Staan fasteignamarkai sgeir Jnsson Hagfrideild Hskla slands I

Staðan á fasteignamarkaði Ásgeir Jónsson Hagfræðideild Háskóla Íslands

I. Hagvöxtur: Eftirspurn á leið af stað II. Vinnumarkaður: Með öndina í hálsinum III.

Eftirspurn er farin að taka við sér – - Ársfjórðungsleg breyting landsframleiðslu og þjóðarútgjalda

Bjartsýni hefur vaxið verulega í atvinnulífinu - Mat stjórnenda á horfum í efnahagslífinu 100

Heimilin sjá enn ekki ljósið -Mat heimilanna á efnahagshorfum 80 60 40 20 0

Einkaneyslan er enn aðeins svipur hjá sjón - Nýskráningar bifreiða í þúsundum 3500 3000

Ísland er komið í verðhjöðnun ef litið er framhjá fasteignaverði - 12 mánaða breyting

Töluvert hröð starfasköpun frá 2012 - Starfandi fólks á vinnumarkaði 195 185 175 165

Innflutningur á vinnuafli hafin á nýjan leik -hreinn brottflutningur fólks til og frá Íslandi

Gríðarleg hækkun kaupmáttar árið 2014 - 12 mánaða hækkun launavísitölu og kaupmáttar 15 10

Vöruskiptin á leið í mínus - Vöruskiptajöfnuður sem hlutfall af landsframleiðslu 30 20 10

0 -20 -40 1. ársfj. 2000 1. ársfj. 2001 1. ársfj. 2002 1. ársfj.

Uppgangur í ferðaþjónustu hefur eflt viðskiptajöfnuðinn - Viðskiptajöfnuður án áhrifa frá gömlu bönkunum 10

Nýtt fastgengi stutt með fjármagnshöftum og inngripum? - Gengi evru á móti krónu 2009

Unga fólkið er í Reykjavík - Aldursskipting eftir svæðum 2500 2000 1500 1000 500

Húsin eru líka ung… - Fjöldi íbúða eftir byggingarári 4000 3500 3000 2500 2000

Gríðarlegur svæðisbundinn munur á framboði - Hlutfallsleg fjölgun íbúða á milli áranna 2003 og

Byggingarstopp í 5 ár – Reykjavík er fyrst til þess að taka við sér

Byggingariðnaðurinn hefur verið að vinna úr lager í Kraganum - Fjöldi nýrra íbúða eftir

Þrýstingur af fasteignamarkaði - Leiguverðs- og fasteignavísitala Þjóðskrár auk byggingarvísitölu 150 140 130 120

Fasteignaverð hefur loks náð að rísa fyrir ofan byggingarkostnað - Verð á fjölbýli á

Eignum á sölu hefur fækkað mikið - Fasteignir auglýstar til sölu á mbl. is

Skortur á íbúðum framundan samkvæmt mannfjöldaspá - Upphaf nýrra íbúðabygginga og fjölgun fólks á

Verður 2015 þensluár? § Árið 2013 og 2014 hafa verið mjög góð í efnahagslífinu

Slides: 28

Download presentation

Staðan á fasteignamarkaði Ásgeir Jónsson Hagfræðideild Háskóla Íslands

I. Hagvöxtur: Eftirspurn á leið af stað II. Vinnumarkaður: Með öndina í hálsinum III. Gjaldeyrismarkaður: Ferðaþjónustan í aðalhlutverki IV. Fasteignamarkaður: Skortur í pípunum V. Niðurstaða

Eftirspurn er farin að taka við sér – - Ársfjórðungsleg breyting landsframleiðslu og þjóðarútgjalda 25 20 15 10 5 0 -5 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 -10 -15 -20 -25 -30 Hagvöxtur Þjóðarútgjöld 3

Bjartsýni hefur vaxið verulega í atvinnulífinu - Mat stjórnenda á horfum í efnahagslífinu 100 80 60 40 20 0 -20 2002 2004 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 -40 -60 -80 -100 Mjög góðar Góðar Slæmar Mjög slæmar 4

Heimilin sjá enn ekki ljósið -Mat heimilanna á efnahagshorfum 80 60 40 20 0 -20 -40 -60 -80 -100 -120 Jákvæðir á núverandi ástand Neikvæðir á núverandi ástand 5

Einkaneyslan er enn aðeins svipur hjá sjón - Nýskráningar bifreiða í þúsundum 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 6

Ísland er komið í verðhjöðnun ef litið er framhjá fasteignaverði - 12 mánaða breyting á samræmdri vísitölu neysluverðs 25 20 15 10 5 0 -5 Ísland Evrusvæðið 8

Töluvert hröð starfasköpun frá 2012 - Starfandi fólks á vinnumarkaði 195 185 175 165 155 145 1. 3. ársfj. ársfj. 200320042005200620072008200920102011201220132014 9

Innflutningur á vinnuafli hafin á nýjan leik -hreinn brottflutningur fólks til og frá Íslandi 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 1961 -1000 -2000 -3000 Íslenskir ríkisborgarar Erlendir ríkisborgarar 10

Gríðarleg hækkun kaupmáttar árið 2014 - 12 mánaða hækkun launavísitölu og kaupmáttar 15 10 5 14 вян 13 вян 11 12 вян 10 вян 09 вян 08 вян 07 ян в- 06 вян 04 05 вян 03 вян 02 вян 01 00 в- вян -5 ян ян в- 99 0 -15 Launavísitala Kaupmáttur launa 11

Vöruskiptin á leið í mínus - Vöruskiptajöfnuður sem hlutfall af landsframleiðslu 30 20 10 0 -10 -20 -30 -40 -50 -60 -70 13

0 -20 -40 1. ársfj. 2000 1. ársfj. 2001 1. ársfj. 2002 1. ársfj. 2003 1. ársfj. 2004 1. ársfj. 2005 1. ársfj. 2006 1. ársfj. 2007 1. ársfj. 2008 1. ársfj. 2009 1. ársfj. 2010 1. ársfj. 2011 1. ársfj. 2012 1. ársfj. 2013 1. ársfj. 2014 Þjónustujöfnuður er nú leiðandi - Vöru- og þjónustujöfnuður eftir ársfjórðungum, milljarðar króna 100 80 60 40 20 -60 -80 Þjónustujöfnuður Vöruskiptajöfnuður 14

Uppgangur í ferðaþjónustu hefur eflt viðskiptajöfnuðinn - Viðskiptajöfnuður án áhrifa frá gömlu bönkunum 10 5 0 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 -5 -10 -15 -20 -25 -30 15

Nýtt fastgengi stutt með fjármagnshöftum og inngripum? - Gengi evru á móti krónu 2009 til 2014 og fastgengisviðmið 190 180 170 160 150 140 130 1. 2. 2009 1. 2. 2010 1. 2. 2011 1. 2. 2012 1. 2. 2013 1. 2. 2014 1. 2. 2015 16

Unga fólkið er í Reykjavík - Aldursskipting eftir svæðum 2500 2000 1500 1000 500 0 Á 1. 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 78 81 84 87 90 93 96 99 ári áraáraáraáraáraáraáraáraáraáraáraáraáraáraáraáraára Reykjavík Kragasveitarfélög Landsbyggðin 18

Húsin eru líka ung… - Fjöldi íbúða eftir byggingarári 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 2009 2003 1997 1991 1985 1979 1973 1967 1961 1955 1949 1943 1937 1931 1925 1919 1913 1907 1901 0 19

Gríðarlegur svæðisbundinn munur á framboði - Hlutfallsleg fjölgun íbúða á milli áranna 2003 og 2010 í helstu þéttbýlissvæðum landsins 20

Byggingarstopp í 5 ár – Reykjavík er fyrst til þess að taka við sér - Upphaf húsbygginga eftir svæðum 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 0 Reykjavík Kraginn Landsbyggð 21

Byggingariðnaðurinn hefur verið að vinna úr lager í Kraganum - Fjöldi nýrra íbúða eftir staðsetningu á Íslandi 1983 -2013 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 0 Reykjavík Kraginn Landsbyggð 22

Þrýstingur af fasteignamarkaði - Leiguverðs- og fasteignavísitala Þjóðskrár auk byggingarvísitölu 150 140 130 120 110 100 90 2011 2012 2013 2014 Leiguverð Fasteignaverð (fjölbýli) Byggingarvísitala 23

Fasteignaverð hefur loks náð að rísa fyrir ofan byggingarkostnað - Verð á fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu og byggingarvísitala 250 200 150 100 50 0 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 Fasteignaverð á höfuðborgarsvæðinu Byggingarvísitala 24

Eignum á sölu hefur fækkað mikið - Fasteignir auglýstar til sölu á mbl. is 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 авг-06 авг-07 авг-08 авг-09 авг-10 Einbýli/raðhús/parhús авг-11 авг-12 авг-13 авг-14 Fjölbýli/hæðir 25

Skortur á íbúðum framundan samkvæmt mannfjöldaspá - Upphaf nýrra íbúðabygginga og fjölgun fólks á aldrinum 25 -70 ára 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 7 19 2 7 19 4 7 19 6 7 19 8 80 19 8 19 2 8 19 4 8 19 6 8 19 8 9 19 0 9 19 2 9 19 4 9 19 6 98 20 0 0 20 2 0 20 4 0 20 6 08 20 1 20 2 1 20 4 16 20 1 20 8 2 20 0 22 20 4 26 20 2 20 8 30 0 19 -1000 -2000 Upphaf nýrra íbúða Fjölgun fólks á aldrinum 25 -70 ára 26

Verður 2015 þensluár? § Árið 2013 og 2014 hafa verið mjög góð í efnahagslífinu með bæði lækkun verðbólgu og mikilli hækkun kaupmáttar. § Töluverð atvinnusköpun hefur átt sér stað sem ferðaþjónustan á mestan heiður af – brátt mun byggingariðnaðurinn fara að láta finna til sín. § Stöðugt gengi er tryggt með höftum, vöxtum og gjaldeyrisinngripum. § Vöruskiptin eru á leið í halla en tekjur af ferðaþjónustu hafa náð að halda viðskiptajöfnuðinum á réttum kili. § Þetta er brotthættur stöðugleiki en meðan hann heldur eru horfar góðar í flestum greinum á Íslandi. § Veruleg óvissa vegna yfirvofandi kjarasamninga – samningarnir 2011 voru mjög verðbólguhvetjandi. § Höftin eru ekki á förum í tíð þessarar ríkisstjórnar! 28