Strategia rozwoju kierunkw ksztacenia branowego przez samorzdy lokalne

Strategia rozwoju kierunków kształcenia branżowego przez samorządy lokalne Renata Jocz, koordynator ds. szkolnictwa branżowego, Wydział Rozwoju Edukacji, Kuratorium Oświaty w Poznaniu Poznań, 16 lutego 2021 r.

Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa Wdrażanie zmian w kształceniu zawodowym, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia osób dorosłych. (Jeden z kierunków realizacji polityki państwa w roku szkolnym 2020/2021)

Warto zadać pytania: Czy jest sens tworzenia strategii rozwoju kierunków kształcenia branżowego dla jednostek samorządu terytorialnego? Czy poprzez strategię, którą posiada samorząd lokalny są osiągane zamierzone efekty i skuteczność? Jak skonstruować dobrą strategię - przejrzystą, monitorowaną, poddaną kontroli i ewaluacji? Czy strategia wpisuje się w strategię innych samorządów lokalnych?

Pierwszy krok – diagnoza (ostatnich 2 -4 lat): Kierunki kształcenia szkolnictwa branżowego w liczbach: - zawody, w których szkoły mogą kształcić, a zawody, w których kształcą (możliwości a realizacja), - oferta a wyniki rekrutacji w danym kierunku kształcenia, - nowe zawody i zainteresowanie nimi, - wyniki egzaminów zawodowych, - planowana liczba absolwentów szkół podstawowych w pespektywie kilkuletniej, potencjalnie zainteresowana kształceniem branżowym, - kadra pedagogiczna, - baza i wyposażenie, - współpraca z pracodawcami, - projekty edukacyjne, w tym unijne, - dobre praktyki.

Drugi krok – przygotowanie/ korekta strategii: Powołanie zespołu/grupy osób – przedstawicieli różnych obszarów kształcenia branżowego: - przedstawiciele jednostki samorządu terytorialnego, - dyrektorzy szkół zawodowych, - przedstawiciele pracodawców, - przedstawiciele lokalnych PUP-ów/ innych instytucji związanych z obszarem rynku pracy, - przedstawiciele innych samorządów lokalnych.

Trzeci krok - akty prawne, dokumenty, opracowania: 1. Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy MEi. N. 2. Potrzeby lokalnego rynku pracy (opracowania WUP-u oraz lokalnych PUP-ów, Samorządu Województwa Wielkopolskiego informacje od inwestorów). 3. Narzędzia pomocnicze na stronach www – Barometr zawodów, www. infozawodowe, ORE, IBE.

Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy MEN – podstawy tworzenia: 1. 2. 3. 4. Dane Instytutu Badań Edukacyjnych opracowane w szczególności na podstawie statystyki publicznej (Główny Urząd Statystyczny). Danych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Systemu Informacji Oświatowej. Opinie rad sektorowych do spraw kompetencji i Rady Programowej do spraw kompetencji. Opinie ministrów właściwych dla zawodów szkolnictwa branżowego. Obwieszczenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 27 stycznia 2021 r. w sprawie prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy (M. P. 2021 poz. 122)

Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy MEN – wykaz krajowy: Prognoza na krajowy rynek pracy – to wykaz zawodów, dla których, ze względu na znaczenie dla rozwoju państwa, jest prognozowane szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy. Wpływa ono na zwiększenie: • kwot podziału części oświatowej subwencji ogólnej na jst w 2022 roku, • wysokości kwoty dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego pracownika. Na rok szkolny 2021/22 - wykaz 28 zawodów, w tym 4 nowe: dekarz, technik dekarstwa (nowy zawód od 1. 09. 2021 r. ), technik robotyk (nowy zawód od 1. 09. 2021 r. ), monter nawierzchni kolejowej.

Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy MEN – wykazy wojewódzkie: Prognoza zapotrzebowania na wojewódzkie rynki pracy: - wykaz zawodów, dla których jest prognozowane istotne zapotrzebowanie na pracowników (wielkopolskie 94, dolnośląskie 86, łódzkie 76, małopolskie 90, mazowieckie 85, pomorskie 84), - wykaz zawodów, dla których jest prognozowane umiarkowane zapotrzebowanie na pracowników (wielkopolskie 64, , dolnośląskie 72, łódzkie 73, małopolskie 77, mazowieckie 74, pomorskie 75).

Nowe zawody w roku szkolnym 2021/22: • • technik dekarstwa technik stylista technik robotyk podolog Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 27 stycznia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. poz. 211)

Wybór kierunków kształcenia – dylematy (m. in. ): 1. 2. 3. 4. Kierunki kształcenia (zawody) chętnie wybierane przez uczniów, ale nie ma dużego zapotrzebowania na rynku pracy. Kierunki, na które jest zapotrzebowanie na rynku pracy, ale nie są wybierane przez kandydatów (brak zainteresowania kandydatów). Kadra pedagogiczna, baza i wyposażenie, współpraca z lokalnymi pracodawcami. W jaki sposób odpowiedzieć na potrzeby lokalnego rynku pracy?

Procedura uruchamiania nowych kierunków kształcenia: 1. Dyrektor szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe ustala zawody, w których kształci szkoła: • w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, • po uzyskaniu opinii wojewódzkiej rady rynku pracy o zasadności kształcenia zgodnie z potrzebami rynku pracy oraz nawiązaniu współpracy odpowiednio z pracodawcą lub osobą prowadzącą indywidualne gospodarstw rolne, których działalność jest związana z danym zawodem lub branżą, w ramach umowy, porozumień lub ustaleń, o których mowa w art. 120 a ust. 1, obejmujących co najmniej jeden cykl kształcenia w danym zawodzie. 2. Opinia wojewódzkiej rady rynku pracy nie jest wymagana w przypadku: • rozpoczynania kształcenia w zawodzie o charakterze pomocniczym, jeżeli szkoła posiada opinię o zasadności kształcenia w zawodzie, dla którego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, przewidziano zawód o charakterze pomocniczym, • organizowania w branżowej szkole I stopnia oddziału wyłącznie dla uczniów będących młodocianymi pracownikami. 3. Uzyskanie ponownej opinii wojewódzkiej rady rynku pracy o zasadności kształcenia w danym zawodzie ( o której mowa w art. 68 ust. 7 ust. 1 poniższej ustawy) jest wymagane przypadku, gdy zawód ten nie jest wskazany w prognozie o zapotrzebowaniu na pracowników. Art. 68 ust. 7, 7 a i 7 b ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 910 z późn. zm. )

Oferta kształcenia w zawodach a arkusz organizacyjny szkoły: 1. 2. 3. 4. Konieczne jest monitorowanie działań szkół, począwszy od przygotowania oferty kierunków kształcenia, planowania liczby oddziałów i kierunków kształcenia w arkuszu organizacji szkoły, poprzez efekty postępowania rekrutacyjnego, aż do ostatecznych wyników rekrutacji na dzień 30. 09. danego roku. Wykorzystanie w większym stopniu zasobów kadrowych i materialnych centrów kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia praktycznego. Niepodejmowanie zbyt pochopnych decyzji na etapie postępowania rekrutacyjnego w zakresie zamykania oddziałów ze względu na zbyt słabsze zainteresowanie kandydatów (szczególnie w przypadku branżowych szkół I stopnia). Uruchamianie nowego kierunku kształcenia wymaga dłuższej perspektywy czasowej, warto więc obniżyć limit uczniów do tego typu oddziałów.

System monitorowania karier absolwentów szkół ponadpodstawowych – nowe narzędzie: Brak rzetelnych danych dotyczących karier absolwentów szkół ponadpodstawowych. Istnieje zatem potrzeba, a nawet konieczność pozyskiwania realnych informacji o rzeczywistej sytuacji absolwentów na rynku pracy. Główne założenie projektu ustawy to wdrożenie systemu monitorowania karier edukacyjno-zawodowych absolwentów szkół ponadpodstawowych. Zamierzone efekty: - Podniesienie poziomu przygotowania kadr na rynek pracy (szczególnie w szkolnictwie branżowym), - Wzmocnienie mobilności edukacyjnej i zawodowej kształconych uczniów, - Wykorzystanie danych o karierach absolwentów do zaplanowania i korygowania lokalnych strategii rozwoju kierunków kształcenia branżowego.

Podsumowanie: 1. Wsparcie Kuratorium Oświaty dla wszelkich przedsięwzięć, działań i współpracy w zakresie wdrażania zmian w kształceniu zawodowym, także w obszarze promocji szkolnictwa branżowego. 2. Opracowanie strategii rozwoju kierunków kształcenia branżowego przez samorządy lokalne powinno realizować kierunki polityki państwa. 3. Wdrażanie/weryfikowanie strategii rozwoju kierunków kształcenia branżowego przez jst umożliwia osiągnięcie konkretnych efektów w zakresie przygotowania kadr dla lokalnego i krajowego rynku pracy. Stanowi także szansę na pozyskanie przez samorządy lokalne dodatkowych dochodów z tytułu zwiększenia kwot podziału części oświatowej subwencji ogólnej na jst w 2022 roku.

Strategia rozwoju kierunków kształcenia branżowego przez samorządy lokalne Renata Jocz, koordynator ds. szkolnictwa branżowego, Wydział Rozwoju Edukacji, Kuratorium Oświaty w Poznaniu Poznań, 16 lutego 2021 r.