JELI NIE EURO TO CO konspekt zaj dr

JEŚLI NIE EURO, TO CO? – konspekt zajęć dr hab. prof. SGH Magdalena Proczek Polskie Stowarzyszenie Badań Wspólnoty Europejskiej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Erasmus+

Jeśli nie euro, to co? – opis zajęć Cel główny Cele szczegółowe (operacyjne) Metody i formy pracy, środki dydaktyczne Zapoznanie z problematyką związaną z wprowadzaniem wspólnej europejskiej waluty. Przedstawienie i analiza przez uczestników zajęć korzyści i zagrożeń płynących z wprowadzenia wspólnej waluty. Omówienie i analiza przez uczestników zajęć genezy i ewolucji strefy euro. Zapoznanie się i analiza przez uczestników zajęć kryteriów konwergencji realnej i nominalnej uczestnictwa w strefie euro. Ukazanie i analiza przez uczestników zajęć znaczenia międzynarodowej pozycji euro. Przedstawienie przez uczestników zajęć zdania na temat odpowiedniego, tzn. korzystnego momentu uczestniczenia Polski w Eurolandzie. Metody: • wykład • praca z tekstem źródłowym • analiza SWOT • dyskusja Środki dydaktyczne: • Traktat o Unii Europejskiej • Konstytucja RP 2

Przebieg zajęć 1. Przedstawienie tematu zajęć. 2. Po wstępie, w którym osoba prowadząca zajęcia zapoznaje uczestników z tematyką zajęć, wymieniają się oni opiniami na temat euro. 3. Uczestnicy mają zastanowić się, podać przykłady i podjąć dyskusję, czy wspólna waluta jest ważna dla realizacji procesu integracji europejskiej? 4. Uczestnicy zajęć próbują dokonać analizy argumentów, przedstawionych przez osobę prowadzącą zajęcia i siebie nawzajem, za i przeciwko przyjęciu euro w Polsce. 5. Uczestnicy zostają podzieleni na grupy, otrzymują dokumenty i fragmenty artykułów prasowych dotyczące kryteriów przystąpienia do strefy euro. 6. Osoba prowadząca zajęcia przedstawia, na konkretnych przykładach, drogę państw UE do strefy euro. Uczestnicy przeprowadzają analizę SWOT tego procesu. 7. Podsumowanie zajęć – uczestnicy dokonują interpretacji i oceny przedstawionych argumentów, a także formułują wnioski i podsumowania na podstawie użytych w czasie zajęć dokumentów i materiałów. Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 3

Pojęcia i zagadnienia • • • Euro Wąż walutowy Opcja opt-out Unia Gospodarcza i Walutowa Kryteria konwergencji, zbieżności, spójności Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 4

Jeśli nie euro, to co? – plan zajęć 1. Korzyści i szanse oraz koszty i zagrożenia wynikające z przyjęcia wspólnej waluty 2. Geneza i ewolucja strefy euro a. Kryteria uczestnictwa w strefie euro b. Aktualne państwa Eurolandu 3. Euro jako waluta międzynarodowa 4. Polska a strefa euro Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 5

Pytanie do uczestników i krótka dyskusja Lepiej byłoby, gdyby w Europie była jedna waluta, czy jeśli funkcjonowałyby tylko waluty narodowe? Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 6

Podsumowanie korzyści i kosztów przyjęcia wspólnej waluty • W zestawieniu korzyści i kosztów widoczna jest asymetria. • Trwałe korzyści pojawiają się najwcześniej w średnim okresie, a duża część kosztów ponoszona jest w momencie wprowadzenia wspólnej waluty. • Mają charakter potencjalny. • Nie ma jednoznacznych przesłanek za i przeciw wprowadzeniu wspólnej waluty. • Różne interesy poszczególnych podmiotów. • Korzyści powinny być większe niż koszty. • Łączna skala korzyści i kosztów zależy od: prowadzonej polityki makroekonomicznej zarówno w okresie przygotowawczym, jak i w unii walutowej (spełnienie konwergencji nominalnej, reformy strukturalne, wzrost konkurencyjności), • konsensusu ogólnonarodowego. • 7 Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek

Geneza i ewolucja strefy euro tytuł prezentacji, autor Źródło: na podstawie: https: //www. ecb. europa. eu/ecb/history/emu/html/index. pl. html 8

Geneza i ewolucja strefy euro • Traktat z Maastricht • W traktacie określono: • kryteria konwergencji, • zasady i instrumenty jednolitej polityki pieniężnej i kursowej, • funkcjonowanie Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, • zakres harmonizacji polityki gospodarczej, • mechanizm podejmowania decyzji w kwestiach dotyczących UGW. • Na mocy tego traktatu każde państwo należące do Unii Europejskiej posiada prawo i obowiązek wejścia do etapu finalnego UGW, z wyjątkiem Wielkiej Brytanii i Danii, wobec których zastosowana jest klauzula opt-out. Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 9

Kryteria konwergencji • • • kryterium stabilności cen kryterium deficytu budżetowego kryterium długu publicznego kryterium stóp procentowych kryterium udziału w europejskim mechanizmie kursowym Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 10

Mapa strefy euro Państwa UE, które nie używają wspólnej waluty: • Bułgaria • Chorwacja • Czechy • Dania • Polska • Rumunia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania 11 Źródło: https: //www. ecb. europa. eu/euro/intro/html/map. pl. html

Euro jako waluta międzynarodowa Aby uznać daną walutę za walutę międzynarodową powinna ona spełnić trzy podstawowe warunki: • gospodarka emitenta waluty międzynarodowej powinna zajmować wysoką pozycję w gospodarce światowej; • przyszła waluta powinna być stabilna i powinna się cieszyć powszechnym zaufaniem; • rynek finansowy emitenta waluty powinien być konkurencyjny i dobrze rozwinięty. Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 12

Euro jako waluta międzynarodowa Funkcja Sfera oficjalna Sfera prywatna Środek płatniczy Waluta interwencyjna Waluta transakcyjna Miernik wartości Waluta referencyjna Waluta fakturowania Środek akumulacji/tezauryzacji Waluta rezerwowa Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek Waluta inwestycyjna 13

Euro jako waluta międzynarodowa Państwa spoza UE, których walutą jest euro: • Andora, • Monako, • San Marino, • Watykan, • Czarnogóra, • Kosowo. Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 14

Polska a strefa euro • Polska przystępując do UE na mocy traktatu akcesyjnego uczestniczy w UGW od 1 maja 2004 r. jako państwo członkowskie objęte derogacją. Jest zatem zobowiązana i jednocześnie ma prawo do przyjęcia wspólnej waluty po uprzednim spełnieniu omówionych wcześniej warunków. • Nie ma zatem wyznaczonego traktatowo terminu przyjęcia euro przez Polskę. Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 15

Polska a strefa euro • Wprowadzenie euro w Polsce wymaga jeszcze wielu przygotowań. • Ważne są zarówno zmiany gospodarcze, proceduralne, jak i polityczne, zwłaszcza mające na celu zmianę ustawodawstwa oraz porozumienia rządzących, ale także społeczne. Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 16

Zadanie dla uczestników i jego weryfikacja Zapisz na kartce jaka jest Twoim zdaniem najważniejsza korzyść oraz najważniejsza wada z wprowadzenia wspólnej waluty. Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 17

Pytanie do uczestników – praca w grupach i dyskusja Czy Polska powinna przystąpić do strefy euro? Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 18

Zadanie domowe Proszę przygotować stan kryteriów konwergencji nominalnej Polski oraz jednego wybranego kandydata do strefy euro. Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 19

Literatura bazowa: • Unia Europejska: istota, szanse, wyzwania, (red. ) E. Latoszek, M. Proczek, A. Szczerba-Zawada, A. Masłoń-Oracz, K. Zajączkowski, Warszawa 2018. Literatura uzupełniająca: • Poliński R. , Problemy strefy euro, Warszawa 2015. • Ekonomiczne wyzwania integracji Polski ze strefą euro, http: //www. nbp. pl/aktualnosci/wiadomosci_2014/20141120_raport _wyzwania_integracji_ze_strefa_euro. pdf • Międzynarodowa rola euro III, http: //www. nbp. pl/publikacje/o_euro/euro_III. pdf • Centrum Informacji o Euro, http: //euro. nbp. pl/ • Portal Edukacji Ekonomicznej, https: //www. nbportal. pl/ Jeśli nie euro, to co? , Magdalena Proczek 20

Dziękuję za uwagę www. pecsa. edu. pl Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Erasmus+