Metoda studium przypadku jako element XII Konkursu Wiedzy

Metoda studium przypadku jako element XII Konkursu Wiedzy Ekonomicznej Prof. nadzw. dr hab. inż. Irena Łącka Katedra Ekonomii Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Spotkanie informacyjne dla nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli Szczecin, 18. 02. 2014 r.

Case study jako metoda �dydaktyczna - szczególnie popularna w nauczaniu na kierunkach ekonomicznych wyższych uczelni – umożliwienie doskonalenia umiejętności kierowniczych w bezpiecznych warunkach, stosowana też w przypadku innych nauk, �badawcza wykorzystywana do badań jakościowych, polegająca na studiowaniu jednego lub większej liczby obiektów (organizacji, programów, wydarzeń, ludzi itp. ) o dużej wewnętrznej złożoności i intensywnych związkach z otoczeniem.

Case study – rozumienie pojęcia Przypadek (case) • zjawisko badane lub analizowane, w dowolnej dyscyplinie, która to zjawisko bada • wykorzystanie nauki prawne, medycyna, zarządzanie, ekonomia, stosunki międzynarodowe Analiza przypadku (case study) • analiza zjawiska, opis zjawiska lub analiza opisu Metoda analizy przypadku (case study method) • metoda służąca do konstrukcji sposobu analizowania przypadku i wyciągania wniosków, poszukiwania rozwiązań problemu 3

Case study jako metoda dydaktyczna (1) �„urealnienie” teorii, zderzenie jej z empirią, z konkretnym przypadkiem, �to opis szczególnego wydarzenia, wyjątkowej sytuacji (interesującego splotu wydarzeń), w której głównymi bohaterami są jednostki, organizacje, procesy, instytucje lub same opisywane w studium wydarzenia, �prezentuje realistycznie problem, który mógłby mieć miejsce w normalnym środowisku pracy lub normalnym środowisku biznesowym, 4

Case study jako metoda dydaktyczna (2) �często opiera się na rzeczywistych sytuacjach i realnych firmach, o których informacje mogą być jednak zmienione w celu ochrony poufności, �może być wykorzystane do: a) wskazania przyczyn, dla których dane przedsięwzięcie i/lub dana osoba odniosła sukces, b) w celu ukazania trudności pojawiających się w trakcie podejmowania się konkretnych wyzwań podczas działalności, �metoda pozwalająca uczyć się na „cudzych sukcesach i błędach”. 5

Case study jako metoda kształcenia umiejętności niezbędnych w późniejszym życiu zawodowym �rozpoznawanie charakterystycznych dla danej sytuacji problemów, �rozumienie i interpretowanie danych, �ustalenie faktów i ich oddzielenie od opinii, �myślenie krytyczne i analityczne, �ustalenie, zrozumienie i ocena relacji interpersonalnych, �sformułowanie własnych sądów i ocen, �przekazywanie własnych poglądów, pomysłów i opinii, �podejmowanie decyzji i obrona tych decyzji przed krytyką ze strony innych uczestników procesu decyzyjnego. 6

Wykorzystywanie case study na potrzeby edukacji • Do pracy w zespołach lub na forum całej klasy (grupy studentów). Jej przedmiotem jest sytuacja z opisu studium przypadku. Dyskusja w klasie • Uczestnicy zajęć mają zadawać określone pytania, aby uzyskać potrzebne dane i przeprowadzić analizę oraz podać propozycję rozwiązania problemu. Informacje pochodzą od nauczyciela i innych uczestników. Scenki z dyskusją i analizą • Uczestniczący w prezentacji studium przypadku uczniowie (studenci) mogą otrzymać „role” do odegrania i zostać poproszeni do przedstawienia swojego punktu widzenia i obaw „postaci”. • Wywiady Zadania Studium przypadku staje się podstawą do napisania analizy i zaleceń rozwiązania problemu zdiagnozowanego w opisie sytuacji. 7

Elementy studium przypadku Element Opis Wprowadzenie Określa problem do zbadania oraz wyjaśnia parametry, zmienne lub ograniczenia sytuacji. Przegląd/analiza Tworzy scenariusz sytuacji i oferuje więcej szczegółów (np. przestawienie firmy, jej pracowników, zasobów, struktury organizacyjnej, danych technicznych, finansowych, opisy misji). Opis sytuacji Przedstawia działania organizacji podjęte w danym przypadku. Problemy studium 1. przypadku a) b) c) Załączniki Problemy studium przypadku – wymagają od uczniów (studentów) analizy lub odpowiedzi na postawione pytania. Przyjmują jedną z 3 form: przedstawienie sytuacji i odpowiedź, co zrobiliby uczestnicy zajęć, określenie zadania – np. przygotowania raportu ze wskazanymi rozwiązaniami problemu, przedstawienie scenariusza – słuchacze mają go przeanalizować, dostrzec błędy dotychczasowego działania, zasugerować nowe rozwiązania, zalecenia. dokumenty niezbędne do zrozumienia przez uczniów (studentów), scenariusza, opisu sytuacji, dokonania analizy itp.

Elementy składowe case study z uwagami dla nauczycieli (wykładowców) Element Opis Streszczenie Krótki opis danego przypadku. Cele edukacyjne Obejmuje omówienie zagadnień prezentowanych w przypadku. Zarys dyskusji/zestaw pytań Przedstawia zalecenia dot. sposobu prezentacji case. Obejmuje najważniejsze pytania, które trzeba zadać podczas omawiania studium przypadku, razem z odpowiednimi pytaniami lub zagadnieniami do dyskusji. Podpowiedzi dotyczące rozwiązania problemu Mogą opisywać cele problemu oraz zadania do wykonania, dotyczyć podejścia do rozwiązania problemu, źródeł z których można korzystać oraz aspektów, na które należy zwrócić uwagę. Załączniki Bibliografia, glosariusz występujących terminów, lista innych działań lub ćwiczeń, które mogą być przydatne w dalszym nauczaniu przedmiotu (niektóre z nich mogą być kopiowane dla uczestników zajęć). 9

Pytania po zastosowaniu metody case study �Czy osiągnięto zakładane cele edukacyjne? �Czy dyskusja skupiała się na istotnych zagadnieniach i nie zbaczała na tematy poboczne? �Czy uczniowie (studenci) otrzymali wystarczającą ilość szczegółów, aby zbadać przypadek? �Czy ilość informacji nie była zbyt duża? �Jakie były wyniki dyskusji lub zadania – jakie powstały propozycje rozwiązania problemu, zalecenia? �Czy przypadek dotyczył sytuacji, w której potencjalnie mogą się znaleźć uczniowie (studenci, słuchacze)? �Jeśli nie, to czy stanowił dobry przykład innych systemów, organizacji, kultur? �Czy uczestnicy uznali, że przypadek był stymulujący i pouczający? 10

Wykorzystanie case study w XII Konkursie Wiedzy Ekonomicznej 1. w I etapie – prezentacja indywidualnego sukcesu transformacji przez dwuosobowy zespół uczniów w formie: �eseju, �filmu, �wywiadu sfilmowanego, �wywiadu nagranego; 2. w II etapie – rozwiązywania studium przypadku przez dwuosobowe zespoły uczniów i prezentacja wyników pracy – rozwiązania problemu nakreślonego w case study. 11

Bibliografia � Dańda A. , Lubecka J. , Metodologia tworzenia case study, Wyższa Szkoła Europejska, Kraków 2010, http: //www. wse. krakow. pl/projekty-dlaotoczenia/uczelnia-dla-gospodarki/lider-nowej-gospodarki/informacjeogolne/download/603_c 14 c 720748 d 7151 e 24 a 20439 a 7038140. � Wykorzystanie studium przypadku w dydaktyce, w: Poszewicki A. , Bizon W. , Kulawczyk P. (red. ), Symulacje menedżerskie i studia przypadków. Szkolenia biznesowe w oparciu o symulacje menedżerskie i studia przypadków – najlepsze praktyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2012, s. 63 -70, http: //casesimulator. pl/img/doc/file_19_Symulacje_Menedzerskie. pdf. � Bernat T. (red. ), Metodologia opracowywania studiów przypadków we współpracy z przedsiębiorcami. Podręcznik dobrych praktyk, Szczecin 2012, http: //studia-przypadku. pl/images/dokumenty/Tworzenie-Studiow-Przypadku -Ksiazka. pdf. 12

Dziękuję za uwagę irena. lacka@zut. edu. pl