DNYANIN YAPISI DNYANIN YAPISI 6371 KM YARI APINDA

DÜNYANIN İÇ YAPISI Ø

DÜNYANIN İÇ YAPISI 6371 KM YARI ÇAPINDA OLAN YERKÜREMİZ, DIŞTAN İÇE DOĞRU YERKABUĞU, MANTO VE ÇEKİRDEK OLARAK ADLANDIRILAN KATMANLARDAN OLUŞMUŞTUR. MANTO, ÜST VE ALT MANTO OLARAK İKİ BÖLÜME AYRILIRKEN, ÇEKİRDEK DE DIŞ VE İÇ ÇEKİRDEK OLARAK ALT KATMANLARA AYRILMAKTADIR. YERİN EN DIŞTAKİ KATMANI OLAN YERKABUĞU, KARALARDA ORTALAMA 30 -50 KM KALINLIKTAYKEN, OKYANUSLARIN ALTINDA 7 KM BİR KALINLIĞA KADAR DEĞİŞMEKTEDİR. LİTOSFER DENİLEN TAŞ KÜRE, YER KABUĞU VE MANTO’NUN EN ÜST KISMINDA OLUŞMAKTADIR. ASTENOSFER İSE ÜST MANTO’NUN ERİYİK HALDE BULUNAN KISMIDIR. MAĞMA OLARAK BİLİNEN BU ERİYİK Ø VOLKANLAR VASITASIYLA YERYÜZÜNE ULAŞMAKTADIR.

DEPREM NEDİR VE NASIL MEYDANA GELİR ? YER KABUĞUNU MEYDANA GETİREN KAYAÇLARDAKİ DOĞAL ETKENLER SONUCUNDA BAŞLAYAN ANİ VE KISA SÜRELİ TİTREŞİMLERE, YADA DİĞER BİR DEĞİŞLE YER İÇİNDEKİ BİR NOKTADA MEYDANA GELEN KIRILMANIN DOĞURDUĞU SİSMİK DALGALARIN YER YÜZEYİNE KADAR ULAŞARAK SARSMASINA DEPREM DENİR. Ø

KÖKENİ DOĞAL NEDENLERDİR. DEPREMLER, YER KABUĞUNDAKİ FAY ADI VERİLEN KIRIKLARDA MEYDANA GELİR. KIRILMALAR BAZI DOĞAL OLAYLAR SONUCU MEYDANA GELİR. Ø

LEVHA NEDİR ? -DÜNYANIN YÜZEYİ DEV BOYUTLU BİR YAPBOZ GİBİDİR. BİRBİRİNE GEÇEN VE BİRBİRİNİ TAMAMLAYAN PARÇALARDAN OLUŞUR. BU PARÇALARA LEVHA DENİR. -LEVHALAR ÇOK YAVAŞ OLARAK FAKAT SÜREKLİ BİÇİMDE HAREKET EDER. Ø

- LEVHALARIN HAREKETİ NEDENİYLE ZAMANLA KITALAR YER DEĞİŞTİRMİŞTİR. KARA PARÇALARININ SON 500 MİLYON YILLIK SEYAHATİ - DEPREMLER VE YANARDAĞLARIN ÇOĞU , BU LEVHALARIN SINIRLARINDA VEYA KENARLARINDA Ø GÖRÜLÜR.

FAY NEDİR ? -YER KABUĞUNU OLUŞTURAN LEVHALAR KIRILIR. KIRILMA SONUCU OLUŞAN İKİ PARÇA BİRBİRİNE GÖRE YER DEĞİŞTİRİR. BUNA FAY DENİR. -FAYLARIN BÜYÜK BİR BÖLÜMÜ LEVHA SINIRLARINDA YAKININDA ORTAYA ÇIKAR. -FAYLARIN HAREKETLİ OLDUĞU BÖLGELERE AKTİF FAY KUŞAĞI ADI VERİLİR. Ø

NORMAL FAYLANMA ARASINDAKİ BLOK ÇÖKERSE BUNA GRABEN DENİR. İKİ AYRI NORMAL FAYLANMA ARASINDA BİR YÜKSELTİ BLOĞU KALIRSA BUNA HORST DENİR. Ø

DEPREM DALGALARI DEPREM , SİSMİK ENERJİNİN BOŞALIMIDIR. ENERJİNİN BOŞALIMI HİPOSANTIR ’DAN YERYÜZÜNE DOĞRU YAYILAN ÇEŞİTLİ DEPREM DALGALARI İLE SAĞLANMAKTADIR. DEPREM SIRASINDA OLUŞAN DALGALAR : -CİSİM DALGALARI (P VE S DALGALARI) -YÜZEY DALGALARI (RAYLEİGH VE LOVE DALGALARI) OLMAK ÜZERE İKİ TÜRDÜR. Ø

P DALGALARI YAYILMA HIZLARI EN BÜYÜK OLAN VE BU NEDENLE KAYIT MERKEZLERİNE İLK GELEN DALGALARDIR. ODAK NOKTASINDAN BAŞLAYIP HER DOĞRULTUDA YAYILAN İLK SİSMİK DALGA OLDUĞU İÇİN ADINI ALAN DALGAYA P DALGASI DENİR. YAYILMA HIZI 7 -8 KM/SN ARALIĞINDA DEĞİŞİR. BU HAREKET KATI, SIVI VE HAVA ORTAMINDA İLERLEYEBİLİR. İÇİNDEN GEÇTİKLERİ KAYALARI SIKIŞTIRIR VE GERER. ÖZELLİKLERİ NEDENİ İLE BU DALGALARA BOYUNA DALGALAR OLARAK DA ADLANDIRILIRLAR. Ø

S DALGALARI P DALGASINA ORANLA YAYILMA HIZI DAHA AZ OLAN VE BU YÜZDEN KAYIT İSTASYONUNDA İKİNCİ GELEN DALGALARDIR. S DALGALARININ HIZI 2 -6 KM/SN ARALIĞINDA DEĞİŞİR. TİTREŞİM HAREKETLERİ YAYILMA DOĞRULTUSUNDA DİK DÜZLEM ÜZERİNDE AŞAĞI-YUKARI DOĞRUDUR. BU ÖZELLİĞİ İLE ENİNE DALGALAR OLARAK DA ADLANDIRILIRLAR. Ø

YÜZEY DALGALARI ODAK NOKTASINDAN BAŞLAYAN VE ÜST MERKEZDE ULAŞAN DALGALAR, ARAZİDE İKİNCİ, BİR HAREKET YARATIR Kİ BU HAREKETE YÜZEY DALGALARI DENİR. P VE S DALGALARINA ORANLA HIZLARI DAHA AZ, PERİYOTLARI DAHA BÜYÜK VE BOYLARI UZUNDUR KAYIT İSTASYONLARIN EN SON GELİR. RAYLEİGH DALGASI VE LOVE DALGASI GİBİ İKİ TÜRÜ VARDIR. BİNA HASARLARINDA S DALGALARI Ø GİBİ YIKICI ÖZELLİK TAŞIRLAR.

DEPREMLERİN OLUŞ NEDENLERİ 1. TEKTONİK DEPREMLER 2. VOLKANİK DEPREMLER 3. ÇÖKÜNTÜ DEPREMLER Ø

TEKTONİK DEPREMLER - BU DEPREMLER, YER KABUĞU İÇİNDEKİ LEVHA VE LEVHACIKLARIN HAREKETLERİ SONUCUNDA OLUŞUR. BU HAREKETLER , ÇOK UZAKLARA KADAR YAYILAN DEPREM DALGALARINI OLUŞTURUR. -DÜNYA’DA OLUŞAN DEPREMLERİN %90’ I TEKTONİK DEPREMLERDİR. -TÜRKİYE’DE OLAN DEPREMLERİN İSE HEMEN TAMAMI TEKTONİK DEPREMLERDİR. Ø

VOLKANİK DEPREMLER -YANARDAĞLARIN LAV PÜSKÜRTMELERİ SIRASINDA OLUŞAN SARSINTILARDIR. -BU TÜR DEPREMLER GENELLİKLE JAPONYA’DA VE PASİFİK OKYANUSU’NDA BULUNAN ADALARDA MEYDANA GELİR. -TÜRKİYE’DE DE YANARDAĞLAR VARDIR, BUNLAR ESKİ SÖNMÜŞ VOLKANLARDIR ÄØ

ÇÖKÜNTÜ DEPREMLERİ -YER ALTINDAKİ BOŞLUKLARIN ÇÖKMESİ SONUCU MEYDANA GELEN DEPREMLERDİR. BU BOŞLUKLAR , ÖRNEĞİN KÖMÜR OCAKLARINDA AÇILAN GALERİLER , TUZLU ARAZİLERDE ERİME SONUCU OLUŞAN BOŞLUKLARDIR -BU TÜR DEPREMLER DAR BİR ALANDA HİSSEDİLEBİLİR. Ä