PROGRAM GELTRMENN TARH TEMELLER PROGRAM GELTRMENN TARH TEMELLER

PROGRAM GELİŞTİRMENİN TARİHİ TEMELLERİ

PROGRAM GELİŞTİRMENİN TARİHİ TEMELLERİ • Program geliştirme çalışmalarında, bundan önceki program geliştirme anlayışları ve modelleri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. • Geçmişin deneyimleri yapılacak çalışmalara ışık tutar. «Geçmişini bilmeyen, geleceğini bilemez»

PROGRAM GELİŞTİRMENİN TARİHİ TEMELLERİ MÖ Ortaçağ Avrupası • 5. YY Sokrates ve Eflatun’un etkisi • 4. YY Sofistlerin etkisi • 3. YY Cicero ve Quintilion eğitim yaşama hazırlıktır • Kilisenin eğitime etkisi yoğun • Eğitim programları hala klasiklerin etkisinde • Latince ve Gramer öğretimi ön planda

PROGRAM GELİŞTİRMENİN TARİHİ TEMELLERİ Endüstri Öncesi Dönem • John Comenius ‘un Didakctika Magna adlı eserinin etkisiyle, kitaplara resimlerin girmesi ve somut nesnelerle öğretimin önemi ortaya çıktı 18. YY Amerika • Columbia ve Harvard gibi üniversitelerin açılması klasik eser eğitiminin zayıflaması , özgür araştırmalar ve işlevsel eğitim programlarının ihtiyacının ön plana çıkması 19. YY Amerika Okullarda klasik ve dini eserler yerine, matematik, astronomi, kimya, botanik ve felsefe gibi derslerin yer alması Bu anlayışın ilerlemeci eğitim felsefesinin ortaya çıkışına kadar devam etmesi ve eğitim programı kavramının doğuşu…

PROGRAM GELİŞTİRMENİN TARİHİ TEMELLERİ • 1918 Bobbit ilk Program Geliştirme kitabı “ EĞİTİM PROGRAMI” nı yayınladı BOBBİT ve CHARTERS ( 19. yy ) • Program geliştirmede DAVRANIŞÇILIĞIN etkisi hakim • BOBBİT ve CHARTERS ‘in EĞİTİM PROGRAMI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ • 1. Amaçları, hedefleri, ihtiyaçları ve öğrenme yaşantılarını içeren ilkeleri geliştirdiler • 2. Hedef- davranışların kullanılmasında öncü oldular • 3. Hedefler ihtiyaç çalışmaları ile ortaya çıkartılmalıdır

PROGRAM GELİŞTİRMENİN TARİHİ TEMELLERİ • 1949’da “Eğitim Programı ve Öğretimin Temel İlkeleri” adlı kitabı yayınlandı. Ralph Tyler • 1. Amaçlara ulaşmak için hangi eğitim deneyimleri sağlanmalıdır. • 2. Eğitim yaşantılarını nasıl organize edilecek

PROGRAM GELİŞTİRMENİN TARİHİ TEMELLERİ Alman Froubel ( 19. yy ) Pestallozzi ( 19. yy ) • Okul öncesi programları üzerinde çalıştı. • Modern ana okulları ile ilgili ilk programları hazırladı • Çocuklarda eğitim süreci 3 -4 yaşlarında başlamalı • İlköğretim programlarının geliştirilmesine katkıda bulundu ve modern ilkokulların kurulmasını sağladı

Türkiye’de Program Geliştirme 1. Ülkemizde cumhuriyet öncesi dönemde her ne kadar eğitimde bir takım yenileşmeler yapılsa da , program geliştirme çalışmalarının esasen Cumhuriyetle birlikte başladığı görülmektedir. 2. 1924 yılında çıkarılan Tevhid-i Tedrisat kanunu ile tüm öğretim kurumları tek çatı altında toplanmış ve programları üzerinde köklü değişiklikler yapılmıştır. eğitim 3. 1924’de Türkiye’ye davet edilen John Dewey ilköğretim programlarının oluşturulmasına katkı sağladı.

Türkiye’de Program Geliştirme • 1948 yılında ilkokul programı yayınlandı. • 4. 1950’li yıllara kadar Türkiye’de program geliştirme çalışmaları daha çok “dersler ve konular listesi” şeklinde MÜFREDAT adıyla düzenlendi. Daha sonra EĞİTİM PROGRAMI dendi. • 5. 1952’de Türkiye’ye gelerek köy okullarında incelemeler yapan K. V. Wofford’ın hazırladığı raporla birlikte program çalışmaları daha sistematik bir yaklaşımla yapılmaya başlandı.

Türkiye’de Program Geliştirme • 1954 - 1955 de geliştirilen Ortaöğretim Programı ilk kez uygulanmaya başlandı • 1960 ‘lı yıllarda tekrar ilköğretim programları üzerinde yoğunlaşılmış, 1961 yılında kabul edilen 222 sayılı ilköğretim kanunu ile ilköğretim programlarının değiştirilip geliştirilmesi zorunlu hale getirilmiştir. • 1962 yılında düzenlenen VII. Milli Eğitim Şurası kararlarına istinaden , 1968 yılında kapsamlı ilkokul programı yayınlandı

Türkiye’de Program Geliştirme • 1970 ‘li yıllarda 8 yıllık ilköğretim okulu deneme programları gündeme gelmiş ve çalışmalara hız verilmiştir. • 1980’li yıllarda program geliştirme çalışmalarında yeni bir anlayış başlamış, 90’lı yıllarda ise programın ölçme değerlendirme boyutuna ayrı bir önem verilmiştir. • 2005 yılında ise ilköğretim programları ilerlemecilik felsefesine dayalı yapılandırmacılık kuramı temel alınarak yeniden düzenlenmiş ve uygulamaya konulmuştur. Güncelleme halen devam etmektedir • 2006 Anaokulu programı (2013 yeniden güncellendi)

2) TOPLUMSAL ( SOSYAL) TEMEL 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Program geliştirme de okul – toplum ilişkisi gözetilmelidir Kültürel değerlerin aktarımına önem verilmelidir Yetiştirilen bireylerin toplumun beklentilerini karşılaması Toplumda var olan önemli problemlerin çözümüne katkı sağlamalıdır Toplumsal (demografik) değişimler program çalışmalarını etkiler Program, bireyin meslek öğrenmesini ve üretkenliğini geliştirilmelidir Toplum programdan ne bekliyor ? Sorusuna cevap aranır Türk Milli Eğitim Sisteminde Eğitimin ve Eğitim Programının Toplumsal (Yasal) Temelleri • Atatürk’ün eğitimle ilgili ilkeleri • Anayasa ve ilgili yasalar • Hükümet programları • Kalkınma Planları • Milli Eğitim Şuraları • Bilimsel Çalışmalar

2) Toplumsal Temel Eğitimin Yasal Temelleri • TC. Anayasası (1982) • Tevhidi Tedrisat Yasası (1924 tarih ve 430 sayılı) • İlköğretim ve Eğitim Yasası (1961 tarih ve 222 sayılı) • Milli Eğitim Temel Yasası (1973 tarih ve 1739 sayılı) • Yüksek Öğretim Yasası (1981 tarih ve 2547 sayılı) • Mesleki Eğitim Yasası (1986 tarih ve 3308 sayılı) • Milli Eğitim Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Yasa (1992 tarh ve 3797 sayılı) • 4+4+4 kesintili mecburi Eğitimi Düzenleyen Yasa ( 11 Nisan 2012 tarih ve 6287 sayılı kanun) • Özel Öğretim Kurumları Yasası (2007 tarih ve 5580) • Belirli Gün ve Haftalarla İlgili Yönetmelik Bu yasalardan en öne çıkanları Tevhid-i Tedrisat Kanunu, İlköğretim ve Eğitimi Kanunu ve Milli Eğitim Temel Kanunudur.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu (3 Mart 1924) İle; 1. Eğitim-öğretim millileştirilmiştir. 2. Milli Eğitim Bakanlığı kurularak eğitim kurumları devlet denetimine alınmıştır. 3. Medreseler kapatılmıştır 4. Herkese eğitim hakkı verilmiş ve ilköğretim zorunlu hale getirilmiştir. 5. Yabancı okulların programına Türkçe kültür dersleri konmuş ve bu dersler Türk öğretmenler tarafından okutulmuştur. 6. Ayrıca İlahiyat fakültesinin kurulması ve imam-hatip okullarının açılması hükme bağlanmış, dine dayalı eğitim anlayışından vazgeçilerek eğitimin laikleşmesi anlayışı benimsenmiştir.

( K Günümüz Türk Eğitim sistemindeki uygulamalardan P S hangisi Tevhid-i Tedrisat Kanunu’na uygun bir S uygulamadır? A) 2 Özel ilk, orta ve yükseköğretim kurumlarının artması 0 Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin zorunlu olarak B) 0 okutulması 8 C) ) Bazı öğretim kurumlarında İngilizce, Fransızca ve Almanca öğretim yapılması D) Çocukların eğitiminde çeşitli vakıfların etkin olması E) İlköğretimin zorunlu olması CEVAP: E

3) Ekonomik Temel q. Ekonomik kalkınma - insangücü ilişkisi ve eğitime ayrılan bütçe program geliştirmeye yön verir. q Eğitim uygulamalarına ne kadar kaynağın ayrıldığı ve öğrencilerin üretime yönelik bilgi, beceri ve tutumlara sahip olmaları gerekliliği program geliştirmede önemlidir. q Ayrıca ekonomiye nitelikli insan gücü kazandırılması hususu programlara yansıtılmalı, en az maliyetle çok sayıda hedefin gerçekleştirilme imkânları gözetilmelidir.

4) Bireysel Temel Birey, çağdaş eğitim programlarının en önemli temelidir. Hedefler birey için belirlenir, konular birey için seçilir, öğrenme yaşantılarının düzenlenmesi bireye göre yapılır. Onun gelişim ve ihtiyaçları dikkate alınır. Öğretim programları, çocuğun ilerideki hayatını ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurur. Birey toplumdan ne istemektedir? Sorusuna cevap aranır Program bireyin kendisini gerçekleştirme yolunda katkı sağlar

MASLOW’UN İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı Statü- saygı İhtiyacı Ait olma , sevgi İhtiyacı Güvenlik İhtiyacı Fizyolojik ihtiyaçlar

5) Konu Alanı Temeli Program geliştirme çalışmaları herhangi bir konuya bağlı olarak geliştirilmek zorundadır. Bilimsel bulgulara yer verilmelidir. Konu alanlarının geçerliliği , güvenirliği ve güncelliği sağlanmalıdır. Ne ? Sorusuna cevap aranır.

6) Psikolojik Temel Program geliştirmenin her aşamasında psikoloji biliminden yararlanılır. • Geliştirilecek olan programda; • Programın; bireyin gelişim özelliklerine uygunluğu • Bireysel farklılıkların dikkate alınması • Eğitim durumlarının düzenlenmesinde • Hedeflerin ulaşılabilirliği ve ölçülebilirliği • Öğrenme öğretme kuramlarına uygunluğu da • Psikolojiden yararlanılır

7) Felsefi Temel Her eğitim programının dayandığı bir felsefe vardır. Program geliştirme sürecinde; • § § § Hedefleri oluştururken Hedeflere yeni hedefler katmada, Hedeflerin iç ve dış tutarlılığını ortaya koymada, Hedefleri önem sırasına koymada Eğitim politikalarının oluşturulmasında, Programa toplumun başat felsefesini yansıtmada § Felsefeden yararlanılır

Başlıca Felsefe Alanları Ontoloji: (Varlık Bilgisi) Madde, insan, evren ve hayatın varlığını araştıran felsefe alanıdır. İlk’in (arkhe) başlangıcını ve sonunu araştıran ontoloji din ve metafizik ile de ilgilenmektedir.

• Epistemoloji (Bilgi Sorunu) • Bilginin ne olduğu, kaynağı, kesinliği, doğruyanlışlığı ve türlerinin ne olduğu sorularının cevaplarını epistemoloji bulmaya çalışmaktadır. • Bilgiyi bilen insan özneyi, her türlü olay olgu ise nesneyi oluşturmaktadır. Bilme; özne ile nesne arasında bağ kurmadır.

Aksiyoloji (Değerler Sorunu) Etik ve estetik olmak üzere 2 ana başlık altında toplanabilir. Etik kavramı ahlak konusu ile uğraşmaktadır. İyi ve ahlaklı insan nasıl olmalıdır, erdemli insan kimdir gibi sorulara cevap aranmaktadır. Estetik ise neyin güzel olduğunu sorgular. Neyin sanatsal olup olmadığını belirlemeye çalışır. Özetle erdem, ahlak, iyilik, güzellik, doğruluk, vicdan, özgürlük ve saygı aksiyolojinin konularıdır. Not: Ülkemizde son yıllarda eğitim programlarında değerler eğitimine önem verilmektedir

Mantık (Akıl Yürütme) Doğru ve geçerli düşünme yollarını aramaktır. Akıl yürütmeyi temel alan mantıkta 3 tip akıl yürütmeden söz edilebilir. Tümevarım: Parçadan bütüne akıl yürütme Tümdengelim: Bütünden parçaya akıl yürütme Hipotetik (Dedaktif): Hipotezler kurarak ve araştırarak akıl yürütme

İnsani değerlerin incelenmesinde sanat ve ahlak konularını ele alan insan eylemlerinde değerlerin çevre etkisiyle sonradan mı, yoksa doğuştan mı kazanıldığıyla uğraşan felsefe alanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Epistemoloji C)Aksiyoloji B) Ontoloji D) Metafizik E) Kozmoloji CEVAP: C

EĞİTİMİ ETKİLEYEN BAŞLICA FELSEFİ AKIMLAR 1. İdealizm (Ruhçuluk, düşüncecilik, sezgicilik) 2. Realizm (Gerçekçilik, maddecilik) 3. Pragmatizm (Yararcılık) 4. Varoluşçuluk (Existentialisme, insancıllık )

İdealizm Ø En önemli temsilcisi Platon ‘dur Ø İdea= yunanca düşünce demektir Ø İnsan doğarken içi dolu (bilgiyle) doğmuştur Ø Değerler ve bilgi , mutlak ve değişmezdir. Ø Gerçek bilgi, aklın ürünü olan bilgidir. Ø İyi, doğru, güzel evrenseldir. Ø Temel amaç kişiyi Tanrı’ya ulaştırmaktır. Yani özüne döndürmektir. Ø Doğruluk = Tutarlılık olarak görürler. Ø Öğretmen mükemmel olmalı ve mevcut fikir ve bilgileri aktarmalıdır Ø Konu alanı ve bilgi merkezli bir anlayış vardır. Ø Bilgi ve konuya dayalı programı savunur Ø Daimicilik ve Esasiciliği etkilemiştir

Realizm (Gerçekçilik ) Ø Ø Ø Ø Ø En önemli temsilcisi Aristo’dur Var olan her şey gerçektir. Sezgiyi ve metafiziği reddeder. Dış dünya algılarımızdan bağımsızdır. Dünya biz algılamasak dahi vardır. İyi , doğru zamanla değişebilir Öğretmen otorite kaynağıdır, manevi liderdir Gerçek, sadece bilimsel yöntemle (deney, gözlem) elde edilir. Bilgiye dayalı , bilimsel bilgileri kazandıran programı savunur Kültürel mirasın aktarılması önemlidir. İnsan içi boş doğmuştur Ø Daimicilik ve esasiciliği etkilemiştir

İdealizm Gerçek Realizm Fikir, düşünce, ruhtur. Maddedir. İnsan zihninde bilgiler İnsan zihnine bilgiler Bilgi doğuştan vardır. doğuştan gelmez. Çevre ile bilgi alışverişinde bulunarak nesnelerin bilgisine ulaşılır. Somut olmayan şeyler gerçek olamaz. Akıl Yürütme Tümdengelim Tümevarım Yolu Yöntem Sokratik tartışma Deney, Gözlem

Pragmatizm (Yararcılık ) • • • En önemli temsilcileri William James ve Jhon Dewey’dir Bilgiler deneyime dayalı , bilimsel yolla kazanılır Esnek program olmalı %100 doğruluk ya da yanlışlık diye bir şey yoktur. Çıkış noktası konu değil, çocuktur. Eğitimin merkezinde birey olmalıdır Bireysel farklılıklar önemlidir. Mutlak değişebilir , evrensel doğru yoktur. Doğruluk = Faydalı olduğu kadardır. Bilgiyi değil, öğrenmeyi öğrenmek esastır. Öğretmen rehberdir, öğrenciyi merkeze almalıdır Program, problem çözme becerisi kazandırmalıdır • İlerlemecilik ve yeniden kurmacılığı etkilemiştir

Varoluşçuluk ( Existentializm) • Eğitimin temel amacı özgürlüklerin artırılmasıdır. • Her öğrenci kendi değerler sistemini oluşturmalıdır. • Öğretmen, öğrencilerin yardımına koşan, kişilik gelişimlerine yardım eden kişidir. • Eğitim akademik becerilerden çok, kişilik gelişimini sağlamalıdır. • Öğretmen öğrencilerin kendilerini tanımalarına ve geliştirmelerine yardım etmelidir • Toplumu geliştirmeye bireyden başlanmalıdır • Hümanist (insancıl) eğitimi savunur • Herkese uyan ortak bir eğitim ortamı olamaz • Yeniden kurmacılığı ve hümanizm i etkilemiştir

Eğitim Felsefesi Akımları 1. Daimicilik 2. Esasicilik 3. İlerlemecilik 4. Yeniden kurmacılık

İlerlemecilik ( Progressivizm = Deneyci Görüş)

Dayandığı Akım Ana İlkeler Program Çeşitleri İdealizm ØEvrensel ve Entelektüel eğitim, ØDeğişmez gerçekler, ØHayata hazırlık, ØMaddi ve manevi olgular, ØKlasik kitaplar Konu (İçerik) merkezli programlar. Değişmez program. İdealizm ve Realizm ØÇok sıkı çalışma ve zorlama, ØÖğretmen girişimciliği, ØKonu alanını özümseme, ØZihinsel disiplin meydana getirme, ØTemel beceriler Konu (İçerik) merkezli programlar. Temel beceri ve konular Esasicilik Daimicilik Eğitim Felsefesi

Eğitim Dayandığı Felsefesi Akım Yeniden Kurmacılık İlerlemecilik Pragmatizm (Faydacılık) Ana İlkeler Program Çeşitleri ØÇocuğun ilgisine göre eğitim, ØEtkin katılım, ØProblem çözme becerisi, ØRehber öğretmen, ØOkul hayatın kendisi, Øİşbirliği, demokratik eğitim, Hedef merkezli eğitim programları. Öğrencinin ihtiyaçlarına göre oluşmuş programlar. Demokratik etkinlikler Varoluşçuluk ØToplumu yeniden ve düzenleme, Pragmatizm ØGerçek demokrasiyi yerleştirme, ØSosyal reform hareketleri, ØPsikolojiden yararlanma, Kişilik gelişimini sağlayacak, duygusal ve estetik yetenekleri destekleyen programlar, Fırsat eşitlikleri

Soru: "Okulun bir görevi de, bireye içinde yaşadığı toplumun değerlerini kazandırmaktır. " Sözü edilen görev okulun hangi işlevinin kapsamındadır? (KPSS 2001) A) Toplumsal değişmeyi hızlandırma B) Akılcı düşünmeyi yaygınlaştırma C) Bireylerin toplumsallaşmalarını sağlama D) Demokrasiye olan inancı güçlendirme E) Sağlıklı kişilerin gelişimine katkıda bulunma.

Öğretim programında yer alan hedefler, aşağıdakilerin hangisinin belirlenmesinde ölçüt değildir? • A) Ülkenin politik felsefesi • B) Konular • C) Öğrenme yaşantıları • D) Yöntem-teknikler • E) Ölçme araçları

Soru: Eğitim hedefleri belirlenirken sosyal boyutla ilgili olarak yapılacak araştırmalarda aşağıdakilerden hangisinin kapsanmış olması gerekmez? (KPSS 2004) A) Öğrencinin içinde yaşadığı toplumun sağladığı olanaklar B) Toplumun sosyo-kültürel ve ekonomik özellikleri C) Toplumdaki bireylerin kendini gerçekleştirme düzeyleri D) Toplumun insan gücü gereksinmeleri E) Toplumun bireyden istedikleri

• 2012 KPSS Bir ülkede uygulanmakta olan öğretim programı, temel eserlerin incelenmesi esasına dayanmakta iken bunun yerine öğrencilerin hazırbulunuşlukları, ilgileri ve ihtiyaçları esas alınarak programın öğelerinin belirlendiği yeni bir program anlayışına geçiş yapılmıştır. Bu anlayış değişikliği, aşağıdaki program geliştirme temellerinden hangisiyle en fazla ilişkilidir? A) Felsefi D) Ekonomik B) Toplumsal E) Psikolojik C) Tarihî

• 2012 KPSS • Mezunların niteliklerinin piyasa ihtiyaçlarına cevap vermemesi, toplumda okula karşı güvenin sarsılmasına ve okulun işlevlerinin sorgulanmasına sebep olmuştur. Okulun itibarının devam etmesi ve geliştirilmesi konusunda çeşitli görüşler tartışılmaktadır. Bunlardan biri "Okul, gelişimin merkezi olmalı, piyasaya ürün satmalı, bir adım önde gitmeli ve topluma liderlik yapmalıdır. " şeklinde özetlenmiştir. • Bu görüşü savunan kişinin esas aldığı eğitim felsefesi aşağıdakilerden hangisidir? • A) İdealizm B) Daimîcilik C) Esasicilik • D) Yeniden kurmacılık E) llerlemecilik

Kpss 2011 Matematik dersinde, öğretmen ile öğrenciler arasında geçen bir konuşma şöyledir: Öğretmen: Şimdi öğreneceğimiz çok zor bir konu ama disiplinli çalışırsanız öğrenirsiniz. Yaşam, kurallı ve disiplinli olmayı gerektirir. Zeynep: öğretmenim tahtadaki şekli defterime yan olarak çizebilir miyim? Öğretmen: Hayır, ben ne yapıyorsam aynısını yapın. Siz her şeyi benden öğren» Selim: Öğretmenim ben o soruyu formül kullanmadan başka bir yoldan da çözdüm, isterseniz göstereyim. Öğretmen: Benim verdiğim formülü ezberle ve o şekilde çöz. Sınavda formül-süz çözümleri kabul etmeyeceğim Bu formüller yüzyıllardır kullanılıyor, sen de kullan. Bu örnekteki öğretmen hangi eğitim felsefesine göre davranmaktadır? A) Daimîcilik B) Esasicilik C) İlerlemecilik D) Yeniden kurmacılık E) Yararcılık

CEVAP: A

Aşağıdakilerin hangisinde öğretim yöntemi ve ilişkili olduğu eğitim felsefesi doğru olarak sıralanmıştır? A) Problem çözme – Esasicilik B) Problem çözme – İlerlemecilik C) Proje yöntemi – Daimicilik D) Düz anlatım- Yeniden kurmacılık E) Düz anlatım – İlerlemecilik CEVAP: B

KPSS 2008 İyinin, doğrunun ve güzelin evrenselliğini, değerlerin mutlak olduğunu ve değişmezliğini, tutarlılık kavramının önemli olduğunu savunan bir öğretmen, öğrencilerine seçme özgürlüğü tanımakta, onların seçme ve karar verme becerilerini geliştirmek istemektedir. Bu öğretmen için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A)Gerçekçi D)Varoluşçu B) İdealist C)Yaratıcı E) İlerlemeci CEVAP: B

TEŞEKKÜRLER