Land management vs land administration Arazi ynetimi land

Land management vs land administration Arazi yönetimi (land management): Arazinin hem ekonomik hem de çevresel açılardan sürdürülebilir kalkınmaya yönelik yönetimiyle ilgili eylemlerin tümü (FIG ve UN, 1999). Kapsam Arazi kullanım politikalarının oluşturulması, arazi düzenlemeleri, değerleme ve vergilendirme, altyapı hizmetlerinin yönetimi, orman ve tarım alanları vb doğal kaynakların yönetimi, arazinin en iyi kullanımıyla ilgili aktivitelerin izlenmesi. LM, arazinin bir arazi politikasına uygun biçimde kullanımına yönelik kamu ve özel sektör kuruluşları tarafından yürütülen tüm aktiviteleri içerir. 1

2

Land management vs land administration Arazi yönetimi (land administration): Arazi ve araziye bağlı kaynakların mülkiyetine, değerine ve kullanımına ilişkin bilgileri elde etme, kaydetme ve yayımlama süreçleri. The term of land administration refers to the processes of determining, recording and disseminating information about the ownership, value and use of land its associated resources (UNECE 1996). Kapsam Land administration; taşınmazlarla ilgili farklı kuruluşların sorumluluğunda olan kamu sicillerinin (mülkiyet, değer ve kullanım bilgilerinin) yönetimini ifade eder. Land administration teriminin özü kadastral sistemdir (kadastro + tapu sicili). Kadastral sistem, taşınmazlarla ilgili diğer kamu sicilleri ile desteklenir. 3

Konumsal veri altyapıları Spatial Data Infrastructure is the technology, policies, standards, and human resources necessary to acquire, process, store, distribute, and improve utilisation of spatial data. It facilitates the discovery, access, use and exchange of spatially referenced information. Spatial Data Infrastructure • Integrates spatial data across multiple departments and serves entire organization • Allows connection to anyone who needs access to spatial information • Eliminates data duplication by collecting data once and using many times • Reduces data maintenance time • Enforces data security 4

Unified Modeling Language(UML) Kullanım durumu diyagramı Aktörler ile vakalar arasında bağıntı (association), içerir (includes), genelleştirme (generalization), genişletir (extends) ve kullanır (uses) gibi ilişkiler bulunmaktadır. Bağıntılar, bir aktörün vaka ile etkileşimini gösterir; düz çizgilerle aktörlerin etkileşimde bulunduğu vakayı bağlar. İçerir ilişkisi, bir vakanın içerdiği diğer vakaları gösterir. Vakalar arasında kesikli çizgiler üzerine <<include>> yazılarak belirtilir. Ana vakadan türetilen alt vakalar ise genelleştirmeyle yapılır. Gösterimi, başındaki kapalı bir ok ile ana vakayı gösteren düz bir çizgidir. Genişletir ise, bir ana vakanın, yeni bir vaka ile genişletilmesini sağlar. Kesikli çizgiler üzerine <<extends>> yazılarak gösterilir. Kullanır ilişkisi ise bir vakanın görevini tamamlamak için bir başka vakaya gereksinim duyduğu koşulda kullanılır. Gösterimi genelleştirme gibidir, ama çizgisinin üzerine <<uses>> yazılır. İki ya da daha çok vakada yinelemeden kaçınmak için içerir ilişkisinin; normal tutumun değişik bir biçimini açıklamak üzere genelleştirme ilişkisinin kullanılması önerilmektedir (Fowler ve Scott, 2003). Vaka çizimlerinde, sistemin kapsamını belirlemek üzere vakaları içerecek bir dikdörtgenle sistem sınırları tanımlanabilir. 5

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı Sınıf çizimleri bir dizi sınıf, arayüz ve işbirlikleri ile bunların ilişkilerini gösterir. Sınıf, aynı özniteliklere, yöntemlere, ilişkilere ve anlamsallıklara sahip bir dizi nesnenin bir betimlemesidir. Benzer yapılardaki, davranışlardaki ve anlamlardaki türlü nesneler bir sınıf içinde gruplandırılabilir. Başka bir deyişle, sınıf bir nesne ailesidir. Örneğin taşınmaz sınıfı, vergi yükümlüsü sınıfı vb. Her sınıf yalnızca bir ya da daha çok nesne için bir şablon olabilir (Chonoles ve Schardt, 2003). Sınıf çizimleri nesne yönelimli sistem modellemede en sık görülen çizimlerdendir ve sistemin durağan tasarımını canlandırır (Booch vd. , 1998). Sınıf çizimi kimin neyle etkileştiğini göstermekle birlikte, etkileşimin zamanını ve etkileşimin sonucunda ne olduğunu göstermez (Sayenju, 2004). 6

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı 7

P. H. Schmitt, 2003 8

9

10

11

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Classes and Attributes P. H. Schmitt, 2003 12

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Classes and Attributes P. H. Schmitt, 2003 13

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı – Data types • int : An integer (eg, 3). Can be a whole number between -2147483648 and 2147483647 • float : A fractional (floating point) number (eg, 3. 25907). Can be a number between roughly 1. 5 x 10^45 to 3. 4 10^38, in floating point format. • String : A sequence of characters (eg, "Hello User 6555") (no specified maximum length) • boolean : A true/false value. Can only contain either the value true or false. 14

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships 15

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı – Data types • int : An integer (eg, 3). Can be a whole number between -2147483648 and 2147483647 • float : A fractional (floating point) number (eg, 3. 25907). Can be a number between roughly 1. 5 x 10^45 to 3. 4 10^38, in floating point format. • String : A sequence of characters (eg, "Hello User 6555") (no specified maximum length) • boolean : A true/false value. Can only contain either the value true or false. 16

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı UML sınıf gösterimi üç parçaya bölünmüş bir dikdörtgendir. En üstte sınıf adı, ikinci bölümde sınıfın öznitelikleri, üçüncü bölümde ise yöntemleri bulunur. Sınıflar arasındaki ilişkiler, bağıntı (association), genelleştirme (generalization), birleştirme (aggregation) ya da kompoziyon (composition) biçiminde kurulur. Bir bağıntı, sınıflar arasındaki iki yönlü anlamsal bağlantıdır. Yani sınıflar arasındaki bir bağıntı, bağıntılı sınıfın nesneleri arasında bir ilişki olduğu anlamını taşır. Bağlı olan nesnelerin sayısı bağıntının çoklusallığına (multiplicity) bağlıdır (Quatrani, 1999). Çoklusallık terimi sınıflardaki nesne katılımının gösterilmesi için kullanılır, örneğin tam olarak 1, sıfır ya da bir (0. . 1), sıfır ya da daha çok (0. . *), bir ya da daha çok (1. . *) ve sayısal olarak belirli (m. . n). 17

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı Birleştirme, parça-bütün ilişkisini veren özel bir tür ilişkidir; bir parçasıdır ilişkisi olarak da bilinir (Quatrani, 1999). İçi boş bir eşkanar dörtgen olan ucuyla bütüne bağlı bir düz çizgiyle gösterilir. Kompozisyon ise, birleştirmeden daha güçlü bir parça-bütün ilişkisi sunar; içi dolu eşkanar dörtgen olan ucuyla bütüne bağlı bir düz çizgidir. Kompozisyonda parçalar öteki nesnelerle paylaşılmaz. Parçanın yaşam süresi tamamıyla bütünün yaşam süresine bağlıdır. Paylaşılabilen ve yaşam süresi bütünün yaşam süresine bağlı olmayan parça-bütün ilişkilerinde birleştirme ilişkisinden; paylaşılamayan ve yaşam süresi bütünün yaşam süresine bağlı olan parça-bütün ilişkilerinde kompozisyon ilişkisinden yararlanılır (Chonoles ve Schardt, 2003). Genelleştirme genel bir şey ile (üst sınıf ya da ana sınıf) daha belirli bir şey (alt sınıf ya da çocuk sınıf) arasındaki ilişkidir. Genelleştirmede alt sınıf, ana sınıfın özelliklerini, özniteliklerini ve yöntemlerini alır. Yani, üst sınıfların bağıntıları ve tüm nitelikleri alt sınıflara kalıt bırakılır (inherited). Alt sınıf, ana sınıfın özniteliklerine ve yöntemlerine ek olarak ayrı özniteliklere ve yöntemlere de sahip olabilir (Booch vd. , 1998). 18

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships 19

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships 20

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships • Multiplicity-Cardinality: Number of instances of a class that may be associated with a class at the other end of the association. • • • Possible values: • Fixed: ‘ 1’, ‘ 2’, ‘n’, etc. • Any: ‘*’ • Several: ‘ 0, 1’, ‘ 0, 2, 4’ • Within an interval: ‘ 0. . 1’, ‘ 0. . *’, ‘ 1. . *’, etc. 21

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships • Association 22

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships • Inheritance / generalisation: taxonomic relationship between a more general element and a more specific element. Smespire 23

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships • Inheritance / generalisation 24

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships • Inheritance / generalisation 25

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships 26

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships 27

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships • Composition 28

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships • Aggregation - Composition 29

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships 30

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Relationships • Constraints: condition or restriction to satisfy. • Can be represented in {…} or in a note • In natural language, or OCL (when possible) • OCL = Object Constraint Language 31

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı - Constraints 32

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı – Stereotypes 33

Unified Modeling Language Sınıf diyagramı – Stereotypes 34

Land parcel identification system Ortak tarım politikası 1 Ocak 1998’de yururluğe giren Roma Antlaşması tarım urunlerinin serbest dolaşımının “ortak tarım politikası” (OTP) yoluyla gercekleştirilmesini ongormuştur. OTP, AB’ye ulkelerin tarım piyasalarının duzenlenmesi ve tarımın gelişmesi icin izlenecek politikaları kapsar. AB Ortak Tarım Politikası tarım kesiminde yaşayanların ve çiftçilikle uğraşanların düzenli ve diğer sektörlere göre dengeli bir gelir elde edilmesini sağlayan bir politikadır. AB ulkelerinin tarım politikalarını politik ve ekonomik anlamda butunleştirir. Başka bir deyişle, uye ulkelerin tarım politikalarının ortak bir cercevede yurutulmesini sağlar. OTP’nin amaçları Teknik ilerlemeyi geliştirip yaygınlaştırarak, tarımsal üretimde akılcı bir gelişme sağlayarak ve üretim faktörlerinde en uygun kullanımı gerçekleştirecek tarımsal verimliliği artırmak. Tarımda çalışanların gelirlerini artırarak tarım kesimine daha iyi bir yaşam düzeyi sağlamak. Ürün arzında devamlılığı sağlamak. Tüketicilere uygun fiyattan tarımsal urun sağlanması.

Land parcel identification system Tarımsal üretim giderlerine katkı sağlamak için yapılan tarımsal desteklerin doğru kişilere, doğru miktarlarda, mükerrer ödeme olmadan, usulüne uygun olarak verilip verilmediğinin belirlenmesi önemlidir. Bunun yanı sıra, tarımsal üretim ortamı olan arazilerin nitelikleri ile birlikte; mevcut ve potansiyel kullanım durumunun belirlenmesi de doğru bir ödeme için önem taşır. Bu nedenle Avrupa Birliği, desteklemeleri verirken desteklemelere konu tarımsal arazileri belirlemeyi ve kontrolünü sağlayan “Entegre İdare ve Kontrol Sistemi”ni (IACS-Integrated Administration and Control System- “IACS”) kurmuştur. Entegre İdare ve Kontrol Sistemi’nin (IACS) amacı, OTP’de yer alan ekilebilir ürünler ve canlı hayvan destek planları kapsamındaki destek başvuruları ve beyanlarda olabilecek hata ve sahtekarlıkları önlemek, mükerrer ödemeleri engellemek, destek ödemelerini adil ve doğru bir şekilde dağıtabilmektir. Sistemi kısaca, çiftçi destek başvurularının ve ödemelerinin idaresi ve kontrolü için geliştirilmiş bir entegre sistem olarak tanımlamak mümkündür.

Land parcel identification system Entegre İdare ve Kontrol Sistemlerinin kurulmasına ilişkin kurallar, AB Konseyinin 1782/2003 sayılı tüzüğü ile düzenlenmiştir. Bu tüzük uyarınca, her bir üye ülkenin bir Entegre İdare ve Kontrol Sistemi kurması zorunludur. Entegre İdare ve Kontrol Sistemleri aşağıdaki bileşenlerden oluşur: A- Entegre Sistem 1. Bilgisayar destekli veri tabanı (TR = Çiftçi Kayıt Sistemi ile Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi) 2. Arazi Parseli Tanımlama Sistemi (LPIS) 3. Ödeme haklarının tanımlanması ve kaydına yönelik sistem 4. Destek başvuruları 5. Entegre kontrol sistemi 6. Destek başvurusunda bulunan her bir çiftçinin kimliğinin kaydedilmesi için tek bir sistem B- Hayvan Kimlik ve Kayıt Sistemi

Land parcel identification system 2. Arazi Parsel Tanımlama Sistemi (LPIS) 1782/2003 sayılı tüzük; haritalar, arazi kayıt dokümanları veya diğer kartografik referanslar temel alınarak tarımsal parseller için bir tanımlama sisteminin kurulmasını öngörmektedir. Arazi Parsel Tanımlama Sistemleri (Land Parcel Identification System - LPIS), Entegre İdare ve Kontrol Sisteminin konumsal bileşenini sağlamaktadır. Arazi Parsel Tanımlama Sistemi, yüksek bir doğruluk derecesine sahip haritalar ile coğrafi bilgi sistemi uygulamasına dayanmaktadır. Ortofoto veya ortogörüntülere dayanan bu sistemler, çiftçiler tarafından beyan edilen tarımsal parseller için konumsal referans olarak kullanılmaktadır.

Land parcel identification system Parsel tanımları Entegre İdare ve Kontrol Sistemlerinde iki temel parsel vardır: 1. Beyan edilen parsel: Her yıl değişme ihtimali olan ve çiftçiler tarafından beyan edilen parsel 2. Referans parsel: Tarım yapılan parseli tanımlamak için çiftçiler ve kontrol amacıyla idare tarafından kullanılan parsel Referans parsel türleri a. Kadastro parseli b. Tarımsal parsel c. Çiftçi bloku d. Fiziksel blok

Land parcel identification system Bu üç referans parsel tanımına ilişkin detaylar şu şekilde ifade edilebilir: Tarımsal parsel: Tek bir çiftçinin kullanımında olan ve tek çeşit tarımsal üretim yapılan arazi parçası olarak tanımlanmaktadır. Orto ürünler üzerinden görsel yorumlamayla, gerektiğinde çiftçilerin beyanlarından da yararlanılarak sınırlandırılmaktadır. Çiftçi bloğu: Tek bir çiftçinin kullanımında olan ve içerisinde çeşitli tarımsal üretim yapılan alanların bulunduğu arazi parçasıdır. Çiftçi bloklarının sınırlandırılmasında da orto ürünler ve çiftçi beyanları kullanılmaktadır. Bu yöntemin tarımsal parsel tanımlamasına göre üstünlüğü, sınırlarının daha durağan olmasıdır. Fiziksel blok: Birden çok çiftçi tarafından kullanılma olasılığı olan ve içerisinde çeşitli tarımsal üretim yapılan doğal veya yapay eşiklerle çevrilmiş ve sınırları zamanla değişmeyecek nitelikte olan arazi parçasıdır. Bir veya daha fazla ciftcinin ektiği ve devamlı sınırlarla gosterilen komşu tarımsal parsellerin tek numara altında gruplandırılmasıyla oluşurlar. Fiziksel blok sisteminin sınırlarının değişmemesi, tarımsal parsel ve çiftçi bloğu sistemine göre avantajlı yanı olarak görülmektedir. Diğer taraftan sistem içerisinde birden çok çiftçinin ve çeşitli tarımsal aktivitenin yer alması, sistemin saydamlık açısından bir dezavantajı olarak görülmektedir.

Land parcel identification system

Land parcel identification system

Land parcel identification system

Land parcel identification system

Tarımsal bilgi sistemleri LPIS

Land parcel identification system LPIS’lerin kurulumunda kullanılan yöntemler LPIS’lerin kurulumunda, parsellerin sınırlandırılmasında kullanılan temel veri kaynaklarına göre üç temel yöntem vardır. Bunlar, temel veri kaynağı olarak (i) kadastro verilerine, (ii) büyük ölçekli topoğrafik haritalara ve (iii) orto ürünlere (ortofoto, ortogörüntü) dayalı LPIS’lerdir.

Land parcel identification system a. Kadastro verilerine dayalı sistemler: LPIS’ler kadastro kayıtlarına benzer envanterlerdir ve tarımsal destekleme amacıyla kullanılmaktadırlar. Ancak, LPIS için “tarımsal parsel”, tek bir çiftçi tarafından kullanılan tek çeşit ürünle kaplı bir arazi anlamına gelmekteyken, kadastro sistemlerinde “parsel”, bir kişiye veya birden çok kişiye ait bir arazi parçası anlamına gelir. Yani, LPIS sadece araziyi kullanan “çiftçilerle” ilgiliyken, kadastro sistemleri “arazi sahipleriyle” ilgilidir. Kadastro verilerine dayalı sistemlerde, bazı durumlarda, kadastral parseller farklı urunleri tanımlayacak şekilde bolumlendirilirler. Bu yöntemi AB ülkelerinden İspanya tamamen benimsemiştir. Diğer ülkelerden bazılarında ise kısmi uygulamalar olmuştur. Birçok yeni AB üyesi doğu Avrupa ülkesinde ise kadastro ile LPIS aynı anda kurulmuştur. Modern kadastro sistemine sahip ülkelerde dahi, LPIS kurulumunda kadastro verilerininin temel referans olmadığı alternatif çözümler benimsenmiştir. Bu ülkelerde kadastro verileri ancak LPIS’lerin kurulumunda yardımcı olarak kullanılabilmiştir. Bu yöntemde, “kadastra parsel” referans parsel olarak kullanılmaktadır.

Land parcel identification system b. Büyük ölçekli topoğrafik haritalara dayalı sistemler LPIS’lerin oluşturulmasında bazı ülkeler geleneksel büyük ölçekli (1/5. 000– 1/10. 000) topoğrafik harita altlıklarını kullanmayı tercih etmişlerdir. Bu altlıklardan referans parsellerin belirlenmesi işleminde, haritalar üzerinde işaretlenmiş doğal (akarsular, şevler, bitki örtüsü vb. ) veya yapay (çit, yol, kanal vb. ) nesneler kullanılmıştır. Bu sınırlandırma çiftçi beyanlarından bağımsız olarak yönetimler tarafından yapılmıştır. Referans parseller tek anlamlı kod numaralarıyla temsil edilirler. Sınırlandırmada doğal veya yapay değişmez özellikteki nesnelerin kullanımı ile verilen kod numaralarının değişiminin en az seviyeye indirilmesi ve referans parsellerin güncelleme işleminin basitleştirilmesi amaçlanmıştır. Bu yöntem, daha çok kadastro sistemlerinde “genel sınır” kavramını benimsemiş ülkelerde uygulanmaktadır. Bu yöntemde, “fiziksel blok” referans parsel olarak kullanılmaktadır.

Land parcel identification system c. Orto ürünlere dayalı sistemler Referans parsellerin, kadastro sistemleri veya geleneksel topoğrafik haritalara dayandırılmadan, yönetimler tarafından çiftçilerin beyanlarına başvurularak veya resen yapmış oldukları sınırlandırma çalışmalarıyla belirlenmesidir. Bu yöntemde temel referans olarak orto fotolar veya orto görüntüler (orto ürünler) kullanılır. Geleneksel kadastro sistemine sahip olmayan ülkeler için en uygun yöntem olarak kabul edilmektedir. Doğu Avrupa ülkelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yöntemde, “tarımsal parsel”, “çiftçi bloğu” ve “fiziksel blok” referans parsel olarak kullanılmaktadır.

Land parcel identification system LPIS’in ilk olusturulmasında, üye ülkelerin çogunda bilgisayar destekli görüntü yorumlama tekniklerinden yararlanılmıstır. Bunun yanı sıra bir operatör yardımıyla çiftçi ile görüsülerek ekran üzerinden ya da ekilen blogun çıktısı üzerinde parsellerin çizilmesi metodolojisinden de faydalanılmıstır. Almanya, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan gibi bazı ülkeler, operatörler tarafından çizilen parselleri onaylamak üzere ek alan ölçümleri yapmaktadırlar. İtalya, Birlesik Krallıklar, İspanya, Danimarka ve Polonya gibi bazı ülkeler ise LPIS’in olusturulması için kadastral haritalar, arazi dagılım planları, topografik haritalar gibi diger veri setlerini kullanmaktadırlar. Yunanistan, Polonya, Romanya ve Bulgaristan gibi bazı üye ülkelerde ise hava fotograflarının yedeklenerek LPIS olusturulmasına yönelik çok yüksek çözünürlüklü (VHR) uydu verilerinin kullanımı çesitli nedenlerle gecikmistir. Sınır ve uçus kısıtlamalarının oldugu bölgelerde VHR verilerinin kullanımının uygun oldugu düsünülmektedir.

Land parcel identification system AB üye devletlerinde en çok kullanılan referans parsel türü fiziksel blok’tur. Fiziksel blok, zamanla değişmemesi ve kolay güncellenebilir olduğundan en genel referans türüdür. Üye ülkeler ayrıca, referans parsel olarak tarım parseli ya da çiftçi bloğu kullanmaktadırlar. Polonya, İspanya, İtalya ve Almanya’daki bazı federal eyaletler referans olarak kadastro parseli kullanılmaktadır. Referans parsel seçimi genel olarak ülkelerin arazi yönetimindeki tarihsel gelişmeye bağlıdır. Bu seçim IACS sisteminin geliştirilmesi ve LPIS’in ilk olarak oluşturulması safhasında önem taşır.

Land parcel identification system LPIS olusturulması ve güncellestirilmesi amacıyla kullanılacak kartografik veri için minimum ölçek 1 metre çözünürlüge sahip orto görüntüye denk gelen 1: 10. 000’dir. Bununla birlikte LPIS’te kullanılan orto görüntülerin çogundaki örnek yer uzaklıgı (Ground Sampling Distance- GSD) 50 cm’dir. Üye ülkelerin yarısında GSD 40– 60 cm aralıgındadır. Üye ülkelerin %50’sinden fazlası renkli orto görüntü alımını tamamlamıs olup İsveç ve Yunanistan siyah-beyaz orto görüntü kullanmaktadırlar. %25’i ise siyah-beyaz ve renkli görüntüleri karısık olarak kullanmaktadırlar. Finlandiya ise bunların yanı sıra ayrıca kızıl ötesi kullanmaktadır.

Land parcel identification system LPIS data model

Land parcel identification system LPIS data model

Land parcel identification system LPIS data model

LADM-LPIS integration

LADM-LPIS integration