TURCJA TURKEY Turcja pastwo pooone w Azji na

TURCJA TURKEY

Turcja – państwo położone w Azji na półwyspie Azja Mniejsza, a częściowo również w Europie, ze stolicą w Ankarze. Część europejska – Tracja – stanowi 3% powierzchni i oddzielona jest od części azjatyckiej morzem Marmara oraz cieśninami Bosfor i Dardanele. Turcję od północy otacza Morze Czarne, od zachodu Morze Egejskie i morze Marmara, a od południa Morze Śródziemne (nazywane w języku tureckim Morzem Białym). Turkey – country both in Asia and Europe with capital in Ankara. European part make up 3 % of surface and separated from Asian part Marmara Sea and Bosfor's and Dardanele's straits. Turkey from north surround Black Sea, from west Aegean Sea and Marmara Sea, from south Inland Sea.

Znaki narodowe Turcji Flaga Turcji Turkey Flag Godło Turcji Turkey Emblem

Hymn Turcji İstiklâl Marşı (Marsz Niepodległości) jest od 1921 roku hymnem państwowym Turcji. W 1921 roku ogłoszono konkurs na słowa hymnu, na który wpłynęły 724 utwory. Napisał go turecki poeta Mehmet Akif Ersoy. Melodia hymnu została przyjęta dopiero w trzy lata później. Ali Rıfat Cağatay napisał melodię hymnu. İstiklâl Marşı is Turkey national anthem from 1921. In 1921 declare competention to national anthem words. In effect affect 724 words for national anthem. Write this Turkish poet Mehmet Akif Ersoy. Melody of national anthem is accept three years later. Ali Rıfat Cağatay is write melody of national anthem.

SŁOWA HYMNU Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Nie obawiajcie się i nie bądźcie posępni, purpurowa flaga nigdy nie wypłowieje. Ona jest ostatnim niegasnącym ogniskiem naszego narodu. Moja narodowa gwiazda zawsze będzie świecić, ona jest gwiazdą mojego narodu i moją gwiazdą. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celal? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal. . . Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal! Nie martw się, półksiężycu, bo gotów jestem poświęcić się dla ciebie. Uśmiechnij się nad bohaterskim narodem, czemu ten gniew? Jeśli będziesz zagniewany, nasze bohaterskie przelanie krwi będzie nic niewarte. Do wolności ma prawo swój naród, który wielbi Boga i podąża za tym, co słuszne.

National Anthem in English Fear not, the crimson banner that proudly ripples in this glorious dawn, shall not fade, Before the last fiery hearth that is ablaze within my homeland is extinguished. For that is the star of my people, and it will forever shine; It is mine; and solely belongs to my valiant nation. Frown not, I beseech you, oh thou coy crescent, Smile upon my heroic nation! Why the anger, why the rage? Our blood which we shed for you might not be worthy otherwise; For freedom is the absolute right of my God-worshipping nation.

Mapa Geograficzna Geography Map

Geografia Geography Największe miasta: Stambuł, Ankara, Izmir, Bursa, Adana, Gaziantep, Konya Najwyższy punkt: Ararat 5165 m n. p. m. Podział administracyjny: 81 prowincji. Turcja graniczy z 8 państwami. Całkowita długość granic wynosi 2627 km z czego na poszczególne kraje przypada: Armenia – 268 km Azerbejdżan (Nachiczewan) – 9 km Bułgaria – 240 km Gruzja – 252 km Grecja – 206 km Iran – 499 km Irak – 331 km Syria – 822 km The biggest city : Istanbul, Ankara, Izmir, Bursa, Gaziantep, Konya. The biggest point: Ararat – 5165 meters about sea level. Administrative division: 81 province. Turkey is abut with 8 countries. All lenght of borderis 2627 kilometers: Armenia - 268 km Azerbaijan (Nakhchivan) - 9 km Bulgaria - 240 km Georgia - 252 km Greece - 206 km Iran - 499 km Iraq - 331 km Syria - 822 km

Góry Mountains SZCZYTY MAŁEGO KAUKAZU: Aragac - najwyższy szczyt Armenii w obecnych jej granicach, a zarazem najwyższy szczyt Małego Kaukazu. Wysokość szczytu wynosi 4095 m. n. p. m. Gamış – najwyższy szczyt Małego Kaukazu, położony w pasmie Murowdag, w Azerbejdżanie. Wznosi się na wysokość 3724 m n. p. m. Mepisckaro – najwyższy szczyt Gór Adżarsko-Imeryjskich. Wznosi się na wysokość 2850 m n. p. m. PEAKS LITTLE CAUCASUS: Aragats - the highest mountain in Armenia in current borders, and also the highest peak of the Little Caucasus. The height of the peak is 4095 meters above sea level, Gamış - the highest peak of the Little Caucasus, located in the range Murowdag in Azerbaijan. It rises to a height of 3724 meters above sea level Mepisckaro - the highest peak of mountains Adzarsk-Imerian. It rises to a height of 2850 meters above sea level

Ararat jest najwyższą górą w Turcji. Wznosi się ona na wysokość 5165 m. n. p. m. Góra ta jest miejscem bardzo ważnym, bo to ponoć na Niej Arka Noego dobiła do brzegu. Ararat is the highest mountain in Turkey. It rises to a height of 5165 meters above sea level This mountain is the site of a very important, because it is said to her, Noah's Ark came in to shore. ARARAT

NAJWIĘKSZE MIASTA TURCJI THE BIGGEST CITY OF TURKEY Mauzoleum Atatürka ANKARA Mausoleum of Atatürk ANKARA Stambuł - Meczet Ortaköy Istanbul - Ortaköy Mosque Meczet Sabancı ADANA Sabancı Mosque ADANA Biblioteka Uniwersytetu Seldżuckiego KONYA Seljuk University Library Konya

Stambuł Istanbul Największe i najludniejsze miasto Turcji i jej centrum kulturalne, handlowe oraz finansowe. Rozciąga się od północnego wybrzeża morza Marmara po obu stronach Bosforu, cieśniny morskiej między Morzem Śródziemnym a Morzem Czarnym. Położenie zarówno w europejskiej Tracji, jak i azjatyckiej Anatolii sprawia, że Stambuł jest jedną z dwóch (obok rosyjskiego miasta Magnitogorsk) metropolii świata znajdujących się na dwóch kontynentach. The largest and most populous city of Turkey and its cultural center, commercial and financial. It stretches from the northern coast of the Sea of Marmara on both sides of the Bosphorus, the strait between the Mediterranean Sea and the Black Sea. Position in both the European Thrace and Anatolia Asian makes Istanbul is one of the two (near the Russian city Magnitogorsk) cities in the world located on two continents.

Ankara – miasto w środkowej Turcji, będące jej stolicą od 1923 roku. Jest drugim co do wielkości miastem w Turcji, po Stambule. Miasto wznosi się 938 m n. p. m. i zamieszkuje je 3 848 440 mieszkańców (2010). Ankara - a town in central Turkey, which is also the capital city since 1923. It is the second largest city in Turkey after Istanbul. City rises 938 meters above sea level and inhabited by 3 848 440 inhabitants (2010).

Adana – miasto w południowej Turcji nad rzeką Seyhan. Adana to ośrodek przemysłowo-handlowy (tekstylia) w regionie uprawy bawełny i pszenicy oraz węzeł drogowy. Znajduje się tam stacja kolejowa Adana, port lotniczy i uniwersytet. Wiele zabytków starożytnych i liczne meczety. Adana - a city in southern Turkey on the Seyhan River. Adana is a commercial and industrial center (textiles) in the region of cotton and wheat, and road junction. There is Adana railway station, the airport and the university. Many ancient monuments and numerous mosques.

Konya – miasto w południowej Turcji. Około 1 412 343 mieszkańców (w 2007). Podobnie jak Kayseri, Konya jest starym miastem rzymskim i bizantyńskim. Konya - a city in southern Turkey, on the. About 1 412 343 inhabitants (2007). As Kayseri, Konya is an old Roman and Byzantine city.

Klimat Climate Turcja znajduje się w strefie klimatu podzwrotnikowego, który na wybrzeżu posiada odmianę morską, zaś we wnętrzu kraju nabiera cech typowych dla klimatu kontynentalnego. Obszary nadbrzeżne południa i zachodu znajdują się pod wpływem klimatu podzwrotnikowego o jego śródziemnomorskiej odmianie. Turkey is located in the subtropical climate zone, which is on the coast of the sea, and in the interior of the country takes on the characteristics typical of a continental climate. Coastal areas south and west are under the subtropical climate of the Mediterranean variety.

Religia Turecka Turkish Religion Turcja to kraj muzułmański. Nie powinny dziwić tradycyjnie ubrane kobiety ani pięciokrotne modlitwy w ciągu dnia – Turcja to dla Europejczyka kraj egzotyczny, odmienna kultura, obyczaje i religia. Turkey is a Muslim country. It should not surprise traditionally dressed women or prayer five times a day - Turkey is exotic for a European country, different culture, customs and religion.

Religie w Turcji Religions in Turkey ISLAM – 99, 64% PRAWOSŁAWIE – 0, 21 % PROTESTANTYZM – 0, 06 % KATOLICYZM – 0, 05 % JUDAIZM – 0, 04 % ŚWIADKOWIE JECHOWY – 0, 06 % ISLAM - 99. 64% ORTHODOXY - 0. 21% PROTESTANTIZM - 0. 06% CATHOLICISM - 0. 05% JUDAISM - 0. 04% WITNESSES JEHOWY - 0. 06%

Kultura Culture Fez (arab. tarbusz lub szaszijja) – nakrycie głowy o kształcie przypominającym ścięty stożek, wykonane z bordowego filcu i ozdobione czarnym frędzlem. Święto niepodległości i dzień dziecka w Turcji – święto państwowe obchodzone 23 kwietnia. W 1986 roku rząd turecki zorganizował "Narodowy dziecięcy festiwal" 23 kwietnia. Każdego roku w tym dniu dzieci świętują "Dzień suwerenności i dzień dziecka" jako święto narodowe. Fez - shaped headdress resembling a truncated cone, made of red felt and decorated with black tassels. Independence Day and Children's Day in Turkey - a public holiday celebrated on April 23. In 1986, the Turkish government organized the "National Children's Festival" on April 23. Every year on this day children are celebrating the "Day of Sovereignty and Children's Day" as a national holiday.

Kuchnia Turecka W Turcji najpopularniejsze są: meze – przystawki podawane z alkoholami börek – rodzaj pierogów z ciasta z farszem mięsnym, serowym lub warzywnym dolma – warzywa z farszem lub liście winogron w które zawija się ryż z mięsem köfte – gotowane lub pieczone mięso pilav – dania ryżowe. Turcy piją herbatę podawaną w małych szklaneczkach w kształcie tulipanów, bardzo gorącą i słodką. Natomiast kawa podawana jest na trzy sposoby: słodka şekerli, bez cukru sade i półsłodka orta. Desery tureckie można podzielić na dwa rodzaje: mleczne oraz na słodkie ciasta.

Turkish Kitchen In Turkey, the most popular are: meze - appetizers served with alcohol börek - a kind of dough dumplings stuffed with meat, cheese or vegetables dolma - stuffed vegetables or vine leaves that are wrapped in rice with meat köfte - boiled or baked meat pilav - rice dishes. Turks drink tea served in small tulip-shaped glasses of very hot and sweet. Turkish desserts can be divided into two types: milk and sweet cakes.

Literatura Turecka Turkish Literature Dzieje literatury tureckiej obejmują okres niemal 15 wieków. Najstarszymi zapisami tekstów tureckich są ryte w kamieniu inskrypcje zapisywane pismem orchońskim, odnalezione w dolinie rzeki Orchon w środkowej Mongolii i datowane na VIII w. n. e. W IX i X w. This includes the period of Turkish literature for nearly 15 centuries. The oldest records of Turkish texts are engraved in stone inscriptions written letter orchońskim, found in the valley of the river Orchon in central Mongolia and dating from the eighth century In the ninth and tenth centuries.

Zwierzęta Animals Zwierzęta hodowane na terenie Turcji to: krowy, konie, kozy, osły i owce, jak również wielbłądy i bawoły. Najpopularniejszą w Turcji rasą psa jest Kangal – wielki i silny pies pasterski. Najciekawszą rasą kotów są koty Van o białym futrze i różnokolorowych oczach – jednym zielonym, a drugim niebieskim. Na wolności żyją w Turcji jelenie, szakale, rysie, dziki, wilki oraz rzadko – lamparty i niedźwiedzie. Animals bred in Turkey are: cows, horses, goats, donkeys and sheep, as well as camels and buffaloes. The most popular dog breed in Turkey is Kangal - big and strong herding dog. The most interesting race of Van cats are cats with white fur coat and different colored eyes - one green, the other blue. In the wild they live in Turkey, deer, jackals, lynx, wild boar, wolves and rare - leopards and bears.

Gospodarka Economy Turcja jest jedną z dwudziestu największych gospodarek świata, na co wpływ ma głównie wielkość tego kraju. PKB na głowę mieszkańca wynosi około 9 tys. dolarów. Od czasów przejęcia rządów przez Partię Sprawiedliwości i Rozwoju i poradzenia sobie z kryzysem finansowym z roku 2001 Turcja znajduje się w fazie wyjątkowo dynamicznego wzrostu gospodarczego. Turkey is one of the twenty largest economies in the world, which was influenced mainly by the size of the country. PKB capita is around 9 thousand dollars. From the time of taking over the rule of the Party of Justice and Development and to cope with the financial crisis of 2001, Turkey is undergoing an exceptionally dynamic growth.

Rolnictwo Bawełna Turcja jest jednym z 6 całkowicie samowystarczalnych pod względem żywnościowym krajów świata. Rolnictwo wytwarza ok. 10% produktu krajowego brutto Turcji. Zatrudnienie w tym sektorze znajduje około 1/3 siły roboczej. W Turcji istnieje ponad 5 milionów gospodarstw rolnych. Jedynie 6% z nich ma powierzchnię większą od 20 ha. Turcja jest jednym z pięciu największych producentów: bawełny, soczewicy, cebuli, buraków cukrowych, tytoniu, pomidorów, arbuzów, jabłek, winogron, orzeszków pistacjowych, orzechów włoskich, oliwek oraz owczego mleka. Jest zarazem największym na świecie wytwórcą orzechów laskowych, moreli i fig.

Agriculture Cotton Turkey is one of six countries fully self-sufficient in terms of food of the world. Agriculture accounts for about 10% of the gross domestic product of Turkey. Employment in this sector is about one third of the workforce. In Turkey, there are more than 5 million farms. Only 6% of which is larger than 20 hectares. Turkey is one of the five largest producers of cotton, lentils, onions, sugar beets, tobacco, tomatoes, watermelons, apples, grapes, pistachios, walnuts, olives and sheep's milk. It is also the world's largest producer of hazelnuts, apricots and figs.

Przemysł Indursty Turcja posiada znaczne zasoby surowców mineralnych, zwłaszcza rud metali. Wydobycie rud żelaza, chromu, boksytów, rud miedzi, cynku i ołowiu. Z surowców energetycznych eksploatuje się węgiel brunatny, węgiel kamienny i ropę naftową w pobliżu granicy z Syrią. Z surowców chemicznych wydobywa się: fosforyty, sól kamienną i siarkę. Turkey has substantial natural resources, particularly metal ores. Mining of iron ore, chromium, bauxite, copper, zinc and lead. With energy resources are exploited lignite, hard coal and oil near the border with Syria. The chemical raw materials mined: phosphate, rock salt and sulfur.

Turystyka Tourism Jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi gospodarki Turcji jest turystyka. Najwięcej turystów przyjeżdża z Niemiec, Rosji, Holandii, Francji, Belgii, Wielkiej Brytanii i Polski. Wpływy z turystyki wynoszą 3, 6 mld dolarów. Główne ośrodki turystyczne to: kurorty nad wybrzeżem morza Egejskiego i morza Śródziemnego, Stambuł, Kapadocja oraz zabytki kultury antycznej: Troja, Milet, Efez, Hierapolis, Pergamon, Izmir, Side, Aspendos i inne. One of the fastest growing branch of the Turkish economy is tourism. Most tourists come from Germany, Russia, Holland, France, Belgium, the UK and Polish. Receipts from tourism amounts to $ 3. 6 billion. The main tourist centers are: resorts on the coast of the Aegean Sea and the Mediterranean Sea, Istanbul, Cappadocia and monuments of ancient culture: Troy, Miletus, Ephesus, Hierapolis, Pergamon, Izmir, Side, Aspendos and others.

Komunikacja Sieć komunikacyjna w Turcji jest w rozbudowie i obecnie obejmuje ok. 63 tys. km dróg o twardej nawierzchni, w budowie dalsze 1250 km autostrad – m. in. od granicy bułgarskiej do Ankary. Turcja posiada 8, 4 tys. km linii kolejowych, w większości jednotorowych. W 2003 Tureckie Koleje Państwowe rozpoczęły program budowy linii wysokich prędkości. Pierwsza z nich o długości 533 km połączy Stambuł z Ankarą przez Eskişehir i skróci czas podróży z 6 -7 godzin do 3, 5.

Communication The communication network in Turkey is expanding and now includes about 63 thousand. miles of hard surface roads, the construction of additional 1250 km of motorways - including from the Bulgarian border to Ankara. Turkey has 8. 4 thousand. km of railway lines, mostly single track. In 2003, Turkish State Railways started a program to build high-speed lines. The first one with a length of 533 km will connect Istanbul to Ankara, Eskişehir and shorten the travel time from 6 -7 hours to 3. 5.

Siły Zbrojne Armed Forces Armia turecka jest szóstą największą armią świata i drugą co do wielkości w NATO. Liczy 823 tys. zawodowych żołnierzy. W drugiej połowie XX wieku kilkukrotnie dokonywała zamachu stanu (ostatni raz w 1997), obalając przy tym rządy, które uznawała za zbyt islamskie. By wstąpić w jej szeregi trzeba mieć ukończone 20 lat. Armia turecka jest szóstą co do wielkości armia na świecie i drugim co do wielkości w NATO. Posiada 823000. żołnierzy zawodowych. W drugiej połowie XX wieku, aby każdy zamach kilka razy (ostatnio w 1997 r. ), przewracając na rządy, które uznała za zbyt islamistów. Aby dołączyć jej szeregach musi być co najmniej 20 lat.

KLAUDIA ZIAJA JUSTYNA CYGAN KL. VI B