Oeova elektronska spektroskopija OESmetoda koja analizira spektar O

Ožeova elektronska spektroskopija • OES-metoda koja analizira spektar Ož elektrona. • Pošto su E ovih e-kvantirane i specifične za atom koji napuštaju, a njihov br proporcionalan broju atoma, OES se može koristiti za identifikaciju i kvanti određivanja svih elemenata sem H i He jer nemaju dovoljan br e- da bi pokazali Ož prelaz.

• Lakši elementi Z<14 analiziraju se na osnovu KLL prelaza • Elementi Z>14 na osnovu više prelaza. • Elementi se analiziraju na osnovu LMM (sa Z<40) • MNN prelaza za elemente sa 40<Z<80) • NVV Z>80

• Kako je E Ož elektrona relativno mala, dubina uzorka sa koje dospevaju iznosi 2 -5 atomskih slojeva. • OES koristi se za površinsku analizu slojeva čvrstih uzoraka (metala i metalnih legura), ali sa posebnom obradom mogu se analizirati izolatorski materijali (staklo, keramika).

• Šema uređaja spektrometra: 1 -rendgenska cev ili elektronski top, 2 -komora sa držačem probe, 3 – jonski top, 4 - analizator E Ožeovih e-, 5 - detektor sa elektronikom za pojačanje izlaznih signala i njegovo registrovanje. • Analiza uzorka vrši se bombardovanjem iz jonskog topa. Dužim bombardovanjem može se odstraniti više slojeva i analiziraju se dublji slojevi uzorka. • Površina uzorka čisti se snopom jona (Ar) iz jonskog snopa (3) koji pogađa probu na istom mestu kao i snop primarnih fotona ili pobudnih e-. • Slika 8. 10

• Ožeov spektrometar se koristi za dobijanje i analizu Ožeovih elektrona

• Primenjuje se za hemijsku analizu čvrstih uzoraka u mnogim granama nauke i tehnike u kojima je za karakterizaciju površina potrebno poznavanje njihovog sastava. • Identifikacija linija vrši se uz pomoć tablica koje sadrže vrednosti položaja linija karakterističnih elemenata. • Kvali analiza izvodi se uz pomoć tablica poređenjem maximuma Ožeove linije u spektru probe i spektru standarda poznate konc određivanog elementa.

• Kod kvanti analize koriste se uporedni faktori relativne osetljivosti elementa za Ožeov prelaz, manje je tačna ali zastupljenija. • Upoređuju se intenziteti linije elementa u Ožeovom spektru analiziranog uzorka i visine čistog srebra. • Kvanti analiza koristi tehnike: tačkasta analiza • Linijska • Površinska • Profilna (dubinska) analiza