Marksizm Kapitalist gelimeye ilikin Pozitif bir Bilim Klasik
Marksizm; Kapitalist gelişmeye ilişkin Pozitif bir Bilim Klasik Sosyoloji Teorileri I 8. Hafta Doç. Dr. Yasemin Yüce
Karl Marx �Alman İdeolojisi , Felsefenin Sefaleti, Komünist Manifesto, Ücretli Emek ve Sermaye Piyasa anarşisi; birlik ve istikrar getirmez �Toplum; uzlaşmaz toplumsal sınıflar, işbölümü ve özel mülkiyet biçimleri üzerine kurulmuş belirli bir yapı… �Fikirlerin kökeni; özgül maddi ortamlara bağlı, fikirlerin toplumsal oluşumdan bağımsız olmadığı… �Tarihsel gelişmesi özgül üretim tarzları karakterize eder…
Emeğin Yabancılaşması �Kapitalizm yapısı çelişkilere dayanan bir üretim sistemi, insani değerleri dışsal şeylere dönüştüren bir toplumsal sistem… �EMEK; insanın kendini gerçekleştiren özü. . Kapitalizm onu bir nesneye, dışsal birşeye dönüştüren faaliyet. . İNSAN FAALİYETİ, insani olmayan bir çerçevede tanımlanmış oluyordu. �Hegel’in idealizmini ters yüz etmek. . �YABANCILAŞMA; insanlığın, emeğin yarattığı bir dünyada adım bir yabancıya dönüştüğü bir süreç haline gelir.
Emeğin yabancılaşması �Emeğin ürettiği nesnenin, onun ürününün, artık yabancı bir varlık olarak üreticiden bağımsız bir güç olarak kendisinin karşısında durması �NESNELEŞTİRME; insanlığın, örneğin aletler üreterek, dolayısıyla ister istemez toplumsal ilişkilere girerek, doğada ve toplumda kendisini dışsallaştırmasına yol açan bir süreci yansıtırken, YABANCILAŞMA; ancak insanlık kendisini dışsallaştırdıktan sonra kendi faaliyetleri kendi özüyle karşıya geldiği zaman, dışsal, yabancı ve baskıcı bir güç olarak hareket ederken gerçekleşmektedir.
Yabancılaşmanın 4 özelliği �Doğadan �Kendisinden �Türsel varlığından �Başkalarından yabancılaşma �İnsanın kendini gerçekleştiren özü, kendi emeği, kapitalist sanayide giderek ona karşı bir hal almakta, kendi yeteneklerini güdükleştirmeye, sefaleti, tükenişi ve zihinsel umutsuzluğu pekiştirerek mecburi bir faaliyete, kendi varlığının reddine dönüşmektedir.
EMEK-DEĞER TEORİSİ �Kullanım Değeri; insani ve toplumsal bir ihtiyacı karşılayan değerler �Değişim Değeri; bir fiyatı belirleyen �Artı Değer �İşçi, daha fazla mal ürettikçe, daha ucuz bir meta haline gelir. İnsani dünyanın değersizleşmesi, şeyler dünyasının değerinin artması doğru orantılı olarak artar. �İşçi sanki işgücü sömürülmüyormuş “adil bir işgünü”nün karşılığında adil bir kazanç alıyormuş gibi hareket eder.
İDEOLOJİ KAVRAMI �Fikirler toplumla açıklanır. Fikirlerin, toplumun ve tarihin öğeleri olmaktan başka bir tarihi yoktur. �İDEOLOJİ, toplumsal yapı ile düşünce sistemleri arasında bir denklik ilişkisi bulunduğunu varsayar. Fikirler, sadece dışsal bir ekonomik düzenin pasif yansımalarıdır. �İDEOLOJİ, çarpıtılmış düşünce olarak, sınıfsal çıkarları savunmak adına gerçek ilişkileri mistifiye eden bir yanlış bilinçtir. �Son kertede ekonomik hareket kendi zorunluluğunu dayatır.
Bilim nedir? �Görünüş ile gerçeklik her zaman çakışsaydı, Marx’a göre tüm bilim gereksiz hale gelirdi. Toplum bilimin görevi, tam da temeldeki biçimleri, “ görünümler yasası”nı doğuran toplumun yapılarını keşfedip analiz etmekte yatmaktadır.
Marx’ın yöntemi �Her toplumun üretim ilişkileri bir bütün oluşturur ve yalnızca bu anlamda kavranıp analiz edilebilir. �Totallik, fenomenlerin karşılıklı bağlılığıyla bir yapıya kavuşur; olgular, yalıtılmış ve dışsal veriler değil ondan bağımsızlık kazanmasına rağmen, bütünle zorunlu bir ilişki içinde varolan içsel bakımdan ilintili öğelerdir. �Üretim ilişkileri-ekonomik yapı �Soyutlama gücü �BİLİMSEL YÖNTEM; daima somuttan başlayıp soyuta doğru giden olguların gözlenmesinin zıttıdır. Bilimsel irdeleme, genel kategorilerden başlayarak nesnenin iç yapısını araştırır.
SINIF �İKİ SINIF DİKOTOMİSİ � Burjuvazi � Proleterya �Bahsi geçen diğer Sınıflar � Finans burjuvazisi � Sanayi burjuvazisi � Küçük burjuvazi � Toprak sahipleri � Özgür çiftçiler � Tarım işçileri � Lümpen proleterya � Feodal lordlar � ORTA SINIFLAR
Gelişme Yasaları �Emek-Semaye ilişkisini kapitalist toplumsal formasyonun gelişmesini ve biçimini çerçeveleyen başat unsur olarak görerek üstyapının etkin olması ihtimalini ortadan kaldırır… �Tarihsel materyalizm-uzlaşmaz sınıf çelişkisi �Ekonomik determinizm �Sınıf çatışması-sınıf bilinci �Tarihsi ekonomik zorunluluk nosyonu ile humanist sosyolojisi arasındaki çelişki!!
- Slides: 11