ROENJE I PRVE NEDELJE U IVOTU DJETETA Doc

ROĐENJE I PRVE NEDELJE U ŽIVOTU DJETETA Doc. Dr Olivera Kalajdžić

NOVOROĐENČE

n Rođenje kao prelazak iz intrauterine u ekstrauterinu sredinu n Različite kulture-različito gledanje na rođenje n U stručnim krugovima neslaganje oko vremena trajanja perioda novorođenčeta

Period novorođenčeta n Kriterijumi za određivanje trajanja perioda novorođenčeta - Vrijeme do zarastanja pupčane vrpce, vraćanja na težinu pri rođenju. . . Vrijeme potrebno da se uspostave uslovni refleksi na svim čulima Vreme do uspostavljanja početne adaptacije organizma na spoljašnju sredinu-samostalan rad fizioloških sistema i stabilizacija fizioloških parametara, u proseku do kraja prvog meseca života -

Prematurus Porođajna težina ispod 2 5000 gr. ili rođenje prije ulaska u deseti lunarni mjesec prenatalnog razvoja

Prevremeno rođena deca (prematurusi) Rođenje pre 37. gestacione nedjelje ili tjelesna težina na rođenju manja od 2500 g Uzroci poremećaja u razvoju prevremeno rođene djece - Organski faktori (moždane povrede prilikom rođenja, neadekvatno doziranje kiseonika u inkubatoru) Smanjena senzorna i socijalna stimulacija tokom boravka u inkubatoru Korner i sar. : eksperiment sa vodenim krevetićima – dodatna stimulacija dovela do opadanja epizoda apnea -

Opšte karaktristike novorođenčeta Prosečna težina: 3 600 gr. prosečna dužina: 52 cm. Tjelesne disporporcije: glava ¼ tela, udovi mali; koža crvena, smežurana prkrivena sluzavom materijom i nerjetko, cijela pokrivena maljama Fiziološki parametri: disanje i puls ubrzani

Neonatalna procjena n n Apgar skor (Appgar, 1951) Max ocjena 10 (5 x 2) Pramateri koji se procjenjuju za Apgar skor: n Mišićni tonus n Boja kože n Refleksi n Puls n Respiracija

Apgar skor Bodovi 0 1 2 Boja kože Blijeda Tijelo ružičasto, ekstremiteti plavi Ružičasta Srčana radnja Odsutna <100/min. >100/min. Disanje Odsutno Sporo, nepravilno Normalno Mišićni tonus Hipotonija Oskudi pokreti Aktivni pokreti Refleksi Bez odgovora Grimasa Kijanje, kašljanje

Kategorije aktivnosti novorođenčeta prema Volfu n n n Mirno spavanje Isprekidano spavanje Pospanost Pasivna budnost Aktivna budnost Plač

Senzorne i perceptivne sposobnosti novorođenčeta n n O senzornim i perceptivnim sposobnostima novorođenčeta zaklučuje se na osnovu sledećih složaja psihofizioloških reakcija Umirivanje Pojačana budnost (pažnja) Uznemirenost Preferencija draži koje imaju socijalni značaj

Senzorne i perceptivne sposobnosti novorođenčeta (nastavak) n Čulo sluha: novorođenče može da vrši grube lokalizacije izvora zvuka u pravcu levo-desno, ritmični niskofrekventni zvuci deluju umirujuće, tonovi u opsegu frekvenci ljudskog glasa izazivaju povećanu pažnju n Čulo vida: sposobnost praćenja pogledom predmeta koji se kreće, preferencija za složene oblike i oblike koji podsećaju na ljudsko lice, oštrina vida raste naglo tokom prva tri meseca, ograničeno fokusiranje udaljenih predmeta

Kabinet za ispitivanje n n n Preferencija socijalnih draži Preferencija poznatih draži Preferencija pokretnih draži

n Čulo mirisa - Novorođenčad pozitivno reaguju na mirise jagoda, banana, vanile, a negativno na mirise pokvarenih jaja, ribe (Steiner, 1979). Krajem prve nedelje života novorođenčad mogu da razlikuju miris grudi njihove majke od mirisa grudi drugih žena (Mac Farlane, 1975) n Čulo ukusa - Diskriminacija osnovnih gustativnih draži, preferencija slatkih ukusa

n Čulo za temperaturu – draži jakog intenziteta; prag osjetljivosti za toplo niži od praga za hladno n Čulo bola- prag osjetljivosti visok, ali ima brzu tendenciju snižavanja

Motorno ponašanje novorođenčeta n n a) b) c) Spontani generalizovani pokreti celog tela Refleksi-specifični, urođeni, nevoljni i stereotipni motorni odgovori na određene draži Refleksi koji se ne mjenjaju tokom života Refleksi koji se transformišu tokom razvoja Refleksi koji su prisutni na rođenju i gube se u prvim mjesecima života

Refleksi koji se gube n - Njihovo odsustvo na rođenju ili produženo trajanje ukazuje na poremećaje u razvoju nervnog sistema Moroov refleks, grljenja, trzanja-gubi se između 3. i 6. mjeseca Refleks Babinskog – gubi se između 4. i 6. mjeseca Palmerov refleks, refleks hvatanja, gubi se do kraja prve godine Refleks plivanja, gubi se krajem prve godine Refleks hodanja, gubi se u prvim nedeljama života

Refleksi novorođenceta

Optimalna sredina za novorođenče n n n Novorođenče je u potpunosti zavisno od drugih Zadovoljenje fizioloških potreba kroz njegu i zaštitu Novorođenče ima i psihosocijalne potrebe Optimalna sredina- socijalno podsticanje razvoja Ne postoje posebni postupci “fizičkog” i “psihičkog” bavljenja djetetom