TUN AI ANADOLU ARKEOLOJS Do Dr Davut YTPAA

TUNÇ ÇAĞI ANADOLU ARKEOLOJİSİ Doç. Dr. Davut YİĞİTPAŞA Sunumda yer alan tüm fotoğraflar telif hakkına sahiptir. Yalnızca eğitim amaçlı olarak kullanılmıştır. Başka bir amaç için kullanılamaz.

BEYCESULTAN HÖYÜK

Kazılarda 40 tabaka saptanmıştır: XL-XX. tabakalar (40 -20): Geç Kalkolitik Çağ (MÖ 3500/3400 -2800) XIX-XVII. tabakalar (19 -17): Erken Tunç Çağ I (MÖ 2800 -2600) XVI-XIII. tabakalar (16 -13): Erken Tunç Çağ II (MÖ 2600 -2300) XII-VIII. tabakalar (12 -8): Erken Tunç Çağ IIIa (MÖ 2300 -2100) VII-VI. Tabakalar (7 -6): Erken Tunç Çağ IIIb (MÖ 2100 -1900) V-IV. tabakalar (5 -4): OTÇ (MÖ 1900 -1450) III-I. tabakalar (3 -1): GTÇ (MÖ 1450 -1200/1100)

Genel Mimari Özellikler; • Taş temel üstüne kerpiç • Dörtgen planda yapılar • Megaron tarzı evler Megaronlar: ü Plan olarak iki veya üç odalıdır. ü Girişinde hol bulunmakla beraber çatıyı destekleyen bir şey yoktur. ü Megaronların uzun duvarlarının öne doğru uzatılmasıyla ante adı verilen üstü kapalı önü açık bir giriş mekanı sağlanmıştır.

ETÇ I Mimarisi • Bu döneme ait anteli ön odaya ve iki küçük odaya sahip megaron tipinde bir yapı açığa çıkarılmıştır. • Kazıcıları tarafından bu yapının ETÇ II tapınaklarının öncü bir yapısı olabileceği ileri sürülmüştür. • İlk odada ortada sunak kalıntısı (? ) bulunmaktadır. Arkadaki oda ise belki bu tapınağı yöneten rahibin mekânıdır.

ETÇ II Mimarisi • ETÇ II’ye ait XVI-XIV. tabakalarda tapınaklar aynı yerde üste açığa çıkarılmıştır. • Yapılarda bir ön odadan içinde sunağın yer aldığı kutsal mekâna geçilmektedir. • Bunun arkasında ise rahibin oturduğu ve armağanları depoladığı oda gelmektedir. • Orta oda olarak nitelendirilen oda, tapınak alanı olarak kullanılmıştır.

XV. tabakadaki tapınak yapısı: • • • Sunak özelliği ile diğer tapınaklardan biraz farklıdır. Yan yana iki tapınak vardır. Batıdaki tapınak mekânında kil sıvalı iki levha (stel), az bir aralıkla yana konulmuştur. Önlerinde, kilden yapılmış çift boynuz biçiminde dikitler yer almaktadır.

ETÇ III Mimarisi • ETÇ III’e ait yapılar daha düzenlidir. • Kazıcıları bu dönemde kentin yana dizilmiş megaronlarla kaplı olduğunu yorumlamaktadırlar. • 5 x 10 m ölçülerinde dikdörtgen planlı olan megaronlara batıdan ön avlu ile girilmektedir

ETÇ I Keramik Özellikleri: § Beycesultan'ın ETÇ I’e tarihlenen çanak çömlek endüstrisinde, Kalkolitik Çağ'da görülen birçok tipin gelişerek devam ettiği izlenmektedir. § Kaliteli keramik örneklerinde, hamura minik taşcıklar ve saman parçacıkları katkı maddesi olarak katılmıştır.

ETÇ II Keramik Özellikleri: § Bu dönemde de kapların tümü elde yapılmıştır. § Kırmızı perdahlı mallar, bir önceki dönemin siyah perdahlı mallarının yerini alır. § Kırmızı, siyah, devetüyü, açık gri, kahverengi gibi çeşitli renklerde örnekler vardır.

ETÇ IIIa Keramik Özellikleri: § Erken Tunç Çağı III çanak çömleğine bakıldığında, çömlekçi çarkının ilk bu evrede kullanılmaya başlandığı görülmektedir. § IIIa ve IIIb olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Diğer Buluntular: ü Beycesultan'da en erken evreden itibaren çok sayıda şematik mermer idol ele geçirilmiştir. ü ETÇ I’de yassı keman biçimli mermer idollerin başları sivri, gövdeleri torba biçimli, kolları çıkıntılı olarak yapıldıkları izlenmektedir.

MÖ 2. Binyılda Batı Anadolu’daki Yerel Krallıklar/Beylikler §Arzawa Ülkesi (Wilusa , Mira-Kuwaliya, Seha Nehri Ülkesi-Appawiya, Hapalla, Zippasla-Hariati) §Assuwa §Walma §Karkisa ve Masa §Lukka §Ahhiyawa