Leopold Staff opr A Krawczyk Fryderyk Pautsch Portret

Leopold Staff opr. A. Krawczyk

Fryderyk Pautsch - Portret Leopolda Staffa 1908

Lepold Staff urodził się 14 listopada 1878 roku we Lwowie jako syn cukiernika, Franciszka Staffa i Leopoldyny z Fuhrhernów. Leopold miał rodzeństwo – oprócz niego było jeszcze sześcioro dzieci, w tym zdolny brat, dobrze zapowiadający się poeta i prozaik, Ludwik Maria, który zmarł na gruźlicę w wieku 24 lat.

Po maturze w 1897 r. wstąpił na Wydział Administracji i Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. W 1899 r. porzucił studia prawnicze i przeniósł się na romanistykę, którą studiował już wcześniej. Jako drugi fakultet wybrał filozofię.

Rok 1901 był rokiem debiutu Staffa w postaci pierwszego, wydanego za własne pieniądze, tomiku wierszy Sny o potędze.

Dużo podróżował. Ø W kwietniu 1901 roku w towarzystwie Kasprowicza udał się w swoją pierwszą podróż do Włoch. Ø W listopadzie 1902 r. korzystając ze stypendium Namiestnictwa Lwowskiego wyjechał na roczny pobyt do Paryża, gdzie studiował w Sorbonie literaturę i język francuski. Ø Wrócił do kraju w czerwcu następnego roku i odbył podróże tym razem na Ukrainę. Ø Przez kilka kolejnych lat Staff podróżował po Półwyspie Apenińskim, poznając piękno nie tylko zabytków, ale i literatury Włoch. W tym czasie zajmował się głownie przekładami.

W latach I wojny światowej poeta przebywał w Charkowie, będąc ewakuowanym wraz z mieszkańcami Lwowa. Po wojnie osiadł w Warszawie. Tam poślubił Helenę Lindenbrau, którą poznał jeszcze przed wojną w Zakopanem.

Staff, żyjący głównie z pracy przekładowej, angażował się w prace nad miesięcznikiem Nowy Przegląd Literatury i Sztuk i działalność w Instytucie Wydawniczym Biblioteka Polska. Brał udział w przygotowaniu projektu Akademii Literatury Polskiej. W 1927 r. otrzymał Państwową Nagrodę Literacką, za tom Ucho Igielne, dwa lata później nagrodę literacką miasta Lwowa.

W 1931 r. Staff został honorowym członkiem PEN Clubu, który w tym też roku zorganizował uroczyste obchody trzydziestolecia twórczości poety. W listopadzie 1933 r. został wiceprezesem nowopowstałej Akademii Literatury. Kolejne lata przyniosły dla Staffa dalsze wyróżnienia: w 1934 r. Order Polonia Restituta, w 1938 r. nagrodę miasta Warszawy i w 1939 r. doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego.

W okresie II wojny światowej poeta wraz z żoną pozostał w Warszawie. Zajmował się głównie przekładami z łacińskiej literatury średniowiecznej i wykładał na tajnym Uniwersytecie.

Po klęsce Powstania Warszawskiego Staff z żoną trafił z obozu pruszkowskiego do Starachowic, gdzie zaopiekował się nimi wikariusz tamtejszego probostwa ksiądz Antoni Boratyński. Miesięczny pobyt w wikarówce zaowocował przyjaźnią, która przetrwała i znalazła odzwierciedlenie w późniejszych wizytach Staffa w Skarżysku-Kamiennej.

22 stycznia 1949 roku odebrał doktorat honoris causa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Kilka miesięcy później przeprowadził się do mieszkania w Warszawie przy ulicy Nowy Świat. Pięćdziesiąt lat po ukazaniu się pierwszego tomu wierszy, poeta został uhonorowany w 1951 r. Państwową Nagrodę Literacką I stopnia.

W marcu 1957 roku umarła na raka żona poety. Staff, będący po dwóch zawałach, żył w ciągłym oczekiwaniem śmierci. Spaliwszy swoje papiery prywatne, zdecydował się na wyjazd do księdza Boratyńskiego.

Śmierć zastała poetę w poranek 31 maja 1957 roku w obecności księdza Boratyńskiego, Leopolda Staffa pożegnali mieszkańcy miasta Skarżyska-Kamiennej w uroczystej mszy świętej, po czym ciało poety przewieziono do Warszawy. Pogrzeb odbył się w stolicy 3 czerwca 1957 roku. Poeta spoczął w Alei Zasłużonych na Powązkach.

Nurty w poezji Staffa

dekadentyzm (koniec epoki, przekonanie o nieuchronnej klęsce, katastrofie spowodowanej rozwojem cywilizacji, związanym z tym upadkiem wartości, poczuciem zagrożenia); Staff mówi o słabości i upadku człowieka, poczuciu bezsilności, znużenia, niepokoju i lęku przed życiem ("Deszcz jesienny");

nietzscheanizm - filozofia sławiąca kult nadczłowieka, ideału fizycznego i psychicznego; wzywa do samodoskonalenia ("Sny o potędze" - "Kowal") Nietzscheanizm -filozofia sławiąca kult nadczłowieka, ideału fizycznego i psychicznego; wzywa do samodoskonalenia ("Sny o potędze" - "Kowal");

Franciszkanizm -afirmacja świata; pochwała natury i całego stworzenia; we wszystkich przejawach życia widzi piękno i doskonałość ("Przedśpiew");

Klasycyzm -szerokie korzystanie z klasycznych form wyrazu (sonet); odwołania do filozofii klasycznej (franciszkanizm, horacjanizm, stoicyzm, epikureizm); proste, lecz kunsztowne środki wyrazu, jasne proste i zrozumiałe; opisuje zadania poety i poezji ("Ars Poetica" i "Poeta").

I to już wszystko