ASTRONOM DERSNE GR 2017 ASTRONOM TARH III Prof

ASTRONOMİ DERSİNE GİRİŞ 2017 ASTRONOMİ TARİHİ III Prof. Dr. Hüseyin KALKAN

ASTRONOMİ TARİHİ Kepler’in, gezegenlerin Güneş’ten göreli uzaklıklarını gösteren Küreler Modeli

Galileo Galilei ASTRONOMİ TARİHİ (1564 - 1642) Eğer, İtalyan bilimci Galileo Galilei’nin gözlemleri olmasaydı ve teleskobun bulunuşu o dönemde yapılmasaydı, güneş sistemine ilişkin Kopernik Modeli’nin oturtulmasında Kepler Yasaları’nın o kadar önemi olmayacaktı.

ASTRONOMİ TARİHİ Galileo’nun teleskobu • Mükemmel bir teleskop yaparak 1609 yılında gözlemlere başladı. • 1610 yılında en önemli gözlem sonuçlarını elde etti.

ASTRONOMİ TARİHİ Jüpiter’in 4 uydusunu bularak ilk defa Yer etrafında dolanmayan gökcisimlerinin varlığını ispatetti.

ASTRONOMİ TARİHİ Güneş lekelerini buldu

ASTRONOMİ TARİHİ Isaac Newton 23 ve 25 yaşları arasında çekim yasasını ve ışığın bazı özelliklerini buldu ve bir teleskop geliştirdi. (1642 -1727)

ASTRONOMİ TARİHİ • Newton’un düşüncesine göre Ay, bazı kuvvetler tarafından Yer’e doğru çekilmeliydi. Çünkü, onu çeken (ona uygulanan) hiçbir kuvvet olmasaydı, bir yörünge üzerinde hareket edemezdi. Bu düşünceden yola çıkan Newton, bilim tarihindeki en önemli buluşlarından birini ortaya koydu ve “Newton’un Evrensel Çekim Yasası” olarak adlandırıldı: • “Evrendeki herbir parçacık diğer bir parçacığı, onların kütlelerinin çarpımı ile doğru ve aralarındaki uzaklığın karesi ile ters orantılı olarak çeker”.

ASTRONOMİ TARİHİ 41 yaşındayken fizikte devrim yaratan meşhur kitabı “Principia”yı yazmaya başladı ve üç yıl sonra 1687’de yayımlandı.

ASTRONOMİ TARİHİ Yüzyıllara Genel Bakış 17. YÜZYIL • Astronomi, teleskobun keşfi ve fizikteki gelişmelerin yardımıyla değişti. • Kepler ve Galileo, yüzyılın başında bu gelişmelerde anahtar kişi oldular. • Diğerleri; Huygens, Descartes ve Newton.

ASTRONOMİ TARİHİ 18. Yüzyıl • Halley Kuyrukluyıldızı Edmond Halley, 1337 -1698 yılları arasında gözlenmiş 24 kuyrukluyıldızın Newton’un çekim kuramını kullanarak yörünge öğelerini hesapladı. Synopsis of the Astronomy of Comets, 1705. • Hiç birinin yörüngesi hiperbolik olmadığından güneş sisteminin kalıcı üyesi olmalıydılar.

ASTRONOMİ TARİHİ W. Herschel’in Uranüs’ü bulduğu teleskop

ASTRONOMİ TARİHİ Güneş Sisteminin Kökeni • Immanuel Kant, güneş sisteminin kökeni üzerine yaptığı kuramı ana hatlarıyla belirledi ve 1755 yılında Universal Natural History kitabında yayımladı. • Kuramına göre sistem gaz halindeki bir bulutsudan yoğunlaşarak ve büzüldükçe dönmekte olan düz bir diske dönüşmüştür. • Büzülme devam ettikçe dönme daha da hızlanmış ve gaz maddenin fırlatılmasıyla gezegenler oluşmuştur. Ancak, Kant gelişi güzel iç hareketlere sahip bir bulutsunun dönmeye nasıl başladığını göstermenin güç olduğunu belirtmiştir.

ASTRONOMİ TARİHİ • 40 yıl sonra Laplace bağımsız bir yoldan benzer ama daha ayrıntılı bir kuram üretti, (Exposition du Systéme du Monde). • Bu kurama göre, gaz daha büzülmeye başlamadan önce dönüyordu. Büzüldükçe, hızlandı ve dış kenardan halka materyali ayrıldı ve yoğunlaşarak, gezegenleri oluşturdu. • Gezegenlerin uyduları da benzer yolla; yani ilkel gezegen bulutunun dış halkasının ayrılıp yoğunlaşmasından oluştu. • Satürn’ün halkaları ise ona çok yakın olduğundan bir uyduyu oluşturan yoğunlaşma değildir.

Güneş sisteminin oluşumu

Güneş sisteminin oluşumu

Güneş sisteminin oluşumu

ASTRONOMİ TARİHİ 19. Yüzyıl • 19. yüzyılın teknolojik ve endüstriyel devrimi astronomideki gelişmeleri derinden etkiledi. Fotoğrafçılık ve tayfbilimde yeni ilerlemeler getirdi. Buna bağlı olarak üniversitelerdeki eğitim-öğretim gelişti ve parlak bilim insanları yetişti.

ASTRONOMİ TARİHİ • 1859’da Kirchhoff ve Bunsen’in tayfbilim üzerine araştırmalarının başlamasıyla astronomlar ilk defa gök cisimlerinin kimyasal yapısını belirlemeye başladı. • Kirchhoff güneş tayfında binlerce karanlık Fraunhofer çizgisi ölçtü ve sodyum ile demir çizgilerini belirledi. Yüzyılın sonunda Güneş üzerinde yaklaşık 40 farklı elementin varlığı saptanmıştı. Kirchhoff (sol) ve Bunsen

ASTRONOMİ TARİHİ EVRENİN OLUŞUMU "Evren nasıl var oldu? " sorusu insanların yüzyıllardır cevap aradıkları bir sorudur. Tarih boyunca binlerce evren modeli sunulmuş, binlerce kuram üretilmiştir. Fakat bu teoriler incelendiği zaman hepsinin temelde iki farklı modelden birini savunduğu görülür. Bunlardan birincisi artık hiçbir bilimsel dayanağı ve geçerliği kalmamış olan sonsuz evren, yani evrenin bir başlangıcının olmadığı fikri, ikincisi ise, şu an tüm bilim çevreleri tarafından kabul gören evrenin Big Beng olarak isimlendirilen büyük bir patlama ile meydana geldiği gerçeğidir. Artık geçerliliğini yitirmiş olan ilk model, evrenin sınırsız olduğunu, sonsuzdan beri var olduğunu, sonsuza kadar da varlığını ve şu anki durumunu koruyacağını savunmaktaydı. Bu sonsuz evren fikri, eski Yunan'da gelişmiş, daha sonra da Rönesans'la birlikte yeniden canlananarak Batı bilim dünyasına girmişti.

ASTRONOMİ TARİHİ EVRENİN OLUŞUMU 20. yüzyılın ilk yarısına kadar gündemde olan bu "sonsuz evren" modeline göre, evren için herhangi bir başlangıç veya son söz konusu değildi. Evren yoktan var edilmediği gibi, hiçbir zaman da yok olmayacaktı. Bu teoriye göre evrenin durağan (statik) bir yapısı vardı. Oysa daha sonraları elde edilen bilimsel bulgular bu teorinin tümüyle yanlış ve bilim dışı olduğunu ortaya çıkardı. Evren sonsuzdan beri süregelmiyordu; bir başlangıcı vardı. .