Zastosowanie instrumentw pochodnych w procesie konstruowania strukturyzowanych instrumentw

Zastosowanie instrumentów pochodnych w procesie konstruowania strukturyzowanych instrumentów dłużnych Bogusław Cezary Moskała Departament Rynków Finansowych 1

Przegląd rynku produktów strukturalnych ü Szacuje się, że sprzedaż instrumentów strukturyzowanych w skali globalnej wyniosła 1 100 mld EUR ü Do tej pory wyemitowano ponad 500 tys. różnych produktów ü Tylko w ubiegłym roku Europejczycy zainwestowali w tego typu instrumenty 230 mld EUR ü Liderami w sprzedaży struktur są w Europie: Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Szwajcaria i Hiszpania ü Polski rynek „struktur” szacuje się na 10 mld PLN 2

Podstawowe zasady konstrukcji produktów strukturalnych ü Produkt strukturyzowany to połączenie kilku instrumentów finansowych, w tym produktów pochodnych (derywatów), które to złożenie pozwala uzyskać unikalny profil zysku (dla produktów inwestycyjnych) lub ryzyka (dla instrumentów zabezpieczających), nieosiągalny w inny sposób ü To grupa produktów bankowych tworzonych przez inżynierię finansową z wykorzystaniem szerokiego spektrum instrumentów finansowych ü Produkty strukturyzowane mogą przynosić posiadaczowi korzyści zależne od cen akcji, indeksów giełdowych, obligacji, cen walut, stóp procentowych, cen surowców i towarów, cen produktów pochodnych, zmienności rynków finansowych, różnicy pomiędzy stawkami lub innych wartości ekonomicznych 3

Podstawowe zasady konstrukcji produktów strukturalnych • Połączenie dwóch lub więcej produktów finansowych, w tym co najmniej jednego instrumentu pochodnego • Stworzenie funkcji wypłaty, która odpowiada potencjalnym klientom • Możliwie prosta definicja wypłaty • Odpowiednie „opakowanie” i filozofia sprzedaży produktu strukturyzowanego • Brak informacji o składnikach podstawowych sprzedawanej strategii 4

Podstawowe zasady konstrukcji produktów strukturalnych Lokaty strukturyzowane dają dużą swobodę ustalania poszczególnych parametrów: • Zmodyfikowany profil wypłaty • Transfer ryzyka • Zredukowane ryzyko • Korzyści podatkowe • Ochrona kapitału inwestycji lub jego określonej części • Niekonieczna wiedza o funkcjonowaniu poszczególnych składników produktu strukturyzowanego 5

Podstawowe zasady konstrukcji produktów strukturalnych • Indywidualizacja produktu na potrzeby konkretnego klienta – podejście marketingowe ze strony banku i wyjście w stronę potrzeb klienta • Zasada sprzedaży pakietowej – oszczędność na spreadach dla odbiorcy produktu, maksymalizacja marży (packaging fee) • Trendy w światowej bankowości korporacyjnej prowadzą w stronę „pakowania” i indywidualizacji produktów dla średnich i dużych przedsiębiorstw oraz „pakowania” i standaryzacji produktów dla małych i średnich firm 6

Podział instrumentów strukturyzowanych Kryterium przeznaczenia instrumentu • Instrumenty hedgingowe – głównie klienci korporacyjni • Instrumenty lokacyjne – obligacje z kuponami strukturyzowanymi, certyfikaty depozytowe z kuponami strukturyzowanymi, lokaty inwestycyjne i inne produkty Kryterium miejsca obrotu • Rynki OTC – emisje skierowane do określonej grupy inwestorów, emisje organizowane przez poszczególne banki • Rynki regulowane 7

Podział instrumentów strukturyzowanych Kryterium powiązania z rynkiem podstawowym • Instrumenty związane z rynkiem stopy procentowej • Instrumenty związane z rynkami akcji • Instrumenty związane z rynkiem walutowym • Instrumenty związane z rynkami towarowym • Instrumenty hybrydowe 8

Recepta na strukturę • Zidentyfikować trend na rynku lub na podstawie przewidywań określić przyszłe ukształtowanie aktywu bazowego • Znaleźć odpowiedni zbiór instrumentów pochodnych, który daje ciekawą i/lub prostą funkcję wypłaty • Przeprowadzić „tuning” • Opakować Szerzej patrząc: • Wymyślić • Zaprojektować • Zapakować • Zmarketować • Sprzedać 9

Klasyfikacja produktów strukturyzowanych Produkty inwestycyjne • Lokaty strukturyzowane (inwestycyjne) • Obligacje z kuponem strukturyzowanym • Certyfikaty depozytowe • Wbudowane w polisy ubezpieczeniowe Produkty hedgingowe • Strategie opcyjne • Swapy strukturyzowane • Instrumenty hybrydowe 10

Lokacyjne produkty strukturyzowane na mapie ryzyka Stopa zwrotu Derywaty, np. opcje, futures, swap Waluty, akcje, surowce Produkty strukturyzowane Obligacje banków, obligacje przedsiębiorstw Obligacje skarbowe Ryzyko 11

Wyróżniki lokat strukturyzowanych • Gwarancja zwrotu przynajmniej zaangażowanej kwoty oraz opcjonalnych odsetek gwarantowanych • Bezpieczeństwo lokaty bankowej (gwarancje BFG) • Szansa na uzyskanie wyższej rentowności w porównaniu ze standardowymi produktami depozytowymi • Dostęp do rynków finansowych i instrumentów pochodnych na nich kwotowanych • Możliwość przemyślanego lub rekomendowanego sposobu lokowania 12

Składowe lokacyjnych produktów strukturyzowanych KLASYCZNA LOKATA STRATEGIA OPCYJNA Dodatkowy zysk 100 DF T 0 Oś czasu T 1 13

Składowe wypłaty strukturyzowanego instrumentu dłużnego • Kwota inwestycji – zwrot prawnie gwarantowany, możliwość stosowania opłat manipulacyjnych • Odsetki gwarantowane – niezależnie od wartości aktywu bazowego • Odsetki opcjonalne, uzależnionych od zmian wartości aktywu bazowego 14

Różne profile wypłaty strukturyzowanych instrumentów dłużnych Instrumenty umożliwiające partycypację we wzrostach (spadkach) kursów: - określenie scenariusza - ustalenie parametrów ofertowych – cena (kurs) odniesienia, czas trwania, waluta, termin wypłaty odsetek, kwota minimalna, zasady przedterminowego umorzenia - w momencie zamknięcia książki zapisów określana jest stopa partycypacji W odmianie z ograniczeniem poziomu maksymalnej wypłaty (cap) możliwe jest zaoferowanie korzystniejszego poziomu partycypacji 15

Różne profile wypłaty strukturyzowanych instrumentów dłużnych Lokaty na stabilizację kursu (range accrual): - określenie scenariusza - ustalenie parametrów ofertowych – wskazanie cena (kurs) odniesienia oraz przedziałów ograniczających wypłatę kuponu, czas trwania, waluta, termin wypłaty odsetek, kwota minimalna, zasady przedterminowego umorzenia - w momencie zamknięcia książki zapisów określany jest maksymalny kupon 16

Różne profile wypłaty strukturyzowanych instrumentów dłużnych Lokaty z kuponem narastającym, ale zerowanym w przypadku, gdy dojdzie do spełniania określonego kryterium – przekroczenia bariery (ratchet): - określenie scenariusza - ustalenie parametrów ofertowych – wskazanie ceny (kursu) odniesienia, określenie barier, czas trwania, waluta, termin wypłaty odsetek, kwota minimalna, kwota o jaką rośnie kupon, zasady przedterminowego umorzenia - w momencie zamknięcia książki zapisów określany jest kupon 17

Przykłady Euroobligacja „Bank of Ireland” emitent - Bank of Ireland waluta – USD gwarancja – 100% kupon – 7% x (n/N) płatny co pół roku range – 0 – 6. 26% index – 6 Month USD Libor rating - A+ tenor – 7 lat opcja call (wykonana po 2 latach) emisja – 6. 03. 2006 wykup nom. – 6. 03. 2013 (faktycznie 6. 03. 2008) 18

Przykłady Lokata Multi. Banku „Cappucino” waluta – PLN gwarancja – 100% tenor - 1. 5 roku aktywo bazowe: - SP GSCI Coffee Excess Return (1/3 koszyka) - SP GSCI Cocoa Excess Return (1/3 koszyka) - SP GSCI Suger Excess Return (1/3 koszyka) partycypacja - 66% odsetki: kwota lokaty × partycypacja × MAX(100% × średnia arytmetyczna; 0%) gdzie: średnia arytmetyczna = [koszyk(1) / koszyk (0)] - 1 koszyk (0): wartość aktywa bazowego w dn. 15. 04. 2008 r. koszyk (1): wartość aktywa bazowego w dn. 15. 10. 2009 r. , liczona w oparciu o średnią arytmetyczną sześciu kwartalnych obserwacji aktywa 19

Przykłady Polisa strukturyzowana Expandera „Ekopaliwa” waluta – PLN gwarancja – 95% tenor - 3 lata aktywo bazowe: Merrill Lynch Commodity Extra Biofuel Total Return Index partycypacja - 85 -105% 20

Przykłady Polisa strukturyzowana Banku BPH „Top Profit” waluta – PLN gwarancja – 100% tenor - 3 lata aktywo bazowe (koszyk): - EUR/USD - DAXglobal Alternative Energy (indeks akcji spółek z sektora energii alternatywnej) - DJ Euro. Stoxx Banks Index (indeks akcji europejskich banków) - Markit i. Boxx Eurozone (indeks europejskich obligacji rządowych) Wypłata końcowa jest średnią arytmetyczną z trzech najlepszych wyników, osiągniętych w każdym z 3 lat trwania inwestycji – po pierwszym roku zapisywany jest wynik instrumentu o najwyższej stopie zwrotu, w drugim spośród pozostałych trzech instrumentów wybierany jest tan o najlepszym wyniku i jest on odnotowywany, w trzecim wynik lepszego z dwóch ostatnich instrumentów 21

Dziękuję za uwagę 22