Ethiek Keuzedeel les 3 Ethiek gaat over morele

Ethiek ? Keuzedeel les 3

Ethiek gaat over morele vraagstukken • Het geheel van handelingen en gedragingen die, in een maatschappelijke context, als correct en wenselijk worden gezien. • Ethiek is een tak van de filosofie die zich richt op de vraag hoe we behoren om te gaan met onszelf, met anderen en met de wereld om ons heen. • Wat is het goede wat het foute? • Probleem……………? • In veel studiegebieden is ethiek een onderwerp van discussie. Bijvoorbeeld in de politiek, medische wereld en uiteraard de dierethiek • De Griekse filosoof Socrates (470 -399 v. Chr. ) wordt gezien als de grondlegger van de ethiek

Dierethiek! Enkele vraagstukken • Mogen we dieren houden? • Voor welke doelen mogen we dieren houden? Mogen we dieren houden voor bont, gezelschap, onderzoek, sport, vermaak, voedsel en werk? • Op welke wijze en onder welke omstandigheden mogen we dieren houden? Hoe behoren we dieren te huisvesten en te verzorgen? Mogen we dieren houden zonder soortgenoten? Behoren dieren de ruimte te hebben om naar buiten te gaan? • Mogen we dieren fysiek aanpassen aan de wensen van de mens? (denk aan fokkerij, biotechnologie, ingrepen bij dieren) • Wanneer en om welke reden mogen mensen dieren doden? • Behoren we wilde dieren ook te beschermen?

Alle dieren zijn gebruiksobjecten voor de mens?

Dierethiek

Theorieën over de morele status van het dier Morele rechtvaardigheid Domesticatie Dierethiek Wet & regelgeving Welzijn / bewustzijn discussie Maatschappelijke normen en waarden Menselijke attitudes t. a. v. diergebruik

Menselijke attitudes t. a. v. diergebruik Attitude Functionele Waarde • • • • Commercieel Winst Consumptief Voedsel / Kleding Symbolistisch Verering Dienstontvangend Therapie / Veiligheid Technologisch Wetenschappelijk antwoord Humanistisch Gezelschap Recreatief Plezier Negatief Angst, Hygiëne, Veiligheid Heersend Macht / Controle Esthetisch Schoonheid Moralistisch Rechten Ecologisch Conservatie Zoölogisch Kennis

Waarden, Normen en Principes • Wat zijn dat? • Moraal: alle waarden en normen die je hebt, die iemand anders heeft of een bepaalde groep mensen heeft. Bv jagers, vissers, dieractivisten • Feiten: spelen ook een belangrijke rol in ethische vraagstukken, kennis vanuit bijvoorbeeld de wetenschap.

Waarden en normen Een WAARDE is een betekenis gevend ideaal; een overtuiging over wat nagestreefd wordt of zou moeten worden (bijvoorbeeld ter uitoefening van een bepaalde professie als advocaat of arts of meer in het algemeen wat een leven tot een goed leven maakt). Dit klinkt lastig maar waarden moet je zien als iets (abstracts) dat we belangrijk vinden. Een waarde wordt vaak omschreven in één woord. Bekende waarden zijn: Vrijheid, gezondheid, gelijkheid, respect, solidariteit, natuurbehoud, dierenwelzijn, respect en tolerantie. NORMEN zijn gedragsregels. Normen zijn dus concrete regels waar je de ander (of jezelf) op kunt afrekenen. Bv wetgeving, maar ook gedragsregels op club of vereniging

Voorbeelden waarden en normen Een aantal eenvoudige voorbeelden van normen en waarden: Voorbeeld 1 Normen en waarden Waarde: Veiligheid Norm: Iedereen die een bouwplaats betreedt, moet een helm dragen Voorbeeld 2 Normen en waarden Waarde: Privacy Norm: U wordt verzocht afstand te houden op uw voorganger (bij een balie bij een bank bijvoorbeeld).

Principes zijn heel fundamentele normen. àZe zijn veel algemener geformuleerd dan normen en dus subjectiever Voorbeelden zijn: Het principe van geen schade berokkenen Het principe van weldoen Het principe van gelijkheid Het principe van rechtsvaardigheid Het principe van respect.

Deze kleine opdracht is bedoeld om even te controleren of je begrepen hebt waarden en normen precies zijn en of je het verschil weet te benoemen. Mensen en dieren zijn gelijkwaardig waarde / norm Dierenmishandeling is strafbaar waarde / norm Honden zijn niet bedoeld voor consumptie waarde / norm Je moet zuinig zijn op de natuur waarde / norm Als vegetariër mag je geen vlees nuttigen waarde / norm Dieren zijn gebruiksobjecten voor de mens waarde / norm Je moet respect hebben voor dieren waarde / norm Couperen van honden is netjes waarde / norm Je moet rekening houden met de belangen van een dier waarde / norm

Dierenwelzijn • Voor iedereen wel anders • Maar net wat jou waarden en normen zijn • Belangrijk om een goed standpunt aan te nemen en die goed te kunnen onderbouwen

Stelling 1 De belangen van mensen moeten zwaarder wegen dan de belangen van dieren Korte Discussie !

Stelling 2 Kippen die niet kunnen zien blijken (in de gangbare houderij = bio-industrie) minder last te hebben van stress en dus veel gezonder te zijn. Het is dus moreel acceptabel om via genetische manipulatie blinde kippen te creëren Korte Discussie !

Opdracht deze week • Klas verdeeld in 4 groepen: 1. 2. 3. 4. Heersers Hoeders Vriend Gelijke Bron: Dierenwelzijnsweb Vanaf nu zijn jullie aanhanger van deze groep! Maak een korte presentatie met de volgende opdrachten. Overtuig de klas van jullie standpunt!

Stap 1: • Leg uit waar jullie als groep voor staan • Welke houding nemen jullie aan in de omgang met dieren? • Is die houding op basis van geloof, cultuur, traditie of ervaring? Leg uit. • Hoe zijn jullie waarden en normen tegenover dieren? • Geef vier voorbeelden van situaties die bekend zijn waarbij jullie typische band tussen mens en dier centraal staat

Stap 2: Onderwerpen die je uitwerkt Hoe kijken jullie als groep aan tegen: • Melkkoeien binnen houden of naar buiten • Dragen van bont • Dieren hebben emoties • Dieren bijvoeren/afschieten of niks doen in Oostvaardersplassen • Stierenvechten • Gebruik van honden/paarden bij de politie • Konijnen alleen houden • Vogels kortwieken • (Wilde) dieren in het circus • Dierproeven • Eten van vlees

Stap 3: • Kies minstens 5 van deze stellingen die jullie interessant vinden of bedenk zelf een leuke stelling waarbij jullie als groep iets kunnen zeggen • Werk deze stellingen wat meer uit in de presentatie en zorg voor een discussie in de groep • Let op feiten en meningen! • Overtuigingskracht!!!