Aile Danmanl Kuramlar Ondokuz Mays niversitesi Lisansst Eitim

Aile Danışmanlığı Kuramları Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı Dr. Öğr. Üyesi İlyas SUCU ilyas. sucu@omu. edu. tr Son Güncelleme: 07/12/2020

Yaşantısal/İnsancıl Aile Danışmanlığı Kuramı Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı Aile Danışmanlığı Kuramları 5 2 07. 12. 2020

§ Kuramın savunucusu: Virginia Satir § Kuramın odağı: Ailedeki bireylerin benlik saygıları ile aile bireyleri arasındaki fonksiyonel olmayan iletişim kalıpları kuramın odak noktasıdır. Deneyimsel ve gelişimsel odaklılık. § Problemin kaynağı: Ailenin sorun çözme berecileridir. Geçmişe odaklanma önemli değildir. Ailedeki bireyler duygularının farkında değillerdir ve onları bastırırlar. Bu tür davranışlar ailede fonksiyonelsizliğe yol açar. § Danışmanlığın amacı: Ailenin başa çıkma becerilerinin güçlendirilmesi, her bir aile üyesinin kendi kararlarını ve onların sorumluluklarını alabilecek düzeye getirilmesi esastır. Ailenin benlik saygısını geliştirmek, fonksiyonel olmayan davranış kalıplarını değiştirmek ve katı, hoşgörüsüz olan aile kurallarını değiştirmek temel amaçtır. 07. 12. 2020 Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı Yaşantısal/İnsancıl kuram 3

Kuramın temel kavramları § § § § Belirlenmiş hasta (günah keçisi) Eğitici/Sağlıklı Aile (değer hissi ve bireysel farklılık) Sorunlu Aile (mesafe, eleştiri) Benlik Saygısı (yüksek-düşük benlik saygısı nedir; nasıl geliştirilir) İletişim Kalıpları Kurallar (-meli, -malılar) Toplumsal bağlar Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı § 07. 12. 2020 Yaşantısal/İnsancıl kuram 4

Danışma sürecinin aşamaları: § § § Katılma: Ulaşma (dokunma), Katılma (isimle hitap etme), Yansıtma (birebir ilgilenme), Gözlem (her bir aile ferdini gözlemleme) Mevcut Sorunu Anlama: "Probem, problem değildir, problem başa çıkmadır". Aile Dinamiklerinin Değerlendirilmesi: Çeşitli teknikler kullanılarak ailedeki iletişim kalıpları, kurallar ve aile dinamiklerini değerlendirmek. Hedefler: Hedef belirleme ve eğitme. «Biz yerine ben kelimesini kullan» . Değişimi Genişletmek: Pekiştirmeler. «Bu söylemiş olman harika» . Son: Sonlandırma kriterleri. (Paylaşma, karşıt fikir, uyum vb. ) § Danışmanın rolü: Satir'e göre danışman/terapist, insanlara nasıl daha etkili ve tatmin edici bir şekilde olayları algılayabilmelerini ve tepki verebilmelerini öğreten bir nevi eğiticidir. Danışmanın rolü, kolaylaştırıcı ve araştırıcı kişi olmaktır. § Danışmanlık süresi: Genellikle haftada bir kere yapılır. Gerekli görülürse oturum sayısı artırılabilir. Danışma oturumunda tüm aile bireylerinin bulunması istenilir. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı § 07. 12. 2020 Yaşantısal/İnsancıl kuram 5

07. 12. 2020 Yaşantısal/İnsancıl kuram § Aile Yaşam Gerçeği Kronolojisi (İlişkilerin bütün olarak ortaya çıkması, tekrar eden karakteristik kalıpları görme) § Aile Haritaları § Aile Heykeli (Pandomin) ve Aile Sahnesi (Drama) § İletişim Duruşları § Yeniden Etiketleme § İpler (Bağları fark etme ve etkili bir şekilde yönlendirme) § Metafor (kazan metaforu) § Dokunma (Eller, en değerli tedavi varlığıdır) § Mizah Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı Teknikler: 6

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı 07. 12. 2020 Yaşantısal/İnsancıl kuram 7

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı 07. 12. 2020 Yaşantısal/İnsancıl kuram 8

07. 12. 2020 Serap Nazlı, Aile Danışmanlığı, Anı Yayıncılık, Ankara, 2012. Şahin Kesici (Ed. ), Vaka Örnekleriyle Birlikte Aile Danışma Kuramları ve Teknikleri, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2013. İlyas Sucu, Aile Danışmanlığı Ders Notları, 2019. ÖDEV Okuma/İnceleme: İmago Çift Terapisi ve Bilişsel/Davranışsal Aile Danışmanlığı. Hazırlık: Örnek öyküler ve kuramların teknikleriyle ilgili hazırlıklar. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Dini Danışmanlık ve Rehberlik Programı KAYNAK 9