Ynetiim Governance Ynetiim an yeni ynetim anlaydr Karar

Yönetişim (Governance) • Yönetişim, çağın yeni yönetim anlayışıdır. Karar alma ve özellikle de kararların uygulanması sürecinde devlet/bürokrasi + özel sektör + sivil toplum kuruluşları… • Hem ulusal hem de küresel düzeyde neoliberal ekonomi düzeninin siyasal ve yönetsel olarak desteklenmesi ihtiyacı… • Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu, Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası kuruluşların yönlendirdiği yapısal uyarlama reformlarının yürütümünün garantiye alınması… • Küresel sermayenin / çok uluslu şirketlerin (ÇUŞ) üretim yapılanması ve tüketim pazarlarının oluşturulması konusunda önündeki ulusal sınırların kaldırılması… • Ulusal siyasal ve yönetsel kurumlara güvensizlik duyulması dolayısıyla yeni tip özerk kurumların kurulması… • Küresel düzeyde yatırım ortamının iyileştirilmesi için gerekli siyasal, hukuksal, yönetsel ortamın oluşturulması…

Yönetişim 1 • Katılımcılık ve yerindenlik: karar alma süreçlerinin hazırlıktan uygulamaya ve oradan da izlemeye kadar olan aşamalarında bireyden başlayarak sivil toplumun ve halkın etkin bir biçimde sürece dahil olmasını ifade eder. • Sorumluluk: Hükümet toplumsal değişimlere hızla cevap verebilecek kapasiteye sahip olmalı ve esnek olmalıdır. • Hesap verebilirlik: kamu yetkililerinin, kamu kaynaklarının nasıl kullanıldığı, bütçelendiği ve raporlandığı konularında sorumlu olması ve gerektiğinde hesap verebilmesidir.

Yönetişim 2 • Şeffaflık: kamu yetkililerinin karar alma süreçlerini ve kararlarını diğer paydaşlara açık ve paylaşılır olarak gerçekleştirmesi. • Tutarlılık: verilen kararların gerek birbirleriyle, gerekse zaman içerisinde uyumlu olması devletin yapacağı düzenlemelerin öngörülebilir olmasını ve vatandaşların güven duyacakları bir ortamda ileriye yönelik gelişim yatırımlarını gerçekleştirmelerini sağlar. • Adillik: kamu yönetiminin aldığı kararlarda toplumun her hangi bir kesimini kayırıcı uygulamalar yapması ve vatandaşın tabi olduğu kuralların açık ve net şekilde ortaya konarak herkese aynı şekilde uygulanması, vatandaşların devlete güven duymalarını sağlar.

Yönetişim 3 • Etkinlik ve oransallık: yönetimin aldığı kararların herkese eşit ve eş zamanlı uygulanması ve elde edilmesi beklenen sonuçlar ile gerek kullanılacak kaynaklar gerekse olumsuz etkilenecek kesimlere olan etkileri arasında makul bir ilişki olması anlamına gelir. • Hukuka bağlılık: yönetimin hukuk kuralları içinde kalarak objektif bilgiye dayalı karar vermesi ve kararların hukuk yolu ile denetlenmesini ifade eder.

Merkezden yönetim-yerinden yönetim • Kamu yönetiminde örgütlenme: kamu hizmetleri için gerekli olan araç ve imkanları bir düzende toplamak, yetki görev ve sorumlulukları belirleyerek bir yapı oluşturmak. • Her ülkede merkezden yönetim ve yerinden yönetim vardır. • Merkezden yönetim (central administration/centralization): genel nitelikteki kamu hizmetlerine ilişkin politika, karar ve yürütme fonksiyonlarının merkezi yönetimin bizzat kendisince ya da onun yönlendirmesiyle (emir ve komutası) alt düzey yönetim birimleri tarafından yerine getirilmesidir. • Bir örgütlenmeyi belirli bir noktadan hedefleri, kaynakları, araçları harekete geçirerek çevresine doğru yönetmektir (rekz). • Merkezden yönetim, kamu hizmetlerinde birlik ve bütünlük sağlamak amacıyla söz konusu hizmetlere ilişkin karar ve faaliyetlerin merkezi yönetim ve onun hiyerarşik yapısı (yetki yoğunluğu) içindeki örgütlerce yürütülmesidir.

Merkezden yönetim • Kamu hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin gerekli gelir ve giderler merkezden yönetilmektedir. • Merkezi yönetim birimlerinde görev alacak personelin atanması işlemi merkez tarafından yapılmaktadır. Yer değiştirme ve terfi gibi bazı işlemlerini kendine bilgi vermek şartıyla hiyerarşik yapısı içinde yer alan bölge ya da ildeki kuruluşlarına bırakabilir.

Merkezden yönetim • Siyasi bakımdan merkezden yönetim: bir ülkede yasama organının ve hükûmetin tek olmasını ve dolayısıyla siyasi otoritenin tamamen merkezdeki iktidarda toplanmasını ve hukuki birliğin mevcut bulunmasını ifade eder Üniter Devlet • İdari bakımdan merkezden yönetim: İdari merkeziyetçilik, kamu otoritesinin merkezileştirilmesini gerektirir. Kamu hizmetlerine ilişkin politikaların belirlenmesi ve kararların alınması yetkisi merkezi organlarda toplandığı gibi bunların yürütülmesine ilişkin inisiyatif de bu organların eline verilmiştir. Merkezin hiyerarşik yapısı içinde yer alan alt birimlere, bölge ve il kuruluşlarına geniş takdir yetkisi tanınmaz. İdari merkeziyetçilik, siyasi merkeziyetçiliğin bir sonucudur. Ancak siyasi merkeziyetçiliğin varlığı her zaman idari merkeziyetçiliği ortaya çıkarmayabilir. Örn. İng siyasi merkeziyetçilik + idari yerinden yönetim.

Merkezden yönetimin faydalarına ilişkin kabuller • Yönetimde birlik ve bütünlük sağlanabilir… • Ekonomik ve sosyal kalkınmanın bölgeler arasında dengeli şekilde yürütülmesini ve kamu hizmetlerinin aynı düzeyde ve standartta verilmesini sağlayabilir… • Tarafsız bir yönetim tesis edilebilir. Bölgesel ve yerel etkiler altında kalmadan personel hizmetler yürütebilir… • Milli savunma ve diplomasi gibi yerinden yönetim birimlerince verilmesi mümkün değildir. Bunların faydası ülke geneline yayılmıştır ve bölünemez…

Merkezden yönetimin sakıncalarına ilişkin kabuller • Karar alma yetkisi merkezde toplandığı için alınan kararların ilgili birimlere aktarılması ve bunların izlenmesi güçlü bir bürokrasiye/kırtasiyeciliğe sebebiyet verebilir… • Bölgedeki ve yereldeki ihtiyaçların farkında olunmadan hizmet verilebilir… • Hizmetlerde gecikme yaşanabilir… • Kaynak israfı olabilir… • Taşradaki görevlilere fazla inisiyatif tanınmaz. Bu da bilgi ve becerilerini geliştirmeye engel olur ve çalışanlar motive olamazlar… • Halkın, karar alma süreçlerine ve bunların hizmet olarak yürütülmesi sürecine müdahil olması ve ilgili olması güçtür…