

Enghreifftiau o’r awgrymiadau / Examples of suggestions: “yng nghyd-destun dwyieithog Cymru” “Creu awyrgylch lle mae defnyddwyr wedi’u grymuso i ddefnyddio un o ieithoedd swyddogol y GIG yng Nghymru” “iaith a hunaniaeth ddiwylliannol” “ystyried statws cyfreithiol y Gymraeg a pharchu dymuniadau ac anghenion clinigol rhai cleifion a’u teuluoedd i ddefnyddio’r Gymraeg o fewn y GIG yng Nghymru” “in the bilingual context of Wales” “ Create an environment where users are empowered to use one of the official languages of the NHS in Wales “ “language and cultural identity” “take into account the legal status of the Welsh language and respect the wishes and clinical needs of some patients and their families to use Welsh within the NHS in Wales”

Cyfeiriadau at y Gymraeg Reference to Welsh Language Mae yna hefyd nifer o themâu trawsbynciol y mae angen i sefydliadau a gwasanaethau eu hystyried ar draws eu gweithgareddau, yn arbennig: datblygu cynliadwy; iaith – gan gynnwys ymrwymiad Llywodraeth Cynulliad Cymru i sicrhau bod mynediad at wasanaethau drwy gyfrwng y Gymraeg yn dod yn realiti i deuluoedd Cymraeg; a. chydraddoldeb ac amrywiaeth. There also a number of cross cutting themes that organisations and services need to take into account across the range of their activities, notably: sustainable development; language – including the commitment of the Welsh Assembly Government to ensure that access to services through the medium of Welsh becomes a reality to Welsh speaking families; and equality and diversity.

Canllawiau Ategol Supporting Guidance Cyhoeddwyd ar ddiwedd Hydref 2010 Newidiwyd y pwyslais: Ddim yn rhagnodi ◦ Yn rhoi enghreifftiau o gwestiynau i gefnogi sefydliadau, fel: Cyfathrebu Effeithiol e) Gan ymateb i anghenion ieithyddol ac anghenion cyfathrebu pawb. • Sut mae’ch sefydliad/gwasanaeth yn ystyried anghenion cyfathrebu gwahanol? • Sut mae’ch sefydliad/gwasanaeth yn ystyried anghenion ieithyddol gwahanol? Issued end of October 2010 Emphasis changed: ◦ Not prescriptive ◦ Provide examples of questions to support organisations, such as: Communicating Effectively e) addressing all language and communication needs. • How do your organisation/ service make allowances for different communication needs? • How do your organisation/ service make allowances for different language needs?

Defnyddio eich awgrymiadau Using your suggestions Mae manylion am sut y dylai sefydliadau fodloni’r safonau yn e-Lawlyfr Llywodraethu GIG Cymru Detail about how organisations should be meeting the standards is provided in the NHS Wales Governance e-Manual www. nhswalesgovernance. com Mae ardal ar y wefan yn barod – ‘Darparu Gwasanaethau trwy gyfrwng y Gymraeg’ The website already features an area – ‘Providing Services in Welsh’

Symud ymlaen … Going forward … Awgrymiadau ◦ Adolygu cynnwys presennol y wefan ◦ Ystyried sut y gallwch gefnogi’r GIG drwy ddefnyddio gwefan yr e-lawlyfr ac ehangu ar y wybodaeth a ddarparwyd hyd yma ◦ Ystyried cyflwyno adran adnoddau ◦ Syniadau eraill? Suggestions ◦ Review current content of the website ◦ Look at how you can support the NHS through the use of the e-manual website and expand on the information provided to date ◦ Possible introduction of a resource section ◦ Other thoughts?