FZYOTERAPDE LME VE DEERLENDRME R GR CHAN CCK

FİZYOTERAPİDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK 1

KONTRAKSİYON TİPLERİ 1 -İzometrik(Statik) Kontraksiyon: Kasılmanın olduğu fakat gözle görülür bir eklem hareketinin oluşmadığı kontraksiyon tipidir. Kas tonusu Kas uzunluğu değişmez. 2

KONTRAKSİYON TİPLERİ 2 -İzotonik(Dinamik-Konsentrik) Kontraksiyon: Eklem veya kas grubu dirence karşı kontraksiyon boyunca hareket eder. Kas kontraksiyonu ile oluşan gerilim kasın origo ve insersiyosunu birbirine yaklaştırır. 3

KONTRAKSİYON TİPLERİ İzometrik Kontraksiyon • • Kas Uzunluğu Sabit Tonusu Artar Statik Kasılma Mekanik İş Yapılmaz İzotonik Kontraksiyon • • 4 Kas Uzunluğu Kısalır Tonusu Sabit Dinamik Kasılma Mekanik İş Yapılır

KONTRAKSİYON TİPLERİ 3 -Eksentrik Kontraksiyon: Devamlı bir direnç uygulanırken bile kontraksiyon boyunca kas uzar ve origo-insersiyo arası uzaklık artar. 4 -İzokinetik Kontraksiyon: Sabit bir hızda, hareket sınırı boyunca maksimal gerilimle ve eşit dirençle kasta kısalma meydana gelmesidir. İzokinetik kontraksiyonu elde etmek için özel cihazlara gereksinim vardır. 5

KONTRAKSİYON TİPLERİ Dirsek fleksörlerini kullanarak masadan bir bardak suyun alınıp ağza getirilmesi ve tekrar yerine konması sırasındaki kontraksiyon tipleri: 6

KONTRAKSİYON TİPLERİ 1 -Dirsek fleksörlerinin gerilimi, önkolun ağırlığı ve su bardağının direncine eşit olana kadar izometrik kontraksiyon meydana gelir. 2 -Fleksörlerdeki gerilim artıp kas kısalınca konsentrik kontraksiyon oluşur ve bardak ağza götürülür. 3 -Son olarak fleksörler hız oranını ayarlarken bardak masaya konur ve eksentrik kontraksiyon ile hareket tamamlanmış olur. 7

KAS KONTRAKSİYONUNA ETKİ EDEN FAKTÖRLER 1 -Kaldıraç Sistemi: Kemik, kaldıraç kolu; eklem destek veya aksis; kuvvet ise kas ile açığa çıkarılır. Kuvvet X Kuvvet Kolu=Yük X Yük Kolu 8

KAS KONTRAKSİYONUNA ETKİ EDEN FAKTÖRLER a-1. Sınıf Kaldıraç: Destek veya eklem uygulanan yük ile kuvvet arasındadır. Destek: Atlanto-occipital eklem Yük: Yüzün ön kısmı Kuvvet: Ekstansör boyun kasları Hız ve hareket için avantajdır. 9

KAS KONTRAKSİYONUNA ETKİ EDEN FAKTÖRLER b-2. Sınıf Kaldıraç: Topuklar kaldırılarak ayak parmaklarında durma. Destek: Metatarsofalangeal eklemler Yük: Vücut ağırlığı Kuvvet: Gastro-soleus kasları Kuvvet kolu yük kolundan uzundur. Güç için avantaj, hız ve hareket için dezavantajdır. 10

KAS KONTRAKSİYONUNA ETKİ EDEN FAKTÖRLER c-3. Sınıf Kaldıraç: Elde ağırlık tutarken önkolun durumu. Destek: Dirsek eklemi Yük: Eldeki cisim Kuvvet: Biceps brachii Güçten çok normal eklem hareketini destekleyen hız için avantaj sağlayan bir kaldıraçtır. 11

KAS KONTRAKSİYONUNA ETKİ EDEN FAKTÖRLER 2 -Uygulama Açısı: 90 derecede bütün kuvvet dönücüdür. 3 -Uzunluk Kuvvet İlişkisi: Kas uzamış pozisyonundan başlayarak kasılırsa, kısalmış pozisyondan başlayarak kasıldığı zamana oranla daha fazla kuvvet açığa çıkaracaktır. 12

KASLARIN ANATOMİK YAPISI KUVVET İÇİN Lifler kısa Sayıca fazla Yelpaze şeklinde Kırmızı lifli kaslar HIZ İÇİN Lifler uzun Sayıca az Paralel sıralanmış Beyaz lifli kaslar Örn: Antigravite kasları Örn: Önkol fleksörleri 13

HAREKETE KATILAN KASLAR 1 -Agonistler: Hareketi yaptıran kas 2 -Antagonistler: Agonist kasın zıt hareketi 3 -Sinerjistler: Agoniste yardım eden 4 -Fiksatörler: Komşu segmentlerin pozisyonunu stabilize eden ve hareket için ekstremite ya da vücudu uygun pozisyonda tutan 14

HAREKETE KATILAN KASLAR Agonist kas zayıf ise istenen hareket aktif olarak tanımlanamaz. Antagonist kas kısa ise agonist yöndeki hareket limitlenir. Sinerjist kas zayıf ise hareketin düzgünlüğü bozulacağından kişi çabuk yorulur. Fiksatör kas zayıf ise sabit kalan segment etrafında diğer hareketlerin yapılması zorlaşır. 15

KAS KOORDİNASYONU Vücutta hiçbir hareket tek kasın çalışması ile yapılmaz. Her hareket agonist, antagonist, sinerjist ve fiksatör kasların birlikte çalışmasını gerektirir. Kas koordinasyonu, uygun kasın, uygun zamanda ve gerektiği kadar kuvvet ile çalışması durumudur. Kas eşik değerinde uyarılırsa maksimum kontraksiyon elde edilir. Eşik değer artırıldığı zaman kontraksiyon miktarı artmaz. Buna Sherrington’un “HEP veya HİÇ KANUNU” denir. 16