Zarzdzanie wiedz w uczelni wyszej a scouting technologiczny

Zarządzanie wiedzą w uczelni wyższej a scouting technologiczny dr Paweł Głodek dr Magdalena Wiśniewska XXV DOROCZNA KONFERENCJA SOOIPP RYNEK DLA INNOWACJI Rzeszów, 22 -24 maja 2014 r. Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Plan prezentacji 1. 2. 3. 4. Pojęcie wiedzy i zarządzania wiedzą Uwarunkowania zarządzania wiedzą w uczelni wyższej Scouting technologiczny jako element procesu zarządzania wiedzą Studia przypadków Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Dane, informacje, wiedza • • Dane – fakty i figury [Skyrme, 1999] Informacje – dane w kontekście [Skyrme, 1999] • Wiedza: Wiedza jest płynną mieszanką ukształtowanego doświadczenia, wartości, informacji osadzonej w pewnym kontekście, eksperckiego spojrzenie, który stanowi ramy dla oceny i przyswojenia nowych doświadczeń i informacji. Powstaje i wykorzystana jest w umyśle posiadacza. W organizacji, bywa często osadzona w dokumentach, repozytoriach, organizacyjnych rutynach, procesach, praktykach i normach [Davenport, Prusak, 1998] Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Pojęcie wiedzy – różne perspektywy 1. Stan umysłu Rozumienie i doświadczenie zdobyte podczas studiowania czegoś; suma lub zakres tego, co jest postrzegane, odkryte albo nauczone [Schubert, 1998] Rozumienie [Mc. Queen, 1998] 2. Obiekt Rzecz kodyfikowana/opracowywana [Zack, 1998] 3. Proces systematycznego poznawania i stosowania owego poznania [Zack, 1998] 4. Stan posiadania dostępu do informacji Wiedza rozumiana jako warunek dostępu do informacji [Mc. Queen, 1999] 5. Zdolność Wiedza jest potencjałem wpływu na działanie [Carlsson i in. , 1998] Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Rozumienie pojęcia wiedzy a zarządzanie wiedzą Sposób rozumienia pojęcia „wiedza” implikuje sposób rozumienia pojęcia „zarządzania wiedzą” [Carlsson i in. , 1998] • • Wiedza jako stan umysłu – zarządzanie wiedzą skupia się na kreowaniu sytuacji, w których mamy do czynienia z potencjalnie użytecznymi informacjami i ułatwianie przyswajania informacji; Wiedza jako obiekt – zarządzanie wiedzą koncentruje się na budowie zasobów wiedzy i zarządzania owymi zasobami; Wiedza jako proces – zarządzanie wiedzą koncentruje się na przepływach wiedzy i procesach jej tworzenia, dzielenia się nią oraz jej udostępniania; Wiedza jako zdolność – zarządzanie wiedzą skupia się na kreowaniu kluczowych kompetencji i zrozumienia strategicznej przewagi w postaci know-how , i kreowaniu kapitału intelektualnego. Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Zarządzanie wiedzą • Zarządzanie wiedzą to proces identyfikacji, zdobywania i pomnażania zbiorowej wiedzy w ramach organizacji w celu podniesienia jej konkurencyjności [von Krogh, 1998]. Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Proces pozyskiwania i komercjalizacji wiedzy w organizacji Poszukiwanie Ocena i selekcja Implementacja pozyskanie/wykonanie/ wejście/podtrzymanie Uczenie się Źródło: opracowanie własne na bazie Tidd, Bessant, Pavitt, 2005 Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Zarządzanie wiedzą w uczelni wyższej – uwarunkowania w kontekście wykorzystania praktycznego [Niedzielski, Łobacz, 2012; Długoński, 2012; Olejniczak 2012] • • • Duże rozproszenie informacji o wiedzy powstałej na uczelni. Niewielki stopień otwartości środowiska naukowego na współpracę i dzielenie się wiedzą. Brak stałego aktywnego systemu pozyskiwania informacji - zwykle polega on na zgłoszeniach ze strony kadry akademickiej (co stoi w sprzeczności z poprzednim punktem). Niska efektywność stosowanych baz danych o dostępnych rozwiązaniach technologicznych wypracowanych w ramach uczelni. Brak wystarczającego potencjału kadrowego w zakresie komercjalizacji wiedzy i transferu technologii - dotyczy to głównie liczby pracowników zaangażowanych bezpośrednio w proces komercjalizacji (nie licząc pracowników wykonujące inne funkcje). Występowanie zasad systemowych utrudniających proces komercjalizacji wiedzy – preferencja dla publikowania osiągnięć naukowych nad ich komercjalizację. Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Scouting technologiczny – pojęcie, zastosowanie • Scoutingiem technologicznym określa się systematyczne podejście przedsiębiorstwa, w ramach którego asygnuje ono część swoich zasobów ludzkich lub też zatrudnia konsultantów zewnętrznych w celu zbierania informacji z zakresu nauki i technologii, i które to podejście ułatwia pozyskiwanie technologii lub prowadzi do pozyskania technologii [Rohrbeck, 2010]. • Cechy: – Ukierunkowany lub nieukierunkowany – Formalne i nieformalne powiązania • „Scouting” oznacza tym samym niejako „wyjście w teren”, na zewnątrz organizacji, poza formalne kontakty w celu poszukiwania, rozwoju technologii i jej biznesowych zastosowań • Od lat 90 -tych XX w. adoptowany na potrzeby uczelni wyższych i jednostek naukowych Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Scouting technologii i wiedzy w uczelni wyższej • Aktywne podejście do identyfikacji i monitoringu potencjału komercyjnego prac badawczych w uczelni wyższej • Rozwiązanie stosowane na świecie (Politechnika w Turynie, Politechnika w Eindhoven, Biomedicum w Helsinkach, Uniwersytet w Kadyksie) • Zakłada aktywną postawę kadr odpowiedzialnych za komercjalizację wiedzy Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Scouting w Politechnice w Turynie (Polito) • • • W ramach Polito działa biuro ds. transferu technologii SARTT Podmiotem zewnętrznym wobec Polito jest inkubator I 3 P Obie powyższe instytucje działają na rzecz pozyskiwania wiedzy na temat badań naukowych prowadzonych w Polito pod kątem ich potencjału komercyjnego drogą scoutingu technologicznego • system scoutingu opiera się na działalności „porta a porta”(„pukanie do drzwi”) – pracownicy biura ds. transferu technologii / inkubatora przeprowadzają wywiady z partnerami (w szczególności liderami zespołów badawczych), aby uzyskać szczegółowe informacje na temat bieżącej działalności lub osiągniętych rezultatów Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Polito • Dwa główne sposoby realizacji działalności w ramach scoutingu technologicznego wspierające uczelniany elektroniczny system informacji o projektach – „Porta a porta” – • „Porta a porta” („pukanie do drzwi”) – – • „anteny” aktywny kontakt z zespołami badawczymi, realizowany przez scoutów - etatowych pracowników inkubatora I 3 P, spotkania z zespołami badawczymi średnio raz na 3 -6 miesiąc, Identyfikacja projektów dla inkubatora oraz dla centrum transferu technologii. „Antenas” („anteny”) – – – pośrednictwo współpracujących pracowników naukowych („anten”) , uczestnicząc w procesie badawczym lub też mając dostęp do wyników prac innych zespołów na bieżąco oceniają rynkową przydatność opracowywanych rozwiązań i sygnalizują pojawienie się tematów o potencjale komercyjnym, umowa cywilno-prawna prawnej z uczelnianym inkubatorem technologicznym I 3 P, scouci technologiczni z I 3 P weryfikują oceny potencjału komercyjnego, problem relatywnie wąskiego zakresu pracy. Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

TU/e Innovation Lab – Politechnika w Eindhoven • • W TU/e Innovation Lab pracuje 27 osób Zakres działalności: – wsparcie organizacyjne i administracyjne dla projektów badawczych, – rozwój biznesów opartych na wynikach badań (spin-off), – obsługę funduszu inwestycyjnego oferującego środki dla startupów w wysokości 40 mln €, • stworzony ze środków publicznych oraz prywatnych, • oferuje instrumenty finansowe w perspektywie inwestycyjnej do 6 lat. – obsługę administracyjna dzierżawy pomieszczeń dla przedsiębiorstw na terenie campusu (źródło finansowania działalności głównej) • obecnie (2012) na terenie campusu ulokowanych jest 108 przedsiębiorstw, – obsługę prawną kontraktów oraz procesu patentowania. Scouting technologiczny – Business Developers, 5 osób pełen etat Identyfikacja nowych potencjalnych projektów – – – • Praca Business Developers – – • Business Developer przypada na ok. 300 pracowników badawczych Ok. 20% czasu pracy w ramach procesu komercjalizacji – reszta to analizy specjalistyczne i praca pozostałego zespołu Wyszukiwanie tzw. „przedsiębiorcy zastępczego” Zaangażowanie studentów do ogólnych prac projektowych Główna ścieżka komercjalizacji – licencjonowanie – – • regularne kontakty z naukowcami z zespołów badawczych wstępna ocena potencjału komercyjnego Inicjowanie i udział w procesie komercjalizacji Ochronie patentowej uczelnia poddaje jedynie wynalazki o potencjale komercyjnym Stąd też 95% patentów uczelni jest licencjonowanych W ostatnich 20 latach na uczelni powstały 42 firmy spin off Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Scouting technologiczny w Uniwersytecie Łódzkim Adaptacja rozwiązania w ramach projektu: SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorstw (scouting. uni. lodz. pl) Projekt jest realizowany przez Wydział Zarządzania i Centrum Transferu Technologii Uniwersytetu Łódzkiego (CTT UŁ) w ramach Poddziałania 8. 2. 1. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki we współpracy z Uniwersytetem w Kadyksie (Hiszpania) oraz Politechniką w Turynie (Włochy). • • W UŁ działa sieć 10 scoutów technologicznych Specjalizacja tematyczna – scouci działają w dedykowanych dyscyplinach / obszarach wiedzy Rozszerzenie potencjału CTT UŁ Główne zadania: – – identyfikacja projektów o potencjale komercyjnym z określonych dziedzin wiedzy szczegółowa ocena potencjału komercyjnego przy współudziale CTT pilotowanie projektu do momentu zawarcia listu intencyjnego upowszechnianie idei komercjalizacji Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Proces pozyskiwania i komercjalizacji wiedzy w organizacji Poszukiwanie Ocena i selekcja Implementacja pozyskanie/wykonanie/ wejście/podtrzymanie Uczenie się Źródło: opracowanie własne na bazie Tidd, Bessant, Pavitt, 2005 Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Udział scoutów technologicznych na poszczególnych etapach procesu komercjalizacji wiedzy w uczelni Składnik procesu komercjalizacji Poszukiwanie i identyfikacja rozwiązań Znaczenie działania scoutów Bardzo ważna Ważna Ocena potencjału rozwiązań Proces transferu W szczególności w odniesieniu do prowadzenia oceny wstępnej Pomocnicza Źródło: Opracowanie własne. Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Literatura • • • • Carlsson, S. A. , El Sawy, O. A. , Eriksson, I. , and Raven, A. , Gaining Competitive Advantage Through Shared Knowledge Creation: In Search of a New Design Theory For Strategic Information Systems, 4 th European Conference on Information Systems, Lisbon, 1996. Davenport T. H, Prusak L. , Working Knowledge. How Organizations Manage What They Know, HBS Press Boston, Massachusetts 1998 Długoński J. , Bariery w procesie komercjalizacji wiedzy w ramach uczelni wyższej, ze szczególnym uwzględnieniem biotechnologii, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony, Łódź, 2012 Głodek P. , Mc. Queen, R. , "Four views of Knowledge and Knowledge Management, " Proceedings of the Americas Conference of AIS, August 1998 Niedzielski P. , Łobacz K. , Diagnoza i analiza problemów komercjalizacji wiedzy i transferu technologii na uczelni wyższej pod kątem barier natury organizacyjnej, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony , Szczecin, 2012 Olejniczak W. , Bariery w procesie komercjalizacji wiedzy w ramach uczelni wyższej, ze szczególnym uwzględnieniem nanotechnologii, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony, Łódź, 2012 Rohrbeck R. , Harnessing a Network of Experts for Competitive Advantage: Technology Scouting In the ICT Industry, R&D Management 2010, Vol. 40, No. 2 Schubert, P. , Lincke, D. , and Schmid, B. , A Global Knowledge Medium as a Virtual Community: The Net. Academy Concept, Proceedings of the Americas Conference of AIS, August 1998 Skyrme D. J. , Knowledge Networking. Creating the Collaborative Enterprise, Butterworth-Heinemann, Oxford 1999 Tidd, J. , Bessant, J. and Pavitt, K. , Managing Innovation: Integrating technological, market and organizational change, Third edition, Wiley 2005. Von Krough, G. , Care in Knowledge Creation, California Management Review, 40(3), 1998 Zack, M. , An Architecture for Managing Explicated Knowledge, Sloan Management Review, September 1998 Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl

Dziękujemy za uwagę glodek@uni. lodz. pl magdalena. wisniewska@uni. lodz. pl Wydział Zarządzania UŁ ul. Matejki 22/26, 90 -237 Łódź tel. (42) 635 50 51 e-mail: rekrutacja@uni. lodz. pl