KISM DSZ ARKLARIN SINIFLANDIRILMASI Prof Dr Funda AKALTAN

KISMİ DİŞSİZ ARKLARIN SINIFLANDIRILMASI Prof. Dr. Funda AKALTAN akaltanfunda@gmail. com

DERSİN İÇERİĞİ • Kısmi dişsizlik durumu • Sınıflama neden yapılır? • Sınıflandırmanın sahip olması gereken özellikler • Sınıflama tipleri

KISMİ DİŞSİZLİK Hareketli bölümlü protezin planlanacağı bir dental arkta asimetrik ve dağınık halde bulunan dişler ve değişik boyutlarda dişsiz alveoler kretler mevcuttur.

KISMİ DİŞSİZ ARK SINIFLAMASI NEDEN YAPILIR? • Diş hekimi ve laboratuvar teknisyeni arasındaki iletişimde kolaylık sağlamak • Hasta kayıtları ve dental arkın göz önüne getirilmesini kolaylaştırmak • Tedavi planlamasını sistematik hale getirmek • Belirli bir planlamada ortaya çıkacak zorlukları tahmin etmek

SINIFLANDIRMANIN SAHİP OLACAĞI ÖZELLİKLER v. Kısmi dişsiz arkın tipi derhal göz önüne getirilebilmeli v. Bölümlü protezin diş destekli mi, diş-doku destekli mi olduğu hemen ayırt edilebilmeli v. Yapılacak v. Dünyaca planlamaya rehber olmalı kabul edilebilir olmalı

KISMİ DİŞSİZ ARKLARIN SINIFLAMA TİPLERİ • Anatomik esaslı sınflamalar: Kennedy, Mauk, Godfrey, Friedman, Austin-Lidge, Skinner, Swenson, Avant, Kantorowicz, Stadler, Martin, Rouot, Ney • Mekanik esaslı sınıflamalar: Boilyn, Backett, Wilson, Neurohr, Steinhart, Applegate-Kennedy • Protez yapısal unsurlarını esas alan sınıflamalar: Cummer, Prothero, Fiset • Fizyolojik esaslı sınıflamalar: Rumpel, Hiltebrant, Hromatka, Hermann, Wild, Boyanof • Oklüzyon esaslı sınıflamalar: Eichner

ANATOMİK ESASLI SINIFLAMALAR Çene kavisleri üzerindeki dişlerin ve kaybedilen dişlerden geriye kalan dişsiz boşlukların birbiriyle ilişkilerine göre yapılmış sınıflamalardır. Bugün için dünyaca benimsenmiş ve yaygın olarak kullanılan tek sınıflandırma sistemi Dr. Edward Kennedy’ye ait olandır.

KENNEDY SINIFLAMASI • Sınıf I: Doğal dişlerin arka tarafında yer alan iki taraflı dişsiz sahalar. • Sınıf II: Doğal dişlerin arka tarafında yer alan tek taraflı dişsiz saha. • Sınıf III: Boşluk sahasının önünde ve arkasında doğal dişlerin bulunduğu tek taraflı dişsiz saha. • Sınıf IV : Doğal dişlerin önünde tek, fakat orta çizgiye göre iki taraflı dişsiz sahanın bulunduğu vakalar.

KENNEDY SINIFLAMASI İLE İLGİLİ 8 APPLEGATE KURALI 1) Sınıflama, çekimlerden sonra yapılır. 2) Üçüncü büyük azı dişi yoksa ve proteze konulmayacaksa, sınıflamaya dahil edilmez. 3) Üçüncü büyük azı varsa ve destek olarak kullanılacaksa, sınıflamaya dahil edilir. 4) İkinci büyük azı yoksa ve proteze konulmayacaksa, sınıflamaya dahil edilmez. 5) Daima en gerideki dişsiz saha veya sahalar esas sınıfı belirler. 6) Esas sınıfı belirleyen dişsiz sahalar dışındaki ilave dişsiz sahalar modifikasyon olarak isimlendirilir ve sayılarına göre ifade edilir. 7) Modifikasyon sahalarının uzunluğu değil, sadece sayıları dikkate alınır. 8) Kennedy sınıflamasında IV. Sınıf modifikasyonu yoktur; çünkü diğer sınıflarla karışıklığa yol açabilir.

MODİFİKASYONLU KENNEDY VAKALARI SINIF III

SWENSON SINIFLAMASI Kennedy sistemine dayanılarak ortaya konulan bu sınıflamada, ondan farklı olarak I. ve II. Sınıfların yer değiştirdiği, III. ve IV. Sınıfların aynı olduğu görülmektedir. • Sınıf I: Tek taraflı serbest sonlanan diş arkı • Sınıf II: İki taraflı serbest sonlanan diş arkı

MEKANİK ESASLI SINIFLAMA Applegate –Kennedy Sınıflaması Bu sistem; destek dişlerin sayısı, konumu ve durumu veya proteze destek olma özelliğine dayanır. Kennedy sınıflaması esas alınarak, destek dişlerin proteze destek olup olmama durumuna göre, Kennedy’deki 4 sınıfa, 2 sınıf daha ilave edilmiştir.

APPLEGATE –KENNEDY SINIFLAMASI • Sınıf V: Dişsiz saha dişlerle sınırlanmış olup, boşluğun önünde ve arkasındaki doğal dişler, protez için destek olmaya uygundur. Sınıf VI: Dişsiz saha dişlerle sınırlanmış olup, boşluğun önünde ve arkasındaki doğal dişler, protez için destek olmaya uygundur.

PROTEZ YAPISAL UNSURLARINI ESAS ALAN SINIFLAMALAR Bölümlü protezlerin önemli yapısal unsurlarından direkt veya indirekt tutuculara ve bunların çeşitli şekillerde birleştirilmesinden elde edilen dayanak çizgisi (fulcrum line), mesnet hattı veya kroşe hattına göre yapılmış sınıflamalardır.

CUMMER SINIFLAMASI • Sınıf 1 Köşegensel ( diagonal ): Çene kavsi üzerinde köşegensel olarak yer alan iki direkt tutucunun mevcut olduğu bölümlü protezlerdir. • Sınıf 2 Çapsal (diametrik ) : Çene kavsi üzerinde çapsal olarak karşılıklı bulunan iki destek diş ve bunlar arasından geçen dayanak çizgisi bulunan bölümlü protezlerdir.

CUMMER SINIFLAMASI • Sınıf 3 Tek taraflı (unilateral) : Alveol kavsinin aynı tarafında iki veya daha fazla direkt tutucunun ve bunları birleştiren dayanak çizgisinin bulunduğu bölümlü protezlerdir. • Sınıf 4 Çok taraflı (multilateral) : Çene kavsi üzerinde çok taraflı (multilateral) olarak yer alan 3 veya 4 destek diş üzerindeki direkt tutucuların ve bunları birleştiren dayanak çizgilerinin üçgen veya dörtgen tarzında kesişme gösterdiği bölümlü protezlerdir.

FİZYOLOJİK ESASLI SINIFLAMALAR ÇIĞNEME KUVVETININ ILETIM ŞEKILLERINE DAYANIR. Hiltebrandt sınıflaması • Sınıf 1: Çiğneme basıncını, destek dişlerle çene kemiğine ileten askı (suspansiyon) protezleri • Sınıf 2: Çiğneme basıncını, mukoza ve dişetiyle çene kemiğine ileten baskı (presiyon) protezleri • Sınıf 3: Her iki grubun karışımı olan askı-baskı (suspansiyonpresyon) protezleri

OKUZYON ESASLI SINIFLAMALAR ALT VE ÜST ÇENEDEKI PREMOLAR VE MOLAR DIŞLERIN KARŞILIKLI TEMASLARINA DAYANIR. EICHNER SINIFLAMASI

EICHNER SINIFLAMASI Grup A. 4 okluzal temas alanı Grup B. 1 -3 okluzal temas alanı veya sadece anterior temas Grup C. 0 okluzal temas alanı

EICHNER SINIFLAMASI Grup A: Karşılıklı 4 okluzal temas alanı vardır. Grup A 1: Tam dişli alt ve üst çeneleri gösterir. Grup A 2: Üst çene tam dişli olup, alt çenede molar bölgede ve arada bir veya birkaç diş eksiktir. Grup A 3: Her iki çenede de boşluk vardır.

EICHNER SINIFLAMASI Grup B: Karşılıklı 1 -3 okluzal temas alanı veya sadece anterior temas vardır. Grup B 1: Alt çenede 2, üst çenede 1 boşluk vardır. Okluzyonda 3 temas Grup B 2: Alt çenede 3, üst çenede 2 boşluk mevcuttur. Okluzyonda 2 temas Grup B 3: Alt çenede yana birkaç diş kalmıştır. Okluzyonda tek temas Grup B 4: Sadece anterior temas vardır.

EICHNER SINIFLAMASI Grup C: Karşılıklı gelen temas hiç yoktur. Grup C 1: Her iki çenede de dişler vardır; ancak oklüzyon halindeyken temasa geçmezler. Grup C 2: Sadece tek çenede dişler vardır. Üst çene tam dişsiz, alt çene tam dişli; ya da üst çene tam dişsiz, alt çene serbest sonludur. Grup C 3: Üst ve alt çenede hiç dişi olmayan tam protez vakalarıdır.

TEŞEKKÜRLER başarılar. . .