Hastalara Verilen Ktphane Hizmetleri Hastane Ktphaneleri doktorlarn hastane

Hastalara Verilen Kütüphane Hizmetleri Hastane Kütüphaneleri; doktorların, hastane personeli ve hastane tarafından desteklenen eğitim programları dahilindeki öğrenciler veya eğitim hastanesi olarak hizmet vermek durumunda olan hastanelerde, tüm sağlık çalışanlarının bilgi ihtiyacını karşılamak amacıyla hizmet veren kurumlardır. Hastane kütüphanelerinin büyüklüğü ve hizmetlerinin düzeyi; klinik servislerinin genişliğine, eğitim programları ve sağlık bilgisine erişim gerektiren araştırma çabalarına göre değişir. Genel olarak hasta bakımında kullanılacak klinik bilginin talep edildiği kütüphane sayısı ve kütüphane yapısı, bağlı bulunduğu hastanenin araştırma ve eğitim kapasitesiyle ilgilidir. Eğitim hastanelerinin koleksiyonu ve verdiği hizmetler akademik tıp kütüphaneleri ile aynı düzeyde olabilir.

Hastalara Verilen Kütüphane Hizmetleri Hastane Kütüphaneleri Yine hastane kütüphaneleri, sağlık çalışanlarının bilgi ihtiyacını karşılamaya yönelik hizmetler yanı sıra, tüketici sağlığına yönelik hizmetler verebilir. Son zamanlarda sağlık hizmetlerinde, hasta odaklı yaklaşım benimsenerek, hasta eğitim aktivitelerini desteklemek ve hastaya eğitsel kaynaklar temin etmek gibi konulara eğilim artmaya başlamıştır. Bilinçli sağlık tüketicileri hasta haklarından büyük ölçüde etkilenmiş ve sağlık bilgisine erişim özellikle yatan hastalarda, hastayı ve yakınlarını bilgilendirme ve tedavileri hakkında karar verme sürecinde ön plana çıkmıştır. Bu gelişmeler hastane Bilgi Merkezlerini, hasta ve hasta yakınlarının eğitimine yönelik hizmetler vermeye, hastaya eğitsel kaynaklar temin etmeye ve hasta eğitim aktivitelerini desteklemeye yönelmiştir.

Hastane Bilgi Merkezleri ve Hizmetleri; Son yıllarda Bilgi merkezleri haline dönüşen hastane kütüphaneleri de klasik kütüphanecilik anlayışından çıkmış ve tıp biliminin gelişmesine paralel olarak tıbbi bilgi sistemlerinin temel öğeleri haline gelmiştir. Artık kütüphaneler kurumun Bilgiye Dayalı Eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için sistemler ve hizmetler geliştirmekten sorumlu bölümlerden biri olmuştur. Bilgiye Dayalı Enformasyon (BDE) kavramı basılı ve basılı olmayan güncel otorite bilgi kaynaklarını kapsar. Bu bilgi kaynaklarına; 1 -Basılı veya elektronik formatta, güncel dergiler, indeksler ve özetler 2 -Temel ders kitapları ve diğer kaynakların son basımları 3 -Diğer klinik ve yönetsel literatür 4 -Veri tabanları 5 -Rehberler 6 -Araştırma verileri 7 -İnternet kaynakları dahildir

Hastanelerde ise bilgiye dayalı enformasyona duyulan gereksinim şöyle belirtilmiştir; Bilgiyi elde etmesinde sağlık çalışanlarına yardım etmek ve muhafaza etmesi için beceri kazandırmak, 1 -Klinik karar verme ve yönetsel süreçlerde karar vermede desteklemek, 2 -Performanslarını geliştirmede desteklemek 3 -İhtiyaç duyulan bilgiyi temin etme ve hasta ailelerinin eğitimi 4 -Araştırma ile ilgili ihtiyaçları karşılamak

Hastane kütüphanelerinin hizmete yönelik görevi ise bilgiyi temin etmede kullanıcıya yönelik programlar ve hizmetler geliştirmektir. Bu hizmetler; 1 -Talep edildiğinde tıp veri tabanlarından literatür tarama, 2 -Uzmanlık gerektiren araştırmalar yapma, 3 -Klinik yolların oluşturulmasında kullanılan bilgiyi temin etme 4 -Bilgi ağlarından literatür sağlama Bir hastane kütüphanesi hekimlerin yanında, hemşireler, yönetici ve idari personele, diğer sağlık çalışanlarına, program dahilindeki öğrencilere, hasta ve ailelerine ve gerekli gruplara hizmet vermek zorundadır.

Hastalara Verilen Kütüphane Hizmetleri: Çağımızda kütüphanelerin, toplumlar ve kişilerin yaşantılarındaki yeri ve önemi küçümsenmeyecek derecededir. Bu nedenle, hala toplumun bir parçası olan hastalarında kuşkusuz kütüphane hizmetlerine gereksinmeleri olacaktır. Hastalık durumu, genellikle kişi yaşantısının belli bir ya da kaç devresi içinde kendini gösteren bir durumdur. Bu devreler içinde kişinin toplumun normal bir kişisi gibi, okumaması için bir neden yoktur. Hatta okumanın değeri ve etkisi hastalık devreleri sırasında daha da büyüktür. Mümkün olan en iyi hasta bakımını gerçekleştirmeye çalışan hastane dünyası ile her türlü toplum grubuna hizmet vermeyi amaçlayan kütüphane dünyasının hastalara kütüphane hizmeti verilmesi konusuna ciddi bir şekilde eğilmeleri gerekmektedir.

Tanım ve Amaç; Çeşitli kütüphane türleri, değişik toplum gruplarının değişik özelliklerine göre hizmet verirler. Toplumun bir parçası olan hastalar içinde , birçok ayrıcalıklı özelliklerinden ötürü , değişik bir kütüphane hizmeti vermek gerekir. Bu hizmet türü şu şekilde tanımlanabilir; Kütüphanecilik biliminin temel ilke ve tekniklerini kullanarak, hastanede belirli bir devre geçirmek zorunda olan hasta kişilere, özellik ve gereksinmelerine uygun olarak sunulan bir kütüphane hizmetidir.

Hastalara verilen kütüphane hizmetinin amaçları ise şu şekilde sıralanabilir; 1 -Hastalığın hasta üzerinde yarattığı psikolojik baskıyı azaltmak, hatta yok etmeye çalışmak; Genellikle hasta, hastaneye gelirken beraberinde duygusal bir gerginlik, huzursuzluk , can sıkıntısı, kötümserlik, hastalığı ile ilgili bazı vesveseler ve korku getirir. Bazı zaman da duygular hastanın yaşam ve toplumla ilgisini kesmesine bile neden olurlar. Bu ağır psikolojik baskının azaltılması, hatta yok edilmesi güçlü psikolojik etkileri olan kitaplar ve okuma yoluyla sağlanabilir. Kütüphane hizmetini genellikle hastanın başucuna kadar getiren ve ona okuması için kitaplar öneren kütüphaneci, hastanın klinik yönüyle hiç ilgilenmediği için hasta üzerinde olumlu psikolojik etki bırakmaktadır.

Hastalara verilen kütüphane hizmetinin amaçları ise şu şekilde sıralanabilir; 1 -Hastalığın hasta üzerinde yarattığı psikolojik baskıyı azaltmak, hatta yok etmeye çalışmak; Hastanın kitapları ele alma hareketinin bile, gerilimleri üzerinde yatıştırıcı bir etkisi olmaktadır. Kütüphaneci ve kitaplar hastayı alışık olmadığı hastane havasından uzaklaştırmakta ve belki de hastane dışında alışageldiği hayata tekrar kapılmasına neden olmaktadır.

Hastalara verilen kütüphane hizmetinin amaçları ise şu şekilde sıralanabilir; Okuma, çoğu kez hastaların ilgisini çekmekte, kendisini ve hastalığını düşünmesine engel olmaktır. Sadece belli bir süre için de olsa kendisini huzursuz eden sıkıntılardan uzaklaştırmakta, rahatlaştırmakta, üstelik neşelendirmektedir. Sağlığını daha çabuk kazanmasında okumanın rolü büyüktür. Ayrıca okuma, elem içindeki bir hastaya bile hayatın yaşamaya değer olduğunu bir kere daha hatırlatmaktadır. Hastanın, kendisine yardımcı olmasını sağlamak bugünün sağlık anlayışında amaç haline gelmiştir. Kütüphane hizmetleri bu olanağı hastaya sağlamaktadır.

2 -Hala toplumun bir parçası olduğunu hastaya kanıtlamak ve toplumdaki yerine dönmesine yardımcı olmak: Kütüphanecinin, klinik yönüyle hiç ilgilenmediği için hasta üzerinde olumlu bir psikolojik etki bıraktığı ve hastayı alışık olmadığı hastane havasından uzaklaştırdığı , hastane dışında alışageldiği hayata tekrar kapılmasına neden olduğunu belirtilmişti. Gerçekten de kütüphaneciler , toplumsal yaşamla hasta arasında bir bağ oluştururlar. Bu durumda hastayı hala toplumun bir parçası olduğunu kanıtlamak ve toplumdaki yerine dönmesine yardımcı olmak kütüphaneciye düşen bir görev olarak karşımıza çıkar.

2 -Hala toplumun bir parçası olduğunu hastaya kanıtlamak ve toplumdaki yerine dönmesine yardımcı olmak: Kütüphanecinin, hastanın ilgileneceği okuma gereçlerini ona getirmesi gerekmektedir. Hasta, toplumun diğer kişileri gibi oldukça ve bundan zevk aldıkça zaten kendisini toplumdan kopmuş saymayacaktır. Örneğin, yeni sakatlanmış bir kişiye kendisi için açık olanakları göstermek yine kütüphanecinin görevidir. Kişi, sakatlığı ile ilgili yayınlarla karşıya getirilirse hastaneden çıktıktan sonra toplumdaki yerine daha rahat bir şekilde kavuşacaktır. Hastaneden çıktıktan sonra nasıl bir iş yapabileceğini bilmeyen hastalara okuma gereçleri yoluyla kütüphanecilerin yardımcı oldukları çok görülmüştür.

3 -Doğru kitap seçimi yaparak okuma zevkini arttırmak, eğlence ve kültürel gereksinmelerini yanıtlamak: Toparlanmalarına katkılarından dolayı, hastaları eğlendirici ve iyi vakit geçirici okuma gereçlerinden yoksun bırakmamak gerekir. Ancak bunlara ek olarak, hastanın bilgisini arttırması, kendisi dışındaki ilgilerini geliştirebilmesi için ekonomik , toplumsal , siyasal, mesleklere ait , güncel olaylarla ve tarihle ilgili yayınların bulunmasında büyük fayda vardır. Hasta kişilere kesinlikle verilmemesi gereken kitap türleri kötümser, karamsar olanlarıdır. Çünkü böyle bir eseri okuduktan sonra, hasta büyük olasılıkla kendi durumunu daha da acı bulacaktır. Hastalara hastalıklarını anlatan eserler vermekten de kaçınmak gerekir. Çünkü hasta, belki de anlatılanları yanlış anlayacak ve karamsarlığa düşecektir.

4 - Okuma dışındaki kütüphane etkinliklerine yer vermek: Hastaların bir çoğu, özellikle uzun süre yatanlar için okuma gereçlerinin getirilmesi yetmemektedir. Bu yüzden başka etkinlikleri de olmasında yarar vardır. Örn. ü Bilmece ve kelime oyunlarına yer verme , ü Hikaye saatleri ve kitaplar üzerinde tartışmalar düzenleme, ü Müzik dinleme olanakları hazırlama, ü Gönüllü kişilerin hastalara kitap okumalarını sağlama, ü Konuşan kitapları dinleme, konferans ve diğer programlarla bağlantılı olarak gör-işit araçlarından

5 - Hastanın Boş Zamanlarını Değerlendirme; Bugünün insanı çok dolu bir hayat yaşamaktadır. Genellikle okumaya ayıracak zamanı ya çok azdır ya da hiç yoktur. Ancak hastaneye düşerse durum değişir. Hastanede kişinin doktorun gelişi, tedavi, yemek ve ziyaret saatleri dışında bekleyeceği bir şey yoktur. Böyle olunca kendisine çok fazla zaman kalacaktır. Kütüphane amaçlarının biri de hastanın çok olan boş zamanlarını değerlendirmesini sağlamaktır. Bu amaçlar içinde en önemlisi ve temel olanı ilkidir. Diğer amaçlar bu amacı desteklemek üzere yerine

Bibliyoterapi, yani kitapla tedavidir. Bibliyoterapi; Tıpta ve psikiyatride, seçilmiş okuma gereçlerinin tedaviye yardımcı olarak kullanılmaları; Yönlendirilmiş okuma yoluyla kişisel sorunların çözümünde rehberlik. Bibliyoterapi; Sinir hastalıklarının tedavisinde kitapların okunması işlemidir. “ Okuyucu üzerinde okumanın sağlıklı etkisidir”diye tanımlanmaktadır. Bu tanımlardan sonuncusu çok tutulan tanımdır, ancak sağlıklı etkisi de olsa her türlü okuma bibliyoterapi olarak değerlendirilmez. Belirli kuralların olması gerekmektedir. Formül şu şekilde verilebilir; İyi kitap seçimi + Kişisel rehberlik + Belirli amaç= Tedavi

Bibliyoterapi Görülüyor ki kitap tıpkı ilaç gibi tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Hastalığın özelliğine ve hastanın kişisel gereksinmesine en uygun düşecek kitapların dikkatlice seçimi ve derinlemesine kişisel okuma rehberliği hastanın tedavisi için uygulanmaktadır. Okumanın , hasta üzerindeki iyileştirici etkisinin de daha sonra araştırılması gerekmektedir. Bibliyoterapi geçen yüzyılın başlarından beri bilinmekte, bir bilim ve sanat olduğu ileri sürülmektedir. Bibliyoterapinin uygulama alanı içinde sadece sinir ve akıl hastaları girecek diye bir kayıt yoktur. Pek çok durum ortopedi, artrit ve tüberküloz hastalıkları gibi uzun süre yatan hastalar için de bibliyoterapinin uygulanabileceğini göstermektedir.

Bibliyoterapi deyimi üzerinde literatürde bir kavram kargaşası olduğu görülmektedir. Bazen bibliyoterapi, yukarıda belirtildiği üzere, kitapların ilaç gibi tedavi amacıyla kullanıldığı anlamını taşımakta, bazen de sağlığı ve morali etkileyici her tür okuma bibliyoterapi olarak alınmaktadır. Bibliyoterapi, sağlığı ve morali etkileyici, her türlü, özellikle de eğlendirici okuma değil, özel tekniklerle uygulanan, hastanın özel durumuna göre seçilmiş kitaplarla ve derinlemesine kişisel okuma ile sunulan bir tedaviyi yürütür. Bibliyoterapinin amacı, hastalığın hasta üzerinde yarattığı psikolojik baskıyı azaltmak – mümkünse yok etmektir. Hastanın okuyacağı eserlerin; kötümser, üzücü, karamsar, melankolik, kokutucu olmaması lazım. Hastaya, okunması kolay, roman dışı eserler, dil öğreten kitaplar, mizahi kitaplar, çeşitli oyunlar, bilmeceler, şarkı sözlerini içeren kitaplar, dergiler, görsel-işitsel materyaller verilebilir.