Scheidingskinderen Stiefkinderen Ed Spruijt e spruijtuu nl PAOG

Scheidingskinderen & Stiefkinderen Ed Spruijt e. spruijt@uu. nl PAOG Jeugdgezondheidszorg Maastricht, 26 januari 2010

scheidingskinderen Gezinsnota 2008 De kracht van het gezin Ministerie voor Jeugd en Gezin: Veel aandacht voor de gevolgen van echtscheiding voor kinderen. Onder andere in de Centra voor Jeugd en Gezin.

Vraag 1 Hoeveel echtscheidingen zijn er per jaar ongeveer in Nederland? a. O 40. 000 b. O 38. 000 c. O 36. 000

Echt- en flits-scheidingen in Nederland

Informele scheidingen CBS: informele scheidingen Formele echtscheidingen: Flitsscheidingen: ca. 64. 000 ca. 32. 000 ca. 4. 000 Totaal relatieontbindingen ca. 100. 000

Vraag 2 Hoeveel stiefgezinnen zijn er ongeveer in Nederland? a. O ongeveer 400. 000 b. O ongeveer 300. 000 c. O ongeveer 200. 000

Antwoord Vraag 2

scheidingskinderen Soorten stiefgezinnen Fulltime en parttime Stiefvader en stiefmoeder Soorten kinderen Getrouwd of samenwonend

scheidingskinderen Empirisch onderzoek Twee typen onderzoek: 1. bevolkingsonderzoek verbanden significant en matig 2. klinisch onderzoek verbanden significant en sterk

Gevolgen voor kinderen (van scheiding en stiefgezinsvorming) - slechtere schoolprestaties: cijfers, eindniveau - internaliserende problemen: stress, depressiviteit, angst - externaliserende problemen: agressie, vandalisme, delinquentie - riskante gewoonten: roken, drinken, drugs - relationele problemen contact ouders, eigen scheiding

Gevolgen in cijfers (n=3561) intacte gezinnen eenoudergezinnen stiefgezinnen Welbevinden kind 8. 1 7. 6 7. 7 Welbevinden moeder 8. 0 7. 2 7. 8 Welbevinden vader 8. 0 7. 3

Vraag 3 Wat is de belangrijkste negatieve factor voor stiefkinderen? a. Cumulatie van veranderingen b. Chronische ouderlijke ruzie c. Geen contact uitwonende ouder (vader)

Empirisch antwoord Welzijn kind Welzijn moeder Welzijn vader -. 14 -. 11 -. 10 er ad t. V ac nt Co r de Ou Ve ra nd er ru in zie ge s n (beta’s, n=450, 9 -16 jaar) -. 23 -. 24 -. 17 -. 25 +. 23

Vergelijkende cijfers (n=4411, kinderen 9 -16 jaar) intact gezin eenoudergezin stiefgezin Angstgevoelens Depressieve gev. 5. 8 5. 6 6. 2 6. 9 6. 4 7. 1 Gem. schoolcijfer Agessief gedrag 7. 2 5. 2 6. 8 6. 0 7. 2 6. 0

Negatieve factoren 1. voortdurende ouderlijke ruzie 2. een slecht functionerende inwonende ouder 3. cumulatie van veranderingen 4. financiële achteruitgang 5. niet nakomen van afspraken ouders

Echtscheidingen in Nederland vanaf 1998 1: 1998 Gezamenlijk gezag ca. 90% 2: 2009 Ouderschapsplan Gelijkwaardig ouderschap

Vraag 4 Hoeveel kinderen hebben na de scheiding geen contact meer met hun uitwonende ouder? a. O 10% b. O 14% c. O 18%

scheidingskinderen Ouderlijke ruzies Scheidingsjaar: Ruziescore (0 -10): 2006/05 2004/03 2002/01 2000/99/98 6. 2 5. 9 5. 5 5. 9 Voor 1998 4. 2

Band met de (stief)vader Band met: Moeder Vader Stiefvader eenouder moeder stiefouder stiefvader/moeder 4. 0 3. 5 3. 9 3. 6 - 3. 9

Band met de ouders Kenmerk kind: Welbevinden Angstgevoel Band met moeder: . 31 Band met stiefvader: . 27 Band met vader: . 11 -. 34 -. 14 -. 08

Nieuwe wet: 1 maart 2009 1. Ouderschapsplan verplicht 2. Gelijkwaardig ouderschap 3. Flitsscheiding afgeschaft 4. Omgangsconflicten: sneller naar de rechter

Vraag 5 Heeft of had U ooit gehoord van JES of KIES? a. O nee, nooit b. O ja, van JES c. O ja, van KIES

KIES kinderen (schaal 1 -10) • • • Welbevinden Depressieve gevoelens Band met moeder Band met vader Contact met vader Wachtlijst KIES 7. 4 4. 4 8. 3 5. 8 6. 5 8. 1 3. 6 9. 0 7. 3

Opvoedingsadviezen (autoritatief opvoeden) - Praat over de opvoedingsregels Biologische ouder centraal Stel grenzen, vriendelijk maar duidelijk Stiefouder niet te snel opvoeden Wees beschikbaar en maak ook plezier

Opvoedingsadviezen (bij een nieuw stiefgezin) - Gun kinderen rust: niet te snel nieuwe partner Kinderen houden niet van ‘daten’ van ouders Hou goed in de gaten hoe kinderen zich voelen Denk aan de ‘ex’ op de achtergrond Steun elkaar als partners

Opvoedingsadviezen (gescheiden opvoeden) - regelmaat in het contact is belangrijk - jonge kinderen korter maar vaker - vaak wil een kind wel naar vader maar niet weg bij moeder - Kinderen kunnen meer dan 2 ouders aan - kinderen moeten gehoord worden, ouders beslissen

Adviezen voor stiefvaders - Pas naar de kinderen als relatie serieus is - Neem zelf de tijd en gun kinderen de tijd - Kinderen houden vaak herenigingswens - Overleg met je partner hoe het gaat - Gun de kinderen de band met hun eigen vader - Erken eventuele loyaliteitsproblemen

Tips om kinderen te helpen - Stimuleer ouders simpel de waarheid te vertellen - Partnerliefde kan stoppen, ouderliefde niet - Ouders beslissen, kinderen moeten accepteren - Ouders moeten liefde geven en grenzen stellen - Kinderen moeten kinderen (kunnen) blijven - Vermijd dat kinderen partij moeten kiezen

Conclusies • Meer aandacht voor kinderen na scheiding • Stimulering preventieve programma’s • Aandacht voor stiefgezinnen in Centra voor Jeugd en gezin • Goede band met vader gaat samen met goede band met stiefvader • Zoek en praat met soortgenoten