Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 1 Wat is cultuur

Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 1

Wat is cultuur? Mensen die zo van het afrikaanse platteland komen, weten niet wat ze zien als ze plotseling in een Nederlands pretpark aankomen Welke betekenis geven ze aan waar ze zo plotseling mee geconfronteerd worden? n Filmpje Walibi-land Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 2

Wat is cultuur? n n “zit in de hoofden van mensen” want cultuur wordt aangeleerd je cultuur draag je met je mee is in het filmpje te zien in de betekenis die je aan dingen geeft Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 3

Wat is cultuur? - We zagen in het filmpje enkele elementen van cultuur: - - “betekenissen” in de hoofden van de mensen - gedrag - Daarachter zitten waarden Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 4

We hebben nu twee lagen van de cultuur gezien, maar er zijn er nog twee meer De laag waarmee je communiceert met de buitenwereld De laag van het gedrag Onder alle lagen liggen waarden Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 5

De vier lagen van cultuur n 4 lagen: 1. Betekenislaag (de buitenlaag): betekenissen geven aan de dingen/producten om je heen, ‘gevoelswaarde’ 2. Gedragslaag: Normen en leefregels gebaseerd op waarden van de groep waar je bij hoort 3. Laag van de instituties (instellingen) die vertrouwde gebruiken en patronen in stand houden en controleren: met waarden gevulde algemeen erkende regelingen 4. Laag van de waardensystemen: Diepste overtuigingen van wat mensen beweegt (bv. Religie, Levensbeschouwing of Ideologie) Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 6

De vier lagen van cultuur Wat zijn de instituties? Bij elkaar horende gezamenlijke regelingen rond een bepaald facet van het sociale leven Die regels staan niet altijd op papier, vaak leer je ze in de praktijk van het dagelijks leven - het huwelijk - de school - de regels in een ‘peer’ group - het arbeidscontract Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 7

Voorbeeld De plattelandsafrikanen komen plotseling een Nederlands stadhuis in waar een homohuwelijk wordt gesloten Ga na wat je hier over de vier lagen kunt zeggen: Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 8

Voorbeeld De plattelandsafrikanen komen plotseling een Nederlands stadhuis in waar een homohuwelijk wordt gesloten Ga na wat je hier over de vier lagen kunt zeggen: In ons geloof zou dat niet passen, dat is helemaal anders Is dit een “huwelijk”? Bij ons ziet dat er helemaal anders uit! Kijk hoe ze zich gedragen! Ze zoenen elkaar!! Ze lopen hand in hand Wat raar: twee mannen? Dat klopt niet! Wat gaan die doen? Misschien gaan ze een bedrijf opzetten? Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 9

Indelen van cultuur n Dominante cultuur: En daarin: n Subculturen n Tussenculturen En gedeeltelijk erbuiten” n Tegenculturen Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 10

Indelen van cultuur n n Dominante cultuur: Subculturen: overlappende grote groepen, voor een deel afwijkend Tussenculturen van nieuwkomers die vaak overgaan in subculturen Tegenculturen van groepjes die zich in belangrijke waarden afzetten tegen dominante cultuur Civitas Hoofdstuk 6 11

Indelen van cultuur n Dominante cultuur: Overheersend Subculturen: grote groepen voor een deel afwijkend Subculturen overlappen: iedereen zit in verschillende subculturen tegelijk Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 12

Nieuwkomers in een cultuur n n Dominante cultuur Buitenlanders: van oude cultuur via tussencultuur naar subcultuur Een beter leven: Film over Marokkanen 50 minuten Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 13

Indelen van cultuur n n Dominante cultuur: Overheersend Tegencultuur: zet zich tegen belangrijke waarden van de cultuur af Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 14

Paragraaf 2 Typologie n Eerste indeling: Plattelandscultuur en Stedelijke cultuur Civitas bladzijde 117 Je kunt culturen hiermee indelen, maar ook subculturen n 1. 2. 3. 4. Tweede indeling: de indeling van Hofstede (alleen VWO) Niet in types, maar in kenmerken-dichotomieën Grote of kleine machtsverschillen Wel of niet openstaan voor onbekende Individualisme-collectivisme Gescheiden rolverdeling man-vrouw of overlappende rolverdeling Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 15

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur We noemen de Nederlandse cultuur: Pluriform: Veelvorming, veelkleurig: Onze cultuur is zo geworden door de volgende processen n Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 16

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur 1. 2. 3. 4. Migratiestromen Zuilen/ontzuiling Individualisering Democratisering en emancipatie Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 17

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur Migratiestromen Voorbeeld uit de Antillen: Willemstad - Schooltv Beeldbank 1. Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 18

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur Migratiestromen Welke groepen kwamen Nederland binnen? Opdracht: Neem het volgende schema over 1. en vul het in met de gegevens van bladzijden 118 tm 121 Je hebt zeker zo’n 12 rijen nodig Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 19

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur Wanneer Welke groepen Waarom kwamen ze? Wat veranderden ze in de cultuur? 1550 1000 Spaanse en Portugese Joden Op de vlucht voor katholieke koning Niet vermeld Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 20

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur 1. 2. 3. 4. Migratiestromen Zuilen/ontzuiling Individualisering Democratisering en emancipatie Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 21

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur Zuilen/ontzuiling De ontzuiling begon rond 1960 met de opkomst van tv Eerder maakten mensen zich los van hun kerk, gingen minder naar diensten Verzuilde organisaties (MM) zoals scholen, ziekenhuizen, zorginstellingen verliezen hun “kleur” Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 22

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur 1. 2. 3. 4. Migratiestromen Zuilen/ontzuiling Individualisering Democratisering en emancipatie Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 23

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur Individualisering =mensen maken eigen keuzes Dat leidt tot culturele differentiatie (ontstaan vele persoonlijke verschillen) Bv moslimjongeren gaan minder naar de moskee, maken hun eigen geloof Bv mensen maken eigen supermarktideologie Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 24

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur 1. 2. 3. 4. Migratiestromen Zuilen/ontzuiling Individualisering Democratisering en emancipatie Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 25

Paragraaf 3 Ontstaan van de Nederlandse cultuur Democratisering en emancipatie Democratisering = mensen krijgen meer te zeggen Emancipatie = achtergestelde groepen krijgen gelijke rechten: Civitas noemt: katholieken, vrouwen, homo’s Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 26

Paragraaf 4 Kenmerken van de Nederlandse cultuur Let op de definitie van discriminatie In deze paragraaf lopen we de vier lagen van de cultuur na om te bekijken hoe die er in Nederland uitzien Opdracht: Ga na of er subculturen zijn die andere kenmerken van de vier lagen benadrukken Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 27

Paragraaf 5 De Nederlandse pluriforme samenleving Nieuwe termen: Deze geven aan in hoeverre nieuwkomers in de dominante cultuur opgaan - - - Accommoderen: tussencultuur die zich aanpast, maar toch eigen typische karakter vasthoudt Integreren: tussencultuur is een van de vele subculturen geworden Assimileren: subcultuur is volledig opgelost in de dominante cultuur en niet meer te onderscheiden Opdracht: noem van elk een voorbeeld Cultuur Civitas Hoofdstuk 6 28