Ponencia TURISMO RURAL E DESENVOLVEMENTO LOCAL Xulio X

Ponencia: TURISMO RURAL E DESENVOLVEMENTO LOCAL Xulio X. Pardellas Departamento de Economía Aplicada Universidade de Vigo

DESTINO TURÍSTICO Lugar con atractivos Imaxe percibida Disfrute de servicios Adquisición de productos NATUREZA HISTORIA PROMOCIÓN MARKETING HOTEIS RESTAURANTES ARTESANÍA COMERCIO Actividade transversal a diversos sectores

NOVOS VALORES SOCIAIS NO TURISMO • Percepción social do deterioro no ambiente causado polo modelo de sol e praia • O paradigma ecolóxico e ambiental semella ser un novo valor de futuro • O valor social da natureza e a cultura popular (que adquiren mercado e demanda como bens de consumo)

PREGUNTAS LÓXICAS POR ESTE CAMBIO ¿Asistimos a un claro aumento do turismo cultural e de natureza polo efecto do cambio xeracional? ¿Simplemente é unha fuxida do turismo masivo e agora se seleccionan destinos por exclusión? ¿Os cambios relevantes virán polo uso das TIC, que permiten elaborar combinacións persoais?

TENDENCIAS DEMANDA TURÍSTICA DESDE OS 80 Diversidade espacial: litoral e interior, combinacións Distribución temporal: pequenas vacacións + verán Disfrute activo: natureza, camiñar, deporte

A ALTERNATIVA RURAL MOTIVACIÓNS DOS CONSUMIDORES Liberación das tensións (natureza factor de relax) Interese Cultural (coñecer oríxes, etnografía, historia) Aventura (natureza, entorno de emocións inéditas) Espíritu deportivo (natureza, pista aberta esforzo físico) Romanticismo (recuperación tradicións agrarias) CONSECUENCIAS NA DEMANDA Disposición a sacrificar nivel de confort habitual Posible aceptación certo grado incomodidades Incomodidades xustificadas polo disfrute motivacións EFECTO POSICIONAL Satisfacción “extra” disfrutar un ben en exclusiva Incremento do valor social pola escaseza

ORIENTACIÓNS DO TURISMO EN ESPAZO RURAL (TER) • Síntese armónica entre un desenvolvemento económico para a comunidade rural e a conservación do patrimonio natural e histórico • Destino competitivo e sustentable, basado en oferta de calidade e adaptado ás novas tendencias da demanda • Aproveitar sinerxias entre actividade turística e outros sectores do sistema productivo local, actuando como factor multiplicador da xeración de emprego • Integrar o turismo rural dentro do conxunto do sistema turístico rexional e estatal, creando redes entre modelos de oferta en términos de complementariedade

EFECTOS AMBIENTAIS TER POSITIVOS Xustifica custes conservación Incrementa áreas protexidas Modifica concepto paisaxe Mellora conciencia ambiental NEGATIVOS Deterioro equilibrio rural Contaminación arquitectónica Exceso capacidade de carga Conflicto competencial

EFECTOS SOCIOCULTURAIS TER POSITIVOS Cultura tolerancia Valor identidade cultural Rehab. -consv. patrimonio Intercambio cultural NEGATIVOS Creación ghettos de luxo Imposición valores culturais Deformación tradicións Mercantilización artesanía

EFECTOS ECONÓMICOS TER POSITIVOS Increm. Activ. económica Mellora infraestructuras Creación emprego Valor produtos locais NEGATIVOS Problemas urbanísticos Problemas tráfico Desigual interna renda Adulteración prod. local

OBXECTIVO INICIATIVA EMPRESARIAL CAPITAL HUMANO + POTENCIAL TURÍSTICO PROMOCIÓN PÚBLICA E PRIVADA DESCOORDINADAS SITUACIÓN OBXECTIVO RECURSOS ESPECÍFICOS ACTIVIDADE TURÍSTICA DE CALIDADE PROMOCIÓN PÚBLICA E PRIVADA COORDINADAS - INICIATIVA EMPRESARIAL ESCASA ACTIVIDADE RECURSOS XENÉRICOS SÓ PROMOCIÓN INSTITUCIONAL ALGUNA ACTIVIDADE TURÍSTICA PRODUTOS ESCASA CALIDADE - +

AS REDES DE EMPRESAS CONCEPTO O concepto de refírese á capacidade de relación horizontal das PEMES e máis á sua estructura de organización REDES Sistema de relacións / contactos que enlazan empresas entre sí. Ao través de intercambio de bens, información ou tecnoloxía 20

CARACTERIZACIÓN DAS REDES Transaccións nun contexto de reciprocidade Interdependencia Sistema de interconexións múltiples Vínculos febles, pero fortaleza na interrelación Poden ser asimétricas Relacións formais (explícitas) ou informais (tácitas) Sistema basado ademais no coñecemento dos axentes económicos entre sí e na confianza mutua A “confianza” aparece como variable non económica, pero estratéxica Relacións de confianza consolidan cooperación 21

EXEMPLO REDE HORIZONTAL Produto periférico Gastronomía Aloxamento Produto principal CASTROS EN XEVE Produto periférico Rutas-Recreac. Histor. Agricultura ecolóxica Produto complementario CENTRO INTERPRETACIÓN CULTURA CASTREXA

O COOPERATIVISMO COMO ALTERNATIVA O COOPERATIVISMO É UNHA FILOSOFÍA DE TRABALLO FAVORECE A CREACIÓN DE REDES SOCIAIS INCREMENTA O EFECTO DAS SINERXIAS MENOR EFECTO DA CRISE: OS TRABALLADORES SON SOCIOS INTERESADOS EN QUE FUNCIONE CREADAS EN GALICIA 350 COOP. (de 2007 a 2013)

ALGUNHAS FÓRMULAS CON ÉXITO SAMERTOLAMEU (Moaña): Cría e engorde de pulpo en bateas HORTOFLOR (Cenlle): Produción e venda de hortalizas e flores LUTEGA (Betanzos): Recuperación do cultivo de lúpulo CONSERVAS A ROSALEIRA (o Rosal): Cultivo varietal e comercialización de grelos VICOGALO (Vila de Cruces): Elaborados de galliña e pularda de raza Mos