Hoofdstuk 3 Cultuur Sociologie voor de praktijk 1

Hoofdstuk 3 Cultuur Sociologie voor de praktijk 1 van 12

Cultuur • Cultuur is: – – – • een geheel van voorstellingen, opvattingen, kennis, waarden en normen. . . die mensen als lid van een samenleving. . . overdragen en verwerven door middel van leerprocessen. Enculturatie en acculturatie Sociologie voor de praktijk 2 van 12

Cultuur Resultaat van ervaringen • Niet statisch • Met tegenstrijdigheden • ‘Geen jas die je zomaar uittrekt’ • Breder dan alleen hogere ‘cultuur’ • Cultural capital • Sociologie voor de praktijk 3 van 12

Cultuur Civilisatieproces: meer verfijnde, meer gevarieerde gedragsregels • Maar we werden vervolgens ook weer minder ‘beschaafd’: informalisering, zapcultuur • Sociologie voor de praktijk 4 van 12

Cultuur Vanzelfsprekendheid eigen cultuur • Sekseverschillen en invulling van gender variëren • ‘Natuurlijke verschillen’ door omgeving, opvoeding, verleden • Zijn etnische verschillen (ras) biologisch? • Sociologie voor de praktijk 5 van 12

Nederlandse cultuur • Hoe Nederlandse cultuur gevormd? – – – Taal West-Europees Modernisering van agrarisch naar (post)industrieel • • Secularisering Individualisering Democratisering Emancipatie naar machtsgelijkheid Sociologie voor de praktijk 6 van 12

Nederlandse cultuur • Wat is Nederlandse cultuur? – Gemeenschappelijke waarden van westerse cultuur – Zes verlichtingswaarden • • • Geloof in de toekomst Gelijkheid Rede en redelijkheid Universaliteit Individualiteit Rechtvaardigheid Sociologie voor de praktijk 7 van 12

Nederlandse cultuur – Maar ook tegenwaarden: • • • Eerbied verleden Hiërarchie Traditie Particularisme Collectiviteit Privileges Sociologie voor de praktijk 8 van 12

Cultuurrelativisme • Cultuurrelativisme is respecteren van andere culturen – – Is er een waardenhiërarchie? Anders is vaak minder Sociologie voor de praktijk 9 van 12

Eigen cultuur Identiteit: wie ben je in termen van collectiviteit • Stereotype: veralgemeniseerd, versimpeld beeld • Vooroordeel • Discriminatie: mensen behandelen op grond van een niet ter zake doend criterium • Sociologie voor de praktijk 10 van 12

Eigen cultuur Selectieve waarneming • Etnocentrisme: bekende is superieur • Racisme: negatieve ideeën over (ander) ras • – • Het bestaan van biologische ‘rassen’ met eigen uiterlijke kenmerken kan niet wetenschappelijk worden aangetoond. Discriminatie: handelen op basis van racistische motieven Sociologie voor de praktijk 11 van 12

Subcultuur: variatie binnen dominante cultuur • Contracultuur • Referentiekader • Anticiperende socialisatie • • Een voorbeeld van verandering van de cultuur: dalend kindertal Sociologie voor de praktijk 12 van 12