Skd przychodzimy Gdzie jestemy Dokd zmierzamy Paul Gauguin

Skąd przychodzimy? Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Paul Gauguin „Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? ” 1

6 Systemy sterowania zapasami SCS (Stock Control Systems) Skąd przychodzimy? Jak kształtują poziom zapasów rozwiązania klasyczne?

Systemy sterowania zapasami SYSTEM: STAŁA WIELKOŚĆ ZAMÓWIENIA SYSTEM: STAŁY OKRES ZAMAWIANIA SYSTEMY WIELOOKRESOWE SYSTEM UZUPEŁNIANIA OPCJONALNEGO ZASADY u prognozowany charakter popytu u cykliczne uzupełnianie zapasu SYSTEM UZUPEŁNIANIA ŁĄCZONEGO SYSTEM „DWÓCH SKRZYNEK” Szczególne przypadki sterowania zapasami SYSTEMY JEDNOOKRESOWE ZASADY u prognozowany charakter popytu u planowanie na jeden okres MODEL JEDNEGO OKRESU (Newsboy Problem) 3

System: stała wielkość zamówienia – SWZ (C) ZAŁOŻENIA Fixed Order Quantity System Wielkość zamówienia - stała u Okres (cykl) zamawiania - zmienny Ciągła kontrola stanów zapasów u ILE ZAMAWIAĆ / ZLECAĆ ? (modele wielkości zamówienia) STAŁA WIELKOŚĆ ZAMÓWIENIA FOQ (Fixed Order Quantity) Wielkość zamówienia ustalana arbitralnie (np. dostawa 1 palety = 100 sztuk) EKONOMICZNA WIELKOŚĆ ZAMÓWIENIA EOQ (Economic Order Quantity Model) Opracowanie – Ford W. HARRIS „Operations and Cost”, Factory Management Series, Chicago 1915 Propagowanie i wdrażanie – R. H. WILSON (formuła Wilsona) 4

Ekonomiczna wielkość zamówienia EOQ (C) EOQ - Economic Order Quantity Model ZAŁOŻENIA MODELU u Popyt na zapas jest znany i stały u Czas dostawy (realizacji zamówienia) jest znany i stały u Uzupełnianie zapasu jest natychmiastowe u Występują tylko zmienne koszty zamawiania i utrzymania zapasu Zapas TD CZ OZNACZENIA Parametry ilościowe Q - wielkość zamówienia S - zapas maksymalny Sśr - zapas średni R - punkt zamawiania S Przyjęcie dostawy Sśr Q R Czas Złożenie zamówienia T Parametry czasowe CZ - cykl zapasów T - cykl (okres) zamawiania TD - czas dostawy (realizacji zamówienia) 5

Ekonomiczna wielkość zamówienia EOQ (C) Koszty K Kmin KU KZ Q Q* KU zapasu KZ - roczny koszt utrzymania K zmienny - łączny roczny koszt - roczny koszt zamawiania Q Q* Kmin - wielkość zamówienia - ekonomiczna wielkość zamówienia - minimalny roczny koszt zmienny 6

Warianty modelu EOQ Model ekonomicznej wielkości zamówienia EOQ (C) Model bazowy Model ekonomicznej wielkości produkcji POQ z uzupełnianiem stopniowym Model EOQ z planowanymi niedoborami (model EOQ z zamówieniami zaległymi) Warianty modelu EOQ Model EOQ z rabatami (upustami) cenowymi 7

Kiedy zamawiać? – punkt zamawiania (C) Punkt zamawiania R (Reorder Point - ROP) Ustalony poziom zapasu sygnalizujący konieczność ponownego złożenia zamówienia celem uzupełnienia zapasu Zapas TD CZ S Przyjęcie dostawy Sśr Q R SS Czas Złożenie zamówienia T OZNACZENIA Q S SS Sśr R d CZ T TD - wielkość zamówienia - zapas maksymalny - zapas bezpieczeństwa - zapas średni - punkt zamawiania - tempo popytu - cykl zapasów - cykl (okres) zamawiania - czas dostawy 8

System: stały okres zamawiania - SOZ Fixed Order Period System ZAŁOŻENIA u Wielkość zamówienia - zmienna u Okres (cykl) zamawiania - stały Okresowa kontrola stanów zapasów Oznaczenia Zapas T T S A Q s T - okres (cykl) zamawiania Q - wielkość zamówienia S - zapas maksymalny s - zapas ma koniec przyjętego okresu T SS - zapas bezpieczeństwa d - tempo popytu TD - czas dostawy ILE ZAMAWIAĆ? (ustalanie wielkości zamówienia) B SS TD Cza s 9

System SWZ # TANKOWANIE SAMOCHODU Zużycie zapasu paliwa 40 litrów przy żółtej lampce KONTROLA OSTRZEŻENIA AWARIE 10

System SOZ # TANKOWANIE SAMOCHODU Zużycie zapasu paliwa KONTROLA OSTRZEŻENIA Do pełna co tydzień AWARIE 11

Systemy SWZ i SOZ - porównanie T 1 Zapa s S System SWZ T 2 Q Q Q R SS Czas T Zapa s S T T Q 3 Q 1 System SOZ Q 2 SS Czas 12

Atrybuty systemów SWZ i SOZ System STAŁA WIELKOŚĆ ZAMÓWIENIA STAŁY OKRES ZAMAWIANIA ANALOGIA Tankowanie 40 litrów paliwa po osiągnięciu poziomu sygnalizacyjnego Tankowanie do pełna co tydzień NORMY STEROWANIA Wielkość zamówienia Q Punkt zamawiania R Zapas maksymalny S Okres zamawiania T Zwiększenie tempa popytu skraca okres (cykl) zamawiania Zwiększenie tempa popytu zwiększa wielkość zamówienia Okres osłaniany zapasem bezpieczeństwa CZAS DOSTAWY TD + OKRES T ZALETY Bieżąca informacja o stanie zapasu Wygoda. Zarządzanie przez wyjątki Zamawianie w wielkościach ekonomicznych Mały zapas bezpieczeństwa Brak konieczności ciągłej kontroli zapasów Zamawianie w stałych okresach Zamówienia grupowe WADY Wymóg ciągłej kontroli zapasów Konieczność (na ogół) informatyzacji Brak bieżącej informacji o stanie zapasów Cykliczne ustalanie wielkości zamówienia Duży zapas bezpieczeństwa KOSZTY Większe koszty inwestycyjne Mniejsze koszty eksploatacyjne Mniejsze koszty inwestycyjne Większe koszty eksploatacyjne CECHY 13

System uzupełniania opcjonalnego ZAŁOŻENIA u Wielkość zamówienia - zmienna u Okres (cykl) zamawiania - dyskretnie zmienny Okresowa kontrola stanów zapasów S zamówienie nieskładane Zapa s SYSTEM MINIMUM - MAKSIMUM zamawianie SYSTEM MIN - MAX Q 2 s POPULARNE NAZWY NORMY STEROWANIA Q 3 Q 1 R u SS u u T T T STOSOWANIE - możliwe okresy obniżonego popytu - pozycje o ustalonym okresie trwałości Czas okres zamawiania T punkt zamawiania R zapas maksymalny S ZALETA Unikanie składania zamówień na małe ilości WADA Duży zapas bezpieczeństwa 14

System uzupełniania łączonego ZAŁOŻENIA u Wielkość zamówienia - stała lub zmienna u Okres (cykl) zamawiania - zmienny Ciągła kontrola stanów zapasów zamawianie okresowe Zapa s ZAMAWIANIE OKRESOWE Na koniec okresu T wg zasad systemu SOZ Zmienna wielkość Q zamawianie awaryjne ZAMAWIANIE AWARYJNE Przy osiągnięciu R przed końcem okresu T wg zasad systemu SWZ S Q 1 Q 2 Q 3 s R Stała wielkość Q SS T T T Czas NORMY STEROWANIA u ZALETY § Zamawianie okresowe (zamówienia grupowe) § Mniejsze ryzyko niedoboru (mały zapas bezpieczeństwa) u u u okres zamawiania T punkt zamawiania R zapas maksymalny S wielkość zamówienia Q 15

Systemy wizualne - system „dwóch skrzynek TWO-BIN SYSTEM DOSTAWCA PROCEDURA STEROWANIA ZAPASAMI ODBIORCA B A 1. Pobieranie zapasu ze skrzynki A W oczekiwaniu dostarczona skrzynka B A B 2. Zamówienie na uzupełnienie skrzynki A Rozpoczęcie pobierania ze skrzynki B A B 3. Pobieranie zapasu ze skrzynki B Uzupełnianie u dostawcy skrzynki A A B 4. Kończenie pobierania ze skrzynki B Dostawa napełnionej skrzynki A 16

System „dwóch skrzynek” - dynamika zapasów Zapas Konsumpcja zapasu skrzynki A Konsumpcja zapasu skrzynki B R = Sśr Q SS Q – wielkość zamówienia Q Q Uzupełnianie zapasu skrzynki B Uzupełnianie zapasu skrzynki A TD TD R – punkt zamawiania Sśr = R = zapas pełnej skrzynki + SS TD – czas dostawy Czas SS – zapas bezpieczeństwa ZALETY - prostota i łatwość użytkowania - brak konieczności bieżącej rejestracji transakcji magazynowych - wizualna kontrola stanów zapasów - mniejsze prawdopodobieństwo błędów WADA - wysoki poziom średniego zapasu 17

Dziękuję za uwagę

POMINIĘTE

Konwencjonalne uzupełnianie zapasów Zasada zaopatrywania (uzupełniania) dostawy na magazyn (stock sourcing) Uzupełniania zapasów w fazie zaopatrzenia lub produkcji bazujące na klasycznych systemach sterowania zapasami OBSZAR ZASTOSOWAŃ W ŁAŃCUCHU DOSTAW S u r o w c e Dostawca II rzędu Dostawca I rzędu Zapasy w górnym biegu strumienia materiałowego t Zapasy surowców t Zapasy u dostawców (kolejnych rzędów) Producent Hurtownik Zapasy w przedsiębiorstwie t Zapasy materiałów wyjściowych t Zapasy produkcji w toku t Zapasy wyrobów gotowych K l i e n c i Detalista Zapasy w dolnym biegu strumienia materiałowego t Zapasy w hurtowniach t Zapasy u detalistów t Zapasy konsumenta 20