NG DN TRUYN CM GIC Th S Nguyn

ĐƯỜNG DẪN TRUYỀN CẢM GIÁC Th. S Nguyễn Văn Dũng Trường TC Quân Y I

Đường dẫn truyền cảm giác PH N LOẠI CẢM GIÁC C. G CHUYÊN BIỆT C. G CHUNG CẢM GIÁC S U CẢM GIÁC NÔNG ĐAU NHIỆT XÚC GIÁC THÔ SƠ TƯ THỂ CÓ Ý THỨC KHÔNG Ý THỨC XÚC GIÁC TINH TẾ

Đặc điểm chung của đường cảm giác có ý thức Có 3 chặng: -Thân N 1: hạch gai - Thân N 2: TKTW cùng phía N 1 - Sợi trục N 2 bắt chéo ĐT - Thân N 3: ĐT Vỏ CG

Sơ đồ chung đường DT cảm giác Mỗi chuỗi gồm 3 chặng: - Chặng 1: Ngoại biên - Chặng 2: Trung ương - Chặng 3: Trung ương

Các đường dẫn truyền cảm giác sâu của thân mình và tứ chi CẢM GIÁC S U CÓ Ý THỨC TƯ THỂ XÚC GIÁC TINH VI Bó Goll (chi dưới) Bó Burdach (chi trên) KHÔNG Ý THỨC Bó gai tiểu não trước (tứ chi) Bó gai tiểu não sau (thân người)

Đường dẫn truyền cảm giác sâu có ý thức của thân mình, tứ chi (bó thon và bó chêm) Neuron 1 l Thân tế bào tại hạch gai của dây TK sống l Dẫn truyền cảm giác từ gân, cơ, khớp tới cột trắng sau của tủy sống l Tạo thành nhân thon và nhân chêm

Đường dẫn truyền cảm giác sâu có ý thức của thân mình , tứ chi (bó thon và bó chêm) Neuron 2 Thân tế bào tại nhân thon và nhân chêm ở hành não Các sợi thần kinh bắt chéo đường ngang giữa sang bên đối diện hay bắt chéo liềm Dẫn truyền lên trên qua bó liềm trong Neuron 3 Thân tế bào ở đồi thị Các sợi thần kinh đi lên tạo thành tia đồi thị trung tâm (central thalamic radiation) tận hết ở trung khu cảm giác vỏ não

Đồi thị III Bó Goll Nhân Burdach Tia đồi thị -Vỏ não (TKCG) Bó Burdach II Hạch gai tủy sống Bó Burdach I Bó Goll

Đường dẫn truyền cảm giác sâu có ý thức của thân mình, tứ chi (bó thon và bó chêm) Hạch gai tủy Gân, cơ, khớp và màng xương Dẫn truyền trung ương DT ngoại vi Thụ cảm thể xúc giác tinh tế ở da Bó Goll (dưới T 5) I Cột trắng sau cùng bên của tủy Nhân Goll Nhân Burdach Bắt chéo ở hành não Bó Burdach (dưới T 4) II (Đồi thị) Tia đồi thị trung tâm III Trụ sau của bao trong 2/3 trên của hồi đỉnh lên và phần sau tiểu thủy cạnh trung tâm,

Đường dẫn truyền cảm giác không ý thức Là đường dẫn truyền CG về độ căng cơ, gân cơ, dây chằng khớp trong việc giữ tư thế và trong các phản xạ giữ vững tư thế. Gồm 2 bó: Bó gai tiểu não trước (bó Gowers): Cảm giác sâu tứ chi neuron 1: hạch gai, qua rễ sau và dừng lại ở vùng xốp (cột nhân Bechterew ở sừng sau tuỷ sống – neuron 2). Các sợi bắt chéo ngang đường giữa để chạy ra rìa cột trắng bên và tạo nên bó gai tiểu não trước. Bó tiếp tục đi lên hành, cầu, trung não rồi bắt chéo 1 lần nữa và kết thúc ở vỏ thuỳ giun của tiểu não (neuron 3). Bó gai tiểu não sau (bó Flechsig): Cảm giác sâu thân người - Các sợi từ hạch gai, qua rễ sau và dừng ở cột nhân Clarke của sừng sau tuỷ sống. - Các sợi chạy thẳng ra sừng bên của tuỷ cùng bên tạo thành bó gai tiểu não sau. - Ở hành não bó chạy chếch ra ngoài tạo nên thể thừng và cuống tiểu não dưới để chạy vào tiểu não tới dừng ở thuỳ giun.

Đường dẫn truyền cảm giác không ý thức Phần trên cuống TN giữa Phần dưới cuống TN giữa Bó gai tiểu não trước Bó gai tiểu não sau Nhân ngực Hạch gai

Đường dẫn truyền cảm giác đau, nhiệt độ và xúc giác thô sơ của thân mình và tứ chi (Bó gai đồi thị trước và gai đồi thị sau)

Tia đồi thị trung tâm Đồi thị III Dải tủy sống- Đồi thị Sừng sau II Hạch gai tủy sống I Bó gai đồi thị

Đường dẫn truyền cảm giác đau, nhiệt độ và xúc giác thô sơ của thân mình và tứ chi Neuron 1 • Thân TB ở hạch gai tủy TK sống • Nhận cảm giác từ ngoại vi vào sừng sau tủy sống • Tiếp hợp với neuron 2 ở sừng sau tủy sống

Đường dẫn truyền cảm giác đau, nhiệt độ và xúc giác thô sơ của thân mình và tứ chi Neuron 2 Ở sừng sau tủy sống Đưa các sợi TK qua bên đối diện đến cột trắng sau và hình thành bó gai đồi thị Neuron 3 tại đồi thị Các sợi TK tạo thành tia đồi thị trung tâm vào trung khu cảm giác vỏ não

Đường dẫn truyền cảm giác đau, nhiệt độ và xúc giác thô sơ của thân mình và tứ chi Hạch gai Thụ cảm thể ngoài da DT trung ương DT ngoại vi Rễ sau I Sừng sau Lên 1 – 2 khoang đoạn tủy bắt chéo II Bó tủy sống - đồi thị sau (đau và nhiệt độ) Bó tủy sống- đồi thị trước (xúc giác thô sơ) Đồi thị Tia đồi thị trung tâm III Trụ sau của bao trong 2/3 trên cảu hồi đỉnh lên

Đường dẫn truyền cảm giác đau, nhiệt độ và xúc giác thô sơ của đầu mặt

Các nhân bụng sau bên III Nhân cầu của dây TK sinh ba II Tia đồi thị trung tâm Nhân dây sinh ba I Bó tủy của dây sinh ba Các nhân tủy của dây sinh ba Dải TK sinh ba

Đường dẫn truyền cảm giác đau, nhiệt độ và xúc giác thô sơ của đầu mặt Hạch sinh ba DT trung ương TK sinh ba Da và niêm mạc đầu mặt DT ngoại vi Nhân cầu dây sinh ba I Rễ của dây sinh ba Các nhân bụng sau bên Dải TK sinh ba II Các nhân tủy của TK sinh ba Tia đồi thị trung tâm Trụ sau của bao trong III 1/3 dưới của hồi đỉnh lên

Các nhân đồi thị III Tia đồi thị -vỏ não (TKCG) Nhân Goll Nhân Burdach II Hạch gai tủy sống Bó Burdach I Bó Goll

Đồi thị Tia đồi thị - vỏ não (TKCG) III Sừng sau II Hạch gai tủy sống I Bó Tủy sống- đồi thị