Anatomia emisji gosu mgr Piotr Frtczak Definicja Emisja

Anatomia emisji głosu mgr Piotr Frątczak

Definicja Emisja głosu – proces wydobywania głosu podczas mowy lub śpiewu; struny głosowe (więzadła) wprawiane są w drgania o określonej częstotliwości, wydając dźwięki. Nauka emisji głosu obejmuje zwłaszcza oddychanie, artykulację, płynne przechodzenie pomiędzy rejestrami, zmiany dynamiki, etc.

Rodzaje oddechu • Oddychanie żebrowe (żebrowo-przeponowe) – żebra rozsuwają się na zewnątrz i nieco ku górze, klatka piersiowa poszerza się w wymiarze bocznym. • Oddychanie brzuszne (brzuszno-przeponowe) – ruch dolnych żeber jest minimalny, a przepona kurczy się i przesuwa ku dołowi; rozmiary brzucha i klatki piersiowej powiększają się w przód i w tył. • Oddychanie żebrowo-brzuszne (żebrowo-brzuszno-przeponowe) – połączenie obu powyższych, charakteryzuje go najwydatniejsza amplituda ruchów przepony, umożliwiająca głęboki wdech oraz prawidłowe podparcie oddechowe. • Oddychanie szczytowe (obojczykowo-żebrowe) – polega na rozszerzaniu się głównie górnej partii klatki piersiowej, żebra i brzuch są we względnym spokoju; umożliwia tylko częściowe napełnianie płuc powietrzem, jest to oddech wadliwy.

Impostacja Podparcie oddechowe – to zdolność polegająca na umiejętnym opanowaniu i sterowaniu oddechem w trakcie wydobywania głosu; charakteryzuje się świadomym wydłużaniem wydechu z jednoczesnym najwolniejszym przesuwaniem przepony ku górze. Od właściwego podparcia zależy prawidłowe wydobycie i prowadzenie głosu.

Nastawienie głosowe • Miękkie – przy prawidłowej emisji głosu powinno dochodzić do takiego zwarcia fałd głosowych, by pomiędzy nimi pozostała eliptyczna przerwa, pozwalająca na swobodne drgania. • Twarde – ma miejsce przy zbyt silnym zwarciu więzadeł głosowych, gdy powietrze przeciska się przez zwarte więzadła; przy długotrwałym używaniu może doprowadzić do uszkodzenia narządu mowy. • Chuchające – struny głosowe zwierają się nie w pełni, pozostawiając szparę w nieregularnym kształcie; podczas fonacji wraz z dźwiękiem powstaje dodatkowy szum; efekt niepożądany, może być objawem choroby krtani lub cechą wrodzoną.

Mechanika głosu Ustawienie krtani podczas prawidłowej i podczas zwykłego oddychania (B) fonacji (A)

Mechanika głosu Powstały w krtani dźwięk jest wzmacniany w nasadzie, którą stanowi zespół trzech jam: gardłowej, nosowej i ustnej

Mechanika głosu • Więzadła głosowe mają różną długość u kobiet i mężczyzn. U mężczyzn są na ogół dłuższe (niższa barwa głosu) – od 17 do 25 mm, zaś kobiety mają odpowiednio krótsze fałdy głosowe, długości 12 -17 mm. • Więzadła głosowe znajdują się powyżej tchawicy. Pożywienie przechodzi przez nie – reguluje to nagłośnia, automatycznie blokując drogi oddechowe przy przełykaniu. Gdy jedzenie dostanie się do tchawicy, powoduje duszenie się. • Różnice w budowie fałd głosowych powodują różne brzmienie głosu u poszczególnych osób, także w obrębie tej samej płci. • Należy przy tym pamiętać, że wszystkie narządy odpowiedzialne za emisję głosu stanowią całość, a więc nieprawidłowa praca tylko jednego z nich powoduje zaburzenia pracy i funkcji pozostałych.

Schorzenia narządu głosu • Istnieje wiele przyczyn problemów z głosem, m. infekcje górnych dróg oddechowych, uszkodzenia części aparatu mowy, nadmierna eksploatacja głosu, etc. • Wysiłkowe używanie głosu może doprowadzić do powstania guzków śpiewaczych, których nie należy bagatelizować – brak leczenia może powodować bezgłos i całkowicie wyeliminować możliwość wykonywania zawodu, w którym pracuje się głosem. • Leczeniem chorób i wad narządów mowy zajmuje się foniatra (laryngolog).

Higiena głosu • unikanie infekcji górnych dróg oddechowych, oszczędzanie głosu w trakcie nich; • zachowanie prawidłowej techniki emisji głosu; • unikanie zbędnego nadwyrężania i przemęczenia głosu; • zachowanie prawidłowego nawilżenia gardła oraz świeżości powietrza (np. wietrzenie pomieszczenia); • rozgrzewka przed dłuższym wystąpieniem, rozmową; • ćwiczenia na co dzień; • dłuższy brak ćwiczeń może doprowadzić do zwiotczenia fałd głosowych i spadku wydajności aparatu mowy (wyjścia z wprawy).

Ćwiczenia dykcyjne • • • aoeuiyąę chrrrrrr ttrrrrrrr szcz ść • Chrząszcz brzmi w trzcinie w Strzebrzeszynie – i Strzebrzeszyn z tego słynie. • Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego. • I cóż, że ze Szwecji. • Skrzypce czy Szksypcze? • Szedł Mojżesz przez morze jak żniwiarz przez zboże, a za nim przez morze cytrzystki szły. • Naiwny nauczyciel licealny nieoczekiwanie zauważył nieostrożnego ucznia, który nieumyślnie upadł na eukaliptus. • Zaszeleściły szuwary, szary świt przepłoszył drzemiące stadko srebrno-rdzawych kuropatw. • Sroka bije na jastrzębia i skrzeczy, przecież sroka sroką, a jastrząb jastrzębiem.