Dyrektywa ws Rynkw Instrumentw Finansowych Mi FID a

Dyrektywa ws. Rynków Instrumentów Finansowych (Mi. FID) a Dyrektywa ws. Pośrednictwa Ubezpieczeniowego (IMD) Warszawa, 13 -15 grudnia 2010 r. Paweł Dziekoński Dyrektor Dział Zarządzania Ryzykiem Poufne, materiał nie może być udostępniany ani przekazywany stronom trzecim.

Agenda Porównanie zakresu podmiotowego Dyrektyw Porównanie zakresu przedmiotowego Dyrektyw Wymogi Dyrektywy Mi. FID i Dyrektywy IMD Analiza wyzwań Studium przypadków 2 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Cele Dyrektyw Mi. FID i IMD © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Przesłanki wdrożenia IMD i Mi. FID Coraz bardziej wyrafinowane produkty i usługi Wzrost liczby inwestorów i podmiotów rynku Ujednolicenie zasad rynkowych na całym rynku europejskim Zależność inwestorów od indywidualnych rekomendacji Nadużycia pośredników Komisja Europejska zaczęła regulować rynki finansowe aby zwiększyć ochronę konsumentów i skuteczność prawną. Obydwie dyrektywy: • w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego (IMD) • w sprawie rynków instrumentów finansowych (Mi. FID), zostały uchwalone w tym celu. Zarówno Mi. FID jak i IMD są częścią planu Komisji Europejskiej (Financial Services Action Plan) dotyczącego sektora finansowego, uruchomionego w 1999 roku, mającego na celu ujednolicenie rynku finansowego w UE, w perspektywie do roku 2010. 4 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Uzasadnienie dla IMD Pośrednicy ubezpieczeniowi oraz reasekuracyjni odgrywają główną rolę w rozpowszechnianiu produktów ubezpieczenia i reasekuracji we Wspólnocie. Poszczególne rodzaje osób lub instytucji, takie jak: agenci, brokerzy i podmioty gospodarcze „ubezpieczeń bankowych”, mogą rozpowszechniać produkty ubezpieczeniowe. Równe traktowanie podmiotów gospodarczych i ochrona konsumentów wymagają, aby wszystkie osoby lub instytucje, uprawnione do rozpowszechniania produktów ubezpieczeniowych, były objęte niniejszą dyrektywą. 5 Pośrednicy ubezpieczeniowi i reasekuracyjni powinni móc wykorzystać swobodę przedsiębiorczości i swobodę świadczenia usług. IMD Brak możliwości swobodnego funkcjonowania pośredników ubezpieczeniowych w całej Wspólnocie utrudnia sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku ubezpieczeń. Koordynacja przepisów krajowych w sprawie wymogów zawodowych i rejestracji osób podejmujących i prowadzących działalność w dziedzinie pośrednictwa ubezpieczeniowego może przyczynić się zarówno do wprowadzenia jednolitego rynku usług finansowych, jak i do poprawienia ochrony konsumentów w tym zakresie. © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Uzasadnienie da IMD Swoboda świadczenia usług Ubezpieczyciele Prawo obywateli Wspólnoty do swobodnego przemieszczania się bez konieczności posiadania wiz i zezwoleń, osiedlania się, podejmowania działalności gospodarczej i pracy, jak i korzystania z pomocy socjalnej w każdym z państw UE. Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe z siedzibą w jednym z państw członkowskich ma prawo prowadzić, w formie oddziału lub przedstawicielstwa, działalność ubezpieczeniową na terenie innego państwa członkowskiego, zapewniając jednocześnie możliwość działania na zasadach narodowego traktowania bądź zasadach równego traktowania podmiotów. Swoboda przepływu osób Prawo do zakupu zagranicznych usług oferowanych przez zagraniczne przedsiębiorstwa z krajów Unii, jak i prawo do sprzedaży tychże usług. 6 Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe z siedzibą lub oddziałem w jednym z państw członkowskich ma prawo prowadzić działalność w innym kraju członkowskim, bez konieczności tworzenia tam własnej placówki organizacyjnej, na takich samych warunkach jak rodzime zakłady ubezpieczeń. © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Spójność głównych celów Mi. FID i IMD Zwiększenie spójności i przejrzystości funkcjonowania firm inwestycyjnych / pośredników ubezpieczeniowych Wzmocnienie ochrony nabywców instrumentów Mi. FID vs. IMD Zwiększenie konkurencyjności na rynku instrumentów Ujednolicenie reguł rynku instrumentów 7 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Przepisy w sprawie ujawniania informacji i sprzedaży detalicznych produktów inwestycyjnych Niezharmonizowane fundusze inwestycyjne UCITS Uproszczony prospekt emisyjny dyrektywy w sprawie UCITS Przepisy w sprawie informacji o produkcie mające zastosowanie do jego twórców, emitentów lub pośredników Mi. FID (wysokie wymagania w zakresie ujawniania informacji o produkcie mające zastosowanie do pośredników Mi. FID podczas sprzedaży instrumentów finansowych) Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Strukturyzowane papiery wartościowe i fundusze zamknięte Skonsolidowana dyrektywa w sprawie ubezpieczeń na życie Dyrektywa w sprawie prospektu emisyjnego IMD w zakresie wymogów dotyczących ujawniania informacji na temat niektórych produktów Mi. FID (wysokie wymagania w zakresie ujawniania informacji o produkcie mające zastosowanie do pośredników Mi. FID podczas sprzedaży instrumentów finansowych) Strukturyzowane depozyty terminowe Brak przepisów na poziomie UE Dyrektywa o handlu elektronicznym lub dyrektywa dotycząca sprzedaży usług finansowych na odległość Mi. FID Przepisy w zakresie sprzedaży Dyrektywa w sprawie UCITS Mi. FID IMD Mi. FID Brak przepisów na poziomie UE Dyrektywa o handlu elektronicznym lub dyrektywa dotycząca sprzedaży usług finansowych na odległość Źródło: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie detalicznych produktów inwestycyjnych w pakietach, 2009. 8 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Struktura Dyrektyw Mi. FID i IMD © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Mi. FID – cztery poziomy Dyrektywy 1 2 Dyrektywa 2004/39/we Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniająca Dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i Dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca Dyrektywę Rady 93/22/EWG Dyrektywa Komisji 2006/73/WE z dnia 10 sierpnia 2006 r. wprowadzająca środki wykonawcze do Dyrektywy 2004/39/we Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże Dyrektywy Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1287/2006 z dnia 10 sierpnia 2006 r. wprowadzające środki wykonawcze do Dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zobowiązań przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia rejestrów, sprawozdań z transakcji, przejrzystości rynkowej, dopuszczania instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże Dyrektywy Dyrektywa Komisji 2006/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. zmieniająca Dyrektywę 2004/39/WE w sprawie rynków instrumentów finansowych w odniesieniu do niektórych terminów 3 Rekomendacje Komitetu Europejskich Regulatorów Rynku Papierów Wartościowych (CESR) 4 Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi + Rozporządzenia MF 10 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Dyrektywa IMD – struktura klasyczna (Classical structure) 1 2 11 Dyrektywa IMD Protokół luksemburski Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Konsultacje IMD 2 – która opcja zwycięży? Rozważane koncepcje prawne Proces Lamfallusy’ego 4 poziomy Struktura klasyczna 2 poziomy Struktura wielopoziomowa 2 - 3 poziomy Proces Lamalussy’ego jest najbardziej złożoną i casochłonna strukturą. Ze względu na potrzebę szybkiego wdrożenia IMD 2, rozważane są dwie pozostałe formuły. 12 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Harmonogram Dyrektyw Mi. FID i IMD © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Kluczowe daty Wejście w życie IMD Wydanie IMD Protokół luksemburski Konsultacje IMD 2 Wydanie Mi. FID 9 grudnia 2002 23 kwietnia 2004 Wejście w życie Mi. FID 15 stycznia 2005 1 listopada 2007 październik 2008 luty 2010 Dyrektywa Komisji 2006/73/WE 13 grudnia 2010 14 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Pośrednictwo w Mi. FID i IMD © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Podmioty pod wpływem Mi. FID Domy Maklerskie Banki, o których mowa w art. 70 ust. 2 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi Rynki regulowane Banki prowadzące działalność maklerską Wielostronne platformy obrotu Banki prowadzące działalność powierniczą 16 Agenci firm inwestycyjnych Zakłady ubezpieczeń nie są objęte wymogami Dyrektywy Mi. FID Podmioty zarządzające portfelami © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o. !

Podmioty pod wpływem IMD ! 17 Agenci ubezpieczeniowi Brokerzy ubezpieczeniowi Pośrednicy reasekuracyjni Zależni pośrednicy ubezpieczeniowi Zakłady ubezpieczeń IMD 2 obejmie zakresem również sprzedaż bezpośrednią przez zakłady ubezpieczeń. Pod pojęciem pośrednictwa ubezpieczeniowego obejmie również przekazywanie informacji o ubezpieczeniu (introducing), w związku z czym zakres pośredników obejmie również m. in. Porównywarki internetowe, wypożyczalnie samochodów lub inne podmioty świadczące usługi outsourcingowe w tym zakresie. © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Firmy inwestycyjne lub banki jako producenci instrumentów finansowych Np. Walutowe instrumenty pochodne Instrumenty terminowe i pochodne Instrumenty pochodne na stopę procentową Towarowe instrumenty pochodne Firmy inwestycyjne lub banki występują w roli producenta następujących instrumentów finansowych Np. Papiery wartościowe emitowane przez daną firmę inwestycyjną 18 Akcje emitowane przez firmę inwestycyjną Obligacje emitowane przez firmę inwestycyjną © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Firmy inwestycyjne lub banki jako dystrybutorzy instrumentów finansowych Firma inwestycyjna występuje jako dystrybutor poniższych instrumentów finansowych Producent Ø Ø Ø Akcje i inne udziałowe papiery wartościowe, Obligacje skarbowe, Obligacje korporacyjne, Obligacje municypalne, Obligacje strukturyzowane. Ø Jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych, Ø Tytuły uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych zamkniętych. Ø Produkty strukturyzowane z częściową gwarancją kapitału, Ø Produkty strukturyzowane z pełną gwarancją kapitału. 19 Emitent TFI / Zakład ubezpieczeń © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Uwarunkowania sprzedaży produktów ubezpieczeniowych przez firmy inwestycyjne lub banki - bancassurance Działalność banku jako pośrednika ubezpieczeniowego to przede wszystkim zawieranie lub oferowanie zawarcia jednolitych co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej umów ubezpieczenia bardzo licznym grupom własnych klientów. Model I: Bank jedynie informuje o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia z określonym ubezpieczycielem, ewentualnie udostępnia lokale placówek bankowych celem umieszczenia w nich reklam ubezpieczyciela i pozostawienia jego prospektów. Model II: Bank zawiera umowy ubezpieczenia w imieniu ubezpieczyciela, lub pośrednicząc na jego rzecz w zawieraniu umów ubezpieczenia. Np. Bank informuje klientów o możliwości "nabycia ubezpieczenia życiowego", przedkłada im pisemną informację "o warunkach nabycia" tego ubezpieczenia i informuje o możliwości złożenia wniosków ubezpieczeniowych w placówce banku. Bank jako tzw. introducing party 20 Bank jako agent zakładu ubezpieczeń Model III: Bank zawiera umowę ubezpieczenia we własnym imieniu, lecz na rzecz swoich klientów, np. kredytobiorców lub posiadaczy kart płatniczych. W trzecim modelu bancassurance bank działa jako ubezpieczający, a jego klienci są osobami trzecimi, na których rzecz zawarto umowę ubezpieczenia. Zobowiązanym do zapłaty składki jest formalnie bank, opłacana jest ona jednak ze środków klienta banku, ściąganych wraz z opłatami za prowadzenie rachunku. Bank jako ubezpieczający © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Regulacyjne i biznesowe uwarunkowania sprzedaży produktów ubezpieczeniowych przez firmy inwestycyjne i banki Zakład ubezpieczeń 1 Bank Klient Zawarcie umowy między ZU a Bankiem (dystrybucja) 2 Objęcie ubezpieczeniem Klienta 3 4 Podział składki i opłat zgodnie z umową 5 6 21 Zapłata składki i opłat Zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem Wypłata odszkodowania © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Pośrednictwo ubezpieczniowe w Polsce w świetle konsultacji IMD 2 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe w polskim prawie Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym Art. 2. 1. Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia. 2. Pośrednictwo ubezpieczeniowe jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych, z zastrzeżeniem art. 3. Pośrednictwo ubezpieczeniowe w zakresie reasekuracji jest wykonywane wyłącznie przez brokerów ubezpieczeniowych posiadających zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie reasekuracji (brokerów reasekuracyjnych). • IMD nie dzieli pośredników na brokerów i agentów, podobna sytuacja będzie prawdopodobnie występować w IMD 2, gdzie główny nacisk jest położony na zdefiniowanie czynności a nie osobę wykonującą czynność. • IMD uwzględnia w ramach pośrednictwa również „wprowadzanie”, które nie zostało ujęte w polskiej definicji. Wprowadzenie będzie prawdopodobnie wyłączone z IMD 2. 23 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Wyłączenia z zakresu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: 1)umowa ubezpieczenia, której zawarcia lub wykonania dotyczą czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, wymaga wiedzy jedynie w zakresie oferowanej ochrony ubezpieczeniowej oraz nie jest umową ubezpieczenia na życie ani umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej; 2) podstawową działalnością przedsiębiorcy nie jest działalność w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego; 3) umowa ubezpieczenia, której zawarcia lub wykonania dotyczą czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, jest zawierana jako uzupełnienie dostarczanych przez przedsiębiorcę towarów lub świadczonych usług i pokrywa następujące ryzyka: • zniszczenia, utraty lub uszkodzenia tych towarów lub • uszkodzenia lub utraty bagażu oraz inne ryzyka związane z usługami w zakresie podróży oferowanymi przez przedsiębiorcę, w tym objęte ubezpieczeniem na życie lub ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej; 4) wysokość rocznej składki należnej z tytułu umowy ubezpieczenia, a w przypadku umowy ubezpieczenia grupowego wysokość rocznej składki opłacanej przez ubezpieczającego, nie przekracza kwoty stanowiącej równowartość 500 euro, […] a czas trwania umowy ubezpieczenia nie przekracza 5 lat. ! 24 Ograniczenia wyłączeń w IMD 2. © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Wyłączenia z zakresu ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym Art. 6. 2. Za pośrednictwo ubezpieczeniowe nie uznaje się działalności polegającej na dostarczaniu osobom zainteresowanym ochroną ubezpieczeniową ogólnych informacji o możliwości zawierania umów ubezpieczenia oraz o warunkach i skutkach takich umów, w szczególności o zakresie ochrony ubezpieczeniowej, jeżeli informacje są dostarczane przez podmiot wykonujący działalność inną niż pośrednictwo ubezpieczeniowe, pozostają w związku z tą działalnością i nie mają na celu doprowadzenia do zawarcia lub wykonania umowy ubezpieczenia. ! IMD 2 najprawdopodobniej włączy przedmiotowy zakres do pośrednictwa ubezpieczeniowego. 25 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Pośrednik ubezpieczeniowy w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym Art. 4. Pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje: 1)czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane dalej „czynnościami agencyjnymi”, polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna) albo 2) czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej „czynnościami brokerskimi”, polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska). Prawdopodobnie w przedmiotowym zakresie nie wystąpią zmiany w IMD 2 wpływające na kształt polskiej ustawy (w IMD nie występuje podział na agentów i brokerów, IMD 2 prawdopodobnie wprowadzi takiego podziału). 26 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe – broker a agent Broker Pośrednik ubezpieczeniowy wykonujący czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej. Może nim być osoba fizyczna lub prawna, która po spełnieniu szeregu warunków określonych ustawowo posiada wydane przez organ nadzoru zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i jest wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Agent Przedsiębiorca wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych. Przepisy prawne dopuszczają możliwość zawarcia przez agenta ubezpieczeniowego umowy agencyjnej z więcej niż jednym zakładem ubezpieczeń. Nie występują przeszkody formalne, aby funkcje brokera lub agenta były pełnione przez banki i firmy inwestycyjne lub pracowników tych podmiotów. 27 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Agent i broker w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym Art. 7. 1. Agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorca wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych. 2. Agentem ubezpieczeniowym nie może być przedsiębiorca prawomocnie pozbawiony prawa prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z art. 373 lub art. 374 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, z późn. zm. 3)), zwanej dalej „ustawą - Prawo upadłościowe i naprawcze”, w czasie trwania orzeczonego zakazu. Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym Art. 20. Brokerem ubezpieczeniowym jest osoba fizyczna albo prawna posiadająca, wydane przez organ nadzoru, zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych. 28 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Pytanie W jakim zakresie bank lub firma inwestycyjna mogą realizować czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego? 29 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Porównanie zakresu podmiotowego Dyrektyw Porównanie zakresu przedmiotowego Dyrektyw Wymogi Dyrektywy Mi. FID i Dyrektywy IMD Analiza wyzwań Studium przypadków 30 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Instrumenty objęte Mi. FID Instrumenty objęte IMD © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Instrumenty finansowe będące papierami wartościowymi Definicja według Ustawy o obrocie a. akcje, b. prawa poboru w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm. 2), c. prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, d. kwity depozytowe, e. obligacje, listy zastawne, f. certyfikaty inwestycyjne, g. inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego. h. inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne). 32 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi (1) Definicja według Ustawy o obrocie a. tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania, b. instrumenty rynku pieniężnego - papiery wartościowe lub niebędące papierami wartościowymi instrumenty finansowe, wyemitowane lub wystawione na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego, które mogą być przedmiotem obrotu na rynku pieniężnym, Rynek pieniężny to system obrotu instrumentami finansowymi opiewającymi wyłącznie na wierzytelności pieniężne, o terminie realizacji praw, liczonym od dnia ich wystawienia albo nabycia w obrocie pierwotnym, nie dłuższym niż rok, c. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, d. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, 33 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi (2) Definicja według Ustawy o obrocie c. opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu, d. niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych, e. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego, f. kontrakty na różnicę, g. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych. 34 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Instrumenty strukturyzowane wyłączone z Mi. FID INSTRUMENTY STRUKTURYZOWANE WYŁĄCZONE Z MIFID 35 1 Lokaty inwestycyjne (w tym dwuwalutowe) 2 Produkty unit-linked 3 Plany systematycznego oszczędzania (mogą być w formie UFK) PRIPs, jeżeli „spakowane” w polisę © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Detaliczne produkty inwestycyjne w pakietach (PRIPs) Główne grupy produktów w ramach PRIPs Produkty unit-linked Produkty strukturyzowane z gwarancją kapitału Produkty strukturyzowane bez gwarancji kapitału 36 Możliwość podziału składki na wskazane fundusze Odsunięcie w czasie płatności podatku od zysków kapitałowych i inwestowanie go przez cały czas trwania inwestycji Uniknięcie podatku od spadku i darowizn © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Ubezpieczenia na życie z funduszami inwestycyjnymi – produkt unit-linked Cechy ubezpieczeń na życie z funduszami inwestycyjnymi q Część składki jest inwestowana w celu zebrania sumy zapewniającej wypłatę przyszłego świadczenia, ale jest wykorzystywana na zakup jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego. q Fundusz inwestycyjny może być utworzony przez TFI. q Ryzyko inwestycyjne spoczywa na kliencie, który dokonuje wyboru odpowiadającej mu strategii funduszu i zgadza się na wypłatę świadczenia uzależnionego od ilości jednostek zgromadzonych na jego rachunku. q Ubezpieczony posiada indywidualny rachunek, na którym gromadzone są jego oszczędności, a wpływająca część składki jest zamieniana na jednostki uczestnictwa. q Ubezpieczenia na życie z funduszem inwestycyjnym mogą być terminowe lub bezterminowe. q Suma ubezpieczenia ustalona w polisie wypłacana jest w ściśle określonych przypadkach, np. dożycie okresu zakończenia terminu ubezpieczenia/ śmierć ubezpieczonego w trakcie trwania ubezpieczenia. 37 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Pytanie Które produkty oszczędnościowe pozostają poza zakresem zarówno Mi. FID jak i IMD? 38 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Porównanie zakresu podmiotowego Dyrektyw Porównanie zakresu przedmiotowego Dyrektyw Wymogi Dyrektywy Mi. FID i Dyrektywy IMD Analiza wyzwań Studium przypadków 39 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Ochrona klienta- czy identyfikujemy klientów profesjonalnych? © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Ochrona inwestycyjna klienta zaczyna się wraz z segmentacją klientów Segmentacja : podział na kategorie klienta detalicznego, profesjonalnego oraz uprawnionego kontrahenta Mi. FID Dotyczy wszystkich transakcji na instrumentach objętych Mi. FID Nie występują reguły segmentacji. IMD Posrednicy i zakłady ubezpieczeń są wyłączeni z wymogów informacyjnych w przypadku reasekuracji lub ubezpieczenia obejmującego ryzyko handlowe lub przemysłowe. Segmentacja i wymogi informacyjne dotyczą wszystkich kanałów dystrybucji. Objęcie IMD 2 również produktów ubezpieczeniowych sprzedawanych bezpośrednio sprzyja uspójnieniu wymogów. 41 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Podstawowe założenia obowiązków informacyjnych zależnych od segmentacji klienta w Mi. FID Obowiązki informacyjne względem Klienta Poinformowanie Klienta o nadanej kategorii Poinformowanie Klienta o zakresie ochrony związanej z poszczególnymi kategoriami Dostarczenie informacji na temat możliwości zmiany kategorii Poinformowanie Klienta o braku możliwości różnicowania kategorii w zależności od produktów / usług, z których korzysta Klient Przekazanie Klientowi zestawu informacji odpowiedniego do nadanej kategorii Mi. FID 42 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Klasyfikacja Klientów – definicje Wymogi Mi. FID wprowadza podział na trzy kategorie Klientów: § Klientów Detalicznych, § Klientów Profesjonalnych § Uprawnionych kontrahentów Definicja Klienta według Mi. FID – Klient, który ma zawartą z bankiem Umowę o świadczenie usług inwestycyjnych Klienci Detaliczni Klient Detaliczny Uprawnieni kontrahenci Klient Profesjonalny Uprawniony kontrahent - posiada najmniejszą wiedzę i doświadczenie w zakresie instrumentów finansowych, m. in. : - posiada wiedzę i doświadczenie umożliwiające podejmowanie niezależnych decyzji inwestycyjnych i właściwe ocenianie ryzyka, m. in. : - Klient Profesjonalny, z którym bank. zawiera transakcje lub pośredniczy w zawieraniu transakcji w ramach następujących usług: Ø Osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej Ø Przedsiębiorstwa spełniające przynajmniej dwa z podanych wymogów: § Suma bilansowa ogółem >= 20 mln EUR, § Przychody ze sprzedaży> =40 mln EUR, § Fundusze własne >= 2 mln EUR 1. Wykonywanie zleceń Klientów w zakresie instrumentów finansowych ØJednostki administracji rządowej lub samorządowej, urzędy gminy 3. Nabywanie lub zbywanie instrumentów finansowych na własny rachunek banku Ø Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Ø Przedsiębiorstwa nie spełniające kryteriów Klienta Profesjonalnego 43 Profesjonalni ØFirmy inwestycyjne, instytucje kredytowe, zakłady ubezpieczeń, TFI, PTE, OFE 2. Przyjmowanie i przekazywanie zleceń Klientów w zakresie instrumentów finansowych W zakresie wyżej wymienionych transakcji Klient jest traktowany jako uprawniony kontrahent © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Zmiana segmentu Mi. FID na wyższy – klient detaliczny na klienta profesjonalnego Klient DETALICZNY Klient PROFESJONALNY Wyłącznie z inicjatywy Klienta, na pisemny wniosek Klienta Tylko gdy Klient spełnia warunki zaklasyfikowania do wyższego segmentu oraz Żądanie traktowania klienta detalicznego jak klienta profesjonalnego Zmiana segmentu możliwa jest wyłącznie na pisemny wniosek Klienta i za zgodą Banku 44 Wniosek o dokonanie powtórnej segmentacji Klienta i uznanie klienta detalicznego za klienta profesjonalnego PRZYKŁADY DOWODóW Ostatnie sprawozdania finansowe dostarczone przez Klienta © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Zmiana segmentu Mi. FID na wyższy – Klient profesjonalny na uprawnionego kontrahenta Klient PROFESJONALNY UPRAWNIONY KONTRAHENT Tylko gdy Klient spełnia następujące warunki: Z inicjatywy Klienta, za pisemną zgodą Klienta Zmiana segmentu możliwa jest na pisemny wniosek Klienta i za zgodą Banku jeżeli Klient spełni następujące warunki 45 oraz • jest jednostką samorządu terytorialnego • jest Przedsiębiorstwem spełniające przynajmniej dwa z podanych wymogów: § Suma bilansowa ogółem >= 20 mln EUR § Przychody ze sprzedaży >= 40 mln EUR § Fundusze własne >= 2 mln EUR Klienci, z którymi Bank zawiera transakcje lub pośredniczy w zawieraniu transakcji w ramach następujących usług: • Wykonywanie zleceń Klientów w zakresie instrumentów finansowych • Przyjmowanie i przekazywanie zleceń Klientów w zakresie instrumentów finansowych • Nabywanie lub zbywanie instrumentów finansowych na rachunek własny © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Zmiana segmentu Mi. FID na niższy Klient PROFESJONALNY Klient DETALICZNY Klient PROFESJONALNY UPRAWNIONY KONTRAHENT Klient DETALICZNY Z inicjatywy Klienta – na pisemny wniosek Klienta lub Z inicjatywy Banku – w przypadku, gdy Klient przestał spełniać warunki zaklasyfikowania do wyższego segmentu PRZYKŁADY DOWODÓW Zmiana segmentu możliwa jest na pisemny wniosek Klienta i za zgodą Banku lub po powzięciu przez Bank informacji jeżeli: 46 Bank pozyska informacje że Klient nie spełnia wymogów kwalifikujący ch go do danego segmentu 1. Dane z ostatniego rocznego sprawozdania finansowego Klienta, lub 2. Informacje dostarczone przez Klienta i potwierdzonych za zgodność z oryginałem przez Klienta bądź osobę upoważnioną przez Klienta notarialnie, (np. złożony wniosek kredytowy) lub 3. Informacje pochodzących z publicznie dostępnych źródeł informacji, w szczególności publikowanych w Monitorze Polskim B, lub 4. Pisemnego oświadczenia Klienta © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Pytanie Czy segment nadany zgodnie z Mi. FID wpływa na sposób obsługi klienta w zakresie produktów unit-linked w Banku lub Firmie inwestycyjnej? 47 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Obowiązki informacyjne względem klienta © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Wymagane kompetencje posredników i doradców © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Porównywanie ofert w IMD a doradztwo inwestycyjne w Mi. FID © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Przejrzystość wynagrodzenia w IMD Zachęty w Mi. FID © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Outsourcing © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Prowadzenie rejestru pośredników w IMD Prowadzenie rejestru agentów firmy inwestycyjnej w Mi. FID © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Zarządzanie konfliktem interesów © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Proces przyjmowania i rozpatrywania skarg © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Działalnośc transgraniczna © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Wymogi Mi. FID nie mające odzwierciedlenia w IMD © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Agenda Porównanie zakresu podmiotowego Dyrektyw Porównanie zakresu przedmiotowego Dyrektyw Wymogi Dyrektywy Mi. FID i Dyrektywy IMD Analiza wyzwań Studium przypadków 58 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Agenda Porównanie zakresu podmiotowego Dyrektyw Porównanie zakresu przedmiotowego Dyrektyw Wymogi Dyrektywy Mi. FID i Dyrektywy IMD Analiza wyzwań Studium przypadków 59 © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.

Nazwa Deloitte odnosi się do Deloitte Touche Tohmatsu, podmiotu prawa szwajcarskiego i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie www. deloitte. com/pl/onas. Member of Deloitte Touche Tohmatsu © 2010 Deloitte Advisory Sp. z. o. o.